Galileo Galilei – Wikipedia tiếng Việt

Galileo di Vincenzo Bonaiuti de’ Galilei ( GAL-il-AY-oh-_, tiếng Ý: [ɡaliˈlɛːo ɡaliˈlɛi]; 15 tháng 2 năm 1564  – 8 tháng 1 năm 1642),[3][7] thường được gọi là Galileo, là một nhà thiên văn học, nhà vật lý, nhà toán học và triết gia người Ý, đóng vai trò quan trọng trong cuộc cách mạng khoa học. Các thành tựu của ông gồm những cải tiến cho kính thiên văn, các quan sát thiên văn sau đó và ủng hộ Chủ nghĩa Kopernik. Galileo được gọi là “cha đẻ của việc quan sát thiên văn học hiện đại”,[8] “cha đẻ của vật lý hiện đại”,[9] “cha đẻ của khoa học”[9] và “cha đẻ của khoa học hiện đại.”[10] Stephen Hawking đã từng nhận xét về Galileo rằng: “Galileo, có lẽ hơn bất kỳ một người riêng biệt nào, chịu trách nhiệm về sự khai sinh khoa học hiện đại.”[11]

Sự chuyển động của các vật thể tăng tốc đều, được dạy ở hầu hết trong các khóa học về vật lý của các trường trung học và cao đẳng, đã được Galileo nghiên cứu trong chủ đề về chuyển động học. Những đóng góp của ông trong thiên văn học quan sát gồm vệc xác nhận các tuần của Sao Kim bằng kính thiên văn, phát hiện bốn vệ tinh lớn nhất của Sao Mộc, được đặt tên là các vệ tinh Galileo để vinh danh ông, và sự quan sát và phân tích vết đen Mặt Trời. Galileo cũng làm việc trong khoa học và công nghệ ứng dụng, cải tiến thiết kế la bàn.

Sự bênh vực của Galileo dành cho thuyết nhật tâm của Kopernik đã gây tranh cãi trong đời ông. Quan điểm địa tâm đã là thống trị từ thời Aristoteles, và sự tranh cãi phát sinh sau khi Galileo trình diễn thuyết nhật tâm như một vật chứng khiến Giáo hội Công giáo Rôma cấm tuyên truyền nó như một sự thực đã được chứng tỏ, vì nó chưa hoàn toàn có thể chứng tỏ được theo kinh nghiệm tay nghề ở thời gian ấy và cũng trái ngược với cách giải nghĩa Kinh Thánh phổ cập đương thời. [ 12 ] Theo lệnh của Tòa án dị giáo Rôma, Galileo ở đầu cuối buộc phải từ bỏ thuyết nhật tâm của mình và bị quản thúc tại gia cho tới khi qua đời .
Galileo sinh tại Pisa ( khi ấy là một phần của Lãnh địa công tước Firenze ), Italia, con cả trong số sáu người con của Vincenzo Galilei, một người chơi đàn luýt và nhà lý luận âm nhạc nổi tiếng, và Giulia Ammannati. Bốn trong số sáu người con sống qua tuổi sơ sinh, và người con út Michelangelo ( hay Michelagnolo ) trở thành một người chơi đàn luýt và nhà soạn nhạc nổi tiếng .Tên không thiếu của Galileo là Galileo di Vincenzo Bonaiuti de ‘ Galilei. Khi ông lên 8, mái ấm gia đình ông chuyển tới Firenze, nhưng ông ở lại cùng Jacopo Borghini trong hai năm. [ 3 ] Sau đó ông đi học tại Tu viện Camaldolese ở Vallombrosa, 35 km phía đông nam Firenze. [ 3 ] Dù khi còn trẻ ông trang nghiêm đi theo con đường tu sĩ, nhưng ông cũng theo học y tại Đại học Pisa theo nhu yếu của cha mình. Ông không hoàn thành xong khoá học, mà thay vào đó nghiên cứu và điều tra toán học. [ 13 ] Năm 1589, ông được chỉ định làm giáo sư toán tại Pisa. Năm 1591 cha ông mất và ông được phó thác việc chăm sóc người em trai Michelagnolo. Năm 1592, ông tới Đại học Padua, dạy địa lý, cơ khí, và thiên văn học cho tới năm 1610. [ 14 ] Trong quá trình này Galileo đã triển khai những tò mò quan trọng trong cả khoa học triết lý ( ví dụ, động học của hoạt động và thiên văn học ) và khoa học ứng dụng ( ví dụ, sức bền vật tư, nâng cấp cải tiến kính thiên văn ). Các chăm sóc của ông gồm nghiên cứu và điều tra chiêm tinh, mà ở thời tiền văn minh được xem là tương quan với việc điều tra và nghiên cứu toán học và thiên văn học. [ 15 ]Dù là một Fan Hâm mộ sùng đạo của Giáo hội Công giáo Rôma [ 16 ], Galileo có ba đứa con ngoài giá thú với Marina Gamba. Họ có hai con gái, Virginia sinh năm 1600 và Livia sinh năm 1601, và một con trai, Vincenzo, sinh năm 1606. Vì là con ngoài giá thú, ông cho rằng những cô con gái của mình không hề lập mái ấm gia đình. Tương lai duy nhất của họ là tôn giáo. Cả hai cô gái đều được gửi tới nhà dòng kín San Matteo ở Arcetri và sống trọn đời ở đó. [ 17 ] Virginia lấy tên Maria Celeste khi vào nhà tu. Bà mất ngày 2 tháng 4 năm 1634, và được chôn cất cùng Galileo tại Basilica di Santa Croce di Firenze. Livia lấy tên Arcangela và ốm đau trong suốt cuộc sống. Vincenzo sau này được hợp pháp hoá và cưới Sestilia Bocchineri. [ 18 ]

Năm 1610, Galileo xuất bản một cuốn sách về các quan sát thiên văn của mình với các vệ tinh của Sao Mộc, sử dụng quan sát này để ủng hộ lý thuyết nhật tâm của vũ trụ của Kopernik chống lại thuyết địa tâm Ptolemaeus và các lý thuyết của Aristoteles. Năm sau đó, Galileo tới thăm Roma để chứng minh kính viễn vọng của mình trước các nhà triết học và toán học của Học viện Dòng Tên Rôma (Collegio Romano), và để họ tự thấy bằng mắt mình sự thực về bốn vệ tinh của Sao Mộc.[19] Khi ở Roma ông cũng trở thành một thành viên của Accademia dei Lincei.[20]

Năm 1612, xuất hiện sự chống đối thuyết nhật tâm của vũ trụ đang được Galileo ủng hộ. Năm 1614, từ bục giảng kinh của Vương cung thánh đường Santa Maria Novella, linh mục Tommaso Caccini (1574–1648) lên án các ý kiến của Galileo về sự chuyển động của Trái Đất, cho rằng chúng là nguy hiểm và gần với sự dị giáo. Galileo tới Roma để bảo vệ mình trước những cáo buộc đó, nhưng, vào năm 1616, hồng y Roberto Bellarmino đích thân khiển trách Galileo bắt ông không được ủng hộ cũng như giảng dạy thiên văn học Kopernik.[21] Trong năm 1621 và 1622, Galileo đã viết cuốn sách đầu tiên của mình, Người thí nghiệm (Il Saggiatore), được phê duyệt và cho phát hành năm 1623. Năm 1630, ông quay lại Roma để xin giấy phép in cuốn Đối thoại về hai Hệ thống Thế giới, được xuất bản tại Firenze năm 1632. Tuy nhiên, vào tháng 10 năm ấy, ông bị bắt phải ra trước Thánh bộ Giáo lý Đức tin ở Roma.

Sau một phiên xử của Giáo hoàng, theo đó ông bị hoài nghi là dị giáo, Galileo bị quản thúc tại gia và những hoạt động giải trí của ông bị Giáo hoàng trấn áp. Từ năm 1634 trở về sau, ông sống tại ngôi nhà thôn quê ở Arcetri, bên ngoài Firenze. Ông bị mù trọn vẹn năm 1638 và bị chứng thoát vị và mất ngủ đầy đau đớn, cho nên vì thế ông được được cho phép tới Firenze chữa bệnh. Ông liên tục tiếp khách cho tới năm 1642, trước khi qua đời vì sốt và chứng tim đập nhanh. [ 22 ] [ 23 ]

Các chiêu thức khoa học[sửa|sửa mã nguồn]

Galileo đã có những góp phần cơ bản cho khoa học về hoạt động bằng cách tích hợp một cách phát minh sáng tạo giữa toán học và thực nghiệm. [ 24 ]. Một đặc trưng nữa của khoa học thời bấy giờ là những điều tra và nghiên cứu định tính của William Gilbert về điện và từ tính. Cha của Galileo, Vincenzo Galilei, một nghệ sĩ đàn luýt kiêm nhà lý luận âm nhạc, đã thực thi những thực nghiệm thiết lập nên hệ thức phi tuyến tính hoàn toàn có thể được xem là cổ xưa nhất trong vật lý học : so với một dây đàn dược kéo căng, cao độ sẽ biến thiên theo căn bậc hai của độ căng. [ 25 ] Những quan sát này dựa trên nền tảng trước đó của Pythagoras và những người theo thuyết của ông trong nghành nghề dịch vụ âm nhạc, họ cũng đồng thời là những người sản xuất nhạc cụ, đó là : chia nhỏ dây đàn theo một số ít nguyên thì sẽ tạo ra một thang âm hài hoà. Như vậy, trong một chừng mực nào đó, toán học đã có một mối quan hệ truyền kiếp với vật lý và âm nhạc, và Galileo trẻ tuổi đã nhận thấy những quan sát của cha mình được khai triển dựa trên truyền thống lịch sử đó. [ 26 ] .

Có lẽ Galileo là người đầu tiên phát biểu một cách rõ ràng rằng các quy luật của tự nhiên đều liên quan đến toán học. Trong cuốn Il Saggiatore (Người Thí nghiệm) ông viết “Triết học được viết trong cuốn sách lớn này, vũ trụ… Nó được viết bằng ngôn ngữ của toán học, ký tự của nó là những hình tam giác, hình tròn, và các đường hình học khác…”.[27] Những phân tích toán học của ông là sự phát triển của một truyền thống đã được các nhà triết học tự nhiên kinh viện sử dụng từ trước, Galileo đã học lý luận đó khi ông nghiên cứu triết học.[28] Bất chấp việc ông nỗ lực trung thành với Giáo hội Công giáo, giữ vững lập trường của mình với các kết quả thực nghiệm, và cả những giải nghĩa chân thực nhất mà những thực nghiệm đó đưa ra, kết quả vẫn là sự bác bỏ của những nhà cầm quyền với sự trung thành mù quáng với giáo lý và cả triết học khi xem xét các vấn đề khoa học. Xét trên diện rộng, điều này đã thúc đẩy việc tách khoa học ra khỏi triết học và tôn giáo; một bước ngoặt trong tư duy của nhân loại.

Với những tiêu chuẩn thời đó, Galileo vẫn luôn sẵn sàng chuẩn bị biến hóa quan điểm theo những quan sát đạt được của mình. Nhà triết học đồng thời cũng là một nhà khoa học văn minh, Paul Feyerabend, cũng từng chú ý quan tâm đến những góc nhìn được cho là sai trong phương pháp luận của Galileo nhưng ông cũng chỉ ra rằng chiêu thức của Galileo, với những tác dụng đã đưa ra, vẫn hoàn toàn có thể đúng so với khoa học thời kì trước. Phần lớn việc làm chính của Feyerabend, Against Method ( 1975 ), được dành cho những nghiên cứu và phân tích của Galileo, ông sử dụng điều tra và nghiên cứu thiên văn của Galileo như một mẫu nghiên cứu và điều tra để tương hỗ cho nghiên cứu và điều tra của ông về sự hỗn loạn trong những giải pháp nghiên cứu và điều tra khoa học. Ông viết : ‘ Những người theo thuyết của Aristoteles … yên cầu sự tương hỗ của kinh nghiệm tay nghề trước đó trong khi những người theo thuyết của Galileo thì lại bằng lòng với những triết lý đa chiều, không chắc như đinh và bị bác bỏ một phần. Tôi không phê phán họ nhưng tôi vẫn ủng hộ câu nói của Niels Bohr ” Chỉ điên thì không đủ ” ‘. [ 29 ] Để công bố những thực nghiệm của mình, Galileo đã phải thiết lập những tiêu chuẩn về độ dài và thời hạn, để những phép đo vào những ngày khác nhau và trong những phòng thí nghiệm khác nhau hoàn toàn có thể được so sánh trong cùng một khuôn mẫu .Galileo bộc lộ một sự nhìn nhận văn minh khác thường vế mối quan hệ đúng đắn giữa toán học, vật lý triết lý và vật lý thực nghiệm. Ông hiểu biết về những parabol, về mặt tiết diện conic lẫn về mặt toạ độ. Galileo xác lập thêm rằng parabol là quỹ đạo lý thuyết lý tưởng so với những vật được bắn ra, hoạt động nhanh dần đều mà không có ma sát hay bất kỳ lực cản nào. Galileo thừa nhận rằng kim chỉ nan này chỉ có giá trị số lượng giới hạn, về mặt triết lý thì quỹ đạo phóng một vật phóng có kích cỡ tựa như với Trái Đất không hề là parabol, [ 30 ] nhưng ông vẫn cho rằng so với khoảng cách lên tới khoanh vùng phạm vi của tầm pháo trong thời của ông, quỹ đạo parabol của một phóng bị lệch không đáng kể. [ 31 ]. Thứ ba, ông nhận ra rằng tài liệu thực nghiệm của ông sẽ không khi nào giống một cách đúng chuẩn với bất kể biểu thức kim chỉ nan hoặc toán học nào vì sự thiếu đúng chuẩn của những phép đo, sự ma sát, và những yếu tố khác .Theo Stephen Hawking, Galileo là người tác động ảnh hưởng nhiều nhất so với sự sinh ra của khoa học văn minh hơn bất kể người nào khác. [ 32 ] Albert Einstein gọi ông là cha đẻ của khoa học văn minh. [ 33 ]

Thiên văn học[sửa|sửa mã nguồn]

Sidereus Nuncius tháng 3 năm 1610Chính trên trang giấy này Galileo lần tiên phong ghi chú một sự quan sát những vệ tinh của Sao Mộc. Quan sát này đánh đổ ý niệm rằng mọi thiên thể phải quay quanh Trái Đất. Galileo đã xuất bản sự miêu tả vừa đủ trongtháng 3 năm 1610 Các tuần của Sao Kim, quan sát bởi Galileo năm 1610

Chỉ dựa vào một số miêu tả không chính xác về chiếc kính viễn vọng thực tế đầu tiên, do Hans Lippershey người Hà Lan phát minh năm 1608, Galileo, trong năm sau đó, đã làm một chiếc kính viễn vọng có độ phóng đại 3×, và sau này làm những chiếc khác có độ phóng đại lên tới 30×.[34] Với thiết bị đã được cải tiến này ông có thể thấy các hình ảnh phóng đại, thẳng đứng trên Trái Đất – cái mà hiện được biết là kính viễn vọng Trái Đất, hay kính thiên văn nhỏ. Ông cũng có thể sử dụng nó để quan sát bầu trời; trong một thời gian ông là một trong những người chế tạo các kính thiên văn đủ tốt cho mục đích đó. Ngày 25 tháng 8 năm 1609, ông trưng bày chiếc kính viễn vọng đầu tiên của mình trước những nhà lập pháp Venezia. Công việc chế tạo kính thiên văn của ông còn có tác dụng phụ mang lại khá nhiều tiền khi các lái buôn thấy nó hữu ích cho các chuyến đi biển và đi buôn của họ. Ông đã xuất bản các quan sát thiên văn học bằng kính viễn vọng đầu tiên của mình vào tháng 3 năm 1610 trong một chuyên luận ngắn có nhan đề Sidereus Nuncius (Sứ giả sao).[35]

Ngày 7 tháng 1 năm 1610, Galileo quan sát bằng kính viễn vọng của mình cái ông miêu tả ở thời gian đó là “ba định tinh, hoàn toàn không nhìn thấy được bởi chúng quá nhỏ”, tất cả nằm gần Sao Mộc và thẳng hàng qua nó.[36] Những quan sát vào các đêm sau đó cho thấy các vị trí của các “ngôi sao” đó liên quan tới Sao Mộc đang thay đổi theo một cách khiến chúng có thể là không giải thích được nếu đó thực sự là các định tinh. Ngày 10 tháng 1, Galileo ghi chú rằng một trong số chúng đã biến mất, một quan sát mà ông cho rằng nó đã bị Sao Mộc che khuất. Trong vài ngày ông đã kết luận rằng chúng quay quanh Sao Mộc:[37] Ông đã khám phá ra bốn vệ tinh lớn nhất của Sao Mộc: Io, Europa, Callisto và Ganymede. Ông phát hiện ra vệ tinh thứ tư, Ganymede, ngày 13 tháng 1. Galileo đặt tên cho bốn vệ tinh ông đã phát hiện ra là những ngôi sao Medici, để vinh danh người bảo trợ tương lai của ông, Cosimo II de’ Medici, Đại Công tước Toscana, và ba người anh em của Cosimo.[38] Tuy nhiên, các nhà thiên văn học sau này đổi tên chúng thành các vệ tinh Galileo để vinh danh ông.

Một hành tinh với những hành tinh nhỏ hơn quay quanh nó không thích hợp với những nguyên tắc của Thiên văn học Aristoteles, cho rằng mọi thiên thể phải quay quanh Trái Đất, [ 39 ] và nhiều nhà thiên văn học và triết học bắt đầu đã phủ nhận tin rằng Galileo đã phát hiện ra một vật như vậy. [ 40 ]Galileo liên tục quan sát những vệ tinh trong mười tám tháng sau đó, và tới giữa năm 1611 ông đã có nhiều ước tính đúng chuẩn về những chu kỳ luân hồi của chúng — một kỳ công mà Kepler đã cho rằng không hề triển khai. [ 41 ]Từ tháng 9 năm 1610, Galileo quan sát thấy Sao Kim có đủ những tuần tương tự như như Mặt Trăng. Mô hình nhật tâm của hệ mặt trời được Mikołaj Kopernik tăng trưởng tiên đoán rằng tổng thể những pha phải được quan sát thấy bởi Sao Kim quay quanh Mặt trời sẽ khiến phần được chiếu sáng của nó quay về phía Trái Đất khi nó ở phía đối lập của Mặt trời và quay đi khi nó ở cùng phía với Trái Đất. Trái lại, quy mô địa tâm của Ptolemaeus Dự kiến rằng chỉ trăng lưỡi liềm và những tuần mới mới hoàn toàn có thể được quan sát, bởi Sao Kim được cho là nằm giữa Mặt Trời và Trái Đất khi nó quay quanh Trái Đất. Các quan sát của Galileo về những tuần của Sao Kim chứng tỏ rằng nó quay quanh Mặt trời và là dẫn chứng ủng hộ ( nhưng không chứng tỏ cho ) quy mô nhật tâm. Tuy nhiên, bởi nó bác bỏ quy mô hành tinh hoàn toàn địa tâm của Ptolemaeus, có vẻ như nó là quan sát có tính quyết định hành động khiến đa phần cộng đồng khoa học thế kỷ XVII quay sang ủng hộ những quy mô nhật-địa tâm ( tổng thể những hành tinh hoạt động xung quanh Mặt trời nhưng Mặt trời quay quanh Trái Đất ) [ 42 ] và địa tâm như những quy mô Tycho và Capella, [ 43 ] và do đó được cho là quan sát thiên văn quan trọng nhất của Galileo .Galileo cũng quan sát Sao Thổ, và bắt đầu nhầm lẫn những vành đai của nó là những hành tinh, cho rằng nó là hệ ba vật thể. Khi ông quan sát hành tinh ở thời gian sau này, những vành đai của Sao Thổ hướng trực tiếp về phía Trái Đất, khiến ông cho rằng hai vật thể đã biến mất. Các vành đai tái xuất hiện khi ông quan sát hành tinh năm 1616, càng khiến ông hoảng sợ. [ 44 ]

Galileo là một trong những người châu Âu đầu tiên quan sát các đốm mặt trời, dù Kepler đã không chủ tâm quan sát một đốm năm 1607, nhưng nhầm lẫn cho rằng đó là một sự lướt qua của Sao Thuỷ. Ông cũng tái giải thích một quan sát đốm mặt trời từ thời Charlemagne, mà trước kia được gán cho (không có khả năng) một lần lướt qua của Sao Thuỷ. Sự tồn tại của các đốm mặt trời cho thấy một khó khăn khác trong sự hoàn hảo không thể thay đổi của các tầng trời do vật lý thiên thể chính thống Aristoteles đặt ra, nhưng những lần lướt qua có chu kỳ đều của nó cũng xác nhận dự đoán trong cơ học thiên thể Aristoteles của Kepler trong tác phẩm Astronomia Nova (Thiên văn Mới) năm 1609 của ông rằng mặt trời quay, đây là tiên đoán đúng đầu tiên của vật lý thiên thể thời hậu mặt cầu.[45] Và những biến đổi hàng năm trong các chuyển động của các đốm mặt trời, do Francesco Sizzi và những người khác khám phá năm 1612–1613,[46] cung cấp một bằng chứng mạnh chống lại cả hệ Ptolemaeus và hệ địa-nhật tâm của Tycho Brahe.[47] Vì các biến đổi theo mùa bác bỏ mọi mô hình hành tinh địa tĩnh không chuyển động địa chất như mô hình địa tâm hoàn toàn của Ptolemaeus và mô hình địa-nhật tâm của Tycho theo đó Mặt trời quay quanh Trái Đất hàng ngày, vì thế sự thay đổi phải xuất hiện hàng ngày. Nhưng nó có thể giải thích được bằng các hệ thống quay địa chất như mô hình địa-nhật tâm bán Tycho của Longomontanus, các mô hình địa-nhật tâm của Capella và mở rộng của Capella với một sự chuyển động quay hàng ngày của Trái Đất, và mô hình nhật tâm hoàn toàn. Một cuộc tranh cãi về sự ưu tiên trong việc khám phá các đốm mặt trời, và sự giải thích chúng, khiến Galileo rơi vào một sự thù hằn kéo dài và cay đắng với thầy tu dòng Tên Christoph Scheiner; trên thực tế, có ít nghi ngờ rằng cả hai người trong số họ đã bị đánh bại bởi David Fabricius và con trai ông Johannes, tìm kiếm việc xác nhận tiên đoán của Kepler về chuyển động của Mặt trời.[48] Scheiner nhanh chóng chấp nhận đề xuất năm 1615 của Kepler về thiết kế kính thiến văn hiện đại, cho độ phóng đại lớn hơn nhưng hình ảnh bị lộn ngược; Galileo rõ ràng không thay đổi thiết kế của Kepler.

Galileo là người tiên phong thông tin về những ngọn núi và hố va chạm trên Mặt Trăng, mà ông cho sự hiện hữu của nó bởi những kiểu mẫu sáng và tối trên mặt phẳng Mặt Trăng. Thậm chí ông còn ước tính chiều cao của những ngọn núi từ những quan sát đó. Điều này dẫn ông tới Kết luận rằng Mặt Trăng là ” xù xì và không bằng phẳng, và giống như chính mặt phẳng của Trái Đất, ” chứ không phải là một mặt cầu tuyệt vời và hoàn hảo nhất như Aristoteles đã công bố. Galileo quan sát Ngân hà, trước đó được cho là một tinh vân, và thấy rằng nó là tập hợp những ngôi sao trong một vùng quá đặc khiến nó trông như một đám mây từ Trái Đất. Ông xác định nhiều ngôi sao 5 cánh khác quá xa để hoàn toàn có thể thấy bằng mắt thường. Galileo cũng quan sát Sao Hải Vương năm 1612, nhưng không nhận thấy rằng nó là một hành tinh và không có quan tâm đặc biệt quan trọng đến nó. Trong cuốn sổ ghi chép của ông nó Open như một ngôi sao 5 cánh tối không đáng quan tâm. [ 49 ]

Tranh cãi về các sao chổi và Người thí nghiệm

[sửa|sửa mã nguồn]

Năm 1619, Galileo bị lôi cuốn vào một cuộc tranh cãi với Cha Orazio Grassi, giáo sư toán học tại Collegio Romano dòng Tên. Nó bắt đầu như một cuộc tranh cãi về tính chất của các sao chổi, nhưng tới khi Galileo đã xuất bản Il Saggiatore (Người Thí nghiệm) năm 1623, sự bảo lưu cuối cùng của ông trong cuộc tranh cãi, nó đã trở thành một cuộc tranh cãi lớn hơn về trạng thái tự nhiên của chính Khoa học. Bởi Il Saggiatore có chứa những ý tưởng của Galileo và việc Khoa học cần phải được thực nghiệm như thế nào, nó đã bị coi là sự thể hiện khoa học của ông.[50]

Đầu năm 1619, linh mục Grassi ẩn danh xuất bản một cuốn sách mỏng, De tribus cometis anni MDCXVIII disputatio astronomica (Một tranh cãi thiên văn về ba sao chổi của năm 1618),[51] bàn cãi về trạng thái của một sao chổi đã xuất hiện hồi cuối tháng 11 năm trước. Grassi đã kết luận rằng sao chổi là một vật thể bùng cháy chuyển động dọc theo một đoạn của một vòng tròn lớn ở một khoảng cách xa từ Trái Đất,[52] và rằng nó nằm ở ngoài xa Mặt Trăng.

Những lý lẽ và kết luận của Grassi đã bị chỉ trích trong một bài viết sau đó, Discorso Delle Comete (Bài thuyết trình về các sao chổi),[53] được xuất bản dưới cái tên của một trong những học trò của Galileo, một luật sư người Firenze tên là Mario Guiducci, dù phần lớn nó do chính Galileo viết.[54] Galileo và Guiducci không đưa ra lý thuyết xác định của họ về trạng thái của các sao chổi,[55] dù họ quả thực có trình bày một số phỏng đoán không quả quyết mà hiện chúng ta biết là không chính xác.

Trong đoạn mở đầu Bài thuyết trình, Galileo và Guiducci vô cớ xúc phạm thầy tu dòng Tên Christoph Scheiner,[56] và có nhiều lưu ý xúc phạm tới các giáo sư của Học viện Roma trong cả tác phẩm.[57] Những tu sĩ Dòng Tên bị xúc phạm,[58] và Grassi nhanh chóng trả lời bằng một luận văn ngắn có tính luận chiến của mình, Libra astronomica ac philosophica (Sự cân bằng Thiên văn và Triết học),[59] dưới bút danh Lothario Sarsio Sigensano,[60] ngụ ý là một trong những học sinh của ông.

Il Saggiatore là câu trả lời có tính bác bỏ của Galileo với Cân bằng thiên văn.[61] Nó được mọi người coi là một kiệt tác của văn học luận chiến,[62] trong đó những lý lẽ của “Sarsi” là đối tượng bị khinh thường.[63] Nó được đón chào với nhiều sự ca ngợi, và đặc biệt làm hài lòng vị Giáo hoàng mới là Urbanô VIII, người được đề tặng cho cuốn sách này.[64]

Cuộc tranh cãi của Galileo với Grassi đã khiến nhiều tu sĩ Dòng Tên từng có thiện cảm với những sáng tạo độc đáo của ông trở nên xa lánh, [ 65 ] và Galileo cùng những người bạn của mình tin rằng những tu sĩ Dòng Tên đó chịu nghĩa vụ và trách nhiệm gây ra cuộc kết tội ông sau này. [ 66 ] Tuy nhiên, dẫn chứng cho điều này là đáng hoài nghi. [ 67 ]

Galileo, Kepler và những giả thiết thuỷ triều[sửa|sửa mã nguồn]

Năm 1615, hồng y Bellarmino đã viết rằng hệ thống Kopernik không thể được bảo vệ nếu không có “một minh chứng vật lý thực sự rằng Mặt Trời không quay quanh Trái Đất mà là Trái Đất quay quanh Mặt Trời”.[68] Galileo xem xét lý thuyết của ông về thủy triều để cung cấp bằng chứng vật lý cần thiết cho chuyển động của Trái Đất. Lý thuyết này quá quan trọng với Galileo tới mức ban đầu ông dự định đặt tên cuốn Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo (Đối thoại về hai hệ thống thế giới chính) là Dialogo sopra il flusso e reflusso del mare (Đối thoại về thuỷ triều và dòng chảy của biển).[69] Với Galileo, thuỷ triều được gây ra bởi sự chuyển động tiến lùi của nước trong các biển khi một điểm trên bề mặt Trái Đất tăng tốc và giảm tốc vì chuyển động quay của Trái Đất quanh trục của nó và chuyển động xung quanh Mặt Trời. Galileo đã cho truyền bá những quan sát đầu tiên của mình về thuỷ triều năm 1616, chuyển tới hồng y Orsini.[70]

Nếu kim chỉ nan này là đúng, thì chỉ có một lần thủy triều cao trong ngày. Galileo và những người đương thời với ông biết về sự không đúng chuẩn này bởi có hai lần thuỷ triều cao hàng ngày tại Venezia chứ không phải một, khoảng chừng 12 tiếng một lần. Galileo cho sự không bình thường này như hiệu quả của nhiều nguyên do thứ hai, gồm hình dạng của biển, độ sâu, và những yếu tố khác. [ 71 ] Chống lại sự quyết đoán rằng Galileo gián trá khi đưa ra những lý lẽ đó, Albert Einstein đã đưa ra quan điểm rằng Galileo đã tăng trưởng ” những lý lẽ mê hoặc ” của mình và đồng ý chúng mà không phê phán chỉ là vì ý muốn có vật chứng vật lý cho hoạt động của Trái Đất. [ 72 ]Galileo đã coi ý tưởng sáng tạo của một người cùng thời với ông là Johannes Kepler rằng Mặt Trăng gây ra thuỷ triều là ” điều tưởng tượng không có ý nghĩa “. [ 73 ] Galileo cũng phủ nhận đồng ý những quỹ đạo elíp của những hành tinh do Kepler đưa ra, [ 74 ] coi vòng tròn là hình dạng ” hoàn hảo nhất ” cho quỹ đạo hoạt động của những hành tinh .
Galileo Galilei. Chân dung vẽ bằng bút chì màu của Leoni . Một bản sao của kính viễn vọng tiên phong được cho là của Galileo Galilei, được tọa lạc tại Đài thiên văn Griffith

Galileo đã có những đóng góp vào cái hiện nay được gọi là công nghệ, phân biệt rõ khỏi vật lý thuần tuý, và đề xuất nhiều thứ khác. Điều này không giống với sự phân biệt của Aristoteles, ông coi mọi vật lý của Galileo là techne hay tri thức hữu ích, trái ngược với episteme, hay sự xem xét theo quan điểm triết học đối với các nguyên nhân của sự vật. Trong giai đoạn 1595–1598, Galileo sáng chế và cải tiến một La bàn Địa lý và Quân sự thích hợp sử dụng cho các pháo thủ và những người vẽ bản đồ. Đây là việc cải tiến các thiết bị đã được thiết kế trước đó của Niccolò Tartaglia và Guidobaldo del Monte. Với các pháo thủ, ngoài một cách mới và an toàn hơn để nâng độ chính xác của pháo, nó còn cung cấp một cách tính toán nhanh chóng lượng thuốc súng cho các viên đạn pháo ở các kích thước và vật liệu khác nhau. Như một công cụ địa lý, nó cho phép xây dựng một hình đa giác đều bất kỳ, tính toán diện tích bất kỳ phần nào của hình đa giác hay hình tròn, và thực hiện nhiều tính toán khác. Năm 1593, Galileo chế tạo một nhiệt kế, sử dụng sự giãn nở và co lại của không khí trong một bóng đèn để di chuyển nước vào trong một ống gắn bên cạnh.

Năm 1609, Galileo cùng với Thomas Harriot người Anh và những người khác, là những người đầu tiên sử dụng một kính viễn vọng khúc xạ như dụng cụ để quan sát các ngôi sao, hành tinh hay các vệ tinh. Cái tên “kính viễn vọng” (telescope) được đặt cho dụng cụ của Galileo bởi một nhà toán học Hy Lạp, Giovanni Demisiani,[75] tại một bữa ăn được tổ chức năm 1611 bởi Hoàng tử Federico Cesi biến Galileo thành một thành viên trong Accademia dei Lincei của ông.[76] Cái tên xuất phát từ từ tiếng Hy Lạp tele = ‘xa’ và skopein = ‘nhìn’. Năm 1610, ông đã sử dụng một kính viễn vọng ở cự ly gần để phóng đại các phần của những con côn trùng.[77] Tới năm 1624 ông đã hoàn thiện[78] một kính hiển vi phức hợp. Ông trao một thiết bị đó cho hồng y Zollern vào tháng 5 năm ấy để giới thiệu với Công tước Bayern,[79] và vào tháng 9 ông gửi một chiếc khác cho Hoàng tử Cesi.[80] Những thành viên của Accademia dei Lincei lại đóng một vai trò trong việc đặt tên “kính hiển vi” (microscopea) một năm sau đó khi một thành viên của viện Giovanni Faber đặt tên cho sáng chế của Galileo từ từ tiếng Hy Lạp μικρόν (micron) có nghĩa “nhỏ”, và σκοπεῖν (skopein) có nghĩa “để nhìn vào”. Từ này được dự định cho giống với “kính viễn vọng”.[81][82] Những hình vẽ các côn trùng được thực hiện nhờ một trong những kính hiển vi của Galileo, và được xuất bản năm 1625, dường như là tài liệu rõ ràng đầu tiên về việc sử dụng một kính hiển vi phức hợp.[83]

Galileo Pendulum ClockNăm 1612, sau khi đã xác lập được những chu kỳ luân hồi quỹ đạo của những vệ tinh Sao Mộc, Galileo yêu cầu rằng với sự hiểu biết đủ đúng mực về quỹ đạo của chúng một người hoàn toàn có thể sử dụng những vị trí của chúng như một chiếc đồng hồ đeo tay ngoài hành tinh, và điều này hoàn toàn có thể xác lập kinh độ. Ông đã bỏ nhiều thời hạn thao tác về yếu tố này trong phần còn lại cuộc sống mình ; nhưng những yếu tố trong thực tiễn rất khó xử lý. Phương pháp lần đầu vận dụng thành công xuất sắc là của Giovanni Domenico Cassini năm 1681 và sau đó được sử dụng nhiều trong những cuộc tìm hiểu đất đai lớn ; ví dụ, chiêu thức này đã được Lewis and Clark sử dụng cho hoa tiêu trên biển, nơi mà những quan sát thiên văn bằng kính viễn vọng khó đạt được độ đúng chuẩn, yếu tố kinh độ sau cuối yên cầu sự tăng trưởng một đồng hồ đeo tay hàng hải mang theo được, như thiết bị của John Harrison .

Trong năm cuối đời mình, khi đã mù hoàn toàn, ông thiết kế một cơ cấu hồi cho một chiếc đồng hồ quả lắc, một mô hình véctơ của nó có thể được thấy tại đây. Chiếc đồng hồ quả lắc thực tế hoạt động đầu tiên do Christiaan Huygens chế tạo thập niên 1650. Galilei đã phác thảo nhiều phát minh, như một ngọn nến và một chiếc gương để phản chiếu ánh sáng xuyên quan một ngôi nhà, một máy nhặt khoai tây tự động, một chiếc lược bỏ túi gấp lại được như một đồ ăn, và một thứ dường như là một chiếc bút bi.[cần dẫn nguồn]

Công trình triết lý và thực nghiệm của Galileo về hoạt động của những thiên thể, cùng với khu công trình phần đông độc lập của Kepler và René Descartes, là sự khởi đầu của cơ học cổ xưa được Isaac Newton tăng trưởng .

Một tiểu sử do học trò của Galileo Vincenzo Viviani nói rằng Galileo đã thả những quả bóng bằng cùng vật liệu, nhưng có trọng lượng khác nhau, từ Tháp nghiêng Pisa để chứng minh rằng thời gian rơi của chúng không phụ thuộc vào trọng lượng.[84] Điều này trái ngược với điều Aristoteles đã dạy: rằng các vật thể nặng rơi nhanh hơn các vật thể nhẹ, liên quan trực tiếp tới trọng lượng.[85] Tuy câu chuyện đã được kể lại nhiều lần, không có lời nào nói rằng chính Galileo đã làm một thực nghiệm như vậy, và nói chung các nhà sử học tin rằng nó hầu như chỉ là một thực nghiệm ý tưởng không diễn ra trong thực tế.[86]

Trong cuốn Discorsi năm 1638 của mình nhân vật Salviati của Galileo được mọi người coi là người phát ngôn của ông, đã cho rằng mọi trọng lượng khác biệt, sẽ rơi với cùng tốc độ tuyệt đối trong chân không. Nhưng điều này trước đó đã được Lucretius đề cập tới[87] và cả Simon Stevin.[88] Salviati cũng cho rằng có thể chứng minh bằng thực nghiệm điều này bằng cách so sánh các chuyển động đu đưa trong không khí với những quả lắc chì hay bần có trọng lượng khác nhau nhưng có kích thước tương tự nhau.

Trong trách nhiệm Apollo 15 năm 1971, phi hành gia David Scott đã chỉ ra rằng Galileo đã đúng : tần suất là như nhau so với mọi vật thể chịu trọng tải trên Mặt trăng, ngay cả so với cái búa và cái lông .

Galileo đã đề xuất rằng một vật thể rơi sẽ rơi với gia tốc đồng nhất, khi sức cản của môi trường mà nó đang rơi trong đó là không đáng kể, hay trong trường hợp giới hạn sự rơi của nó xuyên qua chân không.[89] Ông cũng xuất phát từ định luật động học chính xác cho khoảng cách đã được đi qua trong một gia tốc đồng nhất bắt đầu từ sự nghỉ, có nghĩa nó tỷ lệ với bình phương của thời gian ( d ∝ t 2 ).[90] Tuy nhiên, cả hai trường hợp những khám phá đó mới hoàn toàn ở mức sơ khởi. Định luật bình phương thời gian cho sự thay đổi gia tốc đồng nhất đã được Nicole Oresme biết tới từ thế kỷ XIV,[91] và Domingo de Soto, ở thế kỷ XVI, cho rằng các vật thể rơi qua một môi trường đồng nhất sẽ có gia tốc đồng nhất[92] Galileo đã thể hiện định luật bình phương thời gian bằng các giải thích hình học và các từ toán học chính xác, so với các tiêu chuẩn của thời ấy. (Những người khác thể hiện lại định luật theo các thuật ngữ đại số). Ông cũng kết luận rằng các vật thể duy trì chuyển động của chúng trừ khi một lực — thường là ma sát — tác động vào chúng, bác bỏ lý thuyết nói chung được chấp nhận của Aristoteles rằng các vật thể “tất nhiên” giảm tốc độ và dừng lại trừ khi một lực tác động vào chúng (các ý tưởng triết học liên quan tới quán tính đã được Ibn al-Haytham và Jean Buridan đề xuất từ nhiều thế kỷ trước, và Joseph Needham, Mặc Tử đã đề xuất nó từ nhiều thế kỷ trước nữa, nhưng đây là lần đầu tiên nó được trình bày ở dạng toán học, được kiểm chứng trong thực tế, và đưa ra ý tưởng lực ma sát, sự đột phá quan trọng trong đánh giá quán tính). Nguyên tắc quán tính của Galileo nói: “Một vật thể chuyển động trên một bề mặt phẳng sẽ tiếp tục duy trì hướng và tốc độ trừ khi bị tác động.” Nguyên tắc này đã được tích hợp vào trong Các định luật về chuyển động của Newton (định luật thứ nhất).

Vòm thánh đường Pisa với cây ” đèn của Galileo “Galileo cũng công bố ( không đúng mực ) rằng một sự đu đưa của con lắc luôn mất cùng khoảng chừng thời hạn, độc lập với biên độ. Có nghĩa, một con lắc đơn thuần là đẳng thời. Nói chung mọi người tin rằng ông đi đến Kết luận này khi quan sát sự đua đưa của ngọn đèn chùm trong thánh đường Pisa, đo thời hạn của nó theo mạch của mình. Tuy nhiên có vẻ như ông không thực thi thực nghiệm bởi công bố là đúng chỉ với những sự đu đưa rất nhỏ như Christian Huygens đã tò mò ra. Con trai của Galileo, Vincenzo, đã phác thảo một chiếc đồng hồ đeo tay dựa trên những kim chỉ nan của cha mình năm 1642. Chiếc đồng hồ đeo tay này không khi nào được sản xuất bởi những sự đu đưa lớn bởi cái hồi nghiêng của nó, sẽ là một chiếc đồng hồ đeo tay tồi. ( Xem Kỹ thuật bên trên. )

Năm 1638 Galileo đã miêu tả một phương pháp thực nghiệm để đo vận tốc ánh sáng bằng cách bố trí hai người quan sát, mỗi người cầm một đèn lồng có cửa che, quan sát đèn của nhau ở một khoảng cách. Người quan sát đầu tiên mở cửa sập ở cây đèn của mình, và người thứ hai, ngay khi thấy ánh sáng, lập tức mở cửa sập ở cây đèn của mình. Thời gian giữa lúc người quan sát đầu tiên mở cửa sập và quan sát thấy ánh sáng từ cây đèn của người quan sát thứ hai cho thấy khoảng thời gian ánh sáng cần để đi tiến lùi giữa hai người quan sát. Galileo đã thông báo rằng khi ông thử nó ở một khoảng cách chưa tới một dặm, ông không thể xác định liệu ánh sáng có xuất hiện đồng thời hay không.[93] Trong một khoảng thời gian giữa khi Galileo qua đời và năm 1667, các thành viên của Accademia del Cimento Firenze đã lặp lại thực nghiệm ở khoảng cách khoảng một dặm và có được kết quả tương tự.[94]

Galileo được cho là một trong những người tiên phong hiểu được tần số âm thanh. Bằng cách cào một cái đục ở những vận tốc khác nhau, ông liên kết độ cao thấp của âm thanh tạo ra do chiếc đục, một cách đo tần số .Trong cuốn Đối thoại năm 1632 của mình Galileo đã trình diễn một kim chỉ nan vật lý về thuỷ triều, dựa trên hoạt động của Trái Đất. Nếu đúng chuẩn, nó sẽ là một lý lẽ mạnh cho sự hoạt động thực tiễn của Trái Đất. Trên trong thực tiễn, cái tên bắt đầu của cuốn sách miêu tả nó như một cuộc đối thoại về thuỷ triều ; đoạn nói về thuỷ triều đã bị vô hiệu theo lệnh của Toà án dị giáo. Lý thuyết của ông là cái nhìn tiên phong vào tầm quan trọng của những hình dạng vịnh biển ảnh hưởng tác động trên kích cỡ và thời hạn thuỷ triều ; ví dụ, ông đã thống kê giám sát đúng mực những đợt thuỷ triều nhỏ ở giữa dọc theo Biển Adriatic so với những đợt thuỷ triều ở hai đầu cuối. Tuy nhiên, nếu là một sự giám sát toàn diện và tổng thể về nguyên do thuỷ triều, kim chỉ nan của ông là sai lầm đáng tiếc. Kepler và những người khác đã đúng chuẩn khi link Mặt Trăng với những ảnh hưởng tác động trên thuỷ triều, dựa trên tài liệu kinh nghiệm tay nghề, tuy nhiên một kim chỉ nan vật lý thực sự về thuỷ triều chỉ Open với Newton .Galileo cũng đưa ra nguyên tắc cơ bản của tương đối, rằng những định luật của vật lý là như nhau trong bất kể mạng lưới hệ thống nào đang hoạt động ở một vận tốc không đổi theo một đường thẳng, không cần biết tới vận tốc và hướng. Vì thế, không có hoạt động tuyệt đối hay sự nghỉ tuyệt đối. Nguyên tắc này phân phối nền tảng cơ bản cho những định luật về hoạt động của Newton và là TT của thuyết tương đối của Einstein .
Cuốn sách ” Hai khoa học mới ” năm 1638 của GalileoTrong khi việc vận dụng toán học vào vật lý thực nghiệm của Galileo có tính cải tiến vượt bậc, những giải pháp toán học của ông là giải pháp tiêu chuẩn của thời kỳ ấy. Sự nghiên cứu và phân tích và những dẫn chứng dựa nhiều trên triết lý về tỷ suất của Eudoxus, như đã được trình diễn trong cuốn sách thứ năm của Các nguyên tắc Euclid. Lý thuyết này chỉ có được một thế kỷ trước đó, nhờ những bản dịch đúng mực của Tartaglia và những người khác ; nhưng cuối đời Galileo nó trở thành lỗi thời bởi những chiêu thức đại số của Descartes .Galileo đã tạo ra một phần nguyên thuỷ và thậm chí còn một khu công trình mang tính tiên tri trong toán học : nghịch lý Galileo, biểu lộ rằng có nhiều bình phương tuyệt vời và hoàn hảo nhất khi có tổng thể và toàn diện những số lượng, thậm chí còn hầu hết những số lượng không phải là những bình phương tuyệt vời và hoàn hảo nhất. Điều có vẻ như trái ngược này đã được xử lý 250 năm sau trong khu công trình của Georg Cantor .

Tranh cãi với Giáo hội[sửa|sửa mã nguồn]

Galileo đối mặt với Toà án dị giáo La Mã năm 1857 của Cristiano BantiBức tranhnăm 1857 của Cristiano BantiTham khảo Thánh Vịnh 93 : 1, Thánh Vịnh 96 : 10, và 1 Sử biên niên 16 : 30 trong Kinh Thánh Kitô giáo Tây phương ( dựa trên bản dịch của Nhóm Phiên dịch Các giờ kinh Phụng vụ ) có đoạn nói rằng : ” Chúa thiết lập Địa Cầu, Địa Cầu không lay chuyển “. Cũng trong đoạn Thánh Vịnh 104 : 5 nói, ” Chúa lập Địa Cầu trên nền vững, không chuyển lay muôn thuở muôn đời ! “. Hơn nữa, Sách Giảng viên 1 : 5 viết rằng : ” Mặt trời mọc rồi lặn ; mặt trời vội vã ngả xuống nơi nó đã mọc lên ” v.v.. [ 95 ]Galileo đã bảo vệ thuyết nhật tâm, và công bố rằng nó không trái ngược với những đoạn Kinh Thánh đó. Ông lấy quan điểm của Augustinô về Kinh Thánh : không hiểu mọi đoạn theo nghĩa đen, đặc biệt quan trọng khi Kinh Thánh bị hoài nghi là cuốn sách về thơ và những bài hát, chứ không phải là một cuốn sách hướng dẫn hay lịch sử dân tộc. Những người viết Kinh Thánh đã viết từ quan điểm của quốc tế Trái Đất, và từ quan điểm đó mặt trời mọc và lặn. Tuy nhiên Galileo đã công khai minh bạch đặt nghi vấn sự đáng an toàn và đáng tin cậy trong đoạn Sách Giôsua 10 : 13 nói : ” Mặt Trời liền dừng lại, Mặt Trăng lập tức đứng lại, cho đến khi dân đã trị tội những địch thù “, có nghĩa là Mặt Trời và Mặt Trăng đã bị ra lệnh ngừng hoạt động để cho phép người Israel giành thắng lợi .

Tới năm 1616 những cuộc tấn công vào Galileo đã lên tới đỉnh điểm, và ông tới Roma để tìm cách thuyết phục Giáo hội không ngăn cấm các ý tưởng của ông. Cuối cùng, hồng y Bellarmino, theo các chỉ thị của Toà án dị giáo, ra lệnh cho ông “không tin hay bảo vệ” ý tưởng rằng Trái Đất di chuyển và Mặt Trời đứng yên ở trung tâm. Chỉ thị không ngăn cản Galileo thảo luận các lý thuyết nhật tâm (vì thế duy trì một sự chia rẽ bên ngoài giữa khoa học và giáo hội). Trong nhiều năm tiếp theo Galileo đứng ngoài cuộc tranh cãi. Ông tiếp tục dự án của mình khi viết một cuốn sách về chủ đề này, được khuyến khích bởi sự lên ngôi của hồng y Barberini khi ông trở thành Giáo hoàng Urbanô VIII năm 1623. Barberini là một người bạn và là người hâm mộ Galileo, và đã phản đối cuộc kết án Galileo năm 1616. Cuốn sách, Đối thoại về Hai Hệ thống Thế giới Chính, được xuất bản năm 1632, với sự cho phép chính thức của Toà án dị giáo và Giáo hoàng.

Đích thân Giáo hoàng Urbanô VIII yêu cầu Galileo đưa ra những lý lẽ ủng hộ và chống thuyết nhật tâm trong cuốn sách, và cẩn thận không ủng hộ thuyết nhật tâm. Ông lại có một yêu cầu khác, rằng các quan điểm của riêng mình về vấn đề sẽ được đưa vào trong cuốn sách của Galileo. Chỉ yêu cầu sau cùng này được Galileo thực hiện. Không biết vô tình hay hữu ý, Simplicio, người bảo vệ quan điểm Địa tâm của Aristoteles trong Đối thoại về Hai Hệ thống Thế giới Chính, thường tự mắc vào các lỗi của chính mình và thỉnh thoảng có vẻ như một người thiểu năng. Điều này khiến Đối thoại về Hai Hệ thống Thế giới Chính có vẻ là một cuốn sách cổ vũ; một cuộc tấn công vào hệ địa tâm của Aristoteles và bảo vệ lý thuyết của Kopernik. Nguy hại hơn, Galileo đã đặt các lời lẽ của Giáo hoàng Urbanô VIII vào miệng Simplicio. Đa số các nhà sử học đồng ý rằng Galileo hành động một cách không chủ ý và bị cô lập trước phản ứng với cuốn sách của mình.[96] Tuy nhiên, Giáo hoàng không xem nhẹ sự nhạo báng bị nghi ngờ đó. Galileo đã mất một trong những người ủng hộ lớn và quyền uy nhất của mình, và bị gọi tới Rôma để bảo vệ những điều ông đã viết.

Với việc để mất nhiều người ủng hộ tại Rôma vì cuốn Đối thoại về Hai Hệ thống Thế giới Chính, Galileo bị gọi ra trước toà vì nghi ngờ dị giáo năm 1633. Phán quyết của Toà án dị giáo nằm trong ba phần chính:

• Galileo bị xác định “rất nghi ngờ về dị giáo”, nói rõ là đã tin vào các ý kiến rằng Mặt Trời nằm im ở trung tâm vũ trụ, rằng Trái Đất không phải trung tâm vũ trụ và chuyển động, rằng một người có thể tin vào và bảo vệ một ý kiến coi nó là đúng sau khi nó đã bị tuyên bố là trái ngược với Kinh Thánh linh thiêng. Ông bị yêu cầu “từ bỏ, nguyền rủa và ghê tởm” các ý kiến đó.[97]
• Ông bị ra lệnh bỏ tù; phán quyết này sau đó được đổi thành quản thúc tại gia.
• Cuốn Đối thoại của ông bị cấm; và trong một hành động không được công bố tại phiên xử, việc xuất bản mọi tác phẩm của ông bị cấm, gồm cả những tác phẩm ông có thể viết trong tương lai.[98]

Theo truyền thuyết dân gian, sau khi công khai từ bỏ lý thuyết của ông rằng Trái Đất quay quanh Mặt Trời, Galileo được cho là đã thì thầm câu mang tính chống đối sau: Dù sao nó vẫn chuyển động, nhưng không có bằng chứng rằng thực tế ông đã nói câu đó hay một thứ gì khác như thế. Lời kể đầu tiên về việc này xuất hiện một thế kỷ sau khi ông mất.[99]

Sau một giai đoạn thân thiết với Ascanio Piccolomini (Tổng giám mục Siena), Galileo được cho phép quay trở lại ngôi nhà của ông tại Arcetri gần Firenze, nơi ông sống nốt phần đời trong tình trạng bị quản thúc, và nơi ông cuối cùng bị mù hoàn toàn. Chính khi bị quản thúc Galileo đã dành trọn thời gian cho một trong những tác phẩm tốt nhất của ông, Hai Khoa học Mới. Ở đây ông đã tóm tắt công việc mà mình đã làm trong khoảng bốn mươi năm, về hai khoa học hiện được gọi là động học và sức bền vật liệu. Cuốn sách này nhận được sự đánh giá cao từ Albert Einstein.[100] Nhờ tác phẩm này, Galileo thường được gọi là “người cha của vật lý hiện đại”.

Galileo mất ngày 8 tháng 1 năm 1642 ở tuổi 77. Đại Công tước Toscana, Ferdinando II, muốn chôn cất ông trong tòa nhà chính của Vương cung thánh đường Santa Croce di Firenze, gần lăng mộ của cha ông và những tổ tiên khác, và dựng một lăng mộ bằng đá hoa để vinh danh ông. [ 101 ] Tuy nhiên, những kế hoạch này đã bị vô hiệu, sau khi Giáo hoàng Urbanô VIII và cháu của mình hồng y Francesco Barberini phản đối. [ 102 ] Thay vào đó ông được chôn cất trong một căn phòng nhỏ bên cạnh nhà nguyện của những tu sĩ mới ngay cuối một hiên chạy từ gian bên phía nam của vương cung thánh đường tới phòng để đồ thờ. [ 103 ] Ông được chôn lại trong phòng chính của vương cung thánh đường năm 1737 sau khi một đài kỷ niệm đã được dựng ở đó để vinh danh ông. [ 104 ]

Lệnh cấm in lại các tác phẩm của Galileo của Toà án dị dáo được dỡ bỏ năm 1718 khi có giấy phép cho phép xuất bản các tác phẩm của ông (ngoại trừ cuốn Đối thoại đã bị lên án) tại Firenze.[105] Năm 1741 Giáo hoàng Biển Đức XIV cho phép xuất bản một bộ hoàn chỉnh các tác phẩm khoa học của Galileo[106] gồm một phiên bản không bị kiểm duyệt nhiều của Đối thoại.[107] Năm 1758 lệnh cấm chung với các tác phẩm ủng hộ thuyết nhật tâm của ông bị dỡ bỏ trong Danh mục sách cấm xuất bản, dù lệnh cấm rõ ràng về các phiên bản chưa được kiểm duyệt của cuốn Đối thoại và cuốn Về chuyển động quay của Kopernik vẫn còn lại.[108] Tất cả dấu vết về sự phản đối chính thức với hệ nhật tâm của Giáo hội biến mất năm 1835 khi các tác phẩm này cuối cùng được loại khỏi danh mục.[109]

Năm 1939, trong bài nói chuyện đầu tiên trước Viện hàn lâm Khoa học Giáo hoàng được một vài tháng sau khi được bầu lên vị trí Giáo hoàng, Giáo hoàng Piô XII đã miêu tả Galileo là một trong số “các anh hùng táo bạo nhất trong nghiên cứu … không sợ hãi trước những trở ngại và nguy hiểm khi thực hiện công việc, cũng không mù quáng tuân theo những vĩ nhân thời trước”[110] Cố vấn thân cận của ông trong 40 năm, Giáo sư Robert Leiber đã viết: “Piô XII đã rất cẩn thận để không đóng bất kỳ cánh cửa nào một cách vội vã (với khoa học). Ông là người nhiệt tâm về vấn đề này và đã hối tiếc về nó trường hợp của Galileo.”[111]

Ngày 15 tháng 2 năm 1990, trong một bài phát biểu tại Đại học Sapienza Roma, [ 112 ] Hồng y Ratzinger ( sau này trở thành Giáo hoàng Biển Đức XVI ) đã dẫn ra 1 số ít quan điểm hiện tại về vụ Galileo như nguyên do hình thành cái mà ông gọi là ” một trường hợp có tính triệu chứng được cho phép tất cả chúng ta thấy sự tự hoài nghi của thời đại văn minh, của khoa học và công nghệ tiên tiến thời nay đi sâu tới mức nào. ” [ 113 ] Một số quan điểm ông trích dẫn là những quan điểm của nhà triết học Paul Feyerabend, người mà ông cho rằng đã nói ” Giáo hội ở thời gian của Galileo tuân theo lý lẽ mạnh hơn chính Galileo, và giáo hội cũng xem xét những hậu quả đạo đức và xã hội của những bài giảng của Galileo. Tuyên bố của giáo hội chống lại Galileo là dựa trên lý trí và đúng mực và việc xem xét lại phán quyết đó chỉ công minh khi dựa trên nền tảng của thời gian chính trị. ” [ 113 ] Hồng y không nói rõ liệu ông chấp thuận đồng ý hay không chấp thuận đồng ý với những quan điểm của Feyerabend. Tuy nhiên, ông đã nói : ” Sẽ là điên rồ khi thực thi một lời xin lỗi bốc đồng trên cơ sở của những quan điểm đó “. [ 113 ]Ngày 30 tháng 11 năm 1992, Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã bộc lộ sự hụt hẫng về cách vụ Galileo được phán xét, và chính thức công nhận rằng Trái Đất không đứng yên, như tác dụng của một cuộc nghiên cứu và điều tra do Viện Văn hoá Giáo hoàng triển khai. [ 114 ] [ 115 ] Tháng 3 năm 2008, Vatican ý kiến đề nghị triển khai xong việc hồi sinh cho Galileo bằng cách dựng một bức tượng ông bên trong những bức tường thành Vatican. [ 116 ] Tháng 12 cùng năm, trong những sự kiện kỷ niệm lần thứ 400 những quan sát thiên văn bằng kính viễn vọng sớm nhất của Galileo, Giáo hoàng Biển Đức XVI đã ca tụng những góp phần của ông cho thiên văn học. [ 117 ]
Galileo liên tục đón tiếp khách cho đến năm 1642, sau khi bị sốt và tim đập nhanh, ông qua đời vào ngày 8 tháng 1 năm 1642, ở tuổi 77. [ 118 ] [ 119 ] Đại công tước Tuscany, Ferdinando II, muốn chôn cất Galileo bên trong Vương cung thánh đường Santa Croce, cạnh ngôi mộ của cha ông và tổ tiên, cũng như dựng lên một lăng mộ đá cẩm thạch để tôn vinh ông .
Ngón giữa bàn tay phải của GalileoTuy nhiên, những kế hoạch này đã bị hủy bỏ, sau khi Đức Giáo hoàng Urbanô VIII và cháu trai, Hồng y Francesco Barberini, đã phản đối, vì Galileo đã bị Giáo hội lên án, bị hoài nghi can đảm và mạnh mẽ là dị giáo. [ 122 ] Thay vào đó ông được chôn trong một căn phòng nhỏ bên cạnh nhà nguyện ở cuối hiên chạy từ Thánh Đường tới Phòng Thánh. Galileo được chôn cất lại bên trong Vương cung thánh đường vào năm 1737 sau khi một tượng đài được kiến thiết xây dựng ở đó để tôn vinh ông. Trong lúc vận động và di chuyển này, ba ngón tay và răng đã được lấy ra khỏi phần còn lại của ông. [ 123 ] Một trong những ngón tay này, ngón tay giữa của cánh tay phải của Galileo, hiện đang được tọa lạc tại Bảo tàng Galileo ở Firenze, Ý. [ 124 ]

Các tác phẩm[sửa|sửa mã nguồn]

Bức tượng bên ngoài Uffizi, Firenze .

Các tác phẩm đầu tiên của Galileo miêu tả các thiết bị khoa học gồm tiểu luận năm 1586 với tiêu đề Chiếc Cân Nhỏ (La Billancetta) miêu tả một chiếc cân chính xác để cân các vật thể trong không khí hay trong nước[125] và cuốn sách giáo khoa in năm 1606 Le Operazioni del Compasso Geometrico et Militare về hoạt động của một la bàn hình học và quân sự.[126]

Các tác phẩm đầu tiên của ông về động lực, khoa học chuyển động và các cơ cấu là cuốn De Motu (Về Chuyển động) năm 1590 và Le Meccaniche (Cơ học) khoảng năm 1600. Cuốn đầu dựa trên động lực chất lỏng của Aristoteles-Archimedes và cho rằng tốc độ rơi hấp dẫn trong một môi trường chất lỏng tỷ lệ với số dôi của trọng lượng riêng của vật thể trong môi trường đó, theo đó trong một chân không các vật thể sẽ rơi với các tốc độ tỷ lệ với trọng lượng riêng của chúng. Nó cũng tán thành lực đẩy động lực Hipparchus-Philoponus theo đó lực đẩy là tự tiêu hao và rơi tự do trong chân không sẽ có một tính chất tốc độ cuối cùng theo trọng lượng riêng sau một giai đoạn gia tốc ban đầu.

Cuốn Sứ giả Sao (Sidereus Nuncius) năm 1610 của Galileo là chuyên luận khoa học đầu tiên được xuất bản dựa trên các quan sát được thực hiện bằng kính viễn vọng và gồm cả sự khám phá các vệ tinh Galileo. Galileo xuất bản một cuốn sách miêu tả các đốm mặt trời năm 1613 với tiêu đề Những bức thư về các Đốm mặt trời[127] cho rằng Mặt trời và các tầng trời là không hoàn hảo. Cũng trong năm 1610 qua các quan sát bằng kính viễn vọng ông thông báo về các bướu và các pha đầy đủ của Sao Kim bác bỏ hệ địa tâm và ủng hộ sự chuyển đổi từ thiên văn học địa tâm của Ptolemaeus sang thiên văn học địa nhật tâm ở thế kỷ XVII như các mô hình hành tinh của Tycho và Capella.[128] Năm 1615 Galileo chuẩn bị một bản viết tay được gọi là Thư gửi Đại Công tước Christina mãi tới năm 1636 mới được in. Bức thư này là một phiên bản sửa đổi của Thư gửi Castelli, bị Toà án dị giáo cho là một sự xúc phạm tới tín ngưỡng khi ủng hộ thuyết Kopernik là đúng đắn về vật lý và cho rằng nó thích hợp với Kinh thánh.[129] Năm 1616, sau lệnh của Toà án dị giáo cấm Galileo tin vào hay bảo vệ quan điểm của Kopernik, Galileo đã viết Bài thuyết trình về thuỷ triều (Discorso sul flusso e il reflusso del mare) dựa trên mô hình Trái Đất của Kopernik, dưới hình thức một bức thư riêng gửi Giáo hoàng Orsini.[130] Năm 1619, Mario Guiducci, một học sinh của Galileo, xuất bản một bài viết với hầu hết nội dung do Galileo thực hiện với tiêu đề Bài thuyết trình về các Sao chổi (Discorso Delle Comete), đưa ra lý lẽ chống lại cách diễn giải về Sao chổi của Dòng Tên.[131]

Năm 1623, Galileo xuất bản Người thí nghiệm – Il Saggiatore, tấn công các lý thuyết dựa trên mô hình của Aristoteles và ủng hộ việc thành lập các ý tưởng khoa học dựa trên thực nghiệm và toán học. Cuốn sách rất thành công và thậm chí còn có được sự ủng hộ từ các giới chức cao cấp bên trong Giáo hội Công giáo.[132] Sau thành công của Người thí nghiệm, Galileo xuất bản Đối thoại về Hai Hệ thống Thế giới Chính (Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo) năm 1632. Dù đã thận trọng để tránh vi phạm vào các điều cấm của Toà án dị giáo năm 1616, những tuyên bố trong cuốn sách ủng hộ lý thuyết Kopernik và một mô hình hệ mặt trời phi địa tâm khiến Galileo bị đưa ra xét xử và cấm xuất bản. Dù có lệnh cấm xuất bản, Galileo vẫn xuất bản cuốn Những bài thuyết trình về các Chứng minh Toán học Liên quan tới Hai Khoa học Mới (Discorsi e Dimostrazioni Matematiche, intorno a due nuove scienze) năm 1638 tại Hà Lan, bên ngoài tầm tài phán của Toà án dị giáo.

• Chiếc Cân nhỏ (1586)
• Về chuyển động (1590) [133]
• Cơ học (khoảng 1600)
• Sứ giả Sao (1610; bằng tiếng Latinh, Sidereus Nuncius)
• Những bức thư về các Đốm mặt trời (1613)
• Thư gửi Đại Công tước Christina (1615; xuất bản năm 1636)
• Thuyết trình về Thuỷ triều (1616; tiếng Italia, Discorso del flusso e reflusso del mare)
• Thuyết trình về Sao chổi (1619; tiếng Italia, Discorso Delle Comete)
• Người thí nghiệm (1623; tiếng Italia, Il Saggiatore)
• Đối thoại về Hai Hệ thống Thế giới Chính (1632; tiếng Italia Dialogo dei due massimi sistemi del mondo)
• Những bài Thuyết trình về các Chứng minh Toán học Liên quan tới Hai Khoa học Mới (1638; tiếng Italia, Discorsi e Dimostrazioni Matematiche, intorno a due nuove scienze)

Những mày mò thiên văn học và nghiên cứu và điều tra trong triết lý của Kopernik của Galileo để lại một di sản trường cửu gồm việc phân loại bốn vệ tinh lớn của Sao Mộc do Galileo phát hiện ( Io, Europa, Ganymede và Callisto ) và được gọi là những vệ tinh Galileo. Các nỗ lực và nguyên tắc khoa học khác được đặt theo tên Galileo gồm tàu ngoài hành tinh Galileo, [ 134 ] tàu ngoài hành tinh tiên phong đi vào quỹ đạo quanh Sao Mộc, mạng lưới hệ thống xác định Galileo đã được đề xuất kiến nghị, [ 135 ] sự đổi khác giữa những mạng lưới hệ thống quán tính trong cơ học cổ xưa bao hàm sự biến hóa Galileo và Gal là một đơn vị chức năng của tần suất không thuộc hệ SI. [ 136 ] [ 137 ] [ 138 ]
Để trùng một phần với những quan sát thiên văn tiên phong được ghi lại của Galileo bằng kính viễn vọng, Liên hiệp quốc đã coi năm 2009 là Năm Thiên văn học Quốc tế. [ 139 ] Một kế hoạch toàn thế giới do Thương Hội Thiên văn Quốc tế ( IAU ) đặt ra, nó cũng được UNESCO — cơ quan Liên hiệp quốc chịu nghĩa vụ và trách nhiệm về những yếu tố Giáo dục đào tạo, Khoa học và Văn hóa, ưng ý. Năm Thiên văn học Quốc tế 2009 được dự tính là một ngày hội toàn thế giới của thiên văn học và những góp phần của nó vào xã hội và văn hoá, lôi cuốn sự quan tâm toàn quốc tế không chỉ về thiên văn học mà còn về khoa học nói chung, với ưu tiên hướng về những người trẻ tuổi .

Nhà viết kịch Đức thế kỷ XX Bertolt Brecht đã ghi lại cuộc đời Galileo trong tác phẩm Cuộc đời Galileo của ông (1943). Cũng có một vở kịch thế kỷ XXI về cuộc đời ông.[140]

Galileo Galilei gần đây được chọn như một motif chính cho đồng xu sưu tập có giá trị rất cao : đồng € 25 đồng xu kỷ niệm Năm Thiên văn học Quốc tế, được đúc năm 2009. Đồng xu này cũng kỷ niệm sinh lần thứ 400 ý tưởng kính viễn vọng của Galileo. Hình trên đồng xu biểu lộ một phần chân dung ông và chiếc kính viễn vọng. Phía sau là một trong những hình vẽ tiên phong của ông về mặt phẳng Mặt Trăng. [ 141 ] Trong đồng xu bạc những chiếc kính viễn vọng khác cũng được bộc lộ : Kính viễn vọng Isaac Newton, đài quan sát thiên văn tại Tu viện Kremsmünster, một kính viễn vọng tân tiến, một kính viễn vọng radio và một kính viễn vọng khoảng trống. Trong năm 2009, kính viễn vọng Galileo đường kính 50 mm cũng được bán ra với ngân sách thấp và chất lượng tương đối cao ship hàng cho mục tiêu giáo dục. [ 142 ]Tên của ông cũng được đặt cho đơn vị chức năng đo Gal của tần suất không thuộc Hệ thống kê giám sát quốc tế. [ 137 ] [ 143 ] [ 144 ]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

(tiếng Anh)

(tiếng Việt)

Source: https://thevesta.vn
Category: Thế Giới