Các nét đặc trưng trong văn hóa giao tiếp của người Việt Nam
Văn hoá giao tiếp của người Việt Nam không thể hoà lẫn vào bất cứ quốc gia nào. Bởi mỗi quốc gia và khu vực đều có nền văn hóa và thói quen giao tiếp khác nhau. Người Việt Nam mang bản sắc Châu Á, tuy nhiên lại có rất nhiều nét khác trong giao tiếp so với các quốc gia trong khu vực.
Mục lục
Văn hoá giao tiếp là gì?
Văn hóa giao tiếp là một bộ phận của toàn diện và tổng thể văn hóa truyền thống, là cách giao tiếp của mọi người trong xã hội ( giao tiếp lịch sự và trang nhã, thân thiện, cởi mở, chân thành, tôn trọng lẫn nhau ), là tổng hợp các yếu tố : Lời nói, cử chỉ, cách cư xử, thái độ …
Những nét đặc sắc của văn hóa giao tiếp của người Việt Nam
Thích giao tiếp, nhưng rụt rè
Người Việt phụ thuộc lẫn nhau và rất coi trọng việc duy trì mối quan hệ tốt đẹp với mọi thành viên trong cộng đồng. Chính bản chất cộng đồng này khiến người Việt Nam rất coi trọng giao tiếp nên họ thích giao tiếp.
Tuy thích giao tiếp nhưng đặc thù gần như trái ngược của người Việt Nam là rất ngần ngại – điều này thường được các nhà quan sát quốc tế đề cập. Sự chung sống của hai tính cách trái chiều ( hòa đồng và ngần ngại ) này bắt nguồn từ hai đặc trưng cơ bản của làng xã Việt Nam là tính hội đồng và tính tự trị. Khi ở trong khoanh vùng phạm vi của hội đồng quen thuộc, nơi tính hội đồng ngự trị thì người Việt Nam sẽ tỏ ra xởi lởi, thích giao tiếp. Còn khi ở bên ngoài hội đồng, trước người lạ, nơi tính tự trị phát huy công dụng thì người Việt Nam sẽ tỏ ra ngần ngại. Hai tính cách tưởng chừng như trái ngược nhau ấy ko hề xích míc với nhau vì chúng thể hiện trong thiên nhiên và môi trường khác nhau, chúng chính là hai mặt của cùng một thực chất, là biểu lộ cách ứng xử linh động của dân cư Việt Nam .
Trọng tình nghĩa trong văn hoá giao tiếp
Ở những hội đồng thân quen, chiếm lợi thế, người Việt Nam có tính cách cởi mở, thích giao tiếp. Ngoài hội đồng, trước người lạ, khi phát huy được quyền tự chủ, người Việt Nam hoàn toàn có thể tỏ ra ngần ngại. Hai tính cách tưởng như trái ngược nhau này thực ra không xích míc nhau, bởi chúng được bộc lộ trong những thiên nhiên và môi trường khác nhau, là hai góc nhìn có cùng thực chất, đồng thời là biểu lộ của cách ứng xử linh động của người Việt .
Lòng biết ơn được thể hiện trong văn hóa giao tiếp của người Việt Nam. Về quan hệ xã hội, nền văn hóa trọng nông đã làm cho người Việt Nam hành động dựa trên tình cảm gia đình: “Yêu nhau yêu cả đường đi, ghét nhau ghét cả tông ti họ hàng” hay “yêu nhau cau sáu bổ ba, ghét nhau cau sáu bổ ra làm mười”…Nếu nói khái quát, người Việt Nam lấy sự hài hoà giữa âm dương làm trọng nhưng vẫn thiên về âm hơn. Trong cuộc sống, người Việt Nam sống có lý có tình nhưng vẫn thiên về tình hơn: Một bồ cái lý không bằng một tý cái tình. Người dân Việt Nam luôn coi trọng tình cảm hơn mọi thứ trên đời. Ai nhớ mình một chút thì đều nhớ ơn, ai bảo bạn một chút cũng phải tôn làm thầy.
Người Việt Nam cũng hay tìm hiểu, quan sát, đánh giá
Tuổi tác, quê quán, trình độ học vấn, vị thế xã hội, thực trạng mái ấm gia đình ( đã có vợ / chồng chưa, có con chưa, mấy trai mấy gái … ) là các yếu tố người Việt Nam thường chăm sóc. Thói quen ưa thích khám phá này khiến cho người quốc tế có nhận xét là người Việt Nam hay tò mò. Đặc tính này dù gọi bằng tên gì đi nữa thì chẳng qua cũng chỉ là một mẫu sản phẩm của tính hội đồng làng xã mà ra .
Do tính hội đồng nên người Việt Nam tự thấy có nghĩa vụ và trách nhiệm phải chăm sóc đến người khác, mà muốn chăm sóc thì phải biết rõ thực trạng. Mặt khác, cũng do lối sống trọng tình cảm, mỗi cặp giao tiếp đều có những cách xưng hô riêng, nên nếu không có đủ thông tin thì không hề lựa chọn đại từ xưng hô cho thích hợp được .
Tính cộng đồng ở trong văn hoá giao tiếp
Tính cộng đồng còn khiến người Việt Nam ở dưới góc độ chủ thể giao tiếp có đặc điểm là trọng danh dự: Tốt danh hơn lành áo. Đói cho sạch, rách cho thơm.
Danh dự gắn cùng với năng lượng giao tiếp : Lời hay nói ra để lại dấu vết, tạo thành tiếng tăm, lời dở truyền đến tai nhiều người, tạo nên điều tăm tiếng
Chính vì coi trọng danh dự quá, nên người Việt Nam mắc bệnh sĩ diện. Lối sống trọng danh dự dẫn đến cơ chế tạo nên tin đồn thổi, tạo nên dư luận như một thứ vũ khí lợi hại bậc nhất của hội đồng. Bởi vậy tất cả chúng ta thực sự nên chú ý quan tâm đến lời nói của số đông khi nói về cá thể đơn lẻ, vì hoàn toàn có thể nó sẽ tạo nên sát thương và nỗi buồn cho người khác .
Người Việt Nam ưa sự ý tứ, tế nhị
Tính tế nhị khiến người Việt có thói quen giao tiếp “ vòng vo tam quốc ”, không khi nào mở màn trực tiếp, đi thẳng vào đề như người phương Tây. Truyền thống người Việt Nam khi khởi đầu giao tiếp là phải xấn xá cầu điền, hỏi thăm nhà cửa ruộng vườn. Cũng để đưa đẩy tạo không khí là truyền thống lịch sử miếng trầu đi đầu câu truyện. Lối giao tiếp ưa sự tế nhị, ý tứ là mẫu sản phẩm của lối sống trọng tình và lối tư duy trong các mối quan hệ. Nó tạo thói quen đắn đo xem xét kỹ càng khi nói năng. Chính sự đắn đo xem xét này khiến cho người Việt Nam có điểm yếu kém chính là thiếu tính quyết đoán, nhưng cũng giữ được sự hòa thuận, không làm mất lòng ai .
Hệ thống lời nói phong phú
Trong khi ngôn từ phương Tây và Trung Quốc chỉ dùng các đại từ nhân xưng thì tiếng Việt còn sử dụng một số lượng lớn danh từ chỉ quan hệ họ hàng để xưng hô .
Hệ thống này có các đặc thù :
- Có tính thân thương hóa ( trọng tình cảm ), coi mọi người trong hội đồng như bà con họ hàng trong một mái ấm gia đình .
-
Có tính cộng đồng hóa cao – trong hệ thống này không có từ xưng hô chung mà phụ thuộc vào tuổi tác, địa vị xã hội, thời gian, cũng như không gian giao tiếp cụ thể.
- Thể hiện tôn ti kỹ lưỡng : Người Việt Nam xưng và hô theo nguyên tắc xưng khiêm hô tôn ( gọi bản thân mình thì khiêm nhường, còn gọi đối tượng người tiêu dùng giao tiếp thì tôn kính ) .
Kết luận
Như vậy, qua bài viết trên, mọi người có thể hiểu hơn về văn hóa giao tiếp của người Việt Nam. Hy vọng với những chia sẻ trên, sẽ giúp bạn tăng cao nền tảng kiến thức. Trong cuộc sống ngày nay, giao tiếp đóng một vai trò rất quan trọng, nó quyết định đến 60% khả năng thành công trong cuộc sống của bạn.
Source: https://thevesta.vn
Category: Cộng Đồng
