Phật Pháp căn bản cho người tại gia

PHẬT PHÁP CĂN BẢN CHO NGƯỜI TẠI GIA
Thích Đạt Ma Phổ Giác

BÀI I: GIỚI THIỆU ĐẠO PHẬT VÀ
PHẬT PHÁP CĂN BẢN CHO NGƯỜI TẠI GIA

1-Chữ đạo nghĩa là gì? Chữ đạo có ba nghĩa:

– Con đường : con đường đi đến cõi người gọi là nhân đạo, con đường đi đến người ngoài hành tinh gọi là thiên đạo, con đường đi đến mọi sự đau khổ tột cùng gọi là âm ti đạo, con đường đi đến chỗ si mê lầm lạc gọi là súc sinh đạo, v.v… – Bổn phận : như đạo nghĩa thầy trò, đạo nghĩa vợ chồng, đạo lý làm người v.v… – Chân lý tuyệt đối, tâm thể sáng suốt sẵn có nơi mỗi chúng sinh : còn gọi là Phật tính, Niết-bàn, Chân như … Tùy theo mức độ nhận thức và hiểu biết mà tất cả chúng ta hoàn toàn có thể hiểu chữ Đạo theo quá trình từ thấp đến cao. 2 – Chữ Phật nghĩa là gì ? Phật nói cho đủ là Phật-đà, nói gọn lại là Phật, là một người đã giác ngộ, sáng suốt trọn vẹn. Chữ Phật là danh từ chung, chỉ cho tổng thể những ai đã tu hành phước huệ tròn đủ và thành tựu viên mãn. 3 – Giác ngộ có mấy bậc ? Giác ngộ có ba bậc : a-Tự giác : là tự mình giác ngộ do siêng năng tu tập, và biết cách buông xả để thoát khỏi mọi sự trói buộc trong cuộc sống lầm lạc si mê. b-Giác tha : nghĩa là mình khi đã giác ngộ rồi tùy theo căn nguyên trình độ của chúng sinh mà hướng dẫn lại để mọi người cùng được giác ngộ. c-Giác hạnh viên mãn : là sự giác ngộ trọn vẹn nhờ phát tâm độ sinh với ý thức tốt đạo đẹp đời và thành tựu vừa đủ công hạnh Bồ-tát không biết stress nhàm chán. 4 – Đạo Phật nghĩa là gì ? – Đạo Phật có hai nghĩa chính : – Là con đường đưa tổng thể chúng sinh vượt qua biển khổ sông mê đến bờ giác ngộ sáng suốt. – Là giải pháp rèn luyện để giúp mình sống an nhàn niềm hạnh phúc ngay trong hiện tại mà chẳng tìm cầu đâu xa hoặc kiếp sau. 5 – Đạo Phật sinh ra từ khi nào ? – Nếu nói theo nghĩa sáng suốt sẵn có nơi mỗi chúng sinh thì đạo Phật không có điểm khởi đầu, giống như thực chất của gương là tự sáng. – Nếu theo nghĩa lịch sử dân tộc thì đạo Phật có trước đạo Thiên Chúa 624 năm trước công nguyên tính theo năm sinh. Nói gọn lại thì đạo Phật đã xuất hiện hơn 2600 năm. 6 – Ai khai sáng đạo Phật ? Người khai sáng ra đạo Phật chính là đức Phật Thích Ca Mâu Ni, nên được mọi người gọi ngài là Đức bổn sư. 7 – Lợi ích của đạo Phật là gì ? – Đạo Phật có ba quyền lợi : 1 – Với niềm tin từ bi hỷ xả, đạo Phật giúp cho trái đất đoàn kết thương mến nhau bằng trái tim có hiểu biết. 2 – Với ý thức bình đẳng, đạo Phật giúp cho mọi người không phân biệt đối xử theo thể chế chính trị, màu da sắc tộc và giai cấp cao thấp. – Với ánh sáng trí tuệ, đạo Phật làm cho con người biết soi sáng lại chính mình để chuyển hóa bớt tối tăm, si mê lầm lạc mà gây khổ đau cho mình và người khác. 8 – Giáo lý của đạo Phật gồm những gì ? Giáo lý đạo Phật gồm có Kinh tạng, Luật tạng, Luận tạng, gọi chung là ba tạng tầm cỡ. – Kinh tạng : là văn bản được ghi chép lại những lời Phật dạy sau khi Ngài nhập Niết-bàn. – Luật tạng : là những nguyên tắc đạo đức mà Phật đã chế ra nhằm mục đích ngăn ngừa những điều ác và làm những điều lành hoặc khi những vị đệ tử phạm giới.

-Luận tạng: là những sách vở phần lớn do các vị tổ sau này viết ra để luận bàn, giải thích rõ ràng về ý nghĩa lời Phật dạy để mọi người cùng nhau tham khảo và tu tập.

BÀI II: LỊCH SỬ ĐỨC PHẬT
VÀ PHẬT PHÁP CĂN BẢN CHO NGƯỜI TẠI GIA

1 – Người khai sáng đạo Phật là ai ? Người khai sáng đạo Phật là đức Phật Thích Ca Mâu Ni. 2 – Trước khi xuất gia, Ngài tên là gì ? Con của ai ? Ở nước nào ? – Trước khi xuất gia, ngài là Thái tử Sĩ Đạt Ta, – Con của vua Tịnh Phạn và Hoàng hậu Ma Da, – Ở nước Ấn Độ. 3 – Khi một người phàm sinh ra thì gọi là ” đầu thai “, nhưng đức Phật Thích Ca Mâu Ni sinh ra, những nhà hiền triết dùng những từ ngữ gì ? Ý nghĩa đó như thế nào ? Các nhà hiền triết dùng những từ ngữ : – Đản sinh : là sự sinh ra vui tươi, làm cho đời sống có ý nghĩa hơn. – Thị hiện : là hiện thân của một con người bằng xương bằng thịt, được sinh ra từ bụng mẹ giống như tổng thể mọi người. – Giáng sinh : là từ chỗ cao quý mà hiện xuống một chỗ thấp kém hơn để sinh ra. Ý nghĩa của ba từ trên nhằm mục đích ca tụng sự tôn trọng và quý kính của một vị Phật. Ngài xuống trần để đem lại niềm an vui niềm hạnh phúc cho tất cả chúng ta, giúp mọi người biết cách làm chủ bản thân nhờ thấu rõ chân lý cuộc sống. 4 – Đức Phật đản sinh ngày nào ? Ngày rằm tháng 4 âm lịch, gọi là ngày Phật Đản. 5 – Đức vua Tịnh Phạn đã cưới vợ cho Thái tử Sĩ Đạt Ta để sau này thừa kế sự nghiệp trần gian, mong con mình sống trong cung vàng điện ngọc vợ đẹp con ngoan. Vậy người vợ ấy tên gì ? Sinh ra người con tên gì ? – Người vợ là công chúa Da Du Đà La con vua Thiện Giác. – Người con là La Hầu La, lúc 7 tuổi theo đức Phật xuất gia. 6 – Nguyên nhân gì khiến Thái tử Sĩ Đạt Ta xuất gia tìm cầu chân lý ? Nhận thấy sự đau khổ của kiếp người là sinh già bệnh chết không có ngày cùng, Ngài muốn tìm một con đường giải thoát cho tất cả chúng ta, nên đã từ bỏ cung vàng điện vợ đẹp con ngoan để sớm xuất gia tìm đạo. 7 – Chữ Thích Ca Mâu Ni có nghĩa là gì ? – Thích Ca : nghĩa là phát khởi lòng từ bi thương người bình đẳng. – Mâu Ni : nghĩa là tâm hồn luôn trong sáng và yên tĩnh. Thích Ca Mâu Ni nghĩa là người luôn có lòng từ bi cứu người giúp vật mà không thấy ai là quân địch nên an nhiên tự tại giải thoát. 8 – Đầu tiên Đức Phật tu theo giải pháp gì ? – Đầu tiên Ngài tu theo hai vị thiền sư nỗi tiếng thời bấy giờ nhưng quả chứng không được giác ngộ trọn vẹn. – Kế đến Ngài tu theo chiêu thức khổ hạnh, có khi mỗi ngày chỉ ăn một hạt mè, hạt bắp và phơi mình giữa trời mưa nắng hoặc giá lạnh. Nhưng hiệu quả chỉ làm cho khung hình suy kiệt, niềm tin không sáng suốt nên không tìm ra chân lý. 9 – Sau đó Ngài đã tu hành thế nào ? a-Ngài quán chiếu lại hai chiêu thức đã hành trì : Tu mà còn tận hưởng dục lạc trần gian giống như nấu cát mà muốn thành cơm thì không hề được. Tu mà khổ hạnh ép xác càng làm cho thân thể suy kiệtkhông thể thành tựu đạo quả. b-Ngài tìm ra giải pháp trung đạo nhà hàng vừa đủ để nuôi thân này mà thuận tiện buông xả mọi dính mắc ràng buộc. c-Sau khi sức khỏe thể chất hồi sinh Ngài tắm gội thật sạch, rồi đến gốc cây Bồ-đề ngồi thiền, thề nếu không chứng đạo quyết không rời bỏ chỗ này. Ngài ngồi thiền suốt 49 ngày đêm, chứng được tam minh lục thông và giác ngộ thành Phật hiệu là Thích Ca Mâu Ni. 10 – Sau khi thành đạo dưới gốc cây bồ-đề, đức Phật mở màn truyền đạo : Buổi thuyết pháp tiên phong diễn ra tại đâu ? – Tại vườn Lộc Uyển và ai là những người nghe pháp tiên phong ? 5 bạn bè Kiều-trần-như là bạn đồng tu khổ hạnh với Ngài trước kia. – Bài pháp tiên phong Đức Phật thuyết giảng là gì ? Bài Tứ diệu đế tức là bốn chân lý sống trong cuộc sống. – Đức Phật đã thuyết pháp toàn bộ bao nhiêu năm ? 49 năm hoằng hóa độ sinh. 11 – Trong 49 năm thuyết pháp, Đức Phật đã hóa độ những ai ? – Ngài hóa độ tổng thể những hạng người, từ vua quan, quý tộc cho đến ngoại đạo, nô lệ, kỹ nữ, tướng cướp, những người thuộc giai cấp hạ tiện. v.v… với niềm tin bình đẳng không phân biệt. 12 – Bảng ghi nhận những mốc thời hạn quan trọng trong cuộc sống đức Phật Thích Ca Mâu Ni sinh ra và nhập Niết-bàn : – Đản sinh : ngày rằm tháng 4 âm lịch – 19 tuổi xuất gia : ngày 8 tháng 2 âm lịch – 30 tuổi thành đạo : ngày 8 tháng 12 âm lịch

-80 tuổi nhập Niết-bàn: ngày rằm tháng 2 âm lịch

BÀI III: CÁCH THỨC THỜ PHẬT, LẠY PHẬT, CÚNG PHẬT

1 – Ý nghĩa thờ Phật là gì ? – Chúng ta thờ Phật để tỏ lòng biết ơn và đền ơn Ngài đã lao vào góp phần không biết stress nhàm chán, để từng bước dìu dắt mọi người tiến quả giác ngộ giải thoát trọn vẹn. – Thờ Phật để được học hỏi tấm gương sáng của Ngài qua những đức tính từ bi hỷ xả, trí tuệ thông suốt nhờ tâm thanh tịnh sáng suốt, từ đó nhắc nhở tất cả chúng ta làm những việc thiện ích, và không làm những việc sai lầm xấu ác. 2 – Ý nghĩa lạy Phật là gì ? Ngày xưa khi Đức Phật còn sống, những đệ tử thường cúi xuống hôn chân Phật và đặt trán mình lên đó để tỏ lòng tôn kính và biết ơn. Ngày nay tất cả chúng ta thờ hình tượng Đức Phật, lễ lạy bằng cách năm vóc body toàn thân đầu mình tay chân chạm sát đất để tỏ lòng tôn kính. 3 – Ý nghĩa cúng Phật là gì ? Ngày xưa, những thí chủ cúng dường đức Phật và Tăng đoàn để tỏ lòng tôn kính biết ơn và duy trì nếp sống thiền môn. Ngày nay tất cả chúng ta vẫn cúng có vẻ như thế để duy trì ngôi Tam bảo mà có nơi phụ thuộc để tu học. 4 – Chúng ta phải thờ vị Phật nào ? – Trước tiên là phải thờ đức Phật Thích Ca Mâu Ni vì Ngài là người đã khai sáng ra đạo Phật có lịch sử dân tộc rõ ràng. Song cạnh bên đó tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thờ thêm hai bên những vị Bồ-tát như Bồ-tát Văn Thù, Bồ-tát Phổ Hiền, Bồ-tát Quán Thế Âm và Bồ – tát Đại Thế Chí. Tuy nhiên tùy sở trường thích nghi của mỗi người mà tất cả chúng ta hoàn toàn có thể thờ một vị Phật khác như Phật Dược Sư, Phật A Di Đà. v … v .. Nhưng chính yếu vẫn là thờ đức Phật Thích Ca Mâu Ni vì Ngài đã Open nơi trần gian bằng xương bằng thịt, còn những vị Phật khác Ngài nói lại trong những bản Kinh. 5 – Lạy Phật mấy lạy là đúng ? Tại sao ? – Lạy 3 lạy là đúng nhất. Đó là lễ lạy Tam bảo tức Phật bảo, Pháp bảo, và Tăng bảo. Nhưng thật ra, vì lòng tôn kính so với Phật, ta hoàn toàn có thể lạy bao nhiêu cũng được để tỏ lòng tôn kính và xả bỏ tâm cống cao ngã mạn. Nhưng với người bệnh hoạn, hoặc già yếu không lạy được đúng phép thì cũng không có tội, miễn sao giữ tâm thành kính hướng về Phật là tốt. 6 – Chúng ta nên cúng Phật món gì ? – Đúng phép là cúng Phật năm món : hoa, đèn, hương, trái cây, nước trong. – Nhưng với lòng tôn kính và biết ơn, tất cả chúng ta hoàn toàn có thể cúng những món mà ta nấu nướng thanh tịnh, như cháo, chè, bánh, cơm chay v.v… 7 – Gia đình nghèo không đủ tiền mua hoa và trái cây thì sao ?

Đã nói là cúng dường với tấm lòng thành của mình, nếu có cũng tốt không có cũng không sao cả. Tấm lòng tôn kính và biết ơn mà cố gắng học hỏi và tu sửa mới thật là quý giá.

BÀI IV: TAM QUY, NGŨ GIỚI VÀ
PHẬT PHÁP CĂN BẢN CHO NGƯỜI TẠI GIA

1 – Quy y có nghĩa là gì ? Quy : là quay trở lại ; Y : là lệ thuộc ; Quy y là quay trở lại phụ thuộc. Quy y cũng có nghĩa là tôn kính vâng lời và làm theo những lời dạy quý báu. 2 – Tam bảo nghĩa là gì ? Tam là ba ; bảo là quý báu ; Tam bảo là ba ngôi quý báu : Phật bảo, Pháp bảo, Tăng bảo. – Phật bảo : là con người có thật trong lịch sử dân tộc là đấng giác ngộ trọn vẹn, là hình tượng Phật tất cả chúng ta đang thờ. – Pháp bảo : là những lời dạy của Đức Phật được ghi chép lại mà lưu truyền cho đến ngài thời điểm ngày hôm nay. – Tăng bảo : là những vị xuất gia tu hành chân chính, vừa học vừa tu và hướng dẫn lại cho quý Phật tử. 3 – Quy y Tam bảo là gì ? Tại sao phải quy y Tam bảo ? Quy y Tam bảo là quay trở lại lệ thuộc ba ngôi quý báu Phật, Pháp, Tăng. Chúng ta phải quy y Tam bảo để được hướng dẫn và tu học nhằm mục đích mục tiêu trau giồi phẩm chất đạo đức mà biết cách hoàn thành xong chính mình, vươn lên vượt qua cạm bẫy cuộc sống. 4 – Lợi ích của Quy y Tam bảo ? Người Phật tử sau quy y Tam bảo thì khỏi đọa lạc vào ba đường ác là âm ti, quỷ đói và súc sinh. 5 – Sau khi quy y Tam bảo, người Phật tử phải phát nguyện gìn năm điều đạo đức. Vậy năm điều đạo đức đó là gì ? Phật vì lòng từ bi nên mới chế ra năm điều đạo đức để giúp tất cả chúng ta ngăn ngừa tội lỗi và không làm những việc xấu ác. – Năm điều đạo đức gồm có : 1 – Không sát sinh hại vật 2 – Không gian tham trộm cướp 3 – Không tà dâm ngoại tình 4 – Không nói dối hại người 5 – Không uống rượu say sưa và xử dụng những chất kích thích ô nhiễm như xì ke ma túy. v .. v. – Không sát sinh : là không giết hại sinh mạng con người cho tới hạn chế tối đa giết hại những loài vật, vì ai cũng ham sống sợ chết. – Không gian tham trộm cướp : trộm là lén lấy, cướp là công khai minh bạch giành giựt lấy. – Không tà dâm ngoại tình : Phật tử khi khôn lớn trưởng thành có quyền lấy vợ lấy chồng nhưng sống chung thủy để bảo vệ niềm hạnh phúc mái ấm gia đình mình và người khác. – Không nói dối hại người : là không nói sai thực sự gây tổn hại cho người khác, nhưng hoàn toàn có thể nói dối để cứu người. – Không uống rượu : là không dùng những chất gây say sưa, nghiện ngập, kể cả cờ bạc, cá độ, hút chích xì ke ma túy … 6 – Lợi ích chính của việc không sát sinh ? – Không bị người oán giận thù hằn và giết hại. – Sống thọ, không chết yểu và chết vì những tai nạn thương tâm giật mình. – Tránh được nạn cuộc chiến tranh binh đao tàn sát. 7 – Lợi ích chính của sự không gian tham trộm cướp ? – Không bị người khác lường gạt trộm cướp dưới nhiều hình thức. – Được sống trong an ổn không lo ngại sợ hãi. 8 – Lợi ích chính của sự không tà dâm ngoại tình ? – Gia đình sống an vui niềm hạnh phúc. – Được vẻ đẹp vẹn toàn. 9 – Lợi ích chính của sự không nói dối hại người ? – Có uy tín, được tin cậy giao cho những việc làm quan trọng.

-Không bị kẻ khác lừa gạt, thất hứa.

10 – Lợi ích chính của sự không uống rượu ? – Được mưu trí, trí tuệ.

-Gia đình sống an vui hạnh phúc không bị nạn bạo hành gia đình và con cái ít bệnh tật.

BÀI V: BỔN PHẬN NGƯỜI PHẬT TỬ TẠI GIA

1 – Các bổn phận của người Phật tử tại gia ? Người Phật tử tại gia có 5 bổn phận : – Bổn phận so với bản thân. – Bổn phận so với mái ấm gia đình người thân trong gia đình. – Bổn phận so với người ngoài mái ấm gia đình. – Bổn phận so với xã hội. – Bổn phận so với Phật pháp. 2 – Bổn phận của Phật tử so với bản thân ? a-Giữ năm điều đạo đức để sống tốt đời đẹp đạo. b-Sám hối và ngăn ngừa những việc làm sai lầm. c-Tích cực làm việc thiện và lôi kéo mọi người cùng nhau hưởng ứng vì quyền lợi chung. d-Siêng năng học hỏi giáo lý của đức Phật qua sự hướng dẫn của những người tu hành chân chính. 3 – Bổn phận của Phật tử so với mái ấm gia đình người thân trong gia đình ? a-Cung kính hiếu thảo với ông bà cha mẹ. b-Sống chung thủy trong vợ chồng. c-Nuôi dạy con cháu với niềm tin nghĩa vụ và trách nhiệm cao, tin sâu nhân quả và biết tự lực trong đời sống. d-Thương yêu nhường nhịn, vui tươi thuận thảo giúp sức anh chị em. – Ngoài ra tất cả chúng ta còn có nghĩa vụ và trách nhiệm hướng dẫn mọi người trong mái ấm gia đình biết quy hướng về Phật pháp để cùng nhau học hỏi và tu sửa nhằm mục đích biết cách triển khai xong chính mình. 4 – Bổn phận của Phật tử so với người ngoài mái ấm gia đình ? a-Siêng năng cần mẫn học tập, biết vâng lời thầy cô giáo, sống có ý thức và giữ gìn hạnh kiểm tốt. b-Giúp đỡ, động viên an ủi bạn hữu cùng nhau học hành tiến bộ trên ý thức đoàn kết thương mến bằng trái tim có hiểu biết. c-Hòa nhã, tương hỗ xóm giềng, bà con mỗi khi có việc thiết yếu. 5 – Bổn phận của Phật tử so với xã hội ? a-Làm tròn nghĩa vụ và trách nhiệm công dân, chấp hành lao lý. b-Tham gia những trào lưu xã hội, lao vào góp phần vì quyền lợi mọi người. c-Sống gương mẫu đạo đức để mọi người có thiện cảm và hiểu đúng về đạo Phật chân chính. 6 – Bổn phận của Phật tử so với Phật pháp ? a-Lễ Phật, tụng kinh, sám hối, hành thiền và cúng dường người tu hành chân chính. b-Học hỏi giáo lý Phật-đà theo ý thức nghe rồi tâm lý và thực hành thực tế cảm nhận có an nhàn niềm hạnh phúc, mới lựa chọn pháp môn tương thích với mình để tu tập. c-Siêng năng và nhiệt tình truyền bá chính pháp Phật-đà được tỏa sáng khắp muôn nơi. 7 – Cung kính hiếu thảo với ông bà cha mẹ : – Hiếu tâm, – Hiếu dưỡng, – Hiếu hạnh, – Hiếu đạo. 8 – Hiếu tâm là ra làm sao ? – Hiếu tâm : Là sự yêu quý, tôn kính chân thành với niềm tin biết ơn và đền ơn, vì nghĩ đến sự khó khăn vất vả sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. Cung cấp và dưỡng nuôi cho cha mẹ là nghĩa vụ và trách nhiệm và bổn phận của con cháu. Tuy nhiên, không ít trường hợp người con báo hiếu cha mẹ không thật lòng, chẳng qua là vì thực trạng bắt buộc. Thế do đó, con cháu cung kính hiếu thảo với cha mẹ, một lòng mong ước cha mẹ được an vui, niềm hạnh phúc gọi là hiếu tâm. 9 – Hiếu dưỡng là ra làm sao ? Là chăm nom cha mẹ về vật chất. – Đỡ đần việc làm, lo miếng ăn, thức uống, áo quần, nhà cửa … – Cha mẹ đau ốm thì lo thuốc men, chăm nom. – Cha mẹ qua đời thì lo tang lễ chu đáo. Hiếu dưỡng : Nghĩa là cung kính dưỡng nuôi cha mẹ rất đầy đủ về phương diện vật chất từ thức ăn uống, chỗ ở cho đến thuốc thang mỗi khi bệnh hoạn hay những lúc già yếu. Người Phật tử chân chính nếu biết cung kính cúng dường Tam Bảo, làm từ thiện để giúp sức người khác thì thứ nhất phải biết cung kính hiếu thảo với ông bà cha mẹ mình trước. 10 – Hiếu hạnh là thế nào ? – Hiếu hạnh : Là làm cho cha mẹ hãnh diện vì những đức hạnh tốt đẹp của con cháu từ khi còn nhỏ đến khi khôn lớn trưởng thành. – Học hành chăm ngoan, có hạnh kiểm tốt được nhà trường khen ngợi. – Hiền lành, hòa nhã với mọi người, tiếng lành vang xa. – Dấn thân góp phần tương hỗ người hoạn nạn nghèo khó, cha mẹ được thơm lây. Báo hiếu nghĩa là một nghĩa vụ và trách nhiệm thiêng liêng và cao quý của con cháu, báo hiếu là truyền thống lịch sử tốt đẹp, là nếp sống đạo đức với niềm tin “ uống nước nhớ nguồn ”. Nếu nói cho đúng nghĩa, báo hiếu là việc làm của người giác ngộ, của những vị Bồ-tát, của người con thảo cháu hiền. Chính thế cho nên, ai đã làm người phải xem việc báo hiếu là một nghĩa vụ và trách nhiệm thiêng liêng cao quý của đời mình. 11 – Hiếu đạo là thế nào ? – Hiếu đạo : Là hướng dẫn cha mẹ đi vào con đường thánh thiện, để cha mẹ được nhiều phước báo trong hiện tại và tương lai mà không bị đọa lạc vào 3 đường khổ. – Khuyên cha mẹ tin sâu nhân quả biết tránh tội và làm phước. – Khuyên cha mẹ biết quy hướng Tam bảo, niệm Phật Bồ-tát, giữ giới và giúp sức sẻ chia dưới nhiều hình thức. – Nếu cha mẹ đã biết tu rồi, thì con cháu phải biết cáng đáng việc nhà cho cha mẹ đi chùa, tụng kinh niệm Phật, tu ngày an nhàn, hoặc đưa tiền cho cha mẹ cúng dường Tam bảo và tham gia những việc công ích. – Khi cha mẹ qua đời thì làm lễ tang đúng theo tinh thần Phật giáo chân chính, chứ không phô trương rình rang, giết thịt ăn nhậu, vô tình ta gây thêm nhiều tội lỗi làm tác động ảnh hưởng xấu đến mái ấm gia đình người thân trong gia đình và người quá cố. Đây là đạo lý nền tảng giúp cho mọi người sống phải có ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm, về mọi hành vi đạo đức ở đời nhằm mục đích thăng hoa đời sống mà hoàn thành xong chính mình, bằng trái tim yêu thương và hiểu biết. Một người con dù trai hay gái, phải biết báo đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. Việc báo hiếu đó phải thực thi trên hai phương diện là vật chất và niềm tin. Báo hiếu phương diện vật chất : Những điều thiết yếu mà người con cần phải phụng dưỡng cha mẹ là thức ăn, đồ mặc, chỗ ở, thuốc men, vui chơi. Đặc biệt khi cha mẹ già yếu mất sức lao động thì con cháu phải có nghĩa vụ và trách nhiệm dưỡng nuôi cha mẹ. Tuy nhiên, việc làm ra của cải vật chất để phụng dưỡng cha mẹ bằng đôi bàn tay và khối óc của mình một cách lương thiện. Trong kinh Phật dạy : “ Người con vì cha mẹ mà làm những điều xấc ác để báo hiếu cho cha mẹ, người ấy sẽ bị đọa lạc vào chỗ thấp kém.

Báo hiếu phương diện tinh thần: Theo đạo Phật, báo hiếu về phương diện tinh thần không chỉ đơn thuần là làm cho cha mẹ luôn được vui vẻ, hạnh phúc, mà còn phải hướng cha mẹ tin sâu nhân quả, dứt ác làm lành, biết buông xả và sống đời bình yên, hạnh phúc ngay tại đây và bây giờ. Nói tóm lại, trong 4 phần báo hiếu, có thể nói hiếu đạo là quan trọng nhất vì bao gồm hết tất cả.

BÀI 6: BỐN PHƯƠNG PHÁP TẠO DỰNG CUỘC ĐỜI

Chúng ta khi tu hành, ai cũng đều muốn nổ lực cho bản thân mình được lợi ích, đó gọi là tự lợi và đem san sẻ giúp đỡ cho người khác  gọi là lợi tha. Tự lợi và lợi tha là con đường tu hành của Phật Thích Ca Mâu Ni và các vị Bồ-tát.

Là Phật tử chân chính với tinh thần đạo pháp và dân tộc bản địa mang đạo vào đời, tất cả chúng ta phải tin sâu nhân quả, người hay bố thí sẽ được hưởng quả giàu sang phong phú, nếu gian tham lừa gạt thì phải chịu quả nghèo nàn, thiếu thốn khó khăn vất vả. Thế do đó, Bồ-tát đi vào đời bằng 4 phương tiện thiện xão để cứu độ chúng sinh đó là tú nhiếp pháp. 1 – Định nghĩa Tứ nhiếp pháp là gì ? Tứ là 4 ; nhiếp là thu phục ; pháp là giải pháp. Lợi tha là làm quyền lợi cho người khác. Tứ nhiếp pháp là 4 giải pháp lợi tha để giúp tổng thể chúng sinh biết quay về với Phật pháp chân chính mà sống an vui niềm hạnh phúc ngay tại đây và giờ đây. 2 – Tứ nhiếp pháp gồm những chiêu thức nào ? Tứ nhiếp pháp là bốn phương tiện đi lại để nhiếp phục, cảm hóa tâm ý của người đời. Khi đã cảm hóa được họ, lần hồi từng bước hướng dẫn họ phát khởi niềm tin, mở mang trí tuệ và xâm nhập Phật pháp. Các phương tiện đi lại này là : Bố thí nhiếp, Ái ngữ nhiếp, Lợi hành nhiếp và Đồng sự nhiếp. 3 – Bố thí nhiếp là gì ? Bố thí nhiếp là đem những gì mình có bằng vật chất lẫn ý thức để tương hỗ người khác khi thiết yếu, nhằm mục đích tạo sự thiện cảm để họ tâm phục, khẩu phục và ngưỡng mộ mà biết quay về với Phật pháp chân chính. 4 – Vậy bố thí có mấy phần ? Hãy kể ra ? Bố thí có 3 phần : Tài thí, Pháp thí và Vô úy thí. a-Tài thí : ( tài là tiền tài của cải, vật chất ) thí là khuyến mãi ngay cho biếu giúp sức là đem tiền của, vật chất mà san sẻ, để tương hỗ người đang trong cơn hoạn nạn, thiếu thốn khó khăn vất vả. b-Pháp thí : ( Pháp là những lời dạy của đức Phật được ghi chép lại trong tam tạng tầm cỡ với hơn 30 ngàn bài kinh từ thấp đến cao, từ đạo lý làm người cho đến bậc hiền Thánh ). Pháp thí gồm có 2 phần : 1 là cho người xuất gia tu hạnh giải thoát trọn vẹn và cứu độ chúng sinh ; 2 là cho người tại gia tu giác ngộ từng phần giảm bớt phiền não khổ đau hoặc đem những giải pháp làm ăn, nghề nghiệp chân chính dạy cho người khác, giúp họ biết sinh sống mà không làm tổn hại đến người và vật. c-Vô úy thí : ( vô úy là không sợ hãi ) là san sẻ phương pháp để mọi người biết cách sống không lo ngại, sợ hãi do tham lam ích kỷ, ngu dốt gây ra nhằm mục đích đem đến bình yên niềm hạnh phúc giúp họ an trú trong giờ phút hiện tại. Chúng ta từ lúc sinh ra cho đến khi khôn lớn trưởng thành có khi sợ bóng tối, sợ đơn độc, sợ đau ốm tai nạn đáng tiếc, sợ thực trạng khó khăn vất vả, sợ mất mát đau thương, thậm chí còn sợ những điều vớ vẫn vu vơ do tâm ý không vững vàng. Bồ-tát hiểu rõ điều này, nên những Ngài thường bố thí không sợ hãi để giáo hóa chúng sinh sống an ổn do biết cách làm chủ bản thân. 5 – Trong tài thí có mấy phần ? Tài thí có 2 phần là ngoại tài và nội tài. – Tài thí gồm có nội tại và ngoại tài : Nội tài thí : Dùng cả thân mạng hoặc một vài bộ phận trong khung hình để bố thí. Đây là hạnh động buông xả lớn của những Bồ-tát. Hiện nay, có trào lưu hiến máu nhân đạo, hiến Tặng Kèm những chi phần trong khung hình hoặc hiến xác cho khoa học, đều thuộc về lọai này. Ngoại tài thí : Dùng gia tài của mình kiếm được một cách lương thiện, đem san sẻ cho những người nghèo nàn thiếu thốn, khó khăn vất vả nhằm mục đích làm vơi bớt nỗi đau xấu số. 6 – Ái ngữ nhiếp là gì ? Ái ngữ nhiếp là khôn khéo dùng lời nói hòa nhã, an ủi, khuyên lơn nói đúng thực sự, làm cho mọi người nâng cao trình độ hiểu biết mà mến phục, để rồi từ đó họ mới theo ta cùng nhau học hỏi và tu sửa. Trong mối quan hệ thân thiện tất cả chúng ta cần sử dụng ngôn từ khi tiếp xúc hoặc muốn bày tỏ quan điểm, tình cảm với mọi người chung quanh. Chính vì thế, người Phật tử chân chính khi nói ra điều gì, phải mang tính cảm thông và thiết kế xây dựng. Một số người có quyền hành thường dùng áp lực đè nén để bắt mọi người phải làm theo, nếu làm khác đi thì họ tìm cách trù dập làm tỗn thương cho trái đất. Dĩ nhiên, quyền lực tối cao cũng thiết yếu nhưng phải dùng đúng lúc, đúng chỗ, đúng nơi để duy trì an sinh sự sống. Thế vì vậy sử dụng ái ngữ so với con cái hay mọi người chung quanh là một thẩm mỹ và nghệ thuật sống tương thích với đạo lý làm người là điều thiết yếu. 7 – Lợi hành nhiếp là gì ? Lợi hành nhiếp là làm quyền lợi cho người bằng ý nghĩ, lời nói và hành vi lao vào Giao hàng, khiến người sinh lòng cảm mến mà theo ta học hạnh từ bi hỷ xả vói ý thức tốt đạo đẹp đời. Thí dụ như : đắp đường, bắc cầu, nấu cơm từ thiện cho những bệnh nhân nghèo, xây nhà tình thương, nhà dưỡng lão và trại mồ côi. v .. v … 8 – Đồng sự nhiếp là gì ? Đồng sự nhiếp là tạo điều kiện kèm theo cùng làm chung một việc làm, để tạo phương tiện đi lại sống thân thiện với mọi người nhằm mục đích giúp sức họ làm tốt việc làm ấy, sau đó dẫn dắt họ đến với Phật pháp. Cuộc sống hòa mình, cùng chung buồn, vui, sướng, khổ với người là một nghệ thuật và thẩm mỹ sống. Nhưng muốn hòa đồng như vậy, tất cả chúng ta phải có lối sống có phong thái, có ngôn từ gần giống người mà mình muốn nhiếp phục. Trong tứ nhiếp pháp, đồng sự nhiếp là chiêu thức hiệu suất cao nhất vì tất cả chúng ta liên tục gặp gỡ họ mỗi ngày, cùng sát cánh, cùng thao tác, cùng gánh vác, cùng sẻ chia nên ta hoàn toàn có thể hiểu được tâm tư nguyện vọng nguyện vọng mong ước của họ để ta giúp sức một cách thiết thực hơn. Và mỗi ngày ta đều nêu tấm gương tốt của người Phật tử tại gia cho họ nhìn thấy, quay đầu là bờ và ai cũng hoàn toàn có thể làm được nếu quyết tâm cao độ. 9 – Tứ nhiếp pháp có những quyền lợi gì khi ta vận dụng thực hành thực tế ? – Về phương diện cá thể : Ta sẽ gieo được những hạt giống thiện lành tốt đẹp cho mình trong hiện tại và tương lai. – Về phương diện mái ấm gia đình : Mọi người cùng sống vui tươi thuận thảo với nhau để làm tròn bổn phận và nghĩa vụ và trách nhiệm. – Về phương diện xã hội : Ta sẽ gây được tiếng vang tốt đẹp nhờ sống đạo đức và phụng sự xã hội mà góp thêm phần làm giảm bớt tệ nạn xã hội. Số người tu tập bốn giải pháp vào đời thì xã hội sẽ không thay đổi, thừa kế và tăng trưởng với ý thức “ tốt đời đẹp đạo ” mà hai triều đại Lý-Trần sáng lập.

Nói tóm lại, 4 nhiếp pháp là pháp môn hiện thực đi vào đời nhằm nhiếp hóa, cảm phục được lòng người một cách có lợi ích thiết thực mà vẫn giữ được triết lý sống của đạo Phật. Đây là hạnh phước huệ song tu của các vị Bồ-tát, muốn hiến dâng cuộc đời mình cho lợi ích chung với tinh thần tốt đạo đẹp đời.

BÀI 7: PHẬT PHÁP CĂN BẢN-NHÂN QUẢ NGHIỆP BÁO 

1 – Nhân quả là gì ? Nhân là nguyên do ; quả là hiệu quả ; nhân quả là mối quan hệ mật thiết do nhiều yếu tố phối hợp mà đưa đến hiệu quả tương ứng. Thí dụ : Hạt bắp thì sẽ trồng lên cây bắp chứ không hề ra cây xoài. 2 – Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu và khám phá về mối quan hệ của nhân quả ? – Nhân và quả có mối quan hệ mật thiết không hề tách rời nhau theo nguyên tắc duyên sinh, cái này có thì cái kia có, cái này không thì cái kia không. Trong nhân có quả, và trong quả có nhân. – Nếu tất cả chúng ta hiểu theo ý nghĩa thường thì và cố định và thắt chặt thì nhân nào sẽ cho ra quả nấy không hề biến hóa được. Thí dụ : Ta nhìn vào hạt mít thì biết nó hàm chứa quả mít trong tương lai. Ngược lại, nhìn quả mít ta biết trước kia nó xuất phát từ nhân là hạt mít. Cũng tựa như như thế, nhìn vào một người đang thao tác siêng năng, sống đời đạo đức vị tha, ta sẽ đoán biết tác dụng trong tương lai là ” sống an nhàn, niềm hạnh phúc “. Hoặc nhìn vào một người khác, thấy họ bần hàn thiếu thốn khó khăn vất vả, thì ta hoàn toàn có thể đoán biết nhân duyên trước kia là gây tạo nhiều tội lỗi. 3 – Vậy quy trình từ nhân đến quả diễn biến như thế nào ? Từ nhân đến quả không có một thời hạn nhất định, hoàn toàn có thể chậm, hoàn toàn có thể nhanh, tùy theo sự phối hợp của những duyên mà cho ra tác dụng tốt hay xấu. Nhân quả rất phong phú và phức tạp, tùy theo những nguyên do và những yếu tố phụ tác động ảnh hưởng vào mà có sự đổi khác về thời hạn. Thí dụ, cây mít trồng đúng bốn năm thì có quả, nhưng do người chủ siêng năng chăm nom đúng quá trình biết phối hợp theo thời tiết nóng lạnh mà tiếp tục bón phân, tưới nước, làm cỏ, nên 3 năm cây mít đã trổ quả trước kỳ hạn. Chính những duyên này ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ đã làm đổi khác thời hạn của chu kỳ luân hồi nhân quả, khiến cây mít có trái sớm hơn dự trù khởi đầu. Cũng tựa như như thế, một người làm ác nhưng chưa kịp trả quả xấu thì họ đã gặp những bậc thiện hữu tri thức giúp họ hồi tâm hướng thiện, khiến nhân quả xấu không có thời cơ trổ quả ngay nơi kiếp hiện tại. Những người thầy đạo đức đó đã ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ vào quy trình đổi khác nhân quả của họ. 4 – Chúng ta hoàn toàn có thể dựa vào yếu tố thời hạn mà chia nhân quả ra làm mấy loại ? Ta có trong thời điểm tạm thời thể chia làm 3 loại nhân quả : – Nhân quả hiện báo hay còn gọi là nhân nào quả nấy, khi tạo nhân sẽ có tác dụng ngay trong đời này. Có loại nhân quả gần, tất là khi ta làm điều gì thì có hiệu quả liền trong hiện tại, không phải chờ đón lâu xa. Thí dụ, như trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu hay còn gọi là nhân nào quả nấy. Trường hợp thứ hai như khi ta đang đói bụng, ta ăn cơm vào thì liền là no hoặc ta đánh trống thì nghe được âm thanh của trống ngay tức khắc. Ta gọi là nhân quả hiện tiền hay nói ở hiền gặp lành, gieo gió gặt bão. – Nhân quả sinh báo : khi tạo nhân trong đời này, sẽ có quả trong đời sau. Có những nhân, nếu ta gieo trong hiện tại có khi ta phải trả quả trong một thời hạn ngắn từ năm ba tháng cho đến vài năm mới cho ra hiệu quả. – Nhân quả hậu báo : khi tạo nhân trong đời này, đến nhiều đời sau mới cho ra hiệu quả. Còn có những nhân ta gieo tạo thì phải trải qua một đời, hai đời hoặc vô số kiếp về sau thì quả mới trổ ra. Và có điểm đặc biệt quan trọng là khi tất cả chúng ta gieo nhân mà không có tác dụng do thiếu những duyên phụ hoặc ta tu hành quá tinh tấn nên nhân xấu không đủ sức trổ quả. Như trường hợp trong một lúc ta cùng gieo ba thứ hạt giống cây lúa, cây chuối, cây mít đồng thời ta chăm nom kỹ càng nhưng tác dụng cho ra không cùng một thời hạn. Cây lúa khi gieo xuống thì từ ba tháng cho đến sáu tháng có tác dụng, cây chuối phải từ chín tháng đến một năm, còn cây mít tối thiểu phải từ hai năm trở lên, đó là nhân quả thuận chiều theo nhân duyên. Nhưng có những nhân mà ta đã gieo lại không có tác dụng, nửa chừng cây bị chết hoặc bị trường hợp rủi ro đáng tiếc khác. Nhân quả rất phong phú và phức tạp, tất cả chúng ta là những phàm phu mắt thịt, không thể nào nhìn thấy hết tổng thể tiến trình chi phối và diễn biến của luật nhân quả. Điều này thực tiễn trong đời sống, tuy có nhiều người làm việc thiện mà cuộc sống vẫn gặp xấu số khổ đau, bởi quả thiện lành tốt đẹp của kiếp này chưa đủ duyên để kết thành quả trong hiện tại, mà họ đang phải nhận chịu quả xấu của kiếp trước còn xót lại. Sau khi trả hết quả xấu đó, ta sẽ nhận quả thiện mà sống vui tươi niềm hạnh phúc. 5 – Nghiệp là gì ? Nghiệp phát khởi từ đâu ? – Nghiệp là những hành vi có chủ ý, sẽ đưa đến những quả báo tương ứng trong hiện tại và tương lai. Nghiệp nói cho đủ gọi là nghiệp quả báo ứng được tạo ra từ thân, miệng, ý của chính mình. Bởi vì nghiệp nhân chúng ta đã gây thì nghiệp quả phải đến chỉ sớm hay muộn mà thôi. Là người Phật tử chân chính, tất cả chúng ta phải thận trọng trong từng ý nghĩ lời nói, cho đến hành vi do mình tạo ra trong từng phút, từng giây … Ta phải liên tục xem xét, quán chiếu, soi sáng lại chính mình để không vấp phải lỗi lầm đáng tiếc. 6 – Thế nào là biệt nghiệp và cộng nghiệp ? – Biệt nghiệp là nghiệp riêng của từng cá thể chúng sinh. Cộng nghiệp là nghiệp chung của nhiều chúng sinh. Cùng sinh ra trong một mái ấm gia đình, sống chung một quốc gia, nói cùng một ngôn từ, người thích cờ bạc thì chỉ muốn giao du với người chơi cờ bạc, còn kẻ ham rượu chè thì lân cận ăn chơi với người uống rượu. Người thích đi chùa tụng kinh niệm Phật thì kết bạn với người đi chùa tụng kinh niệm Phật. Như vậy, cộng nghiệp đưa đẩy con người thân cận, kết bạn với nhau và biệt nghiệp khiến tất cả chúng ta có dáng mạo, tánh tình, năng khiếu sở trường và trí tuệ khác nhau. a-Nghiệp : là dịch nghĩa chữ Karma tiếng Phạn, chỉ hành vi tạo tác được lập đi lập lại nhiều lần lâu ngày trở thành thói quen của mỗi người. Nghiệp có nghiệp thiện, nghiệp ác, nghiệp chung, nghiệp riêng, định nghiệp và bất định nghiệp … Nghiệp thiện là hành vi lành đem lại sự an vui niềm hạnh phúc cho tổng thể chúng sinh. Nghiệp ác là hành vi dữ làm đau khổ cho tổng thể chúng sinh. Định nghiệp là hành vi lành hay dữ có chủ tâm của ý thức mà tạo thành nghiệp quyết định hành động. Bất định nghiệp là hành vi tốt hay xấu mà không có ý thức cố tâm, nên thành nghiệp không quyết định hành động ( như người bệnh tinh thần ). b-Báo : là đền trả một cách công minh, không sai chạy, không tiêu mất khi đủ nhân duyên. Báo chia làm ba thứ : hiện báo, sinh báo và hậu báo. – Hiện báo là quả báo trong hiện tại, do những hành vi tốt hay xấu mình đã làm ra. – Sinh báo là quả báo mình phải chịu trong đời sau, do hành vi tốt hay xấu của ba nghiệp, đến đời sau mới chịu quả báo. – Hậu báo là qua nhiều đời kiếp mới chịu quả báo. 7 – Nghiệp hoàn toàn có thể đổi khác được không hay cố định và thắt chặt mãi mãi ? Trong Kinh A-hàm, đức Phật đưa ra ví dụ rất hay : “ Có một nắm muối, nếu ta bỏ vào ly nước nhỏ thì ly nước ấy sẽ bị mặn, ta không hề uống được. Cũng cùng một nắm muối đó, nếu ta bỏ vào một lu nước lớn, tuy có nắm muối hoà tan nhưng vì nước trong lu quá nhiều, vì vậy nước hơi măn mẳn ta hoàn toàn có thể dung xài hoặc giải khát trong thời điểm tạm thời được. Cũng cùng một nắm muối đó, ta đem bỏ vào một hồ lớn, tuy có nắm muối bỏ vào, nhưng nước trong hồ quá nhiều, vì thế nắm muối không hề chi phối được, do đó ta hoàn toàn có thể dùng xài thông thường. Nhà Phật dụ cho nắm muối là nghiệp xấu ác, còn nước là nghiệp thiện lành và năng lực tu tập của mỗi người. Tuy trong nhà Phật có nói rằng, gieo nhân nào gặt quả nấy, nhưng nhân quả do hành vi của mình tạo ra từ thân, miệng, ý thì cũng từ chính mình ta hoàn toàn có thể biến hóa, chuyển hóa được. Cũng như trước kia, lúc còn nhỏ, tất cả chúng ta chưa biết hút thuốc, uống rượu, cờ bạc … đến khi lớn lên, hòa vào đời sống hội đồng, ta thấy mọi người làm điều đó, rồi ta bắt chước làm theo lâu ngày trở thành thói quen thế là ta bị nghiệp xấu chi phối. Rồi thời hạn trôi qua theo năm tháng, tất cả chúng ta có duyên được đến chùa học hỏi, nghe pháp và biết tu tập, ta thấy được sự mối đe dọa của nó mà dứt khoát từ bỏ. Nắm muối bỏ vào ly nước là đức Phật dụ cho nhân nào quả nấy để ám chỉ cho hạng người buông trôi theo số phận, chẳng chịu cố gắng nỗ lực làm lại cuộc sống vì nghĩ rằng số tôi như thế mà gật đầu sống trong đau khổ lầm mê. Nắm muối bỏ vào lu nước lớn là dụ cho người đã nỗ lực biến hóa bỏ bớt, nhưng không bỏ được trọn vẹn dù sao cũng đỡ hơn hạng người trước. Hạng người thứ ba là hạng người trọn vẹn chuyển nghiệp xấu ác do biết tu thân, tu giới và tu tâm niệm to lớn vì vậy đức Phật dụ cho nắm muối bỏ vào một hồ nước lớn. Người đã tạo nghiệp thì phải nhận quả báo tương ứng. Nhưng nếu người đó biết ăn năn, tu tập và làm những nghiệp thiện để bù đắp lại thì quả báo sẽ xoay chuyển, hoàn toàn có thể giảm nhẹ đi. Thế cho nên vì thế Phật nói tu là chuyển nghiệp. 8 – Khi hiểu rõ luật nhân quả nghiệp báo, tất cả chúng ta sẽ không bị những thứ mê lầm chi phối ?

-Không mê tín dị đoan vì biết chính ta là chủ của bao điều họa phúc.

– Không than trách, oán giận thù hằn khi gặp chướng duyên nghịch cảnh, không thấy ai là quân địch mà chỉ có người chưa thông cảm với nhau mà thôi.

 Thư Viện Hoa Sen

Source: https://thevesta.vn
Category: Phật Pháp