Những câu chuyện cảm động ghi ở Thành cổ Quảng Trị – Báo Công an Nhân dân điện tử

Từng là một chiến sĩ chiến đấu trên mặt trận Quảng Trị những năm bom đạn ác liệt nhất, không năm nào nhà báo Lê Bá Dương không về thăm lại chiến trường xưa. Cứ hễ bước chân vào Thành cổ, trên khuôn mặt người cựu chiến binh nước mắt lại trào. Tụt giày, cởi tất, ông cứ chân trần bước thật nhẹ vào thành.

Ông bảo : ” Tôi không dám bước mạnh, sợ chân mình giẫm đau đồng đội. Mỗi tấc đất chốn này đều có xương thịt bạn tôi nằm lại ! “. Tâm trạng của ông cũng chính là tâm trạng của tổng thể những người đã từng đi qua cuộc chiến tranh. Với họ, Thành cổ Quảng Trị là một mảnh đất thiêng để hành hương. Trên Đài tưởng niệm dựng trong Thành cổ, khói hương không khi nào tắt. Những câu chuyện anh linh cảm động trên mảnh đất thiêng này vẫn còn sôi động mãi với thời hạn .

Chuyện của ông già Kỷ làm công việc trồng dừa và dọn vệ sinh trong khuôn viên Bảo tàng Thành cổ Quảng Trị. Rồi chuyện của nghệ sĩ điêu khắc Hồ Uông, một người gắn bó với Thành cổ nhiều năm kể lại làm bao người nghe cảm động. Thật bất ngờ, năm 2000, ngay tại vị trí ông Hồ Uông trông thấy người cán bộ và bày khói hương tưởng niệm, Bảo tàng Thành cổ Quảng Trị đã khai quật được một nấm mồ liệt sĩ.

Hài cốt nằm dưới mộ hiện ra giống y đúc những gì người nghệ sĩ đã trông thấy từ 10 năm trước, nghĩa là cũng vừa đủ xắc cốt trên vai và súng lục bên hông. Trong xắc cốt, sách vở của người đã khuất được bọc kỹ trong một tấm nilon Trung Quốc nên hầu hết vẫn còn nguyên vẹn. Nhờ đó, người ta mới biết được lai lịch của liệt sĩ. Anh là Lê Binh Chủng, quê ở Quỳnh Mỹ, Quỳnh Lưu, tỉnh Ngệ An, nguyên chính trị viên Tiểu đoàn 3, Tỉnh đội Quảng Trị .
Năm 1970, trên đường vào Nam chiến đấu, đơn vị chức năng của Lê Binh Chủng có dừng chân một thời hạn ở Quảng Bình. Tại đó, anh đã đem lòng yêu thương chị Phan Thị Biển Khơi, một nữ dân quân tại địa phương. Chiến tranh, không có nhiều thời hạn cho những sự lựa chọn. Đám cưới của họ đã được đơn vị chức năng đứng ra tổ chức triển khai nhỏ gọn, khách mời chỉ là một số ít bạn bè cùng đơn vị chức năng nên rất ít người biết. Chưa kịp báo cho tin cho cha mẹ ở quê, Lê Binh Chủng đã hấp tấp vội vàng cùng đơn vị chức năng xuôi Nam và tham gia ngay vào chiến dịch giải phóng Quảng Trị .
Anh cũng không hề biết rằng, tại Quảng Bình, vợ mình đã mang thai. Đứa bé chào đời được chị Biển Khơi đặt tên là Lê Tường An. Năm 1972, khi bé Tường An vừa đầy tuổi, chị Biển Khơi nhận được hung tin chồng mình đã quyết tử tại Thành cổ Quảng Trị. Lần theo địa chỉ anh ghi, chị ôm con về Nghệ An ra đời cha mẹ chồng. Chưa hề nhận được tin con trai lập mái ấm gia đình, cha mẹ Lê Binh Chủng đã không tin và không đồng ý con dâu cùng cháu nội .
Dù vậy, người vợ trẻ vẫn kiên gan ở vậy thờ chồng và nuôi con, không đi bước nữa. Thương nhớ anh, chị vẫn giữ trong lòng một đức tin mãnh liệt sẽ có ngày đứa con của họ được tìm về nguồn cội. Gần 30 năm sau, tro cốt liệt sĩ Lê Binh Chủng được tìm thấy. Toàn bộ những kỷ vật còn lại của liệt sĩ Lê Binh Chủng đã được gửi đúng địa chỉ cho mái ấm gia đình anh. Trong số này có hai bức thư, một gửi cho chị Biển Khơi, một gửi cho cha mẹ đẻ, Lê Binh Chủng viết nhưng chưa kịp gửi .
Trong thư gửi cha mẹ mình, Lê Binh Chủng đã thông tin cho cha mẹ việc mình đã lập mái ấm gia đình, dặn dò cha mẹ chăm nom vợ con giùm nếu không may anh phải quyết tử. Đọc thư, cha mẹ người liệt sĩ không khỏi bàng hoàng. Họ tức tốc vào ngay Quảng Bình để đón cô con dâu Phan Thị Biển Khơi và cháu nội Lê Tường An về quê anh ở Quỳnh Lưu nhận họ. Vậy là sau gần 30 năm, một vết thương cuộc chiến tranh có điều kiện kèm theo lành lại trong sum vầy !
Ngày nay, cả hai bức thư và những kỷ vật của liệt sĩ Lê Binh Chủng đều được tọa lạc một cách sang chảnh trong Bảo tàng di tích lịch sử Thành cổ Quảng Trị như dấu chứng cảm động của một thời đầy quyết tử mất mát nhưng rất đỗi hào hùng. Đặt cạnh bức thư của Lê Binh Chủng là hai bức thư khác của liệt sĩ Lê Văn Huỳnh đề ngày 11/9/1972, cũng viết cho cha mẹ và cho vợ. Lê Văn Huỳnh quê ở Tỉnh Thái Bình, nhập ngũ khi đang học dở năm sau cuối Đại học Xây dựng TP. Hà Nội. Anh khoác balo vào Nam khi vừa cưới vợ được 6 ngày .

Chiến tranh ác liệt, ngay khi còn sống, Lê Văn Huỳnh đã tiên cảm được sự ra đi của chính bản thân. Vì vậy, trong thư gửi vợ, anh đã căn dặn: “Nếu thương anh, sau ngày thống nhất, em hãy vô Nam tìm mộ của anh. Em cứ đi tàu vô Quảng Trị, qua sông Thạch Hãn là nơi anh đã hy sinh khi đưa hàng qua sông. Từ thị xã Quảng Trị cứ đi ngược về làng Nhan Biều, nếu tính xuôi theo dòng nước là ở cuối làng. Đến đó sẽ thấy bia khắc dòng chữ tên anh trên mảnh tôn”.

Thư gửi đi 3 tháng 20 ngày thì Lê Văn Huỳnh quyết tử trong một chuyến tải hàng vượt sông Thạch Hãn. Bị thôi thúc bởi những lời chồng đã dặn, năm 2000, vợ Lê Văn Huỳnh đã tìm đường vào Quảng Trị tìm kiếm mộ anh. Quả thật chị đã tìm được đúng mộ anh ! Câu chuyện hy hữu về một người đang sống hoàn toàn có thể biết trước và diễn đạt tường tận cái chết của mình thì thật sự đã xảy ra trên đất thiêng Quảng Trị, tô đậm thêm dấu ấn oai hùng của một cuộc cuộc chiến tranh vệ quốc .
Không chỉ Thành cổ mà trong toàn thị xã Quảng Trị bất kỳ nơi nào cũng là mảnh đất thiêng. Ông Nguyễn Thanh Bình ( SN 1954 ), hiện sống ở phường 1, thị xã Quảng Trị, nguyên là chiến sỹ thám thính của Tiểu đoàn 808 bộ đội địa phương. Từng chiến đấu tại mặt trận Thành cổ suốt 81 ngày đêm, hơn ai hết ông là người luôn bị ám ảnh bởi những quyết tử mất mát của chiến sỹ, đồng đội .
Tháng 4/2001, ông bị hành hạ bởi một cơn đau đầu kinh hoàng phải bỏ lỡ việc làm chăm nom hoa cảnh vào nhà nằm nghỉ. Khoảng 22 h30 ‘ hôm đó, trong cơn đau đầu nửa mê nửa tỉnh, ông bỗng nhận được thông tin về một người tên là Lê Thanh Viễn, quê ở miền Nam, quyết tử và được chôn cất cùng 2 người khác ở thị xã này. Theo thông tin có được, ông Nguyễn Thanh Bình tìm được ba bộ tro cốt .
Một trong số đó xương cốt trắng tinh, bên cạnh còn có bi đông và cà mèn khắc tên Lê Thanh Viễn. Hai bộ tro cốt kia không còn sách vở gì, cũng không có dấu tích nào để nhận ra họ tên. Ông Bình rất cố gắng nỗ lực nhưng cũng chỉ xác lập được quê của liệt sỹ Lê Thanh Viễn ở tỉnh Tỉnh Quảng Ngãi. Đầu tháng 3/2005, ông lại một mình khăn gói vào Tỉnh Quảng Ngãi. Sau một tuần miệt mài dò hỏi, tìm kiếm, sau cuối ông Bình cũng đã tìm được mái ấm gia đình của người đã khuất .
Liệt sĩ Lê Thanh Viễn quê ở Phổ Ninh, Đức Phổ, Tỉnh Quảng Ngãi. Anh đã có một con trai tên là Lê Thanh Hoa. Gặp ông Bình, cả mái ấm gia đình mừng không kể xiết. Ngày 10/4/2005, Lê Thanh Hoa đã cùng một người cô ruột ( em gái liệt sĩ Lê Thanh Viễn ) theo ông Bình ra Quảng Trị ở lại một tuần liền để khói hương chăm nom mộ phần cha và anh sau 33 năm bặt vô âm tín !

Từng là lính trinh sát chiến đấu trong Thành cổ, ông Nguyễn Thanh Bình nhớ khá rõ từng vị trí chiến đấu, từng trường hợp hy sinh. Không nỡ để đồng đội nằm trong cỏ quên vùi lấp, cứ lóe ra manh mối nào, ông lại lóc cóc đi tìm, dù chẳng ai nhờ. Nghĩa tình đồng đội của ông cơ hồ đã được đền bù. Đến nay, ông đã tìm được tổng cộng 12 phần mộ liệt sĩ hữu danh và vô danh còn nằm lại trong lòng thị xã.

Gần đây nhất, cuối tháng 9/2005, ông đã tìm thêm được ba ngôi mộ mới của những liệt sĩ Đinh Viết Tự, quê ở xóm Nam Trung, xã Yên Trung, Ý Yên, Tỉnh Nam Định ; Nguyễn Tiến Ứng ở Kỳ Văn, Kỳ Anh, thành phố Hà Tĩnh và Nguyễn Văn Uy ở xã Chân Lý, Lý Nhân, Hà Nam. Ngày 24 và 25/9, theo sự liên lạc của ông, mái ấm gia đình ba liệt sĩ này đã vào Quảng Trị để sẵn sàng chuẩn bị hậu sự cho những người thân trong gia đình vừa mới tìm được …
Có lẽ không ở đâu trên toàn cầu này, lượng bom đạn lại tập trung chuyên sâu tàn phá một mảnh đất kinh hoàng đến thế. Theo thống kê, trong chiến dịch 81 ngày đêm năm 1972, Mỹ – quân đội Hồ Chí Minh đã 2.244 lần oanh kích, thả xuống thành cổ và thị xã Quảng Trị 328.000 tấn bom những loại. Trong thời hạn đó, thị xã nhỏ bé này còn phải gồng mình chịu thêm 615.164 viên đạn pháo những loại 105, 155 và 175 ly. Mỗi tấc đất nơi này đều thấm đẫm máu xương của những người lính tuổi đôi mươi .
Những câu chuyện ghi lại trên đất này đã trở thành lịch sử một thời sống, nhắc nhở những người đang sống về truyền thống lịch sử một thời. Nó cũng là nguồn cảm hứng để nhà báo, cựu chiến binh Lê Bá Dương trải hồn viết nên những câu thơ đầy cảm hứng : ” Đò xuôi Thạch Hãn xin chèo nhẹ / Đáy sông còn đó bạn tôi nằm / Có tuổi đôi mươi thành sóng nước ? / Vỗ yên bờ bãi mãi ngàn năm ”

Source: https://thevesta.vn
Category: Tâm Linh