New Mexico, Xứ Tân Mễ Của Tôi
Tác giả: Minh Anh
Bài số 3051-28351-vb6112210
Tác giả cùng gia đình đến Mỹ sau Tháng Tư 1975. Từ 1977, dọn đến tiểu bang New Mexico để tiếp tục học Dược tại University of New Mexico (UNM) và định cư tại đây. Hiện là một được sĩ làm việc cho Hospital Pharmacy tại New Mexico. Sau đây là bài viết về nước Mỹ đầu tiên của bà.
Bạn đang đọc: New Mexico, Xứ Tân Mễ Của Tôi
***
Tân Mễ là tên người Việt mình gọi tiểu bang New Mexico. Gọi vậy để phân biệt với nước Mễ, vì có người, cả Việt lẫn Mỹ nữa, không biết nó là 1 tiểu bang của nước Cờ Hoa này, cứ tưởng nó là ở bên nước Mexico cơ! Có lần bà chị tôi ở Florida ra Bưu Điện gửi gói quà đến New Mexico cho tôi, cô nhân viên Bưu Điện này bảo chị tôi là cô tính cước phí theo giá ở ngoài nước Mỹ, out of the country! Người Mỹ mà cũng nhầm đấy chứ!
Nhìn trên bản đồ nước Mỹ thì tiểu bang New Mexico của tôi nằm ở tịt dưới đáy của bản đồ, phía Tây Nam, trên đầu nó là Colorado, bên phải về phía Đông là ông bạn Cao Bồi Texas, bên trái về phía Tây là Bà hàng xóm Arizona to thù lù. Nghe thì tưởng là gần xứ Cali lắm “đi qua tiểu bang Arizona là đến địa phận Cali ngay ấy mà!” nhưng sự thật là Arizona nó to quá, bề ngang quá dài, nên muốn lái xe từ nhà tôi ở Albuquerque đến “Thủ Đô Little Saigon” thì phải mất ít nhất 12 tiêng đồng hồ cơ bạn ơi, đừng có mà tưởng gần!
“Người di tản buồn” chúng ta đã đi định cư ở khắp mọi nơi trên quê hương thứ Hai này. Riêng tôi, vợ chồng con cái tôi dọn đến New Mexico khởi đầu là thế này.
Đại gia đình chúng tôi, Cha Mẹ, anh chị em được anh chị Cả bảo lãnh về Miami, Florida năm 75. Lúc đó tôi đang có bầu và con trai tôi được sanh ra ở Miami.
Đến cuối năm 76, tôi có cô bạn chí thân, chí thiết là chị N. Hai đứa thân nhau suốt 7 năm Trung Học Trưng Vương thêm 5 năm trường Dược. Chị và gia đình được bảo lãnh về New Mexico, sau khi đời sống tạm ổn định, chị đã “quyết chí” đi tìm “con nhỏ M.A.”, là tôi đây, qua Hội Hồng Thập Tự Mỹ. Thế mà họ, qua những chi tiết chị N. cho, đã tìm đươc tôi cho chị ! Bây giờ tôi cũng không nhớ là hồi ấy mất bao nhiêu lâu thì hội Hồng Thập Tự tìm được “đứa trẻ lac” này cho chị ! Lần đầu tiên N. gọi diện thoại cho tôi, ngạc nhiên và cảm động đến chừng nào.
Thế rồi khi nói chuyện, biết ý tôi vẫn còn muốn giữ nghề “cứu đời cứu người” bằng liều “độc dược”, ý quên, liều “tiên dược”, chị rủ rê tôi “Ê mày, lên đây (New Mexico ) xin vô học UNM (University of New Mexico) học lại Dược đi. Trường Công nên hoc phí rẻ lắm so với các nơi khác, lại có tao bên cạnh nữa nè, lo gì!” Nghe lời dụ dỗ ngon ngọt đó vợ chồng tôi phân vân nghĩ ngợi vô cùng.
Lúc đó chúng tôi cũng đã có viết thơ hỏi một vài trường Dược của tiểu bang Florida. Miami lúc đó không có trường Dược, mấy tỉnh ở xa, trên miền Bắc Florida thì có. Nhưng học phí cao, người nghèo di cư chúng tôi sẽ chật vật lắm, điều kiện xin học lại khó khăn, và nhất là cũng phải dọn ra, rời xa mái gia đình ở Miami.
Tôi thì biết nếu dọn đi xa sẽ nhớ nhà lắm. Chả muốn dọn tí nào, “Dược với lại chả Y, cứ ở lại Miami làm nghề bỏ đồ groceries vào túi cho người đi chợ cũng được mà”. Chồng tôi nghe nói thế, chọc quê tôi là “còn muốn ở nhà bú tí mẹ!” Cha Mẹ, anh chị em cũng không muốn chúng tôi dọn đi. Cháu bé của chúng tôi sinh tại Miami lúc ấy mới chưa đầy 2 tuổi.
Nhưng bạn N., mặc dù rất khó khăn, đã tìm được tôi, đã rủ rê tôi đi New Mexico học lại nghề cũ. Âu đó cũng là Đinh Mệnh đưa đẩy xếp đặt cho đời tôi. Được ông chồng khuyến khích, chúng tôi dọn lên New Mexico cuối tháng Bảy 1977, bắt đầu cuôc đời mới nơi đây.
Như đã hứa “có tao bên cạnh nữa nè” chị N. kiếm ngay được việc làm ở hãng điện cho chồng tôi vì chị lúc đó đang làm cho một văn phòng kiếm việc và giúp đỡ người Tị Nan. Chị cũng kiếm cho chúng tôi một căn apartment gần trường đại học tôi theo học, tiền thuê vừa túi tiền lương công nhân hãng điện của chồng tôi.
Chồng tôi đi làm “Ca 2” tức là từ chiều đến nửa đêm mới về. Mẹ con tôi ở nhà, buổi tối nghe tiếng gió và lá bay xào xạc. Trời vào Thu, mùa Thu đầu tiên ở New Mexico, sao mà buồn và nhớ nhà ở Miami vô cùng.
Thời gian này, công việc của chị N. là thường đi đón đồng bào tị nạn mới tới, vượt biên vào thời kỳ năm 77, 78, được định cư ở Albuquerque. Thỉnh thoảng có gia đình nào đến phi trường vào buổi tối, khi không bận học thi, tôi theo chị N. đi đón đồng bào. Nhìn những gia đình mới tới, qua bao nhiêu đau khổ của cảnh vượt biên, mệt mỏi đến từ một trại Tạm Cư nào đó ở Phi, Mã Lai, nét mặt bỡ ngỡ, rụt rè, chứa đầy vẻ lo âu, tôi thấy thương vô cùng, và nghĩ đến gia đình tôi đã may mắn có người thân yêu là anh chị Cả đón ngay khi mới đặt chân tới Mỹ và được trú ngụ ngay dưới mái nhà cùng anh chị.
Năm đó cũng là lần đầu tiên trong đời, tôi được nhìn thấy tận mắt mùa Đông với Tuyết rơi. Ngắm và chơi tuyết thì thích thật, nhưng khí hậu quá lạnh, nhất là đối với người xưa nay chỉ sống ở miền nóng, Saigon và Miami, như chúng tôi. Tội nghiệp cháu bé con trai tôi, mùa đông đó nó bị đau nhiều lần. Một phần là do chúng tôi phải đem cháu bé ra ngoài trời lạnh hoài, cháu còn bé nên đi đâu cũng phải mang cháu theo. Hồi đó tôi lại chưa có xe riêng. Mỗi sáng khi chồng tôi chở tôi đến trường, cháu cũng phải đi cùng, chiều về lúc tôi tan học thì chồng tôi đi làm rồi, nên tôi đón cháu từ nhà giữ trẻ Day Care ra phải đi bằng xe bus về nhà. Mùa lạnh cũøng như mùa nóng, đều phải dùng xe bus. Mãi đến năm 79, năm cuối cùng ở Dược tôi mới mua xe riêng vì cần xe để đi thực tập.
Việc học đối với tôi thời ấy bận bịu vô cùng, vì khả năng Anh Ngữ còn kém cỏi. Học trò Mỹ học một giờ thì tôi phải dùng đến 2,3 giờ mới học bằng họ được! Học ngày, học đêm, học cả weekends, học cả mùa Hè. Sau này cứ nghĩ đến học là tôi chán ngấy đến tận cổ!
Mùa Hè 1980, tôi xong được cái nợ đèn sách. Tốt nghiệp rồi, vốn không thích làm cho Tiệm Thuốc Tây như ở Việt Nam, tôi vào làm cho Hospital Pharmacy, ngành Dược Nhà Thương. Từ đó cho đến nay luôn. Đến chừng đâu năm 1987 thì có chương trình cho Dược Sĩ tốt nghiệp ở ngoại quốc thi lấy lại bằng Tương Đương, giúp được rất nhiều Dược Sĩ Việt Nam hành lại nghề cũ mà không phải qua chặng đường đi học lại ở trường Dược Mỹ như tôi ngày đó.
Năm 1981, tôi có bầu, sanh cháu thứ hai năm 1981, cháu gái. Đây là lúc chúng tôi mua được căn nhà đầu tiên, đời sống của “người di tản buồn” bây giờ đã vui hơn, khá hơn.
Khí hậu New Mexico có đủ 4 mùa. Xuân, Hạ, Thu, Đông. Mùa Xuân ở đây đẹp do các loại hoa của xứ lạnh như Daffodils, Tulips, và thêm loài hoa màu vàng giống hoa mai của mình, người Việt bên Cali gọi là “mai rừng” bán vào dịp Tết. Mùa Xuân cũng còn có hoa Đào, hoa Lê trắng, nở chậm hơn, vào tháng Tư.
Mùa Hè thì nóng mà cái nóng khô. Gần như không có độ ẩm. Rất hiếm mưa. Cái nóng khô của miền sa mạc. Vậy mà Mẹ tôi lại khen “ở đây nóng mà không chảy mồ hôi như ở Miami”!
Mỗi khi có mưa chúng tôi vui lắm. Có lần đang nói điện thoại với 1 chị bạn, vô tình lại là chị bạn sống ở chỗ quá nhiều mưa: Seattle, tôi bảo chị “thôi, tao phải stop nói đây, vợ chồng tao phải đi ngắm mưa, vì trời đang mưa to!” Chắc chị bạn tưởng chúng tôi khùng!
Có một vài thứ cây miền nhiệt đới như cây chuối, chúng tôi muốn trồng vì nhớ quê hương, trồng trong chậu thật bự, có bánh xe, khi bắt đầu mùa Thu thì vợ chồng hì hục lăn bánh xe đẩy chậu vào trong nhà. Giữ cây chuối “quý” trong nhà cho đến cuối mùa Xuân mới dám mang ra vườn .Vậy mà vì khí hậu khô khan, thiếu độ ẩm, nên cây chuối vẫn èo ọt, cao lớn nhưng …chả bao giờ có trái !
Đó là sơ qua về khí hậu hơi giống khí hậu sa mạc ở xứ tôi. Bây giờ nói chút ít về người Việt ở New Mexico.
Những năm gần đây, có nhiều gia đình người Việt có con, em đi theo ngành Dược., nhưng vào năm 77, khi tôi đi học trường Dược UNM, ở Albuquerque, trong lớp không có người Việt nào. Lúc học xong, tôi vào làm việc cho nhà thương, thì cũng chỉ có một bà bác sĩ người Việt làm ở đấy. Tuy nhiên, mấy năm gần đây, trong nhà thương chỗ tôi làm, có khá nhiều người Việt làm, đủ các ngành, Dược, Bác Sĩ, Y Tá, Phòng Thử Máu, v..v.., lứa tuổi trẻ từ 20 đến 40. Ấy là nhờ sau này nhiều gia đình Việt được qua Mỹ bằng diện H.O. hoặc Đoàn Tụ đã tìm đến đất Tân Mễ sinh sống.
Sinh hoạt của người Việt xứ New Mexico phần nhiều tụ tập ở thành phố Albuquerque-đọc là “An-bu-kớc-ki”- lúc con trai tôi còn nhỏ, mới dọn lên đây, 2 tuổi, nó đọc là “An-bu- cookie”, chắc vì nghĩ đến bánh cookies, rồi đến dịp Lễ Gà Tây, Thanksgiving, nó lại đọc là “An-bu-turkey” !
Albuquerque là thành phố to nhất của tiểu bang. Tỉnh Santa Fe là Capital nhưng nhỏ hơn, nơi có nhiều kiến trúc cổ từ ngày xa xưa.
Đại khái sinh hoạt của người mình ở Albuquerque cũng giống như ở những nơi mà con số người Việt ở mức trung bình, không quá ít, nhưng cùng không nhiều lắm. Số tiệm ăn (phở) đếm được trên đầu ngón tay. Chợ thì có 2 Chợ, 1 là của người Tàu gốc Việt, 1 là của người Lào làm chủ. Họ buôn đồ ăn và rau tươi từ bên Cali về, nên chúng tôi cũng vẫn có thể nấu đồ ăn Việt Nam thường xuyên. Tự nấu lấy, chứ không có “Cơm Chỉ” (Food To Go ) như ở bên Cali.
Albuquerque không có nhà thờ dành riêng cho người Việt, nhưng có 1 nhà Thờ Thiên Chúa Giáo mà rất đông người Việt đi lễ ở đó. 1 nhà Thờ Tin Lành cũng tương tự trường hợp như vậy.
Chùa Phật Giáo thì người Việt Nam xây được 2 Chùa, Quang Minh và Vạn Hạnh. Phật Tử Albuquerque góp công sức để tự xây Chùa, được phần nào hay phần nấy, còn phần nào không tự làm được thì mới thuê thợ Mỹ làm, nên tốn phí không quá cao.
Những vị cao niên cũng lập hội Cao Niên, mấy người trẻ đến giúp chỉ dẫn những điều người già cần biết, và chở giúp các vị đi “tham quan” những địa điểm, phong cảnh đặc biệt của tiểu bang mà các Cụ chưa có cơ hội đi xem.
Dịp Tết Nguyên Đán thì năm nào cũng có Chợ Tết, bán đồ ăn và văn nghệ văn gừng sơ sơ, nghệ sĩ cây nhà lá vườn. Thường địa điểm tổ chức là ở nhà Thờ và ở Chùa.
Những buổi văn nghệ do ca sĩ và kịch sĩ chuyên nghiệp từ nơi xa như California đến thì mỗi năm độ 2,3 lần, họ đến trình diễn ở sân khấu của những sòng bạc mà chỉ có người Indian được phép mở. Gần như Tết năm nào họ cũng đến Albuquerque trình diễn. Người Việt đi coi rất đông.
Trước khi thuộc về nước Mỹ, New Mexico thuộc về nước Mexico, tất nhiên lúc đó chưa có cái tên New Mexico, nhưng bị đô hộ bởi người nước Spain, Tây Ban Nha.
New Mexico trở thành 1 tiểu bang của nước Mỹ năm 1912, nên rất nhiều người dân ở đây đã có đâu từ đời Tổ Tiên của họ là người Mễ. Đến đời con, đời cháu như hiện giờ, thì họ nói rành cả 2 thứ tiếng : tiếng Anh và tiếng Mễ. Người Việt mình mai kia cũng thế thôi.
Đối với tôi, tiếng Anh của dân Tân Mễ chính cống nghe “véo von” như là người Hà Nội hiện nay nói tiếng Bắc vậy. Đó là cách tôi phân biệt được họ là người New Mexico khi nghe qua điện thoại. Còn nhìn về hình dạng thì phần nhiều da họ ngăm ngăm nâu, có cả nét Á Đông lẫn Tây Phương, có người trông lại còn rất Á Đông đến nỗi có 1 vài ông người Tân Mễ hồi đi qua chiến tranh Việt Nam, họ kể là khi mặc quần áo lính vào, dân Việt tưởng nhầm là lính Việt chứ đâu có ngờ đấy là ông Mỹ chính cống. Việt Cộng mà thấy chắc tưởng đó là lính “Ngụy”!
Những người dân “cựu Mễ” nói chung cũng hiền lành. Không có tính “tự cao tự đại dân tộc” và kỳ thị đối với dân Á Đông như 1 số dân Da Trắng loại “red nẹck” ở những miền nước Mỹ khác. Phần lớn dân chính gốc ở đây theo Đạo Thiên Chúa Catholic. Có nhiều nhà Thờ Catholic cổ nổi tiếng và xây cất theo kiểu Adobe.
Kiểu Adobe là 1 kiểu xây nhà rất đặc biệt của xứ này. Trông vuông vắn hơi giống cái hộp, vì mái phẳng. Luôn luôn màu nâu nhạt. Vật liệu xây cất làm bằng cách trộn cát, với loại đất mà mình dùng làm đồ gốm, với rơm,và nước mà thành.
Đến xứ này, bạn sẽ thấy nhà xây kiểu Adobe rất phổ thông. Nhà Adobe nghèo, nhỏ, cũ kỹ cùng có, mà nhà Adobe giàu, xây rộng lớn nguy nga cũng có. Du khách ở miền khác đến rất thích chụp hình những nhà kiểu này.
New Mexico nổi tiếng về trồng ớt, loại ớt dài và to, nên đó cũng là 1 thứ tượng trưng bạn hay thấy ở xứ này qua hình ảnh những chùm ớt đỏ và thật to treo ở trước cửa, để trang trí, những căn nhà, nhất là những nhà kiểu Adobe.
Món ăn “đặc sản” của tiểu bang này là các món có Ớt, gọi là “chile”, green hay red chile, ớt xanh hay ớt đỏ tùy ý bạn chọn. Tôi thì tôi thích ớt xanh hơn, Green Chile nó thơm hơn.
Mải nói về nhà Adobe, rồi lại nhảy sang chuyện ớt, tôi quên không nói đến nhà Thờ nổi tiếng ở tỉnh Santa Fe, cách Albuquerque khoảng 1 giờ lái xe thôi, Chapel of Loretto, có cái cầu thang xoắn ốc rất nổi tiếng vì nó đươc xây hình xoắn ốc rất nhiều bực thang mà lại…không cần 1 cái cột nào để đỡ cả ! Theo lời truyền tụng thì cầu thang này được xây bởi một người Thợ Mộc lạ măt từ phương xa nào đến tình nguyện làm cho, thể theo lời ước nguyện của các Sơ ở nhà Thờ ngày ấy. Làm xong cái cầu thang đẹp và kỳ diệu này thì cũng không ai nhìn thấy người thợ mộc đó nữa, ông ta đi đâu, không ai được biết. Ai cũng tin đó là 1 Vị Thánh đã đến giúp nhà Thờ này. Ngoài nhà Thờ này, còn rất nhiều nhà Thờ đẹp mà du khách đến New Mexico rất thích vào thăm viếng, như Cathedral of St. Francis of Assisi ở Santa Fe. Santa Fe có rất nhiều kiến trúc cổ và đẹp của nền văn hóa Spanish, lai với Indian xưa .
Albuquerque có Old Town, tương tự Santa Fe, du khách thích đến đây để mua đồ kỷ niệm của tiểu bang Southwest này.
Albuquerque còn được nhiều người biết đến qua ngày Hội Khinh Khí Cầu (Hot Air Balloons Festival) hàng năm được tổ chức vào tuần lễ đầu của tháng Mười. Rất nhiều nhà balloonists trên thế giới và trên khắp nơi của nước Mỹ, và các nhiếp ảnh gia đến tham dự tuần lễ này. Trong suốt tuần lễ, ngày nào bầu trời Albuquerque cũng đầy những chiếc balloons đủ màu sắc bay lơ lửng trên nền trời xanh ngắt. Nhiều người khen là trời Albuquerque đặc biệt rất ít mây. Những balloons nổi bật trên bầu trời. Thật là đẹp. Mời bạn đến xem và nhớ mang theo máy hình. Đầu tháng Mười.
Mỗi năm vào Đêm Giáng Sinh, chỉ vào buổi tối 24 tháng 12 thôi, thành phố có tục lệ thắp thật nhiều nến, rất nhiều, bày trước cửa nhà, trên sân cỏ, và có khi trên mái nhà nữa. Gọi là Luminarias. Đây là 1 tục lệ của Spanish. Mỗi ngọn nến lđược để trong 1 túi giấy màu nâu, trong túi có đổ cát để giữ cho túi nặng, khỏi đổ. Công việc này từ đầu cho đến lúc bày xong thật công phu, cần nhiều thì giờ lắm nên nhiều nhà thuê người khác làm, những đứa trẻ hoặc ngay cả người lớn cần kiếm thêm chút tiền tiêu dịp Noel.
Nhà nào có bày nến như vậy đều tắt hết điện ở phòng mặt tiền của nhà, để cho ánh nến được nổi bật, đẹp hơn lên. Trong đêm này, thành phố có tổ chức bán vé để cho nhiều đoàn xe bus chở người đi quanh khắp thành phố để coi đèn (nến) đặc biệt như vậy. Nếu bạn đến đây vào đêm Giáng Sinh, bạn không nên bỏ lỡ dịp đi coi Luminarias Tour, tự lái xe lấy cũng được, nhưng dễ bị kẹt đường, xe bus đặc biệt được ưu tiên cho việc chuyên chở này nên có cảnh sát dẹp đường cho đi. Luminarias Tour thật đẹp mắt và đặc biệt, nên coi.
Tôi không quên kể đến những người Indian, thổ dân da đỏ, sống ở đây. Tổ tiên người Indian là những người đầu tiên sống trên đất Mỹ. Bây giờ họ vẫn sống riêng trong những vùng đất họ làm chủ, gọi là Reservations của mỗi bộ lạc. Có vài chỗ cho du khách đến coi, những thành quách, chỗ ở của Tổ Tiên họ từ mấy trăm năm nay. Những di tich này đã bị đổ nát và thời tiết xoi mòn, nhưng cũng còn đủ để thấy ngày xa xưa, tổ tiên họ đã sống ra sao, chỗ trú ngụ của họ thế nào. Gần ngay Albuquerque, có di tích Acoma, Sky City. Xa hơn một chút thì có Bandelier National Monument. Những di tích nên coi của các bộ lạc thổ dân New Mexico Indians.
Về phong cảnh thiên nhiên của New Mexico, mấy năm đầu khi chúng tôi mới dọn đến, gia đình tôi ở Miami, ai cũng lần lượt đến thăm vợ chồng tôi và cháu bé, nên đó là những dịp để vợ chồng tôi đưa cả nhà đi coi và cho chính chúng tôi coi nữa.
Ngay tại thành phố Albuquerque có đường dây Tramway đưa chúng tôi lên tận đỉnh núi Sandia. Chữ Sandia tiếng thổ dân có nghĩa là Dưa Hấu, vì lúc hoàng hôn nắng chiếu vào ngọn núi thế nào mà màu nó đỏ như màu của dưa hấu. Ngọn núi lúc đó trông như nửa quả dưa hấu bổ ra. Từ trên nhìn xuống thật hùng vĩ bao la, thấy tất cả thành phố bên dưới. Thỉnh thoảng có ngày núi mờ sương, đứng trên núi đẹp như đứng trên mây, ở những bức tranh Thủy Mạc của Tàu. Mùa Hè vào lúc hoàng hôn, hay mùa Thu nhìn xuống rừng cây lá vàng. Lái xe vòng vèo cũng lên đến được đỉnh núi, đi bằng đường dây Tramway thì nhanh hơn, cách nào cũng có cái thú riêng của nó.
Về phía Bắc New Mexico có mấy nơi trượt tuyết khá nổi tiếng như Taos, Angel Fire, mùa Đông tuyết trắng xóa. Cảnh mùa Thu ở đấy cũng rất đẹp với rừng Lá Vàng của những cây Aspen mọc trên núi.
Một kỳ quan nổi tiếng mà tôi đã được nghe nói từ khi học trong sách Anh Văn của Hội Việt Mỹ là Carlsbad Cavern, ở về phía Đông Nam của tiểu bang, cách Albuquerque khoảng 4 giờ lái xe. Đó là một hang động thạch nhũ nổi tiếng là rộng và đẹp. Đi dần dần xuống sâu sẽ thấy những thạch nhũ mà tạo hóa “xây cất” thành những cảnh đẹp huyền diệu. Loài người có công khám phá ra kỳ quan này và cũng có tài đặt những ngọn đèn nhỏ chiếu vừa đủ cho người coi nhận thấy được những hình thù đặc biệt của những thạch nhũ này. Và công trình xây những đoạn đường,đặt những bậc thang thế nào cho du khách đi coi được đủ mọi chỗ! Ở đây, tôi không những ngưỡng mộ Tạo Hóa mà còn ngưỡng mộ cả loài người nữa. Cha tôi vào coi Hang Động này hồi đó cứ tấm tắc khen là đẹp hơn cả Động Hương Tích mà Cha đã đi coi ngày xưa!
White Sand ở phía Nam tiểu bang cũng là chỗ chúng tôi thường dẫn các con đến chơi ngày chúng còn bé. Cả một miền đầy cát, cồn cát cao, rộng bao la và trắng toát, thật mát mắt và trẻ con, người lớn chơi cát thỏa thích.
Đó là sơ luợc về xứ Tân Mễ, nơi chính thực là quê hương thứ hai của vợ chồng tôi, sau quê hương thứ nhất, Việt Nam. Thời gian ở Miami, Florida, tuy được sống trong vòng tay thân yêu của đại gia đình, cha mẹ, anh chị em và các cháu, nhưng đó mới chỉ là buổi ban đầu, chân ướt chân ráo vừa mới đặt lên đất Mỹ, còn bao nhiêu bỡ ngỡ, xa lạ với cuộc sống ở Mỹ, chưa biết Tương Lai sẽ đi về đâu!
Trên bảng License Plate của xe hơi xứ New Mexico, thường có hàng chữ “Land Of Enchantment.” Đúng vậy. Nơi đây với chúng tôi chính là vùng đất hứa. Tại Albuquerque, New Mexico, chúng tôi đã thật sự lập lại cuộc đời mới. Nơi đây, tôi đã đi học lại, lấy lại được mảnh bằng làm căn bản cho nghề nghiệp của tôi. Chồng tôi cũng vậy. Chúng tôi đã xây dựng được cho các con chúng tôi một cuộc sống tươi đẹp nơi xứ sở tự do, cho chúng một tương lai đầy hứa hẹn.
Sau nhiều lần đi du lịch rất nhiều nơi trên nước Mỹ, mỗi khi trở về nhà mình ở Albuquerque, tôi vẫn thấy lòng mình ấm áp. Thành phố của chúng tôi vừa phải, không nhỏ quá, mà cũng không to lớn đông đúc quá. Mọi thứ giá cả tương đối không quá đắt đỏ. Khí hậu, tuy hơi khô khan, nhưng có đủ 4 mùa thay đổi, được ngắm đủ cảnh Xuân, Hạ, Thu, Đông. Cuối tuần muốn thư giãn thì lái xe lên núi, mùa Hè để picnic, mùa Đông để ngắm tuyết, và ngồi lặng lẽ nhìn những ngọn thông xanh cao vút mà ước “kiếp sau xin chớ làm người, làm cây Thông đứng giữa Trời mà reo”.
Minh Anh
Albuquerque, N.M.Những vị cao niên cũng lập hội Cao Niên, mấy người trẻ đến giúp hướng dẫn những điều người già cần biết, và chở giúp những vị đi ” thăm quan ” những khu vực, cảnh sắc đặc biệt quan trọng của tiểu bang mà những Cụ chưa có thời cơ đi xem. Dịp Tết Nguyên Đán thì năm nào cũng có Chợ Tết, bán đồ ăn và văn nghệ văn gừng sơ sơ, nghệ sĩ cây nhà lá vườn. Thường khu vực tổ chức triển khai là ở nhà Thờ và ở Chùa. Những buổi văn nghệ do ca sĩ và kịch sĩ chuyên nghiệp từ nơi xa như California đến thì mỗi năm độ 2,3 lần, họ đến trình diễn ở sân khấu của những sòng bạc mà chỉ có người Indian được phép mở. Gần như Tết năm nào họ cũng đến Albuquerque trình diễn. Người Việt đi coi rất đông. Trước khi thuộc về nước Mỹ, New Mexico thuộc về nước Mexico, tất yếu lúc đó chưa có cái tên New Mexico, nhưng bị đô hộ bởi người nước Spain, Tây Ban Nha. New Mexico trở thành 1 tiểu bang của nước Mỹ năm 1912, nên rất nhiều người dân ở đây đã có đâu từ đời Tổ Tiên của họ là người Mễ. Đến đời con, đời cháu như hiện giờ, thì họ nói rành cả 2 thứ tiếng : tiếng Anh và tiếng Mễ. Người Việt mình mai kia cũng thế thôi. Đối với tôi, tiếng Anh của dân Tân Mễ chính cống nghe ” véo von ” như là người Thành Phố Hà Nội lúc bấy giờ nói tiếng Bắc vậy. Đó là cách tôi phân biệt được họ là người New Mexico khi nghe qua điện thoại thông minh. Còn nhìn về hình dạng thì đa số da họ ngăm ngăm nâu, có cả nét Á Đông lẫn Tây Phương, có người trông lại còn rất Á Đông đến nỗi có 1 vài ông người Tân Mễ hồi đi qua cuộc chiến tranh Nước Ta, họ kể là khi mặc quần áo lính vào, dân Việt tưởng nhầm là lính Việt chứ đâu có ngờ đấy là ông Mỹ chính cống. Việt Cộng mà thấy chắc tưởng đó là lính ” Ngụy ” ! Những người dân ” cựu Mễ ” nói chung cũng hiền lành. Không có tính ” tự cao tự đại dân tộc bản địa ” và tẩy chay so với dân Á Đông như 1 số dân Da Trắng loại ” red nẹck ” ở những miền nước Mỹ khác. Phần lớn dân chính gốc ở đây theo Đạo Thiên Chúa Catholic. Có nhiều nhà Thờ Catholic cổ nổi tiếng và kiến thiết theo kiểu Adobe. Kiểu Adobe là 1 kiểu xây nhà rất đặc biệt quan trọng của xứ này. Trông vuông vắn hơi giống cái hộp, vì mái phẳng. Luôn luôn màu nâu nhạt. Vật liệu kiến thiết làm bằng cách trộn cát, với loại đất mà mình dùng làm đồ gốm, với rơm, và nước mà thành. Đến xứ này, bạn sẽ thấy nhà xây kiểu Adobe rất đại trà phổ thông. Nhà Adobe nghèo, nhỏ, cũ kỹ cùng có, mà nhà Adobe giàu, xây to lớn nguy nga cũng có. Du khách ở miền khác đến rất thích chụp hình những nhà kiểu này. New Mexico nổi tiếng về trồng ớt, loại ớt dài và to, nên đó cũng là 1 thứ tượng trưng bạn hay thấy ở xứ này qua hình ảnh những chùm ớt đỏ và thật to treo ở trước cửa, để trang trí, những căn nhà, nhất là những nhà kiểu Adobe. Món ăn ” đặc sản nổi tiếng ” của tiểu bang này là những món có Ớt, gọi là ” chile “, green hay red chile, ớt xanh hay ớt đỏ tùy ý bạn chọn. Tôi thì tôi thích ớt xanh hơn, Green Chile nó thơm hơn. Mải nói về nhà Adobe, rồi lại nhảy sang chuyện ớt, tôi quên không nói đến nhà Thờ nổi tiếng ở tỉnh Santa Fe, cách Albuquerque khoảng chừng 1 giờ lái xe thôi, Chapel of Loretto, có cái cầu thang xoắn ốc rất nổi tiếng vì nó đươc xây hình xoắn ốc rất nhiều bực thang mà lại … không cần 1 cái cột nào để đỡ cả ! Theo lời truyền tụng thì cầu thang này được xây bởi một người Thợ Mộc lạ măt từ phương xa nào đến tình nguyện làm cho, thể theo lời ước nguyện của những Sơ ở nhà Thờ ngày ấy. Làm xong cái cầu thang đẹp và kỳ diệu này thì cũng không ai nhìn thấy người thợ mộc đó nữa, ông ta đi đâu, không ai được biết. Ai cũng tin đó là 1 Vị Thánh đã đến giúp nhà Thờ này. Ngoài nhà Thờ này, còn rất nhiều nhà Thờ đẹp mà hành khách đến New Mexico rất thích vào thăm viếng, như Cathedral of St. Francis of Assisi ở Santa Fe. Santa Fe có rất nhiều kiến trúc cổ và đẹp của nền văn hóa truyền thống Spanish, lai với Indian xưa. Albuquerque có Old Town, tương tự như Santa Fe, hành khách thích đến đây để mua đồ kỷ niệm của tiểu bang Southwest này. Albuquerque còn được nhiều người biết đến qua ngày Hội Khinh Khí Cầu ( Hot Air Balloons Festival ) hàng năm được tổ chức triển khai vào tuần lễ đầu của tháng Mười. Rất nhiều nhà balloonists trên quốc tế và trên khắp nơi của nước Mỹ, và những thợ chụp ảnh đến tham gia tuần lễ này. Trong suốt tuần lễ, ngày nào khung trời Albuquerque cũng đầy những chiếc balloons đủ sắc tố bay lơ lửng trên nền trời xanh ngắt. Nhiều người khen là trời Albuquerque đặc biệt quan trọng rất ít mây. Những balloons điển hình nổi bật trên khung trời. Thật là đẹp. Mời bạn đến xem và nhớ mang theo máy hình. Đầu tháng Mười. Mỗi năm vào Đêm Giáng Sinh, chỉ vào buổi tối 24 tháng 12 thôi, thành phố có tục lệ thắp thật nhiều nến, rất nhiều, bày trước cửa nhà, trên sân cỏ, và có khi trên mái nhà nữa. Gọi là Luminarias. Đây là 1 tục lệ của Spanish. Mỗi ngọn nến lđược để trong 1 túi giấy màu nâu, trong túi có đổ cát để giữ cho túi nặng, khỏi đổ. Công việc này từ đầu cho đến lúc bày xong thật công phu, cần nhiều thì giờ lắm nên nhiều nhà thuê người khác làm, những đứa trẻ hoặc ngay cả người lớn cần kiếm thêm chút tiền tiêu dịp Noel. Nhà nào có bày nến như vậy đều tắt hết điện ở phòng mặt tiền của nhà, để cho ánh nến được điển hình nổi bật, đẹp hơn lên. Trong đêm này, thành phố có tổ chức triển khai bán vé để cho nhiều đoàn xe bus chở người đi quanh khắp thành phố để coi đèn ( nến ) đặc biệt quan trọng như vậy. Nếu bạn đến đây vào đêm Giáng Sinh, bạn không nên bỏ lỡ dịp đi coi Luminarias Tour, tự lái xe lấy cũng được, nhưng dễ bị kẹt đường, xe bus đặc biệt quan trọng được ưu tiên cho việc chuyên chở này nên có công an dẹp đường cho đi. Luminarias Tour thật thích mắt và đặc biệt quan trọng, nên coi. Tôi không quên kể đến những người Indian, thổ dân da đỏ, sống ở đây. Tổ tiên người Indian là những người tiên phong sống trên đất Mỹ. Bây giờ họ vẫn sống riêng trong những vùng đất họ làm chủ, gọi là Reservations của mỗi bộ lạc. Có vài chỗ cho hành khách đến coi, những thành quách, chỗ ở của Tổ Tiên họ từ mấy trăm năm nay. Những di tich này đã bị đổ nát và thời tiết xoi mòn, nhưng cũng còn đủ để thấy ngày rất lâu rồi, tổ tiên họ đã sống ra làm sao, chỗ trú ngụ của họ thế nào. Gần ngay Albuquerque, có di tích lịch sử Acoma, Sky City. Xa hơn một chút ít thì có Bandelier National Monument. Những di tích lịch sử nên coi của những bộ lạc thổ dân New Mexico Indians. Về cảnh sắc vạn vật thiên nhiên của New Mexico, mấy năm đầu khi chúng tôi mới dọn đến, mái ấm gia đình tôi ở Miami, ai cũng lần lượt đến thăm vợ chồng tôi và cháu bé, nên đó là những dịp để vợ chồng tôi đưa cả nhà đi coi và cho chính chúng tôi coi nữa. Ngay tại thành phố Albuquerque có đường dây Tramway đưa chúng tôi lên tận đỉnh núi Sandia. Chữ Sandia tiếng thổ dân có nghĩa là Dưa Hấu, vì lúc hoàng hôn nắng chiếu vào ngọn núi thế nào mà màu nó đỏ như màu của dưa hấu. Ngọn núi lúc đó trông như nửa quả dưa hấu bổ ra. Từ trên nhìn xuống thật hùng vĩ bát ngát, thấy toàn bộ thành phố bên dưới. Thỉnh thoảng có ngày núi mờ sương, đứng trên núi đẹp như đứng trên mây, ở những bức tranh Thủy Mạc của Tàu. Mùa Hè vào lúc hoàng hôn, hay mùa Thu nhìn xuống rừng cây lá vàng. Lái xe vòng vèo cũng lên đến được đỉnh núi, đi bằng đường dây Tramway thì nhanh hơn, cách nào cũng có cái thú riêng của nó. Về phía Bắc New Mexico có mấy nơi trượt tuyết khá nổi tiếng như Taos, Angel Fire, mùa Đông tuyết trắng xóa. Cảnh mùa Thu ở đấy cũng rất đẹp với rừng Lá Vàng của những cây Aspen mọc trên núi. Một kỳ quan nổi tiếng mà tôi đã được nghe nói từ khi học trong sách Anh Văn của Hội Việt Mỹ là Carlsbad Cavern, ở về phía Đông Nam của tiểu bang, cách Albuquerque khoảng chừng 4 giờ lái xe. Đó là một hang động thạch nhũ nổi tiếng là rộng và đẹp. Đi từ từ xuống sâu sẽ thấy những thạch nhũ mà tạo hóa ” xây đắp ” thành những cảnh đẹp huyền diệu. Loài người có công mày mò ra kỳ quan này và cũng có tài đặt những ngọn đèn nhỏ chiếu vừa đủ cho người coi nhận thấy được những hình thù đặc biệt quan trọng của những thạch nhũ này. Và khu công trình xây những đoạn đường, đặt những bậc thang thế nào cho hành khách đi coi được đủ mọi chỗ ! Ở đây, tôi không những ngưỡng mộ Tạo Hóa mà còn ngưỡng mộ cả loài người nữa. Cha tôi vào coi Hang Động này hồi đó cứ tấm tắc khen là đẹp hơn cả Động Hương Tích mà Cha đã đi coi thời xưa ! White Sand ở phía Nam tiểu bang cũng là chỗ chúng tôi thường dẫn những con đến chơi ngày chúng còn bé. Cả một miền đầy cát, cồn cát cao, rộng bát ngát và trắng toát, thật mát mắt và trẻ con, người lớn chơi cát thỏa thích. Đó là sơ luợc về xứ Tân Mễ, nơi chính thực là quê nhà thứ hai của vợ chồng tôi, sau quê nhà thứ nhất, Nước Ta. Thời gian ở Miami, Florida, tuy được sống trong vòng tay thân yêu của đại gia đình, cha mẹ, anh chị em và những cháu, nhưng đó mới chỉ là buổi bắt đầu, chân ướt chân ráo vừa mới đặt lên đất Mỹ, còn bao nhiêu kinh ngạc, lạ lẫm với đời sống ở Mỹ, chưa biết Tương Lai sẽ đi về đâu ! Trên bảng License Plate của xe hơi xứ New Mexico, thường có hàng chữ ” Land Of Enchantment. ” Đúng vậy. Nơi đây với chúng tôi chính là vùng đất hứa. Tại Albuquerque, New Mexico, chúng tôi đã thật sự lập lại cuộc sống mới. Nơi đây, tôi đã đi học lại, lấy lại được mảnh bằng làm cơ bản cho nghề nghiệp của tôi. Chồng tôi cũng vậy. Chúng tôi đã thiết kế xây dựng được cho những con chúng tôi một đời sống tươi đẹp nơi xứ sở tự do, cho chúng một tương lai đầy hứa hẹn. Sau nhiều lần đi du lịch rất nhiều nơi trên nước Mỹ, mỗi khi trở lại nhà mình ở Albuquerque, tôi vẫn thấy lòng mình ấm cúng. Thành phố của chúng tôi vừa phải, không nhỏ quá, mà cũng không to lớn đông đúc quá. Mọi thứ giá thành tương đối không quá đắt đỏ. Khí hậu, tuy hơi khô khan, nhưng có đủ 4 mùa biến hóa, được ngắm đủ cảnh Xuân, Hạ, Thu, Đông. Cuối tuần muốn thư giãn giải trí thì lái xe lên núi, mùa Hè để picnic, mùa Đông để ngắm tuyết, và ngồi lặng lẽ nhìn những ngọn thông xanh cao nghều mà ước ” kiếp sau xin chớ làm người, làm cây Thông đứng giữa Trời mà reo “. Minh AnhAlbuquerque, N.M.
Source: https://thevesta.vn
Category: Cộng Đồng
