8 bài học cho du lịch cộng đồng

“Không giữ được văn hóa thì coi như bỏ”

Văn hóa địa phương được coi là ” giá trị cốt lõi ” khi phát triển du lịch cộng đồng. Bà Nguyễn Thị Thanh Hương – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cho biết, du lịch cộng đồng là mô hình du lịch được khai thác dựa trên những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn, cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, sinh thái xanh nông nghiệp. Trong đó, phát triển du lịch cộng đồng cần đặc biệt quan trọng chú trọng bảo vệ văn hóa truyền thống, thiên nhiên và môi trường vì nếu không có những giá trị này thì mất đi tính mê hoặc và mất hẳn ý nghĩa của du lịch cộng đồng .
Tại Hà Giang, sự phong phú về văn hóa truyền thống của những dân tộc bản địa địa phương đã giúp những quy mô du lịch cộng đồng thành công xuất sắc và “ trụ vững ” ngay trong đại dịch Covid-19. Ông Nguyễn Hồng Hải – Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang cho biết : Hà Giang đặc biệt quan trọng coi trọng việc gìn giữ, bảo tồn văn hóa truyền thống, vì không giữ được văn hóa truyền thống thì coi như bỏ, không còn là du lịch cộng đồng nữa .
Du khách trải nghiệm cuộc sống bản địa tại Nậm Đăm, Hà Giang. Nguồn: Nguyễn Hoàng Anh Minh

Từ sự đa dạng văn hóa mà hiện nay du lịch cộng đồng ở Hà Giang phát triển đúng hướng, tiến tới đa dạng hóa các loại hình để phân khúc thị trường. Đến Hà Giang du khách có thể trải nghiệm văn hóa người Dao ở Quảng Bạ, người Tày ở Yên Minh, người Lô Lô Chải ở Đồng Văn, người Mông ở Pả Vi…; mỗi nơi lại có sự hấp dẫn riêng, không có sự trùng lặp, nhàm chán. 

” Năm 2020, dù ngành du lịch cả nước gặp khó khăn vất vả nhưng Hà Giang vẫn có sự tăng trưởng lượng khách khoảng chừng 10 %. Có thể nói sức mê hoặc của du lịch Hà Giang nằm ở chính những giá trị văn hóa truyền thống địa phương và du lịch cộng đồng ” – ông Nguyễn Hồng Hải cho biết .
Ông Đoàn Văn Dũng – Tổng giám đốc công ty Du thuyền Đông Dương ( Quảng Ninh ) cho rằng, gìn giữ văn hóa truyền thống không chỉ mang lại giá trị cho hành khách mà còn có ích cho cộng đồng địa phương .
” Lâu nay làng quê Yên Đức ở Quảng Ninh lôi cuốn khách du lịch chính bởi những yếu tố văn hóa truyền thống từ kinh tế tài chính nông nghiệp, người dân chân thành, mộc mạc, dân dã. Khi vận tốc đô thị hóa ngày càng nhanh thì những gì hành khách cần là chất thôn quê đó để được thư giãn giải trí, tự do và vui tươi ” – ông Đoàn Văn Dũng san sẻ .
Trải nghiệm làm nông dân tại làng quê Yên Đức. Nguồn: Trường Giang

Thay đổi tư duy về phát triển du lịch cộng đồng

Tại hội thảo chiến lược ” Nghiên cứu, thiết kế xây dựng chương trình tương hỗ phát triển du lịch cộng đồng tại Nước Ta ” do Tổng cục Du lịch tổ chức triển khai, PGS.TS Phạm Hồng Long ( Trưởng khoa Du lịch học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân Văn TP.HN ) yêu cầu 8 bài học kinh nghiệm kinh nghiệm để phát triển du lịch cộng đồng .

Đầu tiên, làm du lịch cộng đồng cần hướng tới tư duy sáng tạo, chứ không chỉ suy diễn logic và suy luận quy nạp theo kiểu làng có gì thì làm nấy hoặc mô hình này đang thịnh hành thì chỉ cần làm theo là sẽ sinh lời. Tư duy sáng tạo sẽ giúp đưa ra ý tưởng mới phù hợp với thực tế tại địa phương.

Thứ hai, du lịch cộng đồng phải làm cho hành khách có cảm xúc như ” về nhà “. Ở đó, hành khách có người trò chuyện cùng, có chỗ nghỉ ngơi tự do như trong mái ấm gia đình và được cho phép họ được vô tư, vô lo, bình tâm sống chậm .
Khu bảo tồn Làng nhà sàn Dân tộc sinh thái Thái Hải (Thái Nguyên) thành công từ việc gìn giữ văn hóa truyền thống của dân tộc Tày.Thứ ba, du lịch cộng đồng phải bảo vệ những yếu tố kinh tế tài chính và phi kinh tế, đó là giúp bảo tồn, phát huy những giá trị di sản văn hóa truyền thống cộng đồng ; tăng niềm tự hào và kết nối trong cộng đồng ; thôi thúc bình đẳng giới và giữ chân người trẻ ở cộng đồng .
Một nguyên tắc vô cùng quan trọng khác, du lịch cộng đồng phải bảo vệ có sự san sẻ quyền lợi so với những thành viên trong cộng đồng, kể cả trực tiếp, gián tiếp và không tham gia vào chuỗi đáp ứng .
Một quy mô thành công xuất sắc về san sẻ quyền lợi là du lịch cộng đồng tại Đà Bắc ( Hòa Bình ). Tại đây có 4 điểm làm du lịch thì có 36 tổ nhóm, 184 thành viên của 142 hộ tham gia vào hoạt động giải trí cung ứng dịch vụ cho khách du lịch. Các hộ dân khác không tham gia thì được hưởng lợi gián tiếp qua việc thiên nhiên và môi trường cũng được bảo vệ tốt hơn, hưởng lợi từ quỹ du lịch cộng đồng của xóm và từ những đoàn thiện nguyện .
Hoạt động du lịch tại Đà Bắc (Hòa Bình) có sự tham gia và chia sẻ lợi ích của hầu hết thành viên trong cộng đồng địa phương.

Thứ năm, làm du lịch cộng đồng phải tính toán sao cho duy trì tính nguyên bản của điểm đến. Theo PGS.TS Phạm Hồng Long, việc xây dựng đường nhựa quanh hồ Ba Bể không chỉ làm thay đổi cảnh quan, tác động tới môi trường mà còn khiến du khách không còn cảm nhận được đầy đủ các giá trị văn hóa, chỉ có được từ việc đi thuyền trên hồ.

Một nguyên tắc khác là khi tương hỗ cho du lịch cộng đồng, những đơn vị chức năng, tổ chức triển khai cần đo lường và thống kê cả về đầu ra của loại sản phẩm, cùng giải pháp tự quản lý và vận hành sau khi dự án Bất Động Sản kết thúc. Bài học tại Vườn Quốc gia Ba Bể cho thấy, sau khi dự án Bất Động Sản về phát triển du lịch cộng đồng, Phục hồi nghề dệt thổ cẩm kết thúc thì hầu hết người dân cũng từ bỏ nghề dệt thổ cẩm, lí do là không có sự bao tiêu về loại sản phẩm .
Đề xuất thứ bảy là phát huy những kiến thức và kỹ năng, đậm chất ngầu của những cá thể đặc biệt quan trọng là người địa phương, từ đó xu thế họ đóng vai trò là nhân lực trụ cột trong phát triển du lịch của cộng đồng đó
Cuối cùng, lúc bấy giờ nhiều nơi phát triển du lịch cộng đồng chưa chuẩn, dẫn đến sự tàn phá hoặc biến dạng truyền thống văn hóa truyền thống, môi trường tự nhiên. Chính thế cho nên, vai trò tư vấn của những chuyên viên du lịch vào những dự án Bất Động Sản phát triển du lịch cộng đồng là vô cùng thiết yếu. / .

Source: https://thevesta.vn
Category: Cộng Đồng