Hướng tây bắc — đông nam của địa hình nước ta thể hiện rõ rệt trong các khu vực

29/10/2020 623Nội dung chính

• 1. Đặc điểm chung của địa hình nước ta
• 2. Các khu vực địa hình nước ta
• 3. Thế mạnh và hạn chế về thiên nhiên của các khu vực đồi núi và đồng bằng trong phát triển kinh tế – xã hội
• Video liên quan

Câu hỏi Đáp án và lời giải Ôn tập lý thuyết

Đáp án và lời giảiđáp án đúng : CHướng tây bắc – đông nam của địa hình nước ta thể hiện rõ rệt trong các khu vực vùng núi Tây Bắc và vùng núi Trường Sơn Bắc

Nguyễn Hưng (Tổng hợp)

Câu hỏi : Hướng núi Tây Bắc – Đông Nam là hướng núi hầu hết của vùng núiA.Trường Sơn Nam .B.Đông Bắc .C.Trường Sơn Bắc và Trường Sơn Nam .D.Tây Bắc và Trường Sơn Bắc .Lời giải

Đáp án đúng:D

Giải thích

Hướng núi tây bắc – đông nam là hướng núi chính của vùng núi Tây Bắc và Trường Sơn Bắc .( xem sgk Địa lí 12 trang 30 và Atlat trang 13 )

=> Chọn đáp án D

Đất nước nhiều đồi núi là đặc điểm chung nhất của địa hình Việt Nam, dưới đây Toploigiai xin mời các bạn đi tìm hiểu chi tiết về đặc điểm địa hình, các lợi thế và hạn chế về vị trí địa lý cũng như địa hình đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam nhé.

1. Đặc điểm chung của địa hình nước ta

a. Địa hình đồi núi chiếm phần lớn diện tích nhưng chủ yếu là đồi núi thấp

– Đồi núi chiếm 3/4 chủ quyền lãnh thổ. Địa hình cao dưới 1000 m chiếm 85 %, núi trung bình 14 %, núi cao trên 2000 m chỉ chiếm 1 % diện tích quy hoạnh cả nước ..- Đồng bằng chỉ chiếm 1/4 diện tích quy hoạnh đất đai .

b. Cấu trúc địa hình nước ta khá đa dạng

– Địa hình nước ta được hoạt động Tân thiết kế làm trẻ lại và có tính phân bậc rõ rệt- Địa bình thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam

* Cấu trúc gồm 2 địa h­ình chính:

– Hướng TB – ĐN : Từ hữu ngạn sông Hồng đến Bạch Mã- Hướng vòng cung : Vùng núi Đông Bắc và Trường Sơn Nam

c. Địa hình vùng nhiệt đới ẩm gió mùa

– Địa hình bị xói mòn, cắt xẻ mạnh do lượng mưa lớn và tập trung chuyên sâu theo mùa .- Trên mặt phẳng địa hình, dưới rừng có lớp vỏ phong hóa dày, vụn bở được hình thành trong môi trường tự nhiên nóng ẩm, gió mùa, lượng mưa lớn …

d. Địa hình chịu tác động mạnh mẽ của con người

-Tích cực : Có tác dụng bảo vệ địa hình, tăng hiệu quả kinh tế.
-Tiêu cực : Phá hủy bề mặt địa hình, xói mòn đất đai, làm giảm năng suất sinh vật…

2. Các khu vực địa hình nước ta

a. Khu vực đồi núi

Vùng núi Đông Bắc:

– Nằm ở tả ngạn sông Hồng đến biên giới phía Bắc, địa hình thấp dần theo hướng TB xuống ĐN .- Địa hình núi thấp chiếm hầu hết diện tích quy hoạnh chạy theo hướng vòng cung của các thung lũng sông Cầu, sông Thương … Những đỉnh núi cao trên 2000 m nằm trên vùng Thượng nguồn sông Chảy ( Tây Côn Lĩnh, Kiều Liêu Ti … ). Các khối núi đá vôi đồ sộ cao trên 1000 m nằm ở biên giới Việt Trung ( Phia Ya, Phia Uắc … ). Trung tâm là vùng đồi núi thấp 500 – 600 m. Sau đó địa hình thấp đi rõ rệt, nhanh gọn hòa với đồng bằng Bắc Bộ và ven vịnh Bắc Bộ .- Địa hình có hướng vòng cung, với 4 cánh cung lớn : Sông Gâm, Ngân Sơn, Bắc Sơn, Đông Triều chụm đầu ở Tam Đảo, mở ra về phía bắc và phía đông .- Theo hướng các cánh cung núi là những thung lũng núi của sông Cầu, sông Thương, sông Lục Nam. Chính cấu trúc này tạo thuận tiện cho gió mùa Đông Bắc tràn vào, hình thành mùa đông nóng bức “ đặc biệt quan trọng ” cho khu vực .

Vùng núi Tây Bắc:

– Nằm giữa sông Hồng và sông Cả, có địa hình cao nhất nước ta với 3 mạch núi và cao nguyên – sơn nguyên cùng chạy theo hướng tây bắc – đông nam .- Các dãy núi chính :+ Dãy Hoàng Liên Sơn có nhiều đỉnh cao trên 2000, 3000 m .+ Phía Tây dọc theo biên giới Việt – Lào là các dãy núi cao trung bình, nhiều đỉnh cao từ 2000 – 3000 m .+ Ở giữa là các cao nguyên – sơn nguyên đá vôi chạy dài từ Phong Thổ đến Mộc Châu, rồi hạ thấp xuống Tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa .- Xen lẫn với các dãy núi, cao nguyên là thung lũng sông Đà, sông Mã … cũng có hướng TB-ĐN .

Vùng núi Bắc Trường Sơn:

– Từ nam sông Cả tới dãy Bạch Mã, gồm các dãy núi song song và và so le theo hướng Tây Bắc – Đông Nam với vị trí thấp, hẹp và được nâng cao ở hai đầu .- Phía Bắc là vùng núi thượng du Nghệ An. Giữa là vùng núi đá vôi Quảng Bình ( Kẻ Bàng ). Phía Nam là vùng núi Tây Thừa Thiên – Huế .- Mạch núi sau cuối là dãy Bạch Mã đâm ngang ra biển ở vĩ tuyến 160B làm ranh giới với vùng Trường Sơn Nam và cũng là bức chắn ngăn cản khối không khí lạnh từ phương Bắc xuống phương Nam .- Vùng núi này có nhiều đèo thấp như đèo Mụ Giạ, đèo Lao Bảo …

Vùng núi Trường Sơn Nam:

– Hướng núi : như một vòng cung núi bên bờ Biển Đông ôm lấy cao nguyên xếp tầng ở Tây Nguyên ; gồm những khối núi, dãy núi tiếp nối đuôi nhau nhau có hướng TB-ĐN, rồi B – N, sau đó là ĐB-TN, phối hợp lại tạo dải núi vòng cung lớn .- Vùng núi này cũng cao không đều, mà nhô lên ở 2 đầu và trũng thấp ở giữa .+ Khối núi Kon Tum nhô lên phía Bắc với nhiều đỉnh trên 2000 m như : Ngọc Linh, Ngọc Niay, Ngọc Krinh …+ Ở giữa địa hình thấp xuống. Núi chỉ còn khoảng chừng 1000 m như ở Tỉnh Bình Định, phía tây là các cao nguyên badan Plây Ku, Đăk Lăk, Mơ Nông, Di Linh có địa hình tương đối phẳng phiu, làm thành các mặt phẳng cao 500-800-1000 m .+ Phía nam : núi và cao nguyên lại cao lên với những đỉnh trên 2000 m như Vọng Phu, Chư Yang Sin, Lang Biang, Bi Đúp … nhô cao trên mặt phẳng cao nguyên xếp tầng … phủ bazan ở nhiều nơi .- Sự độc lạ giữa các núi cao và hiểm trở, chạy ra sát Biển Đông với các cao nguyên tương đối phẳng phiu ở phía tây tạo ra sự bất đối xứng Đông – Tây của Trường Sơn Nam .- Sông ngòi chảy về phía đông thường ngắn, dốc, còn sông chảy về phía tây thường dài hơn, xen lẫn các đoạn êm đềm với các đoạn nhiều ghềnh thác khi vượt qua các bậc khác nhau rồi đổ vào sông Mê Kông hoặc xuống đồng bằng Nam Bộ .* Địa hình bán bình nguyên và vùng đồi trung du :- Bán bình nguyên ở Đông Nam Bộ với bậc thềm phù sa cổ cao khoảng chừng 100 m và mặt phẳng phủ badan cao chừng 200 m .- Địa hình đồi trung du phần lớn do tác động ảnh hưởng của dòng chảy chia cắt các thềm phù sa cổ. Dải đồi trung du rộng nhất nằm ở rìa đồng bằng sông Hồng và thu hẹp ở rìa đồng bằng ven biển miền Trung .

b. Khu vực đồng bằng

* Đồng bằng chia làm hai loại:

– Đồng bằng châu thổ- Đồng bằng ven biểnĐồng bằng châu thổ sông gồm : đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long .

* Giống nhau:

– Đều là đồng bằng châu thổ hạ lưu của các sông lớn, có bờ biển phẳng, vịnh biển nông, thềm lục địa lan rộng ra .- Đất đai phì nhiêu, phì nhiêu .

* Khác nhau:

– Đồng bằng ven biển :+ Có tổng diện tích quy hoạnh khoảng chừng : 15 nghìn km2 .+ Đất nghèo, nhiều cát, ít phù sa sông .+ Phần lớn hẹp ngang, bị chia cắt, một số ít được lan rộng ra ở các cửa sông .+ Có sự phân loại làm 3 dải : giáp biển là cồn cát, đầm phá ; giữa là vùng thấp trũng ; dải trong cùng đã được bồi tụ thành đồng bằng .

3. Thế mạnh và hạn chế về thiên nhiên của các khu vực đồi núi và đồng bằng trong phát triển kinh tế – xã hội

a. Khu vực đồi núi:

* Thuận lợi:

– Các mỏ nội sinh tập trung chuyên sâu ở vùng đồi núi thuận tiện để tăng trưởng các ngành công nghiệp .- Tài nguyên rừng phong phú về thành phần loài với nhiều loài quý và hiếm, tiêu biểu vượt trội cho sinh vật rừng nhiệt đới gió mùa .- Bề mặt cao nguyên phẳng phiu thuận tiện cho việc kiến thiết xây dựng các vùng chuyên canh cây công nghiệp .- Các dòng sông ở miền núi có tiềm năng thủy điện lớn ( sông Đà … … ) .- Với khí hậu thoáng mát, cảnh sắc đẹp nhiều vùng trở thành nơi nghỉ mát nổi tiếng như Đà Lạt, Sa Pa, Tam Đảo, Ba Vì … … Tiềm năng tăng trưởng du lịch .

* Khó khăn:

– Địa hình bị chia cắt mạnh, nhiều sông suối, hẻm vực, sườn dốc gây trở ngại cho giao thông vận tải, cho việc khai thác tài nguyên và giao lưu kinh tế tài chính giữa các miền .- Do mưa nhiều, độ dốc lớn, miền núi là nơi xảy ra nhiều thiên tai : lũ quét, xói mòn, trượt đất, tại các đứt gãy còn phát sinh động đất. Các thiên tai khác như lốc, mưa đá, sương mù, rét hại …

b. Khu vực đồng bằng

* Thuận lợi:

– Phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới gió mùa, phong phú các loại nông sản, đặc biệt quan trọng là gạo .- Cung cấp các nguồn lợi vạn vật thiên nhiên khác như tài nguyên, thủy hải sản và lâm sản .- Là nơi có điều kiện kèm theo để tập trung chuyên sâu các thành phố, các khu công nghiệp và các TT thương mại. ..

* Các hạn chế:

– Thường xuyên chịu nhiều thiên tai bão, lụt, hạn hán …- Hạn chế của từng khu vực đồng bằng :

+ ĐB sông Hồng: đất trong đê bạc màu, nhiều ô trũng ngập nước.

+ ĐB sông Cửu Long : diện tích quy hoạnh đất phèn và đất mặn lớn+ ĐB ven biển miền Trung : diện tích quy hoạnh nhỏ, bị chia cắt, nghèo dinh dưỡng