Trải nghiệm của người Việt ở quốc gia hạnh phúc nhất thế giới

Người Việt ở Phần Lan cho biết dân bản xứ không quá chăm sóc tới cái mác “ vương quốc niềm hạnh phúc nhất quốc tế ”. Một số khác thì cảm thấy “ giật mình ” khi liên tiếp nhận thương hiệu này .

quoc gia hanh phuc nhat the gioi anh 1

“ Tôi cảm thấy thương hiệu ( vương quốc niềm hạnh phúc nhất quốc tế ) xứng danh, nhưng nhiều người Phần Lan không quá chăm sóc tới thương hiệu này ”, anh Lê Dương – sinh sống tại TP. hà Nội Helsinki – san sẻ với Zing .Anh Dương cho biết trên báo chí truyền thông, nhiều người cảm thấy “ không hiểu sao lại được bầu chọn ”, bởi họ thấy quốc gia vẫn còn những điểm chưa tốt, như thời tiết khắc nghiệt và khá buồn .

“Tôi cho rằng do có nhiều người chưa sống ở những nước khác, nên họ không biết điều đó đúng hay sai”, anh nói thêm.

Đây cũng là quan điểm được chị Thúy Vũ ưng ý. Chị cho biết chồng chị – người Phần Lan – không để tâm tới điều này, và “ vì vẫn còn nhiều người không thực sự có cuộc sống niềm hạnh phúc ” .Còn đồng nghiệp và người quen của chị Thảo Ngân – sinh sống 10 năm tại Phần Lan – khá giật mình với việc liên tục trở thành vương quốc niềm hạnh phúc nhất quốc tế vì họ nghĩ những nước giàu mới niềm hạnh phúc .“ Tôi đã đi du lịch và tận mắt chứng kiến sự cường thịnh của những nước Bắc Âu, và Phần Lan phải nói là ‘ nghèo ’ nhất ( trong khu vực ) ”, chị nói .Phần Lan là vương quốc niềm hạnh phúc nhất quốc tế trong năm thứ 5 liên tục, theo Báo cáo Hạnh phúc Thế giới năm 2022, CNN đưa tin. Năm 2022, điểm của Phần Lan cao hơn đáng kể so với những vương quốc khác trong top 10, trong đó có nhiều nước Bắc Âu .Báo cáo này xếp hạng những nước dựa theo thước đo như tuổi thọ, sức khỏe thể chất, GDP trung bình, tương hỗ trong thời kỳ khó khăn vất vả, mức độ tham nhũng và ý thức xã hội, độ rộng lượng của hội đồng và người dân được tự do đưa ra những quyết định hành động quan trọng trong cuộc sống .

Một xã hội “ai cũng như nhau”

Xã hội Phần Lan tương đối quân bình ( ít bất bình đẳng ). Điều này bộc lộ ngay trong mỗi mái ấm gia đình. Người Phần Lan coi việc nhà là việc của chung và ai cũng có nghĩa vụ và trách nhiệm triển khai xong .Chị Ngân cho biết vợ chồng chị phân loại rất công minh việc nhà. “ Ví dụ, tôi đưa con đi học thì anh ấy sẽ là người đón. Hàng xóm người Phần Lan cũng như vậy ”, chị nói .Hệ thống phúc lợi của Phần Lan biểu lộ rõ sự quân bình này. Chị Thúy san sẻ người dân dù giàu hay nghèo thì con vẫn được đi học trường công, thực phẩm, sách vở, y tế đều không lấy phí .Chị Ngân nói cơ quan chính phủ sẵn sàng chuẩn bị không thiếu cho người dân từ khi còn trong bụng mẹ. Không chỉ không tính tiền khám, bệnh viện còn lên lịch khám thai, hỏi bệnh của hai vợ chồng đến tận 3 thế hệ. Trước khi sinh, mái ấm gia đình sẽ nhận được ” thùng quà ” đủ dùng đến khi em bé 3 tháng tuổi, từ quần áo cho đến cả dụng cụ cắt móng chân .Khi em bé chào đời, bệnh viện xếp lịch và nhắc nhở cho trẻ đi khám tới năm 6 tuổi. Khi trẻ nhỏ đi học, mọi thứ có ” nhà trường lo ”.

quoc gia hanh phuc nhat the gioi anh 2
Chị Thúy Vũ hiện có một kênh Youtube san sẻ về cuộc sống tại Phần Lan .

“ Mọi người đều như nhau. Không cần lo chuyện mình không có chỗ ngủ hay chỗ ăn ”, chị Thúy nói .Chị kể người quen từng có tiến trình khó khăn vất vả nên không muốn gửi con đi nhà trẻ vì nhà trẻ ở Phần Lan vẫn thu phí dựa trên thu nhập cả mái ấm gia đình. Tuy nhiên, khi chính quyền sở tại biết được thực trạng của bạn chị, họ đã trợ cấp, thuê nhà riêng và gửi bé đi nhà trẻ mà không lấy tiền .Trong khi đó, anh Dương nói người già trên 65 tuổi sẽ có lương hưu, mặc dù rằng trước đó họ làm nghề tự do hoặc thất nghiệp. Số tiền này đủ để họ bảo vệ những ngân sách hoạt động và sinh hoạt thường thì. Còn với người Phần Lan có việc làm toàn thời hạn không thay đổi, anh cho biết việc mua nhà hay mua xe không phải là điều quá khó .nhà nước cũng tạo điều kiện kèm theo cho người dân đổi nghề, đổi ngành nếu cảm thấy không tương thích với việc làm hiện tại. ” Họ tạo thời cơ cho mình tăng trưởng theo cách mình muốn, không kìm nén bất kể thứ gì cả “, chị Ngân san sẻ .Tuy nhiên, người Phần Lan thích sống khép kín, nhã nhặn và không phô trương. Họ rất tôn trọng quyền riêng tư của người khác. Theo chị Ngân, mỗi khi lên phương tiện đi lại công cộng, dù đông hay vắng khách đều có sự yên lặng tuyệt đối. Họ không muốn làm ảnh hưởng tác động tới người khác, và cũng không muốn bản thân mình là điểm trung tâm của sự quan tâm .“ Họ không chú ý đến vật chất. Họ chỉ chăm sóc tới bản thân, người thân thiện. Họ không kì thị và cũng không chăm sóc đến ánh mắt của người khác ”, anh Dương nói .Chị Ngân từng có khoảng chừng thời hạn sống ở một vương quốc Trung Âu và tận mắt chứng kiến cảnh bị người ở đây phân biệt. “ Tôi chưa giỏi ngôn từ địa phương nên khi đi nộp hồ sơ khá chậm. Họ chuẩn bị sẵn sàng bỏ hồ sơ của tôi ra và nhu yếu có người thông dịch. Họ nói tôi là người châu Á khi tới đây phải theo pháp luật của họ ”, chị Ngân nhớ lại .Nhưng chị chưa từng gặp cảnh này khi ở Phần Lan .“ Họ sẽ lý giải từng từ cho tôi hiểu, chỉ tận nơi ”, chị nói, đồng thời cho biết thêm Phần Lan có luật chống phân biệt đối xử. Nếu con chị khi đi học bị tẩy chay, trường học chuẩn bị sẵn sàng xử lý đến tận nền tảng .Những người Việt được hỏi đều nói rằng kể cả người có vị thế trong xã hội, như chủ lao động, cũng bình dị và lịch sự và trang nhã, không nói nặng lời, không tỏ ra “ trên cơ ” .

quoc gia hanh phuc nhat the gioi anh 3
Chị Ngân theo học ngành Hoa ( Florist ) tại Phần Lan ở tuổi 43. Trường ĐH phối hợp với một tiệm hoa tương hỗ chị vừa học vừa làm, và trả cho chị 85 % lương của một nhân viên cấp dưới.

Khoảng cách giữa người lao động và sếp gần như không có. Anh Dương kể rằng tại công ty anh, sếp sẵn sàng chuẩn bị là người “ cho cốc uống cafe và trà của nhân viên cấp dưới vào máy rửa bát, sau đó đợi máy rửa xong xếp cốc lên giá ” .“ Tôi hoàn toàn có thể trò chuyện, san sẻ mọi thứ với sếp của mình. Ví dụ với gia chủ tiệm hoa của tôi, tôi hoàn toàn có thể thật lòng với bà, kể cả than phiền chuyện chồng mình ”, chị Ngân nói .Chị Ngân cảm nhận những thứ li ti được dạy từ khi còn bé đã hình thành nên tính cách con người và xã hội Phần Lan. Chị từng có khoảng chừng thời hạn thực tập tiếng Phần Lan ở nhà trẻ và cho biết giáo viên rất kiên trì và tôn trọng quan điểm của trẻ .“ Họ sẽ hỏi từng bé muốn ăn gì. Nếu bé không muốn ăn, họ sẽ dọn luôn chứ không hề ép. Và trước đó, bé phải đồng ý chấp thuận thì họ mới dọn ”, chị nói .

Không chỉ vậy, khi đi nhà trẻ, trẻ em Phần Lan phần lớn ở ngoài thiên nhiên để rèn tính tự chơi, tự học. “Bất kể âm mười mấy độ, mùa đông lạnh thì mặc ấm, trùm thêm áo mưa, chơi cả trong vũng sình vũng tuyết suốt mấy tiếng”, chị cho biết thêm.

Trẻ em ở Phần Lan được rèn luyện liên tục về đức tính tự lập và ngay thật .“ Tôi từng định bế một bé 3 tuổi lên xích đu, nhưng giáo viên ở đó bảo tuyệt đối không. Nếu muốn, tôi chỉ hoàn toàn có thể giúp bé trèo lên chứ không được bế ”, chị nói. “ Hay khi xếp hàng lấy kẹo ở TT thương mại, cha mẹ dặn con chỉ lấy một cái, không được phép tham lam ” .Chia sẻ với Zing, chị Ngân bày tỏ sự hài lòng với những thưởng thức ở quê nhà thứ hai .“ Tôi từng rơi một ví tiền có khoảng chừng 390 USD ở khu vui chơi giải trí công viên. Một người đã mang đến TT thất lạc đồ trả lại. Con tôi từng làm rơi mũ trong TT shopping. Đến 2 tháng sau, tôi tới TT thất lạc thì vẫn thấy mũ con mình ở đó ”, chị nói.

quoc gia hanh phuc nhat the gioi anh 4
Gia đình chị Ngân trong một lần đi bộ vào rừng ở khu Riviera Masku.

Cảm xúc thay đổi theo mùa

Tuy nhiên, Phần Lan cũng vẫn có những điểm “ không tuyệt vời và hoàn hảo nhất ”. Chị Thúy nói rằng mùa đông ở Phần Lan vừa buồn, vừa tối, lại lạnh lẽo, đồng thời mong ước đến mùa hè bởi vào thời gian đó có nhiều nụ cười, và trời sáng gần như cả ngày .Anh Dương cũng có cảm nhận tựa như, đồng thời nói “ cảm hứng của mình khi ở Phần Lan thường đổi khác theo mùa ”. Anh cho rằng ở Hà Nội Thủ Đô Helsinki, cuộc sống có sôi động hơn so với vùng quê, nhưng cũng chỉ “ bằng 1/5 so với TP. Hà Nội ” .Do đó, với anh Dương, anh cho rằng thương hiệu “ niềm hạnh phúc nhất quốc tế ” chưa đúng mực, mà nên coi Phần Lan là “ quốc gia có phúc lợi xã hội tốt nhất ” .“ Tôi phân vân ‘ niềm hạnh phúc ’ ở đây nên tính theo góc nhìn gì, vì liệu niềm hạnh phúc là khi mình không phải lo nghĩ về vật chất hay khi mình được phép đi dạo vui chơi nhiều hơn ”, anh nói. “ Tuy nhiên, hoàn toàn có thể người Phần Lan đã quen với sự yên bình này rồi, nên họ thấy thế là ổn ” .Không chỉ vậy, chính tính khép kín khiến có “ tin đồn thổi ” người Phần Lan “ lạnh nhạt như thời tiết của họ vậy ”, chị Thúy nói. Những người Việt được Zing hỏi đều nói rằng người Phần Lan giữ khoảng cách với người lạ. Vậy nên cách xa nhau 2 m trong đại dịch Covid-19 không phải là chuyện gì lạ lẫm với họ .“ Ngay trước đại dịch, họ không khi nào đứng sát vào nhau, luôn cách từ 1,5 – 2 m. Ví dụ, nếu trong trạm chờ xe buýt có sẵn hai người đứng cách xa nhau rồi, thì người đến sau chuẩn bị sẵn sàng đứng bên ngoài trạm chờ kể cả có tuyết rơi hay mưa phùn ”, chị Thúy nói .“ Bạn tôi có dặn nếu gặp người lạ bên này thì đừng có đứng sát rồi chào hỏi, không họ lại nghĩ mình có ‘ ý đồ ’ ”, chị Thúy nói đùa .

Đây cũng là thưởng thức mà chị Ngân san sẻ. Chị nói rằng người Phần Lan có phong thái “ nhà ai nấy sống ”. Dù đã sống ở khu Turku hơn 3 năm, chị và nhà hàng xóm không thân thiện, dù “ con cháu 2 nhà vẫn chạy qua nhà nhau chơi ” .“ Tôi vẫn nói đùa với chồng rằng chẳng may có hết quả trứng thì không hề sang ‘ xin ’ hàng xóm như ở bên Nước Ta được ”, chị nói. Tuy nhiên, “ đến khi thân thương thì người Phần Lan xởi lởi, nhiệt tình và tốt bụng ”, theo chị Ngân. Bên cạnh đó, không phải ai cũng lãnh đạm như lời đồn .Chị Thúy nói rằng mái ấm gia đình chồng vẫn luôn chăm sóc và hỏi han, san sẻ giống như những mái ấm gia đình ở Nước Ta. Ngoài ra, người Phần Lan còn tạo một website san sẻ những vật dụng còn mới, còn tốt nhưng họ không dùng đến để khuyến mãi không lấy phí cho người lạ .

Kiếm tiền không phải “tôn chỉ sống” của người Phần Lan

Cường độ việc làm và nhịp sống tại vương quốc Bắc Âu này khá chậm, nhưng không có nghĩa là họ thao tác không hiệu suất cao, theo chị Ngân .“ Họ vẫn thao tác, nhưng không phải bỏ hết thời hạn ra để kiếm tiền. Họ cân đối tốt giữa việc kiếm tiền và mái ấm gia đình, tận hưởng cuộc sống ”, chị cho hay, đồng thời nói thêm người Phần Lan không áp lực đè nén chuyện tiền tài .Ở Phần Lan, hợp đồng lao động lao lý mọi người thao tác 37,5 giờ / tuần. Ngoài ra, họ còn được nghỉ từ 5 đến hơn 7 tuần phép có lương, chưa tính đến những ngày lễ lớn khác .Anh Dương san sẻ tại công ty anh, vào lúc 16 h30, đồng nghiệp đã “ đóng máy tính ” và tan làm, đến đúng 17 h là không còn ai ở lại văn phòng. Công ty cũng chăm sóc tới sức khỏe thể chất và đời sống ý thức của dân cư .Người Phần Lan cũng không có khái niệm làm ngoài giờ. “ Nếu họ có làm ngoài giờ, sếp sẽ nhu yếu nhân viên cấp dưới nghỉ bù đúng số giờ đã làm thêm trước đó ”, anh nói.

quoc gia hanh phuc nhat the gioi anh 7
Anh Dương tại rừng Nuuksio gần TP. hà Nội Helsinki.

Chị Thúy khá giật mình khi thấy người Phần Lan hay vào rừng và có nhiều hoạt động giải trí tại đó. “ Nhiều nhà, như mái ấm gia đình chồng tôi, có nhà gỗ trong rừng, thường nằm sát biển hoặc sát sông, hồ để về đó nghỉ ngơi ”, chị nói .Không chỉ tạo điều kiện kèm theo nghỉ ngơi, chính phủ nước nhà Phần Lan cung ứng cả ” công cụ ” cho người dân tận hưởng. Anh Dương cho biết vào mùa hè, anh và bè bạn thường ra hòn đảo chơi. Tại những hòn đảo, chính quyền sở tại dựng nhà gỗ, bên trong chặt sẵn củi, thậm chí còn có cả nhà bếp, bật lửa, xẻng, dụng cụ cắm trại .” Tất cả gì tôi cần mang theo là thịt để nướng “, anh nói .

Chị Ngân cho rằng một trong những lý do khiến người Phần Lan hạnh phúc là vì họ hài lòng với những gì mình có.

Theo giáo sư Sari Poyhonen từ Đại học Jyvaskyla, người Phần Lan thường có kỳ vọng trong thực tiễn trong cuộc sống. Khi có điều gì đó tốt đẹp vượt quá mong đợi xảy ra, họ chỉ hành xử nhã nhặn, thích đùa một cách tự tin hơn là khoe khoang .” Cuộc sống ở Phần Lan quá yên bình nên cũng ảnh hưởng tác động nhiều tới con người tôi “, chị Ngân san sẻ. ” Ngoài đi làm, phần đông tôi và chồng đều dành thời hạn cho mái ấm gia đình. Gia đình tôi có thu nhập thông thường ở Phần Lan. Dù vậy, tôi tự hài lòng với những gì mình đang có, và thấy niềm hạnh phúc với điều đó ” .