Phenol là gì? Công thức, tính chất, điều chế, ứng dụng của C6H5OH

12/07/2021

Chúng ta thường nghe nhắc tới phenol như là một loại hóa chất độc hại, chất cấm dùng trong thực phẩm. Vậy phenol là gì? Tính chất vật lý, hóa học của phenol ra sao? Phenol được điều chế như thế nào? Phenol có những ứng dụng gì? Để trả lời được những vấn đề này, các bạn hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu các thông tin trong bài viết dưới đây nhé.

Phenol là gì ?

Phenol là một hợp chất hữu cơ thơm có công thức hóa học C6H5OH. Nó sống sót ở dạng tinh thể màu trắng, dễ bay hơi. Trong phân tử phenol có một nhóm phenyl ( − C6H5 ) link với nhóm hydroxyl ( – OH ) .

Trong công nghiệp, phenol có vai trò quan trọng như là tiền thân của nhiều loại vật liệu và các hợp chất hữu ích. Nó chủ yếu được sử dụng để tổng hợp các loại nhựa và vật liệu liên quan. Ngoài ra, phenol và các dẫn xuất hóa học của phenol cũng được dùng để sản xuất polycarbonate, epoxies, nylon, bakelite, các chất tẩy rửa, thuốc diệt cỏ và nhiều loại dược phẩm.

Phenol là một chất độc, hơi của nó có tính axít và hoàn toàn có thể gây bỏng nặng khi bắn lên da .

Công thức cấu tạo của Phenol

>> Xem thêm: Methanol là gì? Điều chế, tính chất, dụng và lưu ý sử dụng

2. Lịch sử phát hiện ra phenol

Phenol được phát hiện lần tiên phong vào năm 1834, khi nó được chiết xuất từ nhựa than đá và đây cũng là nguồn chính dùng để sản xuất phenol cho đến khi ngành công nghiệp hóa dầu tăng trưởng. Tuy nhiên, lúc bấy giờ, phenol công nghiệp đa phần được sản xuất từ những nguyên vật liệu có nguồn gốc từ dầu mỏ và cho ra sản lượng khoảng chừng khoảng chừng 7 tỷ kg / năm .

3. Phân loại phenol

Phenol được phân loại dựa vào số nhóm – OH, đơn cử như sau :

• Loại monophenol : Trong phân tử phenol có chứa 1 nhóm – OH. Ví dụ như phenol, o-crezol, m-crezol, p-crezol, …
• Loại polyphenol : Trong phân tử phenol có chứa nhiều nhóm – OH .

Phân loại Phenol dựa vào gốc OH

4. Tính chất vật lí của phenol

Phenol là chất rắn, rất độc, sống sót ở dạng tinh thể không màu, có mùi đặc trưng và nhiệt độ nóng chảy là 43 °C .
Khi để lâu ngoài không khí, phenol bị chảy rữa do hút ẩm và bị oxy hóa một phần nên có màu hồng .
Phenol ít tan trong nước lạnh ( khoảng chừng 8 g phenol sẽ hòa tan trong 100 g nước ), tan trong một số ít hợp chất hữu cơ và tan nhiều trong nước nóng ( đặc biết là tan vô hạn khi nhiệt độ trên khoảng chừng 66 oC ) nên dùng để tách bằng giải pháp chiết .

Tính chất của Phenol

5. Tính chất hóa học của phenol

5.1. Đặc điểm cấu tạo của phenol

Trong phân tử phenol có 1 nhóm gốc phenyl ( – C6H5 ) với nhóm chức hydroxyl ( – OH ) và chúng ảnh hưởng tác động lẫn nhau. Trong đó :

• Gốc phenyl hút eletron làm cho link O-H trong phân tử phenol phân cực hơn link O-H của ancol, nhờ đó mà H trong nhóm OH của phenol linh động hơn của ancol nên nó có tính axit yếu. Đó cũng là nguyên do mà phenol được gọi với cái tên khác là axit phenic .
• Do có hiệu ứng phối hợp nên cặp eletron chưa sử dụng của nguyên tử O bị hút về phía vòng benzene và khiến cho tỷ lệ e của vòng benzene, nhất là những vị trí o -, p – tăng lên. Chính thế cho nên mà khi phản ứng thế vào vòng benzene xảy ra, vị trí được ưu tiên hơn sẽ là o -, p – .

5.2. Tính chất hóa học

– Phản ứng với sắt kẽm kim loại kiềm :
C6H5OH + Na → C6H5ONa + 50% H2
Đây là phản ứng giúp phân biệt phenol với anilin .
– Phản ứng với bazo mạnh để tạo thành muối phenolate :
C6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2O
Đây là phản ứng dùng để tách phenol ra khỏi hỗn hợp anilin, sau đó, phenol được tịch thu lại nhờ phản ứng với những axit mạnh hơn :
C6H5ONa + CO2 + H2O → C6H5OH + NaHCO3
C6H5ONa + HCl → C6H5OH + NaCl
Phenol bị carbonic đẩy ra khỏi muối, chứng tỏ nó có tính axit yếu hơn axit cacbonic. Điều này cũng lý giải vì sao phenol không làm đổi màu giấy quỳ tím và chứng tỏ được ion C6H5O – có tính bazơ .
– Phản ứng thế H ở vòng benzene ( đặc thù của nhân thơm )

• Phản ứng thế Br

Phenol công dụng với dung dịch brom tạo 2,4,6 – tribromphenol và tạo kết tủa trắng. Nó tham gia phản ứng thế brom dễ hơn so với benzen vì nó có nhóm OH đẩy electron và làm tăng tỷ lệ những electron có trong vòng benzene. Đây cũng là phản ứng dùng để nhận ra phenol khi không xuất hiện của chất anilin .

• Phản ứng thế nitro

Phenol tính năng với axit nitric đặc có xúc tác là axit sulfuric đặc, nóng tạo 2,4,6 – trinitrophenol ( axit picric ) :
C6H5OH + 3HNO3 → C6H2 ( NO2 ) 3OH + 3H2 O

Lưu ý: Không chỉ phenol mà tất cả những chất thuộc loại phenol có nguyên tử H ở vị trí o, p so với nhóm OH đều có thể tham gia vào phản ứng thế brom và thế nitro như trên.

– Phản ứng tạo nhựa phenolfomandehit
Phenol công dụng với fomandehit trong môi trường tự nhiên axit để tạo ra nhựa phenolfomandehit .
nC6H5OH + nHCHO → nH2O + ( HOC6H2CH2 ) n
– Phản ứng tạo Este
C6H5OH + CH3COCl → CH3COOC6H5 + HCl

C6H5OH + (CH3CO)2O → CH3COOC6H5 + CH3COOH

– Phản ứng nhiệt
Phenol khi bị đốt cháy trong điều kiện kèm theo nhiều oxy sẽ tạo thành CO2 và nước .
C6H5OH + 7O2 → 6CO2 + 3H2 O
Tuy nhiên, so với những hợp chất chứa vòng benzen, quy trình đốt cháy này gần như không hề triển khai xong, nhất là khi cháy trong không khí. Lý do là vì H trong phân tử có khuynh hướng nhận được oxy trước và khiến C tự hình thành C hoặc CO nếu không có đủ oxy để đi vòng. Do đó, để phản ứng xảy ra, bạn cần cung ứng rất nhiều oxy .
– Phản ứng với dung dịch sắt ( III ) clorua
Các ion sắt ( III ) sẽ tạo thành những phức màu tím với phenol. Phản ứng của phenol với dung dịch sắt ( III ) clorua hoàn toàn có thể được dùng để làm xét nghiệm phenol. Nếu bạn thêm một tinh thể phenol vào trong dung dịch sắt ( III ) clorua thì sẽ có một dung dịch màu tím đậm được hình thành .
6C6 H5OH + FeCl3 → [ Fe ( C6H5 ) 6 ] 3 + 3H + 3HC l

Cách điều chế phenol lúc bấy giờ

1. Điều chế phenol từ axit benzen sunfonic

Bằng phản ứng với aze, benzen sunfonic được thu từ benzene. Sau đó nó được giải quyết và xử lý bằng NaOH nóng chảy ở nhiệt độ cao để tạo ra natri phenoxide. Cuối cùng, axit hóa natri phenoxide, ta thu được phenol .

2. Điều chế phenol từ muối diazonium

Dùng axit nitric để giải quyết và xử lý một amin bậc 1 thơm ở nhiệt độ 273 – 278 độ K, ta thu được muối diazonium. Các muối diazonium có tính phản ứng cao trong tự nhiên và sau khi làm ấm bằng nước, chúng sẽ bị thủy phân thành phenol. Ngoài ra, tất cả chúng ta cũng hoàn toàn có thể thu được phenol từ muối diazonium bằng cách dùng axit loãng để giải quyết và xử lý nó .

3. Điều chế phenol từ cumene

Hydrat hóa Friedel-Crafts của benzen với propylene, ta thu được cumene. Sau đó, oxy hóa cumene ( isopropylbenzene ) trong điều kiện kèm theo có không khí, ta thu được cumene hydroperoxide. Cuối cùng là giải quyết và xử lý cumene hydroperoxide bằng axit loãng để được phenol

4. Điều chế phenol benzen

C6H6 + Br2 → C6H5Br + HBr ( xúc tác bột Fe )
C6H5Br + 2N aOH ( đặc ) → C6H5ONa + NaBr + H2O ( nhiệt độ và áp suất cao )
C6H5ONa + CO2 + H2O → C6H5OH + NaHCO3

5. Điều chế phenol nhựa than đá ( được sử dụng phổ cập nhất )

Cho nhựa than đá tính năng với natri hydroxit dư. Sau đó chiết để lấy lớp nước có C6H5Ona và giải quyết và xử lý bằng axit loãng, ta thu được phenol
C6H5ONa + H + → C6H5OH

Điều chế Phenol từ than đá

Ứng dụng của phenol

1. Phenol – Trong công nghiệp

• Là nguyên vật liệu để sản xuất nhựa phenol formaldehyde trong công nghiệp chất dẻo .
• Tổng hợp ra tơ polyamide trong công nghiệp tơ hóa học .
• Điều chế chất diệt cỏ dại và chất kích thích sinh trưởng ở thực vật trong sản xuất thuốc cho nghành trồng trọt .
• Là nguyên vật liệu để sản xuất một số ít loại phẩm nhuộm, thuốc nổ ( axit picric ) .
• Có thể dùng trực tiếp làm chất sát trùng hoặc để điều chế thuốc diệt nấm mốc, diệt sâu bọ ( ortho – và para – nitrophenol … ) do phenol có tính diệt khuẩn cao .

2. Phenol – Trong y tế

• Phenol là một chất khử trùng hiệu suất cao, có tính diệt khuẩn cao và có năng lực chống lại một loạt những vi sinh vật như nấm, virus nhưng lại có hiệu suất cao chậm so với những bào tử .
• Trong y tế, phenol được dùng để khử trùng da và giảm ngứa. Nó cũng được sử dụng làm thuốc giảm đau đường uống hoặc thuốc gây tê trong những nhiều loại mẫu sản phẩm như Cloraseptic ( điều trị viêm họng ). Phenol dạng phun là một chất gây mê và phối hợp giảm đau hiệu suất cao ở miệng bằng cách làm tê vùng đau, không dễ chịu .
• Phenol và 1 số ít hợp chất của được dùng cho quy trình phenolization để điều trị móng chân mọc ngược trong phẫu thuật .
• Nhiều điều tra và nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự tiếp xúc của cha mẹ với phenol và những hợp chất tương quan đến phenol có tương quan tới việc phá thai tự nhiên .

Cách sử dụng phenol:

Dùng bình xịt phenol theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc hướng dẫn trên nhãn thuốc để biết cách dùng đúng liều lượng. Sau đó xịt lên vùng bị tổn thương. Giữ thuốc lại tại chỗ tối thiểu 15 giây. Nếu bạn đang sử dụng tiếp tục mà bỏ lỡ một liều xịt phenol thì cần xịt lại khi nhớ ra. Nếu gần thời hạn với lần xịt tiếp theo thì không được tăng gấp đôi liều để bắt kịp, trừ khi bác sĩ chỉ định làm như vậy. Đồng thời, không được dùng 2 liều thuốc cùng một lúc .

Phenol có ô nhiễm không ?

Phenol là 1 loại hóa chất có tính rất độc, gây bỏng nặng khi rơi vào da và có tính năng ăn mòn tại chỗ đồng thời ức chế chuyển hoá .
Phenol và những dẫn xuất của phenol đều là những chất ô nhiễm, gây nguy hại cho sức khoẻ con người và mọi sinh vật sống vì có năng lực tích luỹ trong khung hình và gây nhiễm độc cấp tính, mãn tính cho con người .
Khi xâm nhập vào khung hình người, phenol gây ra nhiều tổn thương cho những cơ quan, đặc biệt quan trọng là hệ thần kinh, mạng lưới hệ thống tim mạch và máu. Liều lượng gây nguy khốn xê dịch từ 2 – 5 gam và gây chết là trên 10 gam. Trong cuộc chiến tranh quốc tế thứ hai, phenol được sử dụng như một phương tiện đi lại để xử tử của Đức quốc xã do nó rẻ tiền, dễ điều chế và gây ra cái chết nhanh gọn, êm dịu cho nạn nhân dù chỉ với 1 g phenol .
Ngoài ra, phenol cũng được xếp vào list những loại chất gây ô nhiễm môi trường tự nhiên .

Các triệu chứng ngộ độc phenol

Nếu không may hít hơi hoặc nuốt phải phenol, nạn nhân sẽ có những triệu chứng như buồn nôn, nôn ói, đau bụng, tiêu chảy, stress, chóng mặt, đau đầu, rối loạn hô hấp, khó thở … nặng hơn là co giật, hôn mê. Khi tiếp xúc với dung dịch phenol có nồng độ đặc cao, vùng tiếp xúc hoàn toàn có thể bị hoại tử và nạn nhân hoàn toàn có thể gây tử trận ngay lập tức

Một số quan tâm khi sử dụng và dữ gìn và bảo vệ hóa chất phenol

Phenol là một hóa chất ô nhiễm nên cần chú ý quan tâm khi sử dụng để tránh gặp phải những mối đe dọa không mong ước, đơn cử như sau :

• Không để hóa chất tiếp xúc trực tiếp với khung hình và mang phục trang bảo lãnh lao động khi thao tác với hóa chất .
• Nếu hóa chất dính vào mắt hoặc da thì ngay lập tức phải dùng nước sạch để rửa nhiều lần và đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra .
• Bảo quản trong thùng chứa kín có nắp đậy và tránh nơi có ánh sáng trực tiếp chiếu vào. Khu vực dữ gìn và bảo vệ phải khô ráo, thoáng mát .

Mua hóa chất phenol ở đâu uy tín, giá tốt tại Thành Phố Hà Nội

Trên đây là một số thông tin về phenol là gì mà chúng tôi muốn bạn đọc nắm được. Và nếu bạn nào đang có nhu cầu tìm mua phenol thì có thể lựa chọn công ty VIETCHEM để mua được những sản phẩm có chất lượng tốt và giá thành phải chăng.

Phenol C6H5OH 99,8 % – VIETCHEM
Hiện tại, VIETCHEM đang phân phối loại sản phẩm Phenol C6H5OH 99,8 %, Nước Hàn, 200 kg / phuy cho nhiều đối tác chiến lược là những công ty, doanh nghiệp lớn trên toàn nước. Nếu bạn có nhu yếu sử dụng mẫu sản phẩm, vui mắt để lại thông tin trên website https://thevesta.vn/ để những tư vấn viên của chúng tôi hoàn toàn có thể kịp thời tương hỗ nhanh gọn, kịp thời nhất .

>> Tham khảo thêm: Độ rượu là gì? Công thức tính độ rượu ý nghĩa và cách xác định

Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Tin