Con đường tâm linh của người Phật tử

GN – Có thể nói từ khi loài người hiện hữu trên trái đất này, hầu như ai cũng nghĩ về đời sống tinh thần và cội nguồn của mình. Vì thế, con đường tâm linh đã được nhiều người lý giải, triển khai theo nhiều hướng khác nhau.

Người Phật tử thực tập cúng dường – Ảnh minh họa

Từ thời xa xưa, cuộc sống của con người chưa văn minh tiến bộ, mà phải đối đầu với sức mạnh của thiên nhiên, người ta dễ dàng cảm nhận thân phận con người nhỏ bé trước thế giới bao la, dẫn đến nảy sinh những tư tưởng hoài nghi, thắc mắc lớn lao như con người từ đâu đến thế giới này và tại sao người ta phải có mặt trên trần gian này, tại sao người ta phải gánh chịu những điều bất như ý, tại sao có quá nhiều bất công trong cuộc sống này…

Nhiều giải đáp được đưa ra, nhưng tựu trung đa phần người đều cho rằng có một vị thần phát minh sáng tạo sanh ra loài người và toàn quyền quyết định hành động số phận của muôn loài sinh sống trên toàn cầu này. Đó là tư tưởng của nhất thần giáo và thừa kế truyền thống cuội nguồn tâm linh này là Do Thái giáo, Ky-tô giáo, Chánh thống giáo, Hồi giáo … Những tôn giáo này, hay nói chung những tôn giáo theo khuynh hướng nhất thần giáo đã thờ đấng phát minh sáng tạo với những tôn danh khác nhau, nhưng đều có cùng một chủ trương rằng đấng phát minh sáng tạo khai sinh ra con người và định đoạt sự sống của con người, của muôn loài. Khởi đầu sự tâm lý của trái đất về con đường tâm linh là như vậy. Thử xem Phật giáo có tâm lý về tâm linh giống với những tôn giáo thuộc nhất thần giáo hay không. Chúng ta theo Phật có tin đấng tạo hóa toàn năng hay không. Chúng ta thấy rõ khi Đức Phật hiện hữu trên cuộc sống, Ngài đã khởi đầu thực nghiệm con đường tâm linh. Thật vậy, xã hội Ấn Độ thời Phật tại thế chịu ảnh hưởng tác động sâu nặng truyền thống cuội nguồn tâm linh của đạo Bà-la-môn. Vì thế, khi nghe nói có Trời Phạm Thiên, Trời Đế Thích, hay thần Visnu, thần Siva … làm chủ vạn vật, nắm quyền sinh sát muôn loài, Đức Phật đã trải thân thực nghiệm để biết rõ ràng, đúng chuẩn những vị Trời hay những vị thần này như thế nào, ở đâu và mối quan hệ của những vị này với loài người ra làm sao, con người cứ phải cúi đầu khuất phục trước đấng tạo hóa hay có năng lực quy đổi đời sống cho tốt đẹp hay không … Và khi đạt được quả vị Vô thượng Bồ-đề, với tuệ nhãn thấy đúng như thật, Đức Phật đã thấu tỏ tận cội nguồn gia chủ của loài người, hay của muôn loài, cho nên vì thế Ngài đã khẳng định chắc chắn rằng không nên tin theo những điều do người trước để lại. Chỉ tin những gì mà tất cả chúng ta thể nghiệm trong đời sống và thành tựu một cách tốt đẹp, quyền lợi cho bản thân và cho nhiều người. Ở thời đại rất lâu rồi, mà Đức Phật đã đưa ra lời dạy vô cùng sáng suốt, không thuận tiện đồng ý những gì do con người tự tưởng tượng ra. Tuy Đức Phật đã tìm học và thực tập truyền thống cuội nguồn tâm linh có trước, nhưng Ngài đã nhận thấy sự sai lầm đáng tiếc của mạng lưới hệ thống tư tưởng tâm linh ấy, nên Ngài đã kiến thiết xây dựng một con đường khác hẳn những tôn giáo khác ; những gì Đức Phật chỉ dạy thì chính Ngài đã thiết thân thể nghiệm và thành tựu tốt đẹp trong đời sống. Đức Phật không nói suông, không dựng nên một đấng vô hình dung mà không ai biết, để buộc mọi người tin theo, tôn kính, thờ phượng. Điểm rực rỡ là Đức Phật đã phát hiện ra con đường tâm linh đích thật nhất, con đường dẫn tất cả chúng ta đi thẳng đến Niết-bàn, đến Tịnh độ, đến Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác, tức con đường trọn vẹn an nhàn, giải thoát, thông đạt với chư Phật mười phương. Con đường thánh thiện này trọn vẹn khác với con đường mà loài người nhận lầm sẽ dẫn vào quốc tế của ác ma tràn ngập thù hận, khổ đau, sát hại và chết chóc. Vì vậy, con đường tâm linh cũng có hai ngả, con đường từ bi và con đường thù hận, hay con đường thiện và con đường ác. Và Đức Phật khuyên tất cả chúng ta cắt đứt đường ác để đi vào đường thiện. Đó chính là truyền thống lịch sử tâm linh mà ba đời mười phương chư Phật đều tiến bước trên con đường thánh thiện này. Có thể thấy đường chánh và đường tà cũng đều phát xuất từ con người. Đức Phật dạy rằng con người đứng ở vị trí TT, tiến lên đường thiện hay đi xuống đường ác là tùy ở sự lựa chọn của chính mình. Con đường độc ác, khổ đau của A-tu-la, âm ti, ngạ quỷ và súc sanh cũng là con đường tâm linh. Người thù hận nhiều, ham muốn nhiều, bực tức nhiều, si mê nhiều sẽ bị thế lực ác ma tác động ảnh hưởng, dẫn vào những con đường ác xấu này. Đức Phật khuyên tất cả chúng ta diệt trừ lòng tham muốn, tâm sân hận thì ác ma không hề thôi thúc tất cả chúng ta vào những đường ác đó. Để bước vào con đường thiện, Phật dạy phải thực thi mười điều thiện. Đó là Thập thiện nghiệp đạo, tức con đường tâm linh của tất cả chúng ta được thiết kế xây dựng theo hướng đi lên, bằng cách quy đổi việc làm của thân, khẩu và ý cho tốt đẹp. Theo Phật, sát sanh, gian tham trộm cắp, tà dâm là ba nghiệp của thân sẽ dẫn tất cả chúng ta vào con đường ác. Không làm ba việc ác này, chắc như đinh tất cả chúng ta có được đời sống an lành ngay trên cuộc sống này. Hôm nay Phật tử về chùa tu, sống tịnh hạnh, không sát sanh hại mạng, không mua và bán gian tham, trộm cắp, là đã cắt đứt được những ác nghiệp của thân ; đó là một trong những nguyên do chánh để đưa tất cả chúng ta lên Niết-bàn, Cực lạc. Trong ngày tu, phải nhận ra và trân trọng điều tốt đẹp này, tất cả chúng ta đã bước được một chân vào con đường lành của Phật dạy. Nhờ ngày tu này mà quy đổi được thân nghiệp của tất cả chúng ta trở thành thanh tịnh và khi trở lại đời sống đời thường, tất cả chúng ta không còn những tánh xấu ác chỉ huy mình triển khai những việc làm xấu ác. Ngoài việc quy đổi thân nghiệp, tất cả chúng ta cố gắng nỗ lực tu sửa khẩu nghiệp, không nói dối, không nói thêm bớt, không nói đâm thọc, không nói lời gian ác, không nói chơi. Ngày thời điểm ngày hôm nay tu, nên nói thực lòng ; nhưng lỡ lòng tất cả chúng ta nghĩ quấy thì không nên nói, vì nói mà làm mất lòng, nói gây đau khổ, thù nghịch thì không nói tốt hơn. Một số Hòa thượng thường vận dụng tịnh khẩu, như Hòa thượng Huệ Hưng mà tôi rất kính trọng, ba năm ngài không nói. Thiết nghĩ không nói thì không lỗi ; vì lời nói nào cũng có giá trị nhất định ở mặt nào đó mà thôi. Không nói, thiên hạ không phê phán tất cả chúng ta nói đúng hay nói sai ; nhờ vậy mà khẩu nghiệp tất cả chúng ta được thanh tịnh. Nói sai thì quả báo sẽ tới, nhưng nói đúng cũng làm cho người buồn giận ; do đó, tốt nhất là không nói. Nói thật mất lòng, nên mình ưa nói tránh đi, nhưng nói tránh một lúc sẽ trở thành đụng chạm tổng thể mọi người. Nói để thỏa mãn nhu cầu người này thì người khác không thích, là tất cả chúng ta phạm tội thêu dệt ; vì nói thêm cho người thỏa mãn nhu cầu tất yếu cũng có cái giá phải trả. Nếu cắt đứt được bốn nghiệp ác của miệng, tất cả chúng ta diệt trừ được con đường ác, con đường cuộc chiến tranh, thù hận, chia rẽ, sát hại và bước thêm bước nữa vào con đường thiện. Thực hiện được ba nghiệp của thân và bốn nghiệp của miệng theo Phật dạy là được bảy điều bên ngoài mà người trông thấy và nhìn nhận ta tốt. Sau cùng là ba nghiệp của ý là tham, giận và si mê mà người ngoài không thấy, nhưng ta tự biết rõ lòng mình còn ham muốn, bực tức, mê mờ. Tự trấn áp để đoạn trừ ý nghiệp bên trong sao cho thực trạng chung quanh không tác động ảnh hưởng được tâm mình. Thấy cảnh chướng tai gai mắt nhưng lòng mình không bực tức, không buồn chán ; thấy việc cám dỗ, nhưng mình không bị sa đọa ; như vậy là tiến thêm một bước nữa trên con đường thiện. Và khi tâm không khởi tham lam, bực tức, vô minh sẽ theo đó cắt dần, tâm được khai sáng, chân lý mở màn ló dạng ở cuối đường hầm sinh tử, tất cả chúng ta theo tia sáng đó mà tiến bước lên con đường thánh thiện cao hơn.

Thật vậy, triển khai được toàn vẹn ba nghiệp của thân, bốn nghiệp của miệng và ba nghiệp của ý đúng như Phật dạy, tuy thân còn ở trần gian, nhưng tâm tất cả chúng ta đã thăng hoa. Con đường tâm linh lên đến tầng này rồi, tất cả chúng ta sẽ gặp gỡ ai trước. Đoạn được tham và sân, tất cả chúng ta sẽ thấy ông bà tổ tiên cha mẹ quá khứ của mình đã từng tu tạo mười điều thiện, tức đã đi con đường tâm linh tốt đẹp này, nên tất cả chúng ta thấy họ ở cõi Trời. Như vậy, con đường thiện mở ra cho tất cả chúng ta cũng từ con người thông thường đã đoạn trừ việc ác và thành tựu việc thiện. Bước thứ nhất, gặp được ông bà cha mẹ hiền lành biết tu thiện được ở cõi Trời và từ con đường Trời, một cấp bậc thấp nhất của quốc tế tâm linh, tất cả chúng ta tiến lên gặp được Tam thừa giải thoát Tăng, tức những vị đã đắc quả Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán và hàng Bồ-tát chứng quả vị Thập Trụ, Thập Hạnh, Thập Hồi hướng, Thập Địa. Từ đây, tất cả chúng ta đi vào quốc tế thanh tịnh thực sự. Giai đoạn trước, tất cả chúng ta mới vào quốc tế chư Thiên không còn sát hại, đánh giết, không còn sân hận, phiền não, khổ đau. Thế giới này là thềm thang để tất cả chúng ta bước vào quốc tế của Thanh văn, Duyên giác, Bồ-tát và chỉ có ba quốc tế này mới là nền tảng duy nhất đưa tất cả chúng ta đến quốc tế của chư Phật. Thật vậy, phải đắc được quả vị tối thiểu là Tu-đà-hoàn mới bước vào con đường tâm linh của quốc tế Phật, tức con người phải trọn lành, đã đoạn trừ tổng thể ác nghiệp của thân khẩu ý, hoàn thành xong được đời sống niềm tin, tối thiểu không còn phụ thuộc ba việc là ăn, mặc, ở, không kẹt phong phú lợi danh, trọn vẹn thanh thản trước mọi dịch chuyển của vấn đề bên ngoài. Tu hành hơn nhau ở những thành quả này. Người đã xâm nhập vào quốc tế tâm linh ở tầng thứ nhất, không tranh cãi, hơn thua với bất kể ai, không còn ham muốn bất kỳ thứ gì trên cuộc sống. Đầu tiên tất cả chúng ta sống trong càn khôn hỗn độn này, vì còn nhiều ác nghiệp, nên mối quan hệ giữa tất cả chúng ta và mọi người luôn bị ác xấu, phiền muộn, bực tức. Nhưng bước theo dấu chân Phật, từ từ tâm tất cả chúng ta đoạn trừ được ác nghiệp tham sân si, xâm nhập vào cõi Trời. Và tiến thêm bước nữa vào cõi Phật thì tuy còn là Sa-môn sống ở Ta-bà, nhưng nếp sống tất cả chúng ta không giống người đời ; vì tất cả chúng ta đang sống với những vị đã đắc quả Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm và A-la-hán. Nói cách khác, những bậc Thánh giả này đã hiện hữu trong quốc tế tâm linh của tất cả chúng ta. Tôi thể nghiệm điều này, khi xâm nhập được quốc tế Hiền Thánh, thực sự cảm thấy an nhàn vô cùng ; nhưng trở lại quốc tế loài người liền bị tác động ảnh hưởng của phải trái. Có thể thấy rõ hành giả còn ở tầng thấp này thường đi ra đi vô hai quốc tế thanh tịnh và uế trược. Sống trong thiền định thì xâm nhập quốc tế Hiền Thánh ; nhưng xả thiền, nghe tranh cãi là tâm bị xê dịch ; vì vậy, trên bước đường tu, tất cả chúng ta đi lên đi xuống cả trăm ngàn lần giữa hai quốc tế này. Thực sự an trú được quốc tế Hiền Thánh, trở lại đời sống này sẽ có điều kỳ diệu là người trước kia đối xử tệ xấu với mình, nhưng nếu mình từ quốc tế Hiền Thánh bước ra, họ tự động hóa trở thành tốt với mình. Tôi đã một lần cảm nhận điều này. Sau thời hạn nhập thất, tôi luôn nghĩ đến Phật, Bồ-tát, Hiền Thánh, không nghĩ đến trần gian, một hôm đến thời giảng kinh ở chùa Xá Lợi, tôi gặp một mái ấm gia đình Phật tử không quen biết từ chùa đi ra, họ thấy tôi đã sụp lạy. Suy nghiệm lại, lúc đó tâm mình đang ở quốc tế Hiền Thánh, nên người trông thấy mình cũng liên tưởng đến Hiền Thánh, mới kính trọng. Điều này nên cẩn trọng. Nếu nghĩ mình tu lâu và chấp ngã, tự cho rằng mình ở quốc tế Hiền Thánh, muốn người khác tôn kính là rơi vào điên đảo vọng tưởng. Phải vô tâm đi vào quốc tế Phật mới được. Và vào quốc tế Phật rồi, chỉ có Phật và Thánh chúng, tâm mình trọn vẹn an nhàn ; người mới thấy tất cả chúng ta giống Phật. Đó là quốc tế tâm linh ở tầng thứ nhất gần với loài người, được rồi mất, tất cả chúng ta phải cố gắng nỗ lực liên tục tu hành. Các đạo hữu tu học cần nỗ lực đi vào quốc tế Phật, như đã nói phải triển khai mười điều lành thực sự tốt đẹp, mới vào quốc tế tâm linh tiên phong, gặp được Tu-đà-hoàn. Những Thánh giả này không còn vướng mắc với cơm ăn, áo mặc, chỗ ở, vì vậy những Ngài không khi nào tranh chấp với mình, tâm mình an nhàn vô cùng. Mình muốn đủ thứ, còn những Ngài sẵn sàng chuẩn bị nhường, khiến cho mình thức tỉnh ngay, không khởi tâm tham đắm nữa. Thực tế cho thấy khi gặp được vị chân tu, vì tâm mình nhiều ham muốn, trong khi tâm những vị này đã buông xả sẽ kích động mình cũng buông xả theo. Ngài Nhật Liên dạy rằng gặp Phật, Bồ-tát, Thánh Tăng là gặp những bậc giải thoát, nhờ vậy mình cũng được giải thoát. Còn lạc vào con đường tâm linh của quỷ thần đầy dẫy tranh giành hơn thua sẽ tác động tâm mình tranh giành hơn nữa. Bước vào quốc tế của Tu-đà-hoàn, tiên phong mình cũng muốn gom góp những gì những Ngài vứt bỏ, nhưng thân cận với những Ngài một thời hạn, hạnh buông xả cũng thấm qua tâm hồn mình. Điển hình là tâm trạng của Ưu Ba Ly. Lúc còn tại gia, ông là thợ hớt tóc cho những công tử họ Thích. Khi những vị này xuất gia theo Phật, ông rất vui mừng được nhận lấy những đồ trang sức đẹp của họ ban tặng cho. Nhưng sau đó, ông cũng xả bỏ, vì tâm giải thoát của những vị này đã xóa bỏ được lòng tham của ông. Phật tử tu học, được sống gần những bậc tôn túc giải thoát, không còn kẹt ăn, mặc, ở ; nên tâm của quý vị cũng nhờ đó được thanh tịnh lần, mới đi xa hơn trên con đường tâm linh. Nói cách khác, nương vào hiện thân của chư Tăng trên cuộc sống này, hướng dẫn quý vị thăng hoa tâm linh qua những thời khóa tụng niệm, lễ sám, để tâm thanh tịnh liên tưởng đến những vị Hiền Thánh Tăng ở cảnh giới thánh thiện của những Ngài, tạo thành lực mê hoặc đưa quý vị xâm nhập đến quốc tế Hiền Thánh. Đi vào quốc tế tâm linh của Hiền Thánh thì từng bước tâm linh mình mới được sáng lên. Đầu tiên, đọc thương hiệu Phật, Bồ-tát để tác động tâm tất cả chúng ta thanh tịnh, Phật sẽ hiện ra trong tâm thức tất cả chúng ta, không phải hiện ra trên cuộc sống này. Vì vậy, trên bước đường tu, người có niềm tin mới thấy Phật, người không thấy Phật vì thiếu niềm tin. Bước sang tiến trình thứ hai của quốc tế tâm linh, tất cả chúng ta nhìn đâu cũng thấy Phật, nhìn mây núi biển trời cũng là Phật ; vì tất cả chúng ta luôn nghĩ đến Phật. Nghĩ đến Phật, Bồ-tát, A-la-hán thì những Ngài Open trong tâm ta ; từ đó mặc dầu tất cả chúng ta vẫn sống trên trần gian này, nhưng đã xâm nhập quốc tế Phật bằng con đường tâm linh. Bước sau cuối, nhờ tụng niệm, lễ bái, tham thiền, quán tưởng, tâm trọn vẹn vắng bặt, hành giả xâm nhập được Tịnh độ của chư Phật. Chính Đức Phật sau 49 ngày tham thiền nhập định dưới cội bồ-đề, Ngài đã an trụ được Pháp giới chỉ có chư Phật hiện hữu và tương thông với nhau.

Tóm lại, quý vị xây dựng và phát triển thế giới tâm linh bằng cách nỗ lực thực hiện mười thiện nghiệp của thân khẩu ý và tinh tấn tụng niệm lễ bái đúng như pháp cũng đã gặt hái được những thành quả rất quý báu.

Thế giới tâm linh theo Đức Phật dạy là con đường bảo đảm an toàn thực sự mà toàn bộ hàng đệ tử Phật cần dấn thân thể nghiệm trong đời sống của chính mình cho đạt được hiệu quả tốt đẹp, mới không cô phụ lời giảng dạy và sự hộ niệm của Đức Phật, của Bồ-tát, của Long thiên Hộ pháp và của chư vị Giáo thọ sư cho tất cả chúng ta một ngày tu, nhiều ngày tu, nhiều đời tu luôn an nhàn.

HT.Thích Trí Quảng

Source: https://thevesta.vn
Category: Tâm Linh