Fed bước vào chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ quyết liệt nhất trong nhiều thập kỷ

Ngày 16/3, Fed kết thúc cuộc họp chính sách tiền tệ định kỳ lê dài hai ngày bằng công bố nâng lãi suất vay 0,25 điểm Xác Suất, từ khoảng chừng 0-0, 25 % trước đó lên 0,25 – 0,5 %. Đây là đợt nâng lãi suất vay tiên phong của Fed kể từ năm 2018. Mức lãi suất vay gần 0 đã được Fed duy trì kể từ đầu năm 2020, khi Covid-19 mới trở thành đại dịch toàn thế giới .

ÔNG POWELL: “NỀN KINH TẾ MỸ ĐANG RẤT MẠNH”

Động thái nâng lãi suất vay và bước nhảy lãi suất vay trên đều không nằm ngoài dự báo của thị trường. Tuy nhiên, Fed đã không ít gây giật mình khi dự báo sẽ có thêm 6 lần nâng lãi suất vay nữa trong năm nay, nghĩa là từ nay đến cuối năm, cuộc họp định kỳ nào của Fed cũng có tăng lãi suất vay .Tại họp báo sau cuộc họp Fed, ông Powell nói rằng lạm phát kinh tế đang quá cao, thị trường lao động đang quá nóng, và không thay đổi Chi tiêu là ưu tiên của Fed vào lúc này .

“Trong cuộc họp ngày hôm nay, tôi nhận thấy các thành viên đều nhận thức rõ về sự cần thiết phải đưa nền kinh tế về tạng thái ổn định giá cả và họ đều quyết tâm sử dụng các công cụ sẵn có để đạt đúng mục tiêu đó”, ông Powell nói với các nhà báo. “Nền kinh tế Mỹ đang rất mạnh và có vị thể vững vàng để chịu sự thắt chặt của chính sách tiền tệ”.

Với triển vọng tăng lãi suất vay như Fed đưa ra, lãi suất vay tham chiếu “ fed fund rates ” sẽ đạt 1,9 % vào cuối năm nay và 2,8 % vào cuối năm 2023 – một mức lãi suất vay được cho là sẽ gây hạn chế tăng trưởng kinh tế tài chính .“ Fed đã mở một đại chiến chống lạm phát kinh tế ”, chuyên viên kinh tế tài chính trưởng Danien Swonk của Grant Thornton nhận định và đánh giá. “ Họ muốn kéo lạm phát kinh tế xuống bằng cách tăng lãi suất vay kinh khủng nhất trong nhiều thập kỷ ” .Tuyên bố sau cuộc họp của Fed nói rằng đại chiến của Nga ở Ukraine đã gây ra những tác động ảnh hưởng “ rất khó đoán định ” so với nền kinh tế tài chính Mỹ, và trong thời gian ngắn, xung đột này dẫn tới áp lực đè nén lạm phát kinh tế cao hơn và gây trở ngại lên những hoạt động giải trí kinh tế tài chính .Fed đang cố gắng nỗ lực thực thi một trách nhiệm khó khăn vất vả là tạo ra một cuộc “ hạ cánh mềm ” cho nền kinh tế tài chính lớn nhất quốc tế, nhưng lịch sử vẻ vang cho thấy đây là một tiềm năng rất hiếm khi Fed làm được. Nếu Fed thắt chặt quá chậm, lạm phát kinh tế sẽ vượt khỏi tầm trấn áp, dẫn tới yên cầu phải hành vi mạnh hơn. Nhưng nếu thắt chặt quá nhanh, Fed sẽ gây nên những sóng gió trên thị trường kinh tế tài chính và hoàn toàn có thể đẩy nền kinh tế tài chính rơi vào suy thoái và khủng hoảng .Công việc của Fed lần này càng phức tạp hơn khi cuộc chiến tranh Nga-Ukraine đẩy giá nguyên vật liệu, thực phẩm và sắt kẽm kim loại leo thang mạnh trong thời hạn gần đây. Sức ép lạm phát kinh tế lớn khiến giới quan sát lo lắng về sự Open của thực trạng “ stagflation ” ( khi nền kinh tế tài chính đồng thời có mức lạm phát kinh tế cao và vận tốc tăng trưởng ngưng trệ, thậm chí còn là suy thoái và khủng hoảng ) tương tự như như những năm 1970 .

Tuy nhiên, ông Powell bác bỏ nỗi lo kinh tế Mỹ suy thoái, liên tục nhấn mạnh rằng nền kinh tế Mỹ đang “rất mạnh” và việc cần thiết lúc này là ổn định giá cả.

“ Fed đã nhận ra thực sự. Họ đã nhìn nhận thấp về sức ép lạm phát kinh tế trong tối thiểu 1 năm qua. Cuối cùng họ đã thấy rằng họ có một yếu tố nghiêm trọng cần phải giải quyết và xử lý. Tinh thần của họ lúc này là phải giải quyết và xử lý yếu tố đó bằng tổng thể mọi cách hoàn toàn có thể ”, chuyên viên kinh tế tài chính trưởng Stephen Stanley của Amherst Pierpont Securities nói với hãng tin Bloomberg .

NHỮNG RỦI RO VÀ ĐÁNH ĐỔI

Tháng 2 vừa mới qua, chỉ số giá tiêu dùng ( CPI ) của Mỹ tăng 7,9 % so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng mạnh nhất 40 năm. Trong 2 tháng đầu năm, nền kinh tế tài chính Mỹ có thêm hơn 1 triệu việc làm mới và số vị trí cần tuyển dụng đạt mức cao kỷ lục .Trong toàn cảnh như vậy, ông Powell và những đồng nghiệp của ông đã có sự di dời khỏi lập trường “ hành vi chậm rãi ” trước đó. Trong cuộc họp vào tháng 12 năm ngoái, họ dự kiến chỉ nâng lãi suất vay 3 lần trong năm 2022. Giờ đây, họ dự kiến có 7 lần nâng, gồm có cả đợt nâng vừa diễn ra. Điều này cho thấy họ quan ngại rằng nếu để mất trấn áp so với lạm phát kinh tế, thì cái giá mà nền kinh tế tài chính phải trả sẽ lớn hơn nhiều .Trong hơn 2 thập kỷ qua, Fed đã ghìm được lạm phát kinh tế ở Mỹ quanh ngưỡng 2 %, khiến công chúng nước này luôn cho rằng dịch chuyển Ngân sách chi tiêu không còn là một yếu tố so với những quyết sách kinh tế tài chính. Việc duy trì được mức lạm phát kinh tế như vậy là một sự đánh đổi “ đau thương ”, khi Fed thời quản trị Paul Volcker nâng lãi suất vay lên ngưỡng 2 số lượng để chống lạm phát kinh tế, dẫn tới hệ quả là một suy thoái và khủng hoảng sâu .Lãi suất của Fed từ thập niên 1980 đến nay.Lãi suất của Fed từ thập niên 1980 đến nay.

Năm nay, Fed dự báo rằng những nút thắt trong chuỗi cung ứng sẽ dần dần được giải toả, và thực tế đúng là như vậy. Tuy nhiên, tuyên bố ngày 16/3 của Fed nhấn mạnh rằng sức ép giá cả đang vượt khỏi những nút thắt chuỗi cung ứng, khi mà tiền lương trong nền kinh tế không ngừng tăng lên. Fed đã quyết tâm thắt chặt để chống lạm phát, nhưng họ đối mặt một rủi ro lớn là cuộc chiến Nga-Ukraine có thể đẩy giá năng lượng và hàng hoá cơ bản tăng thêm, làm gia tăng sức ép lạm phát trong lúc thị trường lao động Mỹ tiếp tục thiếu nhân công và tiền lương buộc phải tăng.

Ông Powell bộc lộ rõ quan điểm rằng nếu lạm phát kinh tế không dịu đi, Fed sẽ hành vi mạnh hơn nữa .Dù dự kiến sẽ tăng lãi suất vay liên tục trong năm nay, Fed dự báo tỷ suất thất nghiệp tăng rất ít, sẽ giao động quanh ngưỡng 3,5 % trong 3 năm tới. Nhưng những chuyên viên kinh tế tài chính cho rằng điều này khó trở thành hiện thực .“ Theo như lịch sử vẻ vang cho thấy, một cuộc hạ cánh mềm – với lạm phát kinh tế được kéo xuống từ mức đỉnh của 40 năm mà thị trường việc làm vẫn giữ được trạng thái toàn dụng – là điều rất khó đạt được ”, chuyên viên kinh tế tài chính Matthew Luzzetti của Deutsche Bank Securities Inc. đánh giá và nhận định. “ Đến một thời gian nào đó, họ sẽ phải lựa chọn giữa một bên là gật đầu tỷ suất thất nghiệp cao hơn và một bên là đồng ý lạm phát kinh tế cao hơn ”.