Việt Trì – Wikipedia tiếng Việt

Việt Trì là thành phố tỉnh lỵ tỉnh Phú Thọ, Việt Nam. Thành phố Việt Trì là đô thị trung tâm của các tỉnh Trung du và miền núi Bắc Bộ và là một trong 22 đô thị loại I của Việt Nam. Việt Trì là trung tâm kinh tế chính trị, văn hóa, khoa học kĩ thuật của tỉnh Phú Thọ, có vị trí quan trọng về quốc phòng, an ninh và là đô thị động lực trong phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Phú Thọ và cả vùng trung du và miền núi Bắc Bộ.

Được xem là đất phát tích, kinh đô tiên phong của dân tộc bản địa Nước Ta, Việt Trì là thành phố du lịch về với cội nguồn dân tộc bản địa Nước Ta, nơi có kinh đô Văn Lang – kinh đô tiên phong của người Việt, quê nhà đất tổ vua Hùng. Nơi đây còn là thành phố công nghiệp, công nghệ tiên tiến kỹ thuật cao. Đây cũng là cửa ngõ vùng Tây Bắc, đầu mối giao thông vận tải nối giữa những tỉnh trung du và miền núi phía bắc với Hà Nội Thủ Đô Thành Phố Hà Nội và những tỉnh đồng bằng Bắc bộ, nằm trên hiên chạy dọc kinh tế tài chính Hải Phòng Đất Cảng – TP.HN – Côn Minh ( Trung Quốc ) .Thành phố Việt Trì được biết đến là thành phố công nghiệp tiên phong ở miền Bắc Xã hội chủ nghĩa với những ngành dệt, giấy, hóa chất, sứ, … và còn được gọi là thành phố ngã ba sông vì nằm gần nơi hợp lưu của sông Thao, sông Lô và sông Đà thành sông Hồng .

Hiện nay, thành phố Việt Trì là trung tâm chính trị, hành chính và kinh tế, xã hội của tỉnh Phú Thọ và trung tâm của liên tỉnh phía bắc. Việt Trì được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư để trở thành một trong những đô thị lớn nhất Việt Nam[3]. Ngày 10/3 âm lịch hàng năm, vào dịp Giỗ tổ Hùng Vương, hàng triệu người dân từ khắp cả nước lại nô nức về núi Nghĩa Lĩnh nằm tại địa phận thôn Cổ Tích – xã Hy Cương – Việt Trì để thăm viếng tổ tiên.

Vị trí địa lý[sửa|sửa mã nguồn]

Việt Trì là vùng đất nằm ở vị trí chuyển tiếp từ địa hình đồi núi sang địa hình đồng bằng, đỉnh của tam giác châu thổ sông Hồng. Từ TT Thành phố nhìn về phía tây là núi Ba Vì, phía đông bắc là dãy núi Tam Đảo. Ở phía tây tây bắc thành phố là núi Nghĩa Lĩnh, nơi có đền thờ những vua Hùng .Thành phố Việt Trì nằm ở phía đông của tỉnh Phú Thọ, phía bờ tả ngạn sông Hồng, nằm cách TT Thành Phố Hà Nội Thành Phố Hà Nội 70 km về phía Tây Bắc, cách cửa khẩu quốc tế Lào Cai 350 km về phía Đông, cách TT thành phố Hải Phòng Đất Cảng 140 km về phía Tây Bắc .

Nằm ở Ngã ba Hạc, nơi có con sông Thao hợp lưu với dòng sông Lô và sông Đà thành dòng Sông Hồng; là đỉnh đầu của vùng Tam giác châu thổ Sông Hồng trù phú, lâu đời gắn liền với lịch sử phát triển dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam nên Việt Trì còn được biết đến với cái tên: Thành phố ngã ba sông.

Thành phố Việt Trì có vị trí địa lý :
Các điểm cực của thành phố là :

  • Cực Bắc: Xóm Dầm, xã Kim Đức.
  • Cực Tây: Xóm Vàng, xã Chu Hóa.
  • Cực Nam: Khu Mộ Chu Hạ, Phường Bạch Hạc.
  • Cực Đông: Xóm Vinh Quang, xã Sông Lô.

Thành phố Việt Trì nằm trong vùng khí hậu cận nhiệt đới ẩm, có một mùa đông lạnh thâm thúy với trên ba tháng nhiệt độ xuống dưới 18 độ C, nét đặc trưng của Miền Bắc Nước Ta .

  • Nhiệt độ trung bình năm khoảng 23 độ C.
  • Lượng mưa trung bình trong năm khoảng 1.600 đến 1.800 mm.
  • Độ ẩm trung bình trong năm tương đối lớn, khoảng 85 – 87%.
Dữ liệu khí hậu của Việt Trì
Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Năm
Cao kỉ lục °C (°F) 31.8 32.9 35.2 38.5 41.2 40.5 39.1 39.2 36.8 34.7 34.8 32.0 41,2
Trung bình cao °C (°F) 19.5 20.1 23.1 27.3 31.5 32.7 32.8 32.2 31.3 28.8 25.4 22.0 27,2
Trung bình ngày, °C (°F) 16.3 17.2 20.0 23.8 27.2 28.6 28.8 28.3 27.3 24.8 21.4 18.0 23,5
Trung bình thấp, °C (°F) 14.2 15.3 18.1 21.5 24.2 25.7 25.9 25.5 24.5 22.0 18.6 15.4 20,9
Thấp kỉ lục, °C (°F) 4.0 5.4 7.7 13.0 16.7 20.1 19.4 21.7 17.3 10.9 8.1 3.6 3,6
Giáng thủy mm (inch) 26
(1.02)
30
(1.18)
44
(1.73)
102
(4.02)
185
(7.28)
269
(10.59)
267
(10.51)
277
(10.91)
188
(7.4)
148
(5.83)
55
(2.17)
19
(0.75)
1.609
(63,35)
% độ ẩm 84.0 85.4 86.8 86.7 83.1 82.6 83.3 84.8 83.4 82.2 81.1 80.5 83,7
Số ngày giáng thủy TB 11.5 13.4 15.9 14.5 15.0 15.3 16.5 16.5 12.5 9.8 8.5 6.2 155,4
Số giờ nắng trung bình hàng tháng 68 49 52 91 180 171 195 180 186 170 138 121 1.601
Nguồn: Vietnam Institute for Building Science and Technology[4]

Việt Trì là vùng đất nằm ở vị trí chuyển tiếp từ địa hình đồi núi sang địa hình đồng bằng, đỉnh của tam giác châu thổ sông Hồng. Từ TT thành phố nhìn về phía tây nam là núi Ba Vì, phía Đông Bắc là dãy núi Tam Đảo. Ở phía tây tây bắc thành phố là núi Nghĩa Lĩnh, nơi có đền thờ những vua Hùng. Trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử vẻ vang, vùng đất Việt Trì đã nhiều lần đổi khác ranh giới hành chính và sự phân cấp quản trị hành chính .Vào thời đại Hùng Vương, vùng Việt Trì – Bạch Hạc là TT chính trị – kinh tế tài chính và được coi là kinh đô của Nhà nước Văn Lang .Dưới thời thuộc Hán, vùng Việt Trì thuộc về huyện Mê Linh, Q. Giao Chỉ .Thời Tam Quốc – Lưỡng Tấn và thời nhà Tuỳ ( thế kỷ III đến thế kỷ VI ) thuộc huyện Gia Ninh, Q. Tân Xương .Đời nhà Đường, vùng Việt Trì thuộc huyện Thừa Hóa, Q. Phong Châu ;Thời Loạn 12 sứ quân ( 944 – 967 ), Việt Trì nằm trong khu vực chiếm giữ của sứ quân Kiều Công Hãn .Thời Lý – Trần, Việt Trì thuộc về châu Thao Giang, lộ Tam Giang .Thời nhà Lê, Việt Trì là một thôn thuộc xã Bạch Hạc, phủ Tam Đới ( Tam Đái ), trấn Sơn Tây .Đầu thời Nguyễn, địa giới Việt Trì cơ bản vẫn giữ như thời Hậu Lê .Năm 1832, vua Minh Mạng thực thi cải cách hành chính, đổi toàn bộ những trấn trong cả nước thành tỉnh. Thôn Việt Trì thuộc về phường Bạch Hạc, phủ Vĩnh Tường, phủ Tam Đái ; sau đổi thành phủ Vĩnh Tường, tỉnh Sơn Tây .Sau khi xâm lược nước ta, thực dân Pháp trộn lẫn lại những đơn vị chức năng hành chính cũ, lập ra những tỉnh mới nhỏ hơn trước để dễ quản trị và đàn áp. Việt Trì tách khỏi xã Bạch Hạc, trở thành một làng trong tổng Lâu Thượng, huyện Hạc Trì ; còn xã Bạch Hạc vẫn nằm trong huyện Bạch Hạc, phủ Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Yên .Nhận rõ Việt Trì là cửa ngõ án ngữ những tuyến đường giao thông vận tải thủy, bộ ở phía Bắc Nước Ta, không riêng gì có vị trí quan trọng về mặt kinh tế tài chính mà còn là tiền đồn trọng điểm về quân sự chiến lược, ngày 22 tháng 10 năm 1907, toàn quyền Đông Dương ra Nghị định xây dựng thị xã Việt Trì và đặt TT huyện lỵ Hạc Trì tại đây .Cách mạng tháng 8-1945 thành công xuất sắc, Việt Trì thuộc liên xã Sông Lô gồm có những xã : Lâu Hạ, Hạ Giáp, Thuần Lương, Việt Trì làng và Việt Trì phố .Tháng 2 năm 1945, thị xã Việt Trì được tái lập gồm ba thành phố : Thuần Lương, Việt Hưng và Việt Lợi .Ngày 7 tháng 6 năm 1957, Thủ tướng nhà nước phát hành Nghị định cho sáp nhập thị xã Bạch Hạc thuộc huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc về thị xã Việt Trì và chuyển thành thị xã Việt Trì .Ngày 2 tháng 1 năm 1960, Thủ tướng nhà nước phát hành Nghị định số 003 – TTg sáp nhập ba xã : Chính Nghĩa, Sông Lô, Trưng Vương của huyện Hạc Trì vào thị xã Việt Trì. [ 5 ]Ngày 4 tháng 6 năm 1962, Hội đồng nhà nước ra Quyết định số 65 – CP xây dựng thành phố Việt Trì thường trực tỉnh Phú Thọ trên cơ sở thị xã Việt Trì và 4 xã : Lâu Thượng, Minh Khai, Minh Phương ( trừ xóm Minh Phú ), Tân Dân thuộc huyện Hạc Trì. Cũng trong năm này, nhà nước ra quyết định hành động giải thể huyện Hạc Trì, chuyển 2 xã : Hùng Thao ( nay là xã Cao Xá ) và xã Thống Nhất ( nay là xã Thụy Vân ) nhập vào huyện Lâm Thao, những xã còn lại nhập vào Thành phố Việt Trì ; xã Chính Nghĩa đổi tên thành xã Tiên Cát ; xã Minh Khai đổi tên thành xã Minh Nông .Cũng trong ngày ngày 26 tháng 1 năm 1968, Uỷ ban thường vụ Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra Nghị quyết số 504 – NQ / TVQH thực thi hợp nhất hai tỉnh Phú Thọ và Vĩnh Phúc thành tỉnh Vĩnh Phú. Thành phố Việt Trì trở thành tỉnh lỵ của Vĩnh Phú. Sau năm 1975 ; thành phố Việt Trì có 4 phường : Tân Dân, Thanh Miếu, Tiên Cát, Vân Cơ, thị xã Bạch Hạc và 6 xã : Quất Thượng, Sông Lô, Minh Phương, Dữu Lâu, Lâu Thượng, Minh Nông .Ngày 27 tháng 6 năm 1977, hợp nhất ba xã Quất Thượng, Lâu Thượng và Sông Lô thành xã Trưng Vương [ 6 ] .Ngày 5 tháng 7 năm 1977, Hội đồng nhà nước ra Quyết định hợp nhất và kiểm soát và điều chỉnh địa giới 1 số ít huyện thuộc tỉnh Vĩnh Phú. Các xã Vân Phú, Phượng Lâu của huyện Phù Ninh, xã Thụy Vân của huyện Lâm Thao, thôn Mộ Chu Hạ, thôn Lang Đài của xã Bồ Sao, huyện Vĩnh Tường sáp nhập về thành phố Việt Trì [ 7 ] ( trong đó, những thôn Mộ Chu Hạ, Lang Đài được sáp nhập vào thị xã Bạch Hạc ) .Ngày 13 tháng 1 năm 1984, Hội đồng Bộ trưởng ra Quyết định phân vạch địa giới xã, phường của Thành phố Việt Trì. Theo đó, giải thể thị xã Bạch Hạc để xây dựng phường Bạch Hạc ; đồng thời chia lại những phường cũ, lập những phường mới : chia phường Thanh Miếu thành 2 phường : Thanh Miếu và Thọ Sơn ; chia phường Vân Cơ thành 3 phường : Gia Cẩm, Nông Trang, Vân Cơ [ 8 ] .Ngày 11 tháng 10 năm 1986, chia xã Trưng Vương thành 2 xã Sông Lô và Trưng Vương [ 9 ]. Đến thời gian này, thành phố Việt Trì gồm 8 phường : Bạch Hạc, Thanh Miếu, Thọ Sơn, Tiên Cát, Gia Cẩm, Nông Trang, Vân Cơ, Tân Dân và 8 xã : Dữu Lâu, Minh Phương, Minh Nông, Vân Phú, Sông Lô, Trưng Vương, Phượng Lâu, Thụy Vân .Ngày 6 tháng 11 năm 1996, Quốc hội khoá IX ra Nghị quyết tách tỉnh Vĩnh Phú thành 2 tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ, thành phố Việt Trì liên tục là TT chính trị – kinh tế tài chính – văn hoá của tỉnh Phú Thọ [ 10 ] .Ngày 8 tháng 4 năm 2002, nhà nước ra Nghị định số 39/2002 / NĐ-CP, xây dựng phường Dữu Lâu ( trên cơ sở giải thể xã Dữu Lâu ) và phường Bến Gót ( tách ra từ phường Thanh Miếu ) thuộc thành phố Việt Trì [ 11 ] .Ngày 14 tháng 10 năm 2004, Thủ tướng nhà nước phát hành quyết định hành động số 180 / QĐ-TTg công nhận thành phố Việt Trì là đô thị loại 2 [ 12 ] .Đến cuối năm 2005, thành phố Việt Trì có 16 đơn vị chức năng hành chính thường trực, gồm 10 phường : Bạch Hạc, Bến Gót, Dữu Lâu, Gia Cẩm, Nông Trang, Tân Dân, Thanh Miếu, Thọ Sơn, Tiên Cát, Vân Cơ và 6 xã : Minh Nông, Minh Phương, Phượng Lâu, Sông Lô, Thụy Vân, Trưng Vương, Vân Phú .Ngày 10 tháng 11 năm 2006, chuyển 3 xã : Chu Hóa, Hy Cương, Thanh Đình của huyện Lâm Thao và 2 xã : Hùng Lô, Kim Đức của huyện Phù Ninh về thành phố Việt Trì quản trị [ 13 ] .Ngày 1 tháng 7 năm 2008, chuyển hàng loạt diện tích quy hoạnh và dân số của xã Tân Đức thuộc huyện Ba Vì, tỉnh Hà Tây về thành phố Việt Trì quản trị theo Nghị quyết số 14/2008 / QH12 của Quốc hội. [ 14 ]Ngày 5 tháng 5 năm 2010, xây dựng 3 phường : Minh Nông, Minh Phương và Vân Phú trên cơ sở 3 xã có tên tương ứng [ 15 ] .Ngày 4 tháng 5 năm 2012, Thủ tướng nhà nước ban hành Quyết định công nhận thành phố Việt Trì là đô thị loại 1 thường trực tỉnh Phú Thọ [ 1 ] .Ngày 1 tháng 1 năm 2020, sáp nhập xã Tân Đức vào phường Minh Nông. [ 16 ]Thành phố Việt Trì có 22 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm 13 phường và 9 xã như lúc bấy giờ .

Thành phố Việt Trì có 22 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 13 phường: Bạch Hạc, Bến Gót, Dữu Lâu, Gia Cẩm, Minh Nông, Minh Phương, Nông Trang, Tân Dân, Thanh Miếu, Thọ Sơn, Tiên Cát, Vân Cơ, Vân Phú và 9 xã: Chu Hóa, Hùng Lô, Hy Cương, Kim Đức, Phượng Lâu, Sông Lô, Thanh Đình, Thụy Vân, Trưng Vương.

Kinh tế – xã hội[sửa|sửa mã nguồn]

Việt Trì là thành phố công nghiệp tiên phong của miền Bắc Nước Ta. Thành phố có nhiều tiềm năng tăng trưởng công, nông, thương nghiệp và dịch vụ. Các ngành công nghiệp tăng trưởng gồm có : hóa chất, giấy, may mặc, …Trên địa phận thành phố tập trung chuyên sâu nhiều nhà máy sản xuất, xí nghiệp sản xuất, công ty có quy mô sản xuất công nghiệp với tỷ trọng lớn, hằng năm góp phần một lượng lớn nguồn ngân sách của tỉnh và xử lý việc làm cho nhiều lao động cũng như 1 số ít khu đô thị mới như : Minh Phương, Bắc Việt Trì, Nam Việt Trì, Tây Nam Việt Trì, Minh Phương – Thụy Vân, khu đô thị Nam Đồng Mạ, Vườn đồi Ong Vàng, Trầm Sào, Nam Đồng Lạc Ngàn, Hòa Phong, …

Các khu, cụm công nghiệp tại Việt Trì[sửa|sửa mã nguồn]

  • Khu công nghiệp Thụy Vân
  • Cụm công nghiệp Bạch Hạc
  • Cụm công nghiệp nam Việt Trì
  • Cụm công nghiệp làng nghề Phượng Lâu I
  • Cụm công nghiệp làng nghề Phượng Lâu II.

An ninh quốc phòng[sửa|sửa mã nguồn]

Bộ tư lệnh Quân khu 2 đóng tại thành phố Việt Trì có trách nhiệm tổ chức triển khai, kiến thiết xây dựng, quản trị và chỉ huy quân đội chiến đấu chống giặc ngoại xâm bảo vệ vùng Tây Bắc Nước Ta và bảo vệ thủ đô hà nội Thành Phố Hà Nội từ phía tây và tây-bắc. Quân khu gồm có 9 tỉnh : Vĩnh Phúc ( vùng đồng bằng sông Hồng ), Phú Thọ, Tuyên Quang, Hà Giang ( vùng Đông Bắc Bộ ), Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Điện Biên và Lai Châu ( vùng Tây Bắc Bộ ) là một trong 7 quân khu thường trực Bộ Quốc phòng Nước Ta .

Các trường tiểu học:

  • Trường TH Vân Cơ
  • Trường TH Thọ Sơn: Đường Hai Bà Trưng, phường Thọ Sơn
  • Trường TH Đinh Tiên Hoàng: Khu 6B, phường Nông Trang
  • Trường TH Gia Cẩm: Phường Gia Cẩm
  • Trung tâm BTTEMCTT Việt Trì
  • Trường TH Bạch Hạc
  • Trường TH Chính Nghĩa
  • Trường TH Chu Hóa
  • Trường TH Dữu Lâu
  • Trường TH Hòa Bình
  • Trường TH Hy Cương
  • Trường TH Kim Đức
  • Trường TH Minh Nông
  • Trường TH Minh Phương
  • Trường TH Phượng Lâu
  • Trường TH Sông Lô
  • Trường TH Tân Dân
  • Trường TH Tân Đức
  • Trường TH Thanh Miếu
  • Trường TH Thanh Đình
  • Trường TH Thụy Vân
  • Trường TH Tiên Cát
  • Trường TH Tiên Dung
  • Trường TH Trưng Vương
  • Trường TH Vân Phú
  • Trường TH Hùng Lô

Các trường Trung học cơ sở:

  • Trường THCS Vân Cơ
  • Trường THCS Gia Cẩm
  • Trường THCS Văn Lang
  • Trường THCS Lý Tự Trọng
  • Trường THCS Tân Dân
  • Trường THCS Tiên Cát
  • Trường THCS Thọ Sơn
  • Trường THCS Nông Trang
  • Trường THCS Dữu Lâu
  • Trường THCS Minh Phương
  • Trường THCS Hạc Trì
  • Trường THCS Vân Phú-Manduk
  • Trường THCS Bạch Hạc
  • Trường THCS Thụy Vân
  • Trường THCS Trưng Vương
  • Trường THCS Thanh Đình
  • Trường THCS Chu Hoá
  • Trường THCS Kim Đức
  • Trường THCS Phượng Lâu
  • Trường THCS Hùng Lô
  • Trường THCS Sông Lô
  • Trường THCS Hy Cương
  • Trường THCS Tân Đức

Các trường Trường THCS Phổ thông liên cấp Chất lượng cao:

  • Trường Phổ thông Liên cấp Hùng Vương: Phường Nông Trang.

Các trường trung học phổ thông tại Việt Trì:

  • Trường THPT Chuyên Hùng Vương: Số 1, Ngách 2, Ngõ 70, đường Hàn Thuyên, phường Tân Dân
  • Trường THPT Việt Trì: Đường Lê Quý Đôn, phường Gia Cẩm
  • Trường THPT Công nghiệp Việt Trì: Khu đô thị Nam Đồng Mạ, phường Thanh Miếu
  • Trường THPT Kỹ thuật Việt Trì: Đường Hùng Vương, phường Vân Phú
  • Trường PT Herman Gmeiner: Đường Châu Phong, phường Dữu Lâu
  • Trường THPT Dân lập Nguyễn Tất Thành: Đường Nguyễn Tất Thành, phường Gia Cẩm
  • Trường THPT Dân Lập Vũ Thê Lang: Đường Châu Phong, phường Tân Dân
  • Trường THPT Dân Lập Trần Phú: Đường Lý Tự Trọng, phường Thanh Miếu.

Các trường trung cấp:

  • Trường Trung cấp nghề và công nghệ vận tải Phú Thọ: Đường Trần Nguyên Hãn, phường Thanh Miếu
  • Trường Trung cấp Nghiệp vụ sông Hồng: Đường Vũ Duệ, phường Nông Trang
  • Trường Trung cấp Nghề HERMAN GMEINER: KĐT Vườn đồi Ong Vàng, phường Dữu Lâu.

Các trường cao đẳng:

  • Trường Cao đẳng Công nghiệp thực phẩm: Đường Nguyễn Tất Thành, phường Tân Dân
  • Trường Cao đẳng Y Dược Fushico: Đường Hùng Vương, phường Gia Cẩm
  • Trường Cao đẳng Nghề Phú Thọ: Đường Hùng Vương, phường Vân Phú
  • Trường Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Phú Thọ: Đường Nguyễn Tất Thành, phường Thọ Sơn
  • Trường Cao đẳng nghề số 02 – BQP cơ sở 2 (Khoa CNTT): Đường Hùng Vương, phường Gia Cẩm.

Các trường đại học:

  • Trường Trường Đại học Hùng Vương: Cơ sở 1, đường Nguyễn Tất Thành, phường Nông Trang
  • Trường Đại học Công nghiệp Việt Trì: Cơ sở 2, đường Tiên Sơn, phường Tiên Cát
  • Trường Đại học Dự bị dân tộc Trung ương: Số 19, đường Trần Phú, phường Tân Dân.[17]

Bệnh viện Đa khoa Phú Thọ

  • Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ: Đường Nguyễn Tất Thành, phường Tân Dân, có quy mô 1.300 giường bệnh[18]
  • Bệnh viện Xây dựng Việt Trì: Đường Long Châu Sa, phường Thọ Sơn
  • Bệnh viện Y học cổ truyền: Đường Trần Phú, phường Gia Cẩm
  • Bệnh viện Mắt: Đường Nguyễn Du, phường Nông Trang
  • Bệnh viên Công An tỉnh Phú Thọ: Đường Trần Phú, phường Dữu Lâu[19]
  • Bệnh viện Nhi (đang xây): Xã Phượng Lâu
  • Bệnh viện Sản nhi: Phường Nông Trang.

Tòa án tỉnh Phú ThọThành phố Việt Trì lúc bấy giờ có 11.175,11 ha diện tích quy hoạnh tự nhiên và có dân số năm 2019 là 214.777 người .
Việt trì với vai trò là thành phố công nghiệp, vị trí là thành phố ngã 3 sông và đang phấn đấu trở thành thành phố liên hoan về với cội nguồn nên trong những năm gần đây hạ tầng của thành phố được góp vốn đầu tư thiết kế xây dựng khá đồng điệu. Nhiều tuyến đường được góp vốn đầu tư tái tạo, tăng cấp, xây mới theo đúng tiêu chuẩn đường nội thị bảo vệ giao thông vận tải luôn được thông suốt. Việc luân chuyển hàng hoá thuận tiện trên cả đường ôtô, đường tàu, đường sông, …Thành phố Việt Trì có những mạng lưới hệ thống cảng sông : Cảng Bạch Hạc ( P. Bạch Hạc ), Cảng Việt Trì ( P. Bến Gót ), Cảng Dữu Lâu ( P. Dữu Lâu ) .Thành phố Việt Trì có quốc lộ 2 nối Thành Phố Hà Nội TP. Hà Nội với những tỉnh thuộc tiểu vùng Tây Bắc, đồng thời còn có tuyến đường sắt TP.HN – Tỉnh Lào Cai chạy qua nơi này, tuyến đường cao tốc Lào Cai Nội Bài cách không xa địa phận thành phố .Các cây cầu : trong nội thị có cầu Việt Trì và cầu Hạc Trì, ngoài những còn có cầu Văn Lang ( nối với huyện Ba Vì ) .

Các tuyến đường chính ở Việt Trì[sửa|sửa mã nguồn]

Các con phố chính[sửa|sửa mã nguồn]

P. Trần Nhật Duật, P. Phong Châu, P. Đoàn Kết, P. Kiến Thiết, P. Hoa Long, P. Thạch Khanh, P. Việt Hưng, P. Nguyễn Văn Dốc, P. Lý Tự Trọng, P. Đồi Cam, P. Thanh Hà, P. Long Châu Sa, P. Tam Long, P. Gát, P. Sông Thao P. Minh Lang, P. Tân Xương, P. Bảo Hoa, P. Tiên Sơn, P. Tiên Phú, P. Làng Cả, P. Hàm Nghi, P. Hà Chương, P. Lê Quý Đôn, P. Phan Chu Trinh, P. Hà Liễu, P. Kim Đồng, P. Võ Thị Sáu, P. Lê Văn Tám, P. Nguyễn Thái Học, P. Hoàng Hoa Thám, P. Nguyễn Quang Bích, P. Đinh Tiên Hoàng, P. Vũ Duệ, P. Xuân Nương, P. Tản Đà, P. Đặng Minh Khiêm, P. Đinh Công Tuấn, P. Đỗ Nhuận, P. Tân Việt, P. Nguyễn Thị Minh Khai, P. Thiều Hoa, P. Hàn Thuyên, P. Đồi Giàm, P. Ngô Tất Tố, P. Tô Vĩnh Diện, P. Hồ Xuân Hương, P. Lê Đồng, P. Đông Sơn, P. Gò Mun, P.Nguyễn Trãi, P.Đốc Ngữ, P.Lâm Thắng, P.Lăng Cẩm, P.Lê Đồng, P.Ngọc Hoa, P.Quế Hoa, P.Đồi Xuôi, P.Hoa Vương, P.Hùng Quốc Vương, P.Sau Da, P.Chu Văn An, P.Đào Duy Kỳ, P.Tân Thuận, P.Tân Bình, P.Tân Xuân, P.Tân Thành, P.Văn Cao, P.Nguyễn Đốc Bật, P.Tiền Phong, P.Anh Dũng, P. 30/4, P.Hồng Hà, …
Khu DTLS Đền Hùng

Văn hóa – Du lịch[sửa|sửa mã nguồn]

Thành phố Việt Trì là TT du lịch của tỉnh Phú Thọ và những tỉnh miền núi phía Bắc. Nơi đây có khu di tích lịch sử lịch sử dân tộc Đền Hùng nổi tiếng hàng năm đón trên 6 triệu lượt khách hành hương về đây vào mỗi dịp 10/3 ( âl ) và nhiều danh lam thắng cảnh đẹp khác .
Về nhà hàng, xưa Việt Trì nổi tiếng với cá Anh Vũ, một loại cá nước ngọt chỉ thấy Open tại ngã ba sông. Hiện nay, những quán cá lăng sông và thịt chó đang mê hoặc hành khách đến với thành phố ngã ba sông .

Khu di tích lịch sử lịch sử vẻ vang Đền Hùng[sửa|sửa mã nguồn]

Quần thể di tích lịch sử đền Hùng nằm từ chân núi đến đỉnh ngọn núi Nghĩa Lĩnh cao 175 mét ( núi có những tên gọi như Núi Cả, Nghĩa Lĩnh, Nghĩa Cương, Hy Cương, Hy Sơn, Bảo Thiếu Lĩnh, Bảo Thiếu Sơn ), thuộc địa phận xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, trong khu rừng được bảo vệ khắt khe giáp giới với những xã thuộc huyện Lâm Thao, Phù Ninh và vùng ngoại ô thành phố Việt Trì, cách TT thành phố Việt Trì khoảng chừng 10 km. Khu vực đền Hùng ngày này nằm trong địa phận của kinh đô Phong Châu của vương quốc Văn Lang cổ xưa. Theo cuốn Ngọc phả Hùng Vương, đương thời những Vua Hùng đã cho thiết kế xây dựng điện Kính Thiên tại khu vực núi Nghĩa Lĩnh này. Khu di tích lịch sử lịch sử dân tộc được coi là TT lớn nhất của Tín ngưỡng Thờ cúng Hùng Vương. Tối ngày 6/12/2012, tại kỳ họp lần thứ 7 Ủy ban liên chính phủ về bảo vệ di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đang diễn ra ở Paris ( Pháp ), Tổ chức Giáo dục đào tạo, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc ( UNESCO ) đã chính thức trải qua quyết định hành động công nhận Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ là Di sản văn hóa truyền thống phi vật thể đại diện thay mặt của quả đât. [ 21 ] Tính đến thời gian này, ” Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ” là di sản duy nhất ở mô hình tín ngưỡng của Nước Ta được UNESCO vinh danh. [ 22 ]Khu di tích lịch sử gồm những khu vực chính : Đền Hạ, Đền Trung, Chùa Thiền Quang, Đền Thượng, Lăng Vua Hùng, Đền Giếng, Đền Mẫu Âu Cơ ( xã Hy Cương ), Đền Lạc Long Quân ( xã Chu Hóa ) và rất nhiều những di tích lịch sử lịch sử dân tộc gắn liền với thời kỳ Hùng Vương nằm rải rác trên địa phận thành phố .
Hát Xoan

Hát xoan là loại hình dân ca lễ nghi phong tục hát thờ thần, thành hoàng với hình thức nghệ thuật đa yếu tố: có nhạc, hát, múa; thường được biểu diễn vào dịp đầu xuân, phổ biến ở vùng đất tổ Hùng Vương. Ngày 24/11/2011, tại Hội nghị lần thứ sáu của Ủy ban liên chính phủ về Bảo tồn Di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO tổ chức tại Bali – Indonesia, Hồ sơ Hát Xoan – Phú Thọ của Việt Nam đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.[23]

Trên địa phận thành phố Việt Trì hiện có bốn phường xoan cổ là An Thái, Phù Đức, Kim Đới và Thét nằm ở hai xã Kim Đức và Phượng Lâu. Các di tích lịch sử lịch sử vẻ vang gắn liền với mô hình nghệ thuật và thẩm mỹ này nằm trên địa phận Việt Trì như : Đình An Thái, Đình Thét, Đình làng Kim Đới, miếu Lãi Lèn …

Các di tích lịch sử khảo cổ học[sửa|sửa mã nguồn]

Có 3 di tích lịch sử khảo cổ học lớn nằm trên địa phận thành phố là : Di chỉ khảo cổ học Làng Cả ( phường Thọ Sơn ), Khu khảo cổ học Gò Mã Lao ( phường Minh Nông ), Khu di chỉ khảo cổ Gò De ( xã Thanh Đình )

Các kho lưu trữ bảo tàng[sửa|sửa mã nguồn]

  • Bảo tàng Hùng Vương (Đ. Trần Phú – P.Gia Cẩm – TP. Việt Trì)
  • Bảo tàng Hùng Vương (KDTLS Đền Hùng – Xã Hy Cương – TP. Việt Trì)
  • Bảo tàng Quân khu II (Đ. Hùng Vương – P.Vân Phú – TP. Việt Trì)

Phát triển đô thị[sửa|sửa mã nguồn]

Công viên Văn Lang Việt Trì về đêmThành phố Việt Trì trở thành đô thị loại I vào năm 2012. Thành phố đã tập trung chuyên sâu kiến thiết xây dựng kiến trúc đô thị, lan rộng ra diện tích quy hoạnh, tăng quy mô dân số, sáp nhập 1 số ít xã của huyện Lâm Thao, Phù Ninh về Việt Trì, tăng cấp 1 số ít xã lên phường ; đẩy nhanh quy trình tiến độ thiết kế xây dựng những dự án Bất Động Sản trọng điểm như : Quảng trường Hùng Vương và Trung tâm Dịch Vụ Thương Mại thương mại tổng hợp ; quy hoạch cụ thể khu du lịch – dịch vụ Nam Ðền Hùng ; quy hoạch thiết kế xây dựng hạ tầng đô thị và hạ tầng kinh tế tài chính – xã hội thành phố. Tập trung thiết kế xây dựng nhiều tuyến đường quan trọng như đường Nguyễn Tất Thành lê dài và hạ tầng kỹ thuật hai bên đường, đường Hai Bà Trưng lê dài, đường Phù Ðổng nối TP Việt Trì với đường cao tốc Nội Bài – Tỉnh Lào Cai ; đường Trường Chinh, đường từ Khu công nghiệp Thụy Vân đi những xã Thanh Ðình, Chu Hóa, đường Vũ Thê Lang và dự án Bất Động Sản thiết kế xây dựng mạng lưới hệ thống đường giao thông vận tải nông thôn, mạng lưới hệ thống thu gom, giải quyết và xử lý và thoát nước thải đô thị .Ðến nay, thành phố đang triển khai góp vốn đầu tư 207 khu công trình, trong đó có 144 khu công trình chuyển tiếp, 63 khu công trình tiến hành mới, tổng giá trị xây lắp đạt hơn 500 tỷ đồng ; tiến hành bồi thường giải phóng mặt phẳng 91 dự án Bất Động Sản, trong đó có 59 dự án Bất Động Sản chuyển tiếp, 32 dự án Bất Động Sản mới và đã triển khai xong giải phóng mặt phẳng 18 dự án Bất Động Sản lớn với tổng số tiền bồi thường hơn 312 tỷ đồng .Kinh tế của thành phố liên tục tăng trưởng tổng lực, duy trì vận tốc tăng trưởng hài hòa và hợp lý, vận tốc tăng giá trị tăng thêm trung bình đạt 5,71 % / năm, giá trị tăng thêm trung bình đầu người / năm đạt 62,75 triệu đồng ( tương tự 2.924 USD ), tăng 2,35 lần so với năm 2010. [ 25 ]Ngày 04 tháng 5 năm 2012, Thủ tướng nhà nước đã ban hành Quyết định số 528 / QĐ-TTg công nhận thành phố Việt Trì là đô thị loại I thường trực tỉnh Phú Thọ .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]