Cấu trúc của da, các tầng lớp và vai trò

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Lê Thị Thu Hằng – Bác sĩ Da Liễu – Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Da là một trong những cơ quan lớn nhất trong cơ thể về diện tích bề mặt và trọng lượng. Da bao gồm hai lớp chính: lớp biểu bì và lớp trung bì. Da có ba chức năng chính: bảo vệ, điều hòa nhiệt độ và cảm giác. Vết thương ảnh hưởng đến tất cả các chức năng của da. Bài viết này giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu trúc của da, các tầng lớp và vai trò của da.

1. Cấu trúc và vai trò của da

1.1. Cấu trúc của da

Da được cấu tạo bởi nhiều lớp khác nhau :

• Biểu bì: chính là lớp da ngoài cùng, biểu bì gồm 5 lớp tế bào: lớp đáy, lớp gai, lớp hạt, lớp bóng và lớp sừng.
• Trung bì: Bao gồm lớp nhú và lưới
• Lớp dưới da: bao gồm các mô mỡ. Nó cũng chứa các tiểu thể Vater-Pacini (cơ quan thụ cảm) và các nang lông.

1.2. Vai trò của da

* Các chức năng chính của da bao gồm:

– Bảo vệ khung hình chống lại mọi tác nhân bên ngoài như :

+ Cơ, nhiệt, chấn thương vật lý khác

+ Các tác nhân có hại

+ Mất quá nhiều độ ẩm và vitamin

+ Tác hại của bức xạ và tia UV

– Điều hòa nhiệt độ cơ thể: Một trong những chức năng quan trọng của da là bảo vệ cơ thể khỏi lạnh hoặc nóng và duy trì nhiệt độ cơ thể không đổi. Điều này đạt được nhờ sự thay đổi lưu lượng máu qua lớp mạch máu da. Trong thời kỳ ấm áp, các mạch giãn ra, da đỏ lên và hình thành các hạt mồ hôi trên bề mặt (giãn mạch = lưu lượng máu nhiều hơn = mất nhiệt trực tiếp nhiều hơn). Vào thời kỳ lạnh, mạch máu co lại, cản trở nhiệt thoát ra ngoài (co mạch = máu chảy ít hơn = giảm nhiệt mất). Sự bài tiết và bay hơi của mồ hôi từ bề mặt da cũng giúp làm mát cơ thể.

– Cảm nhận những kích thích đau đớn và dễ chịu và thoải mái : Da là cơ quan ‘ xúc giác ‘ kích hoạt phản ứng nếu tất cả chúng ta chạm vào hoặc cảm nhận thứ gì đó, gồm có cả những thứ hoàn toàn có thể gây đau. Điều này rất quan trọng so với những bệnh nhân có bệnh lý về da, vì nhiều người hoàn toàn có thể bị đau và ngứa và gây giảm chất lượng đời sống .Ngoài ra da còn có công dụng nghệ thuật và thẩm mỹ, tạo nên ngoại hình rất quan trọng trong hoạt động và sinh hoạt và tiếp xúc hàng ngày .

* Một vài chức năng khác:

– Giám sát miễn dịch học : Da là một cơ quan miễn dịch quan trọng, được tạo thành từ những cấu trúc và tế bào quan trọng. Tùy thuộc vào phản ứng miễn dịch, nhiều loại tế bào và sứ giả hóa học ( cytokine ) có tương quan .- Chức năng sinh hóa : Da tham gia vào 1 số ít quy trình sinh hóa. Khi có ánh sáng mặt trời, một dạng vitamin D được gọi là cholecalciferol được tổng hợp từ một dẫn xuất của cholesterol steroid trong da. Gan quy đổi cholecalciferol thành calcidiol, sau đó được chuyển thành calcitriol ( dạng hóa học hoạt động giải trí của vitamin ) trong thận. Vitamin D thiết yếu cho sự hấp thụ thông thường của canxi và phốt pho, thiết yếu cho xương khỏe mạnh. Da cũng chứa những thụ thể so với những hormone steroid khác ( oestrogen, progestogen và glucocorticoid ) và vitamin A .- Chức năng xã hội và tính dục : Mọi người đưa ra nhìn nhận dựa trên những gì họ nhìn thấy và hoàn toàn có thể hình thành ấn tượng tiên phong của họ về một người nào đó dựa trên vẻ bên ngoài của người đó. Trong suốt lịch sử dân tộc, mọi người được nhìn nhận vì làn da của họ, ví dụ điển hình như do sắc tố hoặc sự hiện hữu của thực trạng da hoặc sẹo. Các bác sĩ sẽ nhìn nhận được nhiều tín hiệu bệnh tật dựa trên làn da của bạn .Da lưu giữ những hóa chất và chất dinh dưỡng quan trọng trong khung hình đồng thời phân phối hàng rào chống lại những chất nguy khốn xâm nhập vào khung hình và bảo vệ khỏi tai hại của bức xạ tia cực tím do mặt trời phát ra. Ngoài ra, màu da, cấu trúc và nếp gấp giúp lưu lại mọi người là cá thể. Bất cứ điều gì cản trở tính năng của da hoặc gây ra những đổi khác về ngoại hình đều hoàn toàn có thể gây ra những hậu quả lớn so với sức khỏe thể chất sức khỏe thể chất và niềm tin .Nhiều yếu tố Open trên da chỉ số lượng giới hạn ở da. Tuy nhiên, nhiều lúc, làn da cung ứng manh mối cho một chứng rối loạn ảnh hưởng tác động đến hàng loạt khung hình. Do đó, những bác sĩ thường phải xem xét nhiều bệnh hoàn toàn có thể xảy ra khi nhìn nhận những yếu tố về da. Họ hoàn toàn có thể cần phải nhu yếu xét nghiệm máu hoặc những xét nghiệm khác trong phòng thí nghiệm để tìm kiếm bệnh nội khoa ở những người gặp yếu tố về da với họ .

2. Các tầng lớp của da

2.1. Lớp biểu bì

Biểu bì là lớp ngoài cùng của da, được định nghĩa là biểu mô vảy phân tầng, hầu hết gồm có những tế bào sừng trong những quá trình biệt hóa tiến triển. Tế bào sừng tạo ra chất sừng protein và là thành phần thiết kế xây dựng chính ( tế bào ) của lớp biểu bì. Vì lớp biểu bì là vô mạch ( không chứa mạch máu ), nó trọn vẹn phụ thuộc vào vào lớp hạ bì bên dưới để phân phối chất dinh dưỡng và thải chất thải qua màng đáy .Chức năng chính của lớp biểu bì là hoạt động giải trí như một rào cản vật lý và sinh học so với thiên nhiên và môi trường bên ngoài, ngăn ngừa sự xâm nhập của những chất kích thích và chất gây dị ứng. Đồng thời, nó ngăn ngừa sự mất nước và duy trì cân đối nội môi. Biểu bì được cấu tạo bởi những lớp ; hầu hết những bộ phận khung hình có bốn lớp, nhưng những người có lớp da dày nhất có năm lớp .Các tế bào ở da gồm có :

– Tế bào sừng (Keratinocyte) sản xuất keratin (protein dạng sợi dai). Tế bào sừng được hình thành do sự phân chia trong lớp đáy. Khi chúng di chuyển lên qua tầng gai và tầng hạt, chúng phân hóa để tạo thành một cấu trúc bên trong cứng chắc của keratin, vi sợi và vi ống (keratinisation). Lớp ngoài của biểu bì, lớp sừng, bao gồm các lớp tế bào chết dẹt đã mất nhân. Các tế bào này sau đó bị bong ra khỏi da (bong vảy); quá trình hoàn chỉnh này mất khoảng 28 ngày.

Giữa những tế bào sừng này có một hỗn hợp phức tạp của lipid và protein. Các lipid gian bào này bị phân hủy bởi những enzyme từ tế bào sừng để tạo ra một hỗn hợp lipid gồm ceramide ( phospholipid ), axit béo và cholesterol. Các phân tử này được sắp xếp theo kiểu tổ chức triển khai cao, phối hợp với nhau và những tế bào sừng để tạo thành hàng rào lipid của da chống lại sự mất nước và sự xâm nhập của những chất gây dị ứng và kích ứng .Lớp sừng hoàn toàn có thể được tưởng tượng như một bức tường gạch, với những tế bào sừng tạo thành gạch và những lớp lipid tạo thành vữa. Vì những tế bào sừng có chứa chất giữ nước – một yếu tố giữ ẩm tự nhiên – chúng hút và giữ nước. Hàm lượng nước cao trong những tế bào sừng khiến chúng phồng lên, giữ cho lớp sừng mềm dẻo và đàn hồi, đồng thời ngăn ngừa sự hình thành những vết nứt và rạn. Đây là một quan tâm quan trọng khi vận dụng những loại thuốc bôi ngoài da. Chúng được hấp thụ qua hàng rào biểu bì vào những mô và cấu trúc bên dưới ( hấp thụ qua da ) và chuyển đến hệ tuần hoàn .Lớp sừng lao lý số lượng và vận tốc hấp thụ qua da. Một trong những yếu tố quan trọng nhất tác động ảnh hưởng đến điều này là nhiệt độ của da và nhiệt độ thiên nhiên và môi trường. Ở những làn da khỏe mạnh với quy trình hydrat hóa thông thường, thuốc chỉ hoàn toàn có thể xâm nhập vào lớp sừng bằng cách đi qua hàng rào lipid ngặt nghèo, tương đối khô giữa những tế bào. Khi tăng nhiệt độ cho da hoặc hàng rào thông thường của da bị suy giảm do bệnh da, bong tróc, bào mòn, nứt nẻ hoặc sinh non, sự hấp thụ qua da sẽ tăng lên .

– Tế bào hắc tố: những tế bào này tạo ra sắc tố da sẫm màu. Tế bào hắc tố được tìm thấy ở tầng đáy và nằm rải rác giữa các tế bào sừng dọc theo màng đáy với tỷ lệ một tế bào hắc tố trên 10 tế bào đáy. Chúng tạo ra sắc tố melanin, được sản xuất từ ​​tyrosine, là một axit amin, được đóng gói trong các túi tế bào gọi là melanosomes, và được vận chuyển và phân phối vào tế bào chất của tế bào sừng. Chức năng chính của melanin là hấp thụ bức xạ tia cực tím (UV) để bảo vệ chúng ta khỏi tác hại của nó.

Màu da không được xác lập bởi số lượng tế bào hắc tố mà bởi số lượng và size của những melanosome. Nó bị tác động ảnh hưởng bởi 1 số ít sắc tố, gồm có melanin, caroten và hemoglobin. Melanin được chuyển vào tế bào sừng trải qua melanosome. Do đó, sắc tố của da phụ thuộc vào vào số lượng melanin được sản xuất bởi những tế bào hắc tố ở tầng đáy và được những tế bào sừng tiếp đón .Melanin Open ở hai dạng chính :+ Eumelanin : sống sót dưới dạng đen và nâu+ Pheomelanin : tạo màu đỏMàu da cũng bị ảnh hưởng tác động bởi việc tiếp xúc với bức xạ UV, những yếu tố di truyền và tác động ảnh hưởng nội tiết tố .

– Tế bào Merkel: được liên kết với các đầu dây thần kinh cảm giác. Những tế bào này chỉ hiện diện với một số lượng rất nhỏ trong tầng đáy. Chúng liên kết chặt chẽ với các sợi tận cùng của dây thần kinh da và dường như có vai trò trong cảm giác, đặc biệt là ở các vùng trên cơ thể như lòng bàn tay, lòng bàn chân và cơ quan sinh dục.

– Tế bào Langerhans: tế bào đuôi gai giống đại thực bào. Đây là những tế bào đại diện cho kháng nguyên (vi sinh vật và protein lạ) được tìm thấy trong lớp gai. Chúng là một phần của hệ thống miễn dịch của cơ thể và thường xuyên theo dõi các kháng nguyên trong môi trường xung quanh để có thể bẫy chúng và trình bày chúng với tế bào lympho T-helper, do đó kích hoạt phản ứng miễn dịch

Quá trình sừng hóa của lớp biểu bì là một quy trình liên tục. Các tế bào thiết yếu cho sự thay đổi liên tục này đến từ lớp cơ bản nơi diễn ra quy trình phân loại tế bào. Vì quy trình này rất nhạy cảm với bức xạ, có những sắc tố trong lớp mầm tạo ra một lớp bảo vệ da sẫm màu hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mạnh .Mặt khác, lớp sừng rất mỏng dính ở những nơi cần độ mềm dẻo cao hơn, ví dụ điển hình như trên mí mắt. Ở những nơi tiếp xúc với stress cơ học, như lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân, nó dày hơn và hoàn toàn có thể hình thành vết chai. Sự hình thành những vết chai là một chính sách bảo vệ. Ngay sau khi những ảnh hưởng tác động giảm xuống, sự hình thành những lớp dày hơn sẽ dừng lại .

2.2. Lớp hạ bì

Hạ bì, lớp tiếp theo của da, là một lớp mô sợi dày và đàn hồi ( được tạo ra hầu hết từ collagen, với một thành phần nhỏ nhưng quan trọng là elastin ) mang lại cho da sự dẻo dai và khỏe mạnh. Lớp hạ bì chứa những đầu dây thần kinh, tuyến mồ hôi và tuyến dầu ( tuyến bã nhờn ), nang lông và mạch máu .Các đầu dây thần kinh cảm nhận cảm xúc đau, xúc giác, áp lực đè nén và nhiệt độ. Một số vùng da chứa nhiều đầu dây thần kinh hơn những vùng khác. Ví dụ, những đầu ngón tay và ngón chân chứa nhiều dây thần kinh và cực kỳ nhạy cảm khi chạm vào .Các tuyến mồ hôi tiết ra mồ hôi để phản ứng với nhiệt và căng thẳng mệt mỏi. Mồ hôi gồm có nước, muối và những hóa chất khác. Khi mồ hôi bốc hơi khỏi da, nó sẽ giúp làm mát khung hình. Các tuyến mồ hôi chuyên biệt ở nách và vùng sinh dục ( tuyến mồ hôi apocrine ) tiết ra mồ hôi dầu, đặc, tạo ra mùi khung hình đặc trưng khi mồ hôi được tiêu hóa bởi vi trùng da ở những vùng đó .

Các tuyến bã nhờn tiết ra chất nhờn vào nang lông. Bã nhờn là một loại dầu giữ cho da ẩm và mềm mại và hoạt động như một hàng rào chống lại các chất lạ.

Các nang tóc tạo ra nhiều loại tóc khác nhau trên khắp khung hình. Tóc không chỉ góp thêm phần tạo nên vẻ bên ngoài của một người mà còn có 1 số ít vai trò quan trọng về sức khỏe thể chất, gồm có kiểm soát và điều chỉnh nhiệt độ khung hình, bảo vệ khỏi tổn thương và tăng cường cảm xúc. Một phần của nang cũng chứa những tế bào gốc có năng lực mọc lại những lớp biểu bì bị tổn thương .Các mạch máu của lớp hạ bì cung ứng chất dinh dưỡng cho da và giúp kiểm soát và điều chỉnh nhiệt độ khung hình. Nhiệt làm cho những mạch máu nở ra ( giãn ra ), được cho phép một lượng lớn máu lưu thông gần mặt phẳng da, nơi hoàn toàn có thể giải phóng nhiệt. Lạnh làm cho những mạch máu thu hẹp ( co lại ), giữ nhiệt cho khung hình .Ở những bộ phận khác nhau của khung hình, số lượng những đầu dây thần kinh, tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn, nang lông và mạch máu khác nhau. Ví dụ, đỉnh đầu có nhiều nang lông, trong khi lòng bàn chân không có .Lớp mỡBên dưới lớp hạ bì là một lớp chất béo giúp cách nhiệt khung hình khỏi nhiệt và lạnh, tạo lớp đệm bảo vệ và đóng vai trò như một khu vực dự trữ nguồn năng lượng. Chất béo được chứa trong những tế bào sống, được gọi là tế bào mỡ, được tổ chức triển khai với nhau bằng mô sợi. Lớp mỡ có độ dày khác nhau, từ một phần inch trên mí mắt đến vài inch trên bụng và mông ở 1 số ít người .

3. Các tuyến của da

– Tuyến bã nhờn : Tuyến bã nhờn nằm ở lớp hạ bì. Chúng hoàn toàn có thể được tìm thấy ở hầu hết mọi nơi trên khung hình con người, ngoại trừ lòng bàn tay và lòng bàn chân. Thông thường, tuyến bã nhờn nằm ngay cạnh nang lông. Điều này có nghĩa là một tuyến bã nhờn hòa vào ống bài tiết của nang lông. Phần tiếp giáp này không sống sót trên mắt và mí mắt, cũng không sống sót trên môi, dương vật hoặc môi âm hộ. Bản thân bã nhờn gồm có :

+ Cholesterol

+ Chất đạm

+ Chất điện giải

Ráy tai (cerumen) cũng là một sản phẩm từ tuyến bã nhờn. Bã nhờn chống thấm nước và bôi trơn tóc và da.

– Các tuyến mồ hôi : Cơ thể con người có khoảng chừng 2-3 triệu tuyến mồ hôi ( tuyến eccrine ), nằm ở lớp hạ bì. Các ống bài tiết của chúng đi theo một con đường quanh co, kết thúc ở những lỗ chân lông trên da. Chúng được tìm thấy đa phần ở nách, lòng bàn chân và lòng bàn tay. Mồ hôi không chỉ góp thêm phần kiểm soát và điều chỉnh nhiệt độ mà còn có vai trò bảo vệ da. Giá trị pH của nó là 5 – 6. Sự sản xuất mồ hôi bị ảnh hưởng tác động bởi nhiều yếu tố ; trong số những người khác là những người tâm ý như căng thẳng mệt mỏi .- Tuyến mùi : Các tuyến mùi ( còn được gọi là tuyến mồ hôi apocrine ) nằm hầu hết ở nách, xung quanh núm vú và ở bộ phận sinh dục. Chúng đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra mùi khung hình duy nhất của một người, mùi này còn bị ảnh hưởng tác động bởi những yếu tố khác, ví dụ điển hình như mồ hôi hoặc vi trùng trên da .

4. Phần phụ của da

Tóc và móng tay cũng được coi là một phần của da, tức là mạng lưới hệ thống link. Như vậy, chúng được gọi là phần phụ của da .

4.1. Tóc – cơ quan bảo vệ và xúc giác

Tóc có nhiều tính năng khác nhau. Nó đóng vai trò bảo vệ chống lại cái lạnh và như một cơ quan xúc giác quan trọng .Sự tăng trưởng của tóc mở màn ở lớp hạ bì, đơn cử hơn là ở lớp nhú tóc. Lông gồm có những tế bào sừng hóa nổi lên và chuyển dời lên bên trong nang lông. Khi sợi tóc trồi lên khỏi mặt phẳng da, nó sẽ làm như vậy ở một góc hơi nghiêng. Đối với mỗi nang lông, có một tuyến bã nhờn liền kề và thường là một tuyến mùi .Tóc hoàn toàn có thể dựng lên nhờ hoạt động giải trí của cơ bắp, đó là điều sẽ xảy ra khi bạn bị ‘ rùng mình dọc sống sống lưng ‘. Đó là một công dụng rất truyền kiếp của khung hình con người mà không hề biến hóa trong thực trạng ‘ nổi da gà ‘ ( cutis anserina ). Hơn nữa, những sợi thần kinh có trong tóc khiến tóc rất dễ bị chạm vào nhau .Sự tăng trưởng của lông : Ở trẻ sơ sinh, hàng loạt khung hình được bao trùm bởi một lớp lông rất mịn gọi là lông vellus. Trong độ tuổi dậy thì, lông đầu mở màn mọc, dày hơn nhiều và hầu hết ở 1 số ít vùng trên khung hình, ví dụ điển hình như vùng sinh dục hoặc mặt ( râu ). Phần còn lại của lông trên khung hình ít rõ ràng hơn và 4 % mặt phẳng da không được bao trùm bởi lông gồm có :+ Lòng bàn tay+ Lòng bàn chân+ Móng tay+ Móng chân+ MôiNhững phần không có lông này của da được gọi là da băng, trái ngược với da có lông .Tóc mọc thêm khoảng chừng 1 cm mỗi tháng. Chu kỳ sinh trưởng được chia thành 3 quy trình tiến độ .- Giai đoạn 1 lê dài 2 – 10 năm. Nó được gọi là quá trình tăng trưởng hoặc tiến trình anagen .- Giai đoạn 2 lê dài khoảng chừng 2 tuần. Nó được gọi là tiến trình chuyển tiếp hoặc tiến trình catagen .- Giai đoạn 3 lê dài khoảng chừng 3 – 8 tháng. Nó được gọi là tiến trình nghỉ ngơi hoặc tiến trình telogen .Các tiến trình này được xác lập so với một nang tóc trải qua chu kỳ luân hồi này lên đến 10 lần. Sau đó, nó không hình thành bất kể sợi lông nào nữa. Một người khỏe mạnh mất tới 100 sợi tóc mỗi ngày .

4.2. Móng tay – cơ quan bảo vệ và nắm bắt

Móng tay được tạo ra từ những tế bào sừng hóa cứng và sum sê của lớp biểu bì. Chúng triển khai xong một trách nhiệm quan trọng là hoàn toàn có thể cầm nắm những vật nhỏ, tựa như như hoạt động giải trí của nhíp. Hơn nữa, chúng đóng vai trò như một lớp bảo vệ quan trọng của những đầu ngón tay và ngón chân trước những chấn thương. Móng tay trong mờ. Màu hồng nhẹ nhàng chiếu qua là móng tay được cung ứng máu rất tốt .Phần cuối của móng hình lưỡi liềm màu trắng ( về phía khung hình ) được gọi là lunula ( ‘ mặt trăng nhỏ ‘ ). Ở đây, màu trắng trong thực tiễn của móng hoàn toàn có thể được nhìn nhận cao vì móng không trong suốt ở phần này. Giữa gai và da, có một lớp bảo vệ được gọi là lớp biểu bì, ngăn vi trùng xâm nhập. Phía sau lớp biểu bì ( về phía thân ) có gốc móng tay. Nó tạo thành những tế bào sừng hóa đẩy móng về phía trước. Móng tay mọc nhanh hơn móng chân. Tốc độ tăng trưởng nổi bật của móng tay là 1 mm mỗi tuần ; móng chân mọc thêm 0,5 mm mỗi tuần .Cấu trúc của móng :- Tấm móng tay : mặt phẳng của tuyến bã nhờn- Lớp móng : liên tục với những lớp basale và spinosum- Gốc móng tay : bao trùm vùng nảy mầm hoặc chất nền

– Eponychium (lớp biểu bì)

– Hyponychium

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn

Nguồn tham khảo: merckmanuals.com, byjus.com, nursingtimes.net

Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Tin