Các dự án phát triển cộng đồng ở nông thôn

Người dân thôn Phú An chung sức kiến thiết xây dựng sân nhà cộng đồngTrước đây và cho đến lúc bấy giờ, khi đề cập đến phát triển nông thôn nói chung và phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số ( VĐBDTTS ) nói riêng, các nhà hoạch định chủ trương và nghiên cứu và điều tra về phát triển VĐBDTTS thường tập trung chuyên sâu vào xử lý các yếu tố khó khăn vất vả và nhu yếu của cộng đồng cư dân, nên đã cố gắng nỗ lực tìm các giải pháp để bù đắp cho sự thiếu vắng đó. Từ quan điểm như vậy, người dân VĐBDTTS được xem như thể những người mua nhận những sự tương hỗ từ bên ngoài đưa tới và là người tiêu dùng-tiêu thụ những loại sản phẩm, dịch vụ tương hỗ đó. Vì vậy, nơi nào càng nghèo thì càng được chăm sóc và nhận được nhiều tương hỗ, từ đó thay vì phấn đấu trở thành tự lực phát triển thì các địa phương thường có xu thế phấn đấu trở thành địa phương nghèo và người dân thì phấn đấu trở thành hộ nghèo và người nghèo .

Suốt một thời gian dài, phương pháp phát triển dựa vào các nhu cầu được áp dụng rộng rãi trong các dự án phát triển VĐBDTTS. Với phương pháp này, vô tình tạo cho cho người dân tin rằng họ có thể xây dựng cộng đồng của họ bằng việc liệt kê sự thiếu thốn thông qua việc điều tra nhu cầu, phân tích hiện trạng để phát hiện những nội dung cần làm cho những vấn đề mang tính thiếu hụt, bức thiết, giải quyết tạm thời. Và đó, cũng chính là một trong những nguyên nhân hạn chế sự phát triển của cộng đồng, tồn tại song hành cùng định kiến trông chờ, ỷ lại.
Thực tế, để tồn tại và mưu sinh, mỗi người đều có khả năng, năng lực và tài năng bẩm sinh; để có một cuộc sống tốt phụ thuộc vào việc các khả năng của mọi người được sử dụng như thế nào? Nếu năng lực của mỗi người được đánh giá đúng và sử dụng có hiệu quả thì họ sẽ mạnh mẽ và cộng đồng sẽ vững mạnh hơn bởi sức mạnh tổng hợp của toàn thể mọi người sinh sống tại đó.
Khi nhìn nhận một cộng đồng-cộng đồng cấp thôn bản (đặc biệt đối với một cộng đồng nghèo), nếu cộng đồng tập trung ngay vào phân tích các thiếu hụt, các khó khăn, thách thức của cộng đồng, thì chúng ta sẽ thấy bi quan vì nhìn thấy rất nhiều khó khăn, trở ngại. Cộng đồng giải quyết xong khó khăn này, sẽ thấy khó khăn khác hiện ra… Nhưng nếu ngày từ bước đầu, cộng đồng nhìn vào mặt mạnh, vào tài sản hiện có, vào các thành quả mà cộng đồng đã đạt được và các tiềm năng trong tương lai (hay còn gọi là nguồn nội lực của cộng đồng), cộng đồng sẽ lạc quan hơn, tìm cách tăng nguồn lực sẵn có, phát huy các sáng kiến, sáng tạo để giảm dần khó khăn, trở ngại, thúc đẩy quá trình phát triển cộng đồng nhanh hơn và hiệu quả hơn…
ABCD (Assets Based for Community Development) là phương pháp nghiên cứu phát triển cộng đồng thôn bản dựa vào nội lực, nghĩa là người dân tự chủ động và biết cách phân tích hiện trạng, phân tích các nguồn lực, đặc biệt là các điểm mạnh trong thôn, biết xác định các ưu tiên để lập các kế hoạch khả thi (dựa vào các nguồn lực sẵn có trong thôn và nguồn lực huy động được từ bên ngoài, như: từ các doanh nghiệp, các dự án chương trình của Chính phủ và các tổ chức, các nhà tài trợ…), biết cách tổ chức thực hiện và giám sát các hoạt động phát triển một cách hiệu quả, biết cách đánh giá, rút ra các bài học kinh nghiệm để làm tốt hơn các hoạt động phát triển tiếp theo và biết cách lưu trữ hồ sơ, quản lý sử dụng trong thực tiễn.
Trên cơ sở pháp lý quy định tại Chương trình mục tiêu Quốc gia Xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020, Chương trình mục tiêu Quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020 của Chính phủ và hướng đến mục tiêu Cộng đồng các dân tộc thiểu số được nâng cao năng lực, phát huy nội lực của chính mình, xây dựng mô hình cộng đồng tự quản, nhân rộng và áp dụng bền vững trong tương lai.
Trong ba năm qua được sự hỗ trợ của tổ chức Plan triển khai dự án phát triển cộng đồng dựa vào nội lực tại 7 xã dự án trên địa bàn huyện Đakrông, bên cạnh các khóa tập huấn đào tạo nâng cao năng lực, với phương pháp tiếp cận này chúng tôi đã triển khai thực hiện gần 200 sáng kiến hết sức đa dạng và phong phú, từ các sáng kiến về các mô hình sinh kế thích ứng biến đổi khí hậu như sáng kiến trồng rừng chống xói mòn đất, trồng chuối, nuôi lợn, gà, ngan, thỏ, dê, dúi, sáng kiến làm nghề chổi đót, sân cộng đồng, giếng nước, nhà vệ sinh, các mô hình thu gom rác, truyền thông về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, phòng chống tảo hôn, các sáng kiến khởi nghiệp cho nhóm thanh niên
Một số mô hình tiêu biểu có thể kể đến như: Tại xã A Ngo có mô hình nuôi Thỏ ở thôn A Rông Trên, Pi Rao, A Đeng, 18 hộ, 108 con trị giá gần 150 triệu đồng; Mô hình nuôi dê tại thôn A Rông Dưới, A Đang và A Ngo có 09 hộ tham gia nguồn Plan hổ trợ khoảng 34 triệu đồng, chưa kể nguồn hộ dân đóng góp.
Tại xã Hướng Hiệp, mô hình nuôi dê cho 6 nhóm thôn Xa Vy, 1 nhóm thôn Phú An đã đạt được: Xa Vy: Tổng đàn dê cấp: 36 con, hiện tại đã tăng đàn lên 56 con (đẻ thêm 20 dê con) Phú An: cấp 6 con, hiện đã đẻ được 3 dê con. Mô hình nuôi ngan cho 9 em gái từ 12 đến 17 tuổi có nguy cơ bỏ học thôn Xa Rúc đạt được: Đa số đàn ngan phát triển tốt, vừa bán vừa để lại nuôi để duy trì. Đồng thời để hỗ trợ thêm cho các nhóm, BĐH đã hỗ trợ thêm một tủ thuốc thú y tại xã với đa dạng các loại thuốc, cán bộ thú y được Plan tổ chức tập huấn đào tạo chịu trách nhiệm quản lý hỗ trợ các bà con trong thôn, nhờ đó công tác chăm sóc, phòng bệnh cho cho vật nuôi được đảm bảo.
Mỗi sáng kiến chỉ hỗ trợ một phần kinh phí 12 triệu đồng, còn đa số bà con đã tự góp công, góp thêm tiền để triển khai thực hiện bước đầu đã có một số kết quả đáng khích lệ.
Ngoài ra, để phát huy tinh thần đoàn kết, chung sức của cộng đồng, BĐH các xã đã tổ chức các hoạt động, xây dựng các công trình có huy động sự đóng góp của cộng đồng như: Tại xã Hướng Hiệp, tổ chức đào giết cộng đồng tại nhà cộng đồng thôn Kreng; Tổ chức làm sân chơi thanh thiếu niên cho 195 hộ thôn Phú An
Tại xã A Bung, BĐH xã đã tổ chức làm sân chơi thể thao tại 2 thôn Cu Tài 1 và Cựp trong đó Tổ chức Plan hỗ trợ Xi măng, cộng đồng đóng góp ngày công và cát sạn. Đến nay đã hoàn thành 2 sân chơi thể thao tại 2 nhà Cộng đồng.
Tại xã A Ngo, Làm sân cộng đồng: thôn A Đeng, 123 hộ đã tham gia làm sân cộng đồng tại thôn A Đeng; 60 hộ tham gia dựng khuôn viên hàng rào tại nhà cộng đồng thôn Pi Rao; 20 hộ tham gia đào giếng tại thôn A Đang.
Trong thời gian tới khi triển khai các chương trình dự án, các hoạt động tại xã, đặc biệt là các nguồn vốn từ chương trình 135, 30a,huyện Đakrông sẽ áp dụng cách tiếp cận này, cùng huy động sự đóng góp của người dân theo phương châm nhà nước và nhân dân cùng làm nhằm phát huy tối đa hiệu quả và nguồn lực từ cộng đồng, đảm bảo tính bền vững.

Tác giả bài viết: Minh Hiển

Tổng số điểm của bài viết là : 5 trong 1 nhìn nhậnClick để nhìn nhận bài viết

Video liên quan