Bản đồ là gì? Phân loại, công dụng và nội dung bản đồ – https://thevesta.vn

1. Khái niệm bản đồ

Bản đồ là hình ảnh thu nhỏ, khái quát hóa một phần mặt đất cong lên mặt giấy phẳng theo những quy luật toán học nhất định. Trên bản đồ các yếu tố về thiên nhiên, kinh tế, văn hóa – xã hội được thể hiện bằng hệ thống các ký hiệu. Những yếu tố này được phân loại, lựa chọn, lấy bỏ, tổng hợp tương ứng với lượng dung nạp của từng bản đồ và từng tỷ lệ.

Bản đồ địa hình là loại bản đồ chuyên đề có tỉ lệ từ 1 : một triệu và lớn hơn. Trên bản đồ, địa hình và địa vật một khu vực mặt đất được biểu lộ một cách đúng chuẩn và cụ thể bằng mạng lưới hệ thống những tín hiệu quy ước thích hợp .

2. Ý nghĩa

Bản đồ địa hình có một ý nghĩa rất to lớn trong việc xử lý rất nhiều những yếu tố khoa học và thực tiễn, là những yếu tố có tương quan đến việc nghiên cứu và điều tra địa hình, tận dụng địa hình, thực thi phong cách thiết kế, kiến thiết xây dựng những khu công trình trên thực địa …, 1 số ít ngành trong nền kinh tế tài chính quốc dân đều cần sử dụng bản đồ địa hình .
Bản đồ địa hình có một ý nghĩa cực kỳ to lớn trong công tác làm việc củng cố quốc phòng, bảo mật an ninh bảo vệ cho trách nhiệm giáo dục giảng dạy chiến đấu cho bộ đội. Khi xác lập kế hoạch hoặc quyết tâm chiến đấu phải sử dụng bản đồ địa hình. Bộ Tư lệnh, cơ quan tham mưu và người chỉ huy những cấp khi tác chiến đều coi bản đồ địa hình là một công cụ để chỉ huy bộ đội. Căn cứ vào bản đồ để nghiên cứu và điều tra nhìn nhận địa hình, năng lực của đối phương pháp đoán quyết định hành động phương hướng, chuẩn bị sẵn sàng thành phần bắn, thống kê giám sát những khu công trình kiến thiết xây dựng trên mặt đất … chỉ huy bộ đội chiến đấu thắng lợi .

3. Phân loại, đặc thù, hiệu quả bản đồ địa hình

* Phân loại, đặc điểm, công dụng

– Bản đồ cấp giải pháp
Bản đồ cấp giải pháp là bản đồ địa hình có tỷ suất 1 : 25.000, 1 : 50.000 dùng cho tác chiến ở vùng đồng bằng và trung du ; 1 : 100.000 so với vùng núi ; là bản đồ địa hình có tỷ suất lớn, dùng cho cấp chỉ huy tham mưu từ đại đội đến cấp Sư đoàn .
Đặc điểm, tác dụng : Bản đồ tỷ suất 1 : 25.000, mặt đất được bộc lộ chi tiết cụ thể đơn cử, tỷ mỷ, đúng mực ; dùng để điều tra và nghiên cứu những yếu tố tác chiến trong tiến công và phòng ngự như : những tuyến phòng thủ của ta và địch, những khu vực nhảy dù trên không, đổ xô, mạng lưới hệ thống đường sá, cầu và cống, những chướng ngại vật trên đường hành quân, tình hình những điểm dân cư, sẵn sàng chuẩn bị thành phần cho pháo binh, phong cách thiết kế những khu công trình quân sự chiến lược …
Bản đồ địa hình tỷ suất 1 : 50.000 – 1 : 100.000 mức độ chi tiết cụ thể, đơn cử, tỷ mỷ kém hơn so với bản đồ tỷ suất 1 : 25.000. Tuy nhiên, được xác lập là loại bản đồ giải pháp cơ bản của Quân đội ta ; dùng để nghiên cứu và điều tra địa hình ở khoanh vùng phạm vi to lớn hơn ; nhìn nhận, nghiên cứu và phân tích ý nghĩa giải pháp của yếu tố địa hình, tính năng của chúng để lập kế hoạch tác chiến, chỉ huy chiến đấu trong toàn bộ những hình thức giải pháp .
– Bản đồ cấp chiến dịch
Bản đồ cấp chiến dịch là bản đồ địa hình có tỷ suất từ 1 : 100.000 – 1 : 250.000 ( 1 : 100.000 so với địa hình đồng bằng trung du, 1 : 250.000 so với địa hình rừng núi ), là loại bản đồ có tỷ suất trung bình, hầu hết dùng cho chỉ huy cấp chiến dịch ( chỉ huy và cơ quan tham mưu cấp quân đoàn, quân khu … ) .
Đặc điểm, tác dụng : Trên bản đồ địa hình, địa vật biểu lộ có tinh lọc, tính tỷ mỷ kém nhưng tính khái quát hoá rất cao, tiện cho việc điều tra và nghiên cứu thực địa khái quát, tổng thể và toàn diện, giúp cho việc lập kế hoạch tác chiến và chỉ huy tác chiến ở cấp chiến dịch .
– Bản đồ cấp kế hoạch
Bản đồ cấp kế hoạch có tỷ suất 1 : 500.000 – 1 : 1000.000 là loại bản đồ dùng cho Bộ Tổng tư lệnh và những cơ quan cấp kế hoạch .
Đặc điểm, hiệu quả : Bản đồ trình diễn một khu vực địa hình to lớn, ở mức khái quát hoá cao. Dùng để chuẩn bị sẵn sàng và tiến hành những chiến dịch và chỉ huy hoạt động giải trí quân sự chiến lược phối hợp trên một hướng hay một khu vực kế hoạch hoặc củng cố, thiết kế xây dựng kế hoạch kế hoạch quốc phòng bảo mật an ninh của quốc gia

* Đặc điểm khung bản đồ và ghi chú xung quanh

Mỗi mảnh bản đồ gồm 2 phần chính : Biểu thị nội dung bản đồ, khung bản đồ và ghi chú xung quanh .
– Khung bản đồ
Khung để trang chí bản đồ là những đường số lượng giới hạn diện tích quy hoạnh của mỗi mảnh bản đồ. Khung bản đồ có những đường khác nhau với những trách nhiệm riêng .
Đường trong cùng là số lượng giới hạn trực tiếp của khu vực có nội dung bản đồ vẽ nét mảnh .
Tiếp theo là đường hai nét kẻ song song, trên đó có chia thành những đoạn nhỏ theo kinh, vĩ độ chẵn tới phút .
Ngoài cùng là khung trang chí vẽ nét đen đậm Nếu gọi tên gồm khung Bắc, Nam, Đông, Tây .
– Ghi chú xung quanh
Phần ghi chú xung quanh nhằm mục đích lý giải, thuyết minh cho người sử dụng bản đồ. Vì vậy sử dụng bản đồ cần nắm vững ý nghĩa và nội dung cách ghi đó .
Nguyên tắc ghi chú xung quanh của bản đồ Gauss và UTM cơ bản giống nhau, chỉ khác cách sắp xếp vị trí, cách ghi, cách trình diễn .
Trong nội dung này chỉ nêu lên những nguyên tắc chung về cách ghi chú xung quanh của bản đồ địa hình Gauss .
+ Khung Bắc bản đồ
Ghi tên bản đồ, số hiệu bản đồ : tên bản đồ thường là địa điểm vùng dân cư hành chính cấp cao nhất trong mảnh bản đồ đó hoặc khu vực quan trọng nổi tiếng trong vùng dân cư .
Dưới tên bản đồ ghi số hiệu của mảnh bản đồ đó, xác lập vị trí địa lý của mảnh bản đồ nằm ở khu vực nào trên quả đất ( theo cách chia mảnh, đánh số, ghi số hiệu ) .
Bên trái ngoài khung bản đồ ghi thương hiệu, vị trí địa dư : Là tên chỉ một khu vực địa dư tổng quát một nước, một tỉnh, một huyện gồm có một phần đất đai của khu vực đó .
Đường ranh giới hành chính vẽ nháp : Chỉ cho ta biết hiện ranh giới hành chính chưa được vẽ chính thức, theo phân loại hành chính những khu vực .
Thước kiểm soát và điều chỉnh góc lệch bản đồ : Xác định góc lệch từ so với bắc ô vuông của mỗi mảnh bản đồ theo vị trí địa lý khu vực đó .
Độ mật : Xác định độ mật của bản đồ, ghi ở góc Đông Bắc bên ngoài khung bản đồ .
+ Khung phía nam :
Tỷ lệ số, tỷ suất thước, tỷ suất chữ
Phía dưới tỷ suất chữ : Ghi chú khoảng chừng cao đều ĐBĐ cơ bản. Tuỳ theo tỷ suất mà ghi chú này biến hóa .
Phía dưới dòng tiếp xác lập thể Elipxoit chiếu hình và gốc tọa độ, độ cao thiết lập bản đồ và ghi chú lý giải phần ghi của bản đồ UTM trên bản đồ Gauss .
Phần ghi chú góc lệch từ gồm sơ đồ góc lệch và bảng giá trị tính góc để xác lập góc lệch từng năm bản đồ đó .
Thước đo độ dốc, phía dưới thước đo độ dốc có phần hướng dẫn sử dụng. Sơ đồ phân loại địa giới hành chính của từng khu vực phần đất trên bản đồ .
Lược đồ bảng chắp : Là một hình vẽ thu nhỏ, khoanh vùng phạm vi những mảnh bản đồ có tiếp nối đuôi nhau với nhau, phần này giúp người sử dụng nhanh gọn tìm ra những mảnh bản đồ cần chắp nối với mảnh đang dùng .
Phần chú dẫn lý giải ký hiệu bản đồ, nội dung này giúp ta nắm được những ký hiệu tra cứu khi đọc bản đồ .
+ Phía trong xung quanh khung
Xung quanh khung bản đồ phía trong ( phần số lượng giới hạn nội dung bản đồ với nét khung đen đậm đều có những ghi chú ) .
Bốn góc khung bản đồ ghi số lượng giới hạn kinh, vĩ tuyến. Căn cứ vào những số tính được độ kinh sai, vĩ sai của mảnh bản đồ đó .
Trên những đường khung bản đồ lưới ô vuông cắt qua khung tạo thành mốc của lưới ô vuông. Trên những mốc có ghi trị số những đường ô vuông được tính bằng km .
Ghi chú đường xuất : Mạng lưới giao thông vận tải trên bản đồ như đường tàu, đường xe hơi đến dấu mút bốn xung quanh mép khung đều được ghi chú địa điểm dân cư hoặc 1 khu vực cách đó với độ dài là bao nhiêu giúp cho việc tiện xác lập trên bản đồ .

4. Cơ sở toán học bản đồ địa hình

4.1. Tỷ lệ bản đồ

– Khái niệm : Tỷ lệ bản đồ là yếu tố toán học quan trọng để xác lập mức độ thu nhỏ độ dài khi chuyển từ mặt phẳng cong của toàn cầu lên mặt phẳng bản đồ .
Tỷ lệ bản đồ là tỷ số so sánh giữa độ dài trên bản đồ và độ dài ngoài thực địa. Nếu nói tới cơ sở toán học bản đồ thì có định nghĩa vừa đủ sau :
“ Tỷ lệ bản đồ là mức độ thu nhỏ chiều dài nằm ngang của những đường trên thực địa khi bộc lộ chúng trên bản đồ ” .

Tỷ lệ bản đồ được biểu diễn dưới dạng phân số: 1/M

Tử số chỉ độ dài đo được trên bản đồ, mẫu số chỉ M lần đơn vị chức năng độ dài tương ứng trên thực địa .
Tỷ lệ bản đồ được màn biểu diễn dưới ba dạng sau :
– Tỷ lệ số : Là tỷ suất ở dạng phân số, biểu lộ mức độ thu nhỏ những yếu tố địa hình, địa vật trên thực địa vẽ trên bản đồ. Để tiện thống kê giám sát, mẫu số tỷ suất bản đồ thường được xác lập bằng những số chẵn như 000, 25.000, 50.000, 100.000 … tỷ suất số thường được ghi ở dưới khung nam mỗi mảnh bản đồ, có 3 cách viết .
Ví dụ : Bản đồ tỷ suất một phần hai mươi lăm ngàn hoàn toàn có thể viết. 1 : 25.000 ; 1/25. 000 ;
Để chỉ tỷ suất bản đồ hoàn toàn có thể dùng một trong ba cách viết trên. Khi bộc lộ trên bản đồ thường dùng cách viết thứ nhất .
– Tỷ lệ chữ : Tỷ lệ chữ nói rõ một đơn vị chức năng độ dài Centimet ( cm ) trên bản đồ ứng với đơn vị chức năng độ dài bằng mét trên thực địa. Ở thước tỷ suất thẳng của mỗi mảnh bản đồ có ghi tỷ suất chữ :
Ví dụ : Bản đồ tỷ suất 1 : 25.000 có ghi 1 cm bằng 250 m thực địa .
– Tỷ lệ thước : Trên mỗi tờ bản đồ có một thước tỷ suất thẳng. Thước tỷ lệ thước giúp đo đạc và thống kê giám sát thuận tiện, vì độ dài trên thước đã được tính ra cự ly thực địa ( phần cấu trúc và những sử dụng sẽ được trình diễn ở nội dung phần sau ) .

– Công thức: Tỷ lệ bản đồ với thực địa được biểu thị bằng công thức sau: d/D = 1/M

Trong đó :

• d là cự ly đo trên bản đồ
• D là cự ly tính theo thực địa
• M là mẫu số tỷ lệ.

4.2. Phép chiếu bản đồ

– Khái niệm : Khi xây dựng bản đồ phải trình diễn mặt phẳng Elipxoit ( hay mặt cầu ) lên mặt phẳng sao cho sự biến dạng sai số trên bản đồ ở mức độ nhỏ nhất, khi màn biểu diễn phải đạt được những điều kiện kèm theo để những đường tọa độ trong mối quan hệ tọa độ mặt Elipxoit ( hay mặt cầu ) dựng theo một quy luật toán học nhất định, muốn thế phải sử dụng phép chiếu bản đồ. Vậy phép chiếu bản đồ là phép chiếu hình kinh tuyến, vĩ tuyến từ mặt Elipxoit lên mặt phẳng giấy bằng chiêu thức toán học .
– Các chiêu thức chiếu bản đồ
+ Phương pháp chiếu Gauss .
Cơ sở nội dung của phép chiếu Gauss : là phép chiếu đồ lồng trụ ngang giữ góc, hình tròn trụ tiếp xúc với quả địa cầu theo một đường kinh tuyến nào đó, trục hình tròn trụ nằm trong mặt phẳng xích đạo và vuông góc với trục quả đất .
Toàn bộ mặt Elipxoit ( toàn cầu ) được chia thành 60 múi, mỗi múi có giá trị 60 kinh tuyến và được đánh số thứ tự từ múi số 1 đến 60 từ Tây sang Đông mở màn từ kinh tuyến gốc .

Đường kinh tuyến tiếp xúc với hình trụ là kinh tuyến giữa (kinh tuyến trung ương). Mỗi múi được chiếu riêng một lần, cứ như vậy tịnh tiến trong hình trụ chiếu từ múi số 1 đến 60. Việt Nam theo cách tính trên nằm ở khoảng 1020 kinh đông đến 1100 kinh đông thuộc hai múi chiếu hình thứ 48 và 49. Sau khi chiếu các múi liên tiếp lên hình trụ, bổ dọc hình trụ, trải ra mặt phẳng có được hình chiếu của trái đất trên mặt phẳng, toàn bộ trái đất có 60 múi chiếu..

+ Phương pháp chiếu UTM
Hiện nay ngoài mạng lưới hệ thống bản đồ Gauss, trong quân đội và một số ít cơ quan nhà nước còn sử dụng thoáng rộng loại bản đồ UTM tái bản do Cục Bản đồ Bộ Tổng tham mưu phát hành. UTM là chữ viết tắt của phép chiếu Universal Transvesal Merecator’s .
Phép chiếu UTM về nguyên tắc cơ bản, cơ sở nội dung giống như phép chiếu Gauss, là phép chiếu đồ giữ góc lồng trụ ngang và cùng dạng công thức với lưới chiếu đồ giữ góc Gauss .
XUTM = 0,9996 XG ; YUTM = 0,9996 YG
Ưu điểm : Như lưới chiếu Gauss, phần sai số tỷ suất chiều dài và sai số diện tích quy hoạnh ( P. ) lưới chiếu UTM nhỏ hơn ; lưới chiếu UTM khác với lưới chiếu Gauss : Trong lưới chiếu UTM hình tròn trụ ngang không tiếp xúc như lưới chiếu Gauss mà cắt Elipxoit ( toàn cầu ) ở hai cát tuyến, cách đều kinh tuyến giữa 180 km về phía Đông và Tây .

+ So sánh phép chiếu UTM khác với phép chiếu hình Gauss :
Mặt chiếu hình không tiếp xúc với kinh tuyến trục mà tiếp xúc với kinh tuyến hai bên cách đều kinh tuyến trục 180 km .
Phép chiếu hình UTM Elipxoit ( toàn cầu ) được quy chiếu thành 60 múi nhưng đánh số múi tọa độ từ múi số 1 – 60 kể từ kinh tuyến 1800 về hướng Đông .
Hệ tọa độ vuông góc vận dụng cho múi chiếu hình, chỉ vận dụng từ 80 vĩ Nam đến 840 vĩ Bắc. Giao điểm của hai trục này là điểm gốc của hệ trục tọa độ với X = 0 Y = 500 km so với Bắc bán cầu X = 10.000 km ; Y = 500 km so với Nam bán cầu .

5. Cách chia mảnh, ghi số hiệu bản đồ

a) Theo phương pháp chiếu Gauss

– Bản đồ tỉ lệ 1 : một triệu :
Chia mặt Trái Đất thành 60 dải chiếu đổ, đánh số từ 1 đến 60. Dài số 1 từ 180 đến 174 ° Tay và tiến dần về phía Đông đến dải số 60. Lãnh thổ trên đất liền của Nước Ta nằm ở dải 48, 49 .
Chia dải chiếu đổ theo vĩ độ từng khoảng chừng 4 ″ kể từ xích đạo trở lên Bắc cực và Nam cực, đánh thứ tự A, B, C …. tính từ xích đạo. Việt Nam thuộc 4 khoảng chừng C, D, E, F .
Mỗi hình thang cong ( 6 ″ kinh tuyến, 4 ″ vĩ tuyến ) là khuôn khổ mảnh bản đồ tỉ lệ 1 : một triệu. Khi ghi số hiệu cho tờ bản đồ 1 : 100.000, ghi tên dài trước, ghi số múi chiếu sau. Ví dụ : TP.HN năm trong 6 F. 48 ( Hình dưới ) .

– Bản đồ tỉ lệ 1 :100.000:

Chia mảnh bản đồ tỉ lệ 1 : một triệu thành 144 ô nhỏ, có khuôn khổ 0 ° 30 kinh tuyến, 0 ° 20 ′ vĩ tuyển là khuôn khổ mảnh bản đồ tỉ lệ 1 : 100.000, số hiệu đánh từ 1 đến 144 ( từ trái qua phải, từ trên xuống dưới ) ghi vào sau số hiệu mảnh bản đồ tỉ lệ 1 : một triệu ( H. 2.5 ) .

Ví dụ : F – 48 – 116 .
– Bản đồ tỉ lệ 1 : 50.000 : Chia khuôn khổ mảnh bản đó tỉ lệ 1 : 100.000 thành 4 ô nhỏ, có khuôn khổ 0 ’ 15 kinh tuyến, 0 ’ 10 ’ vĩ tuyển, đánh số A, B, C, D ( từ trái qua phải, từ trên xuống dưới ) ghi sau số hiệu mảnh bản đồ tỉ lệ T : 100.000 ( Hình dưới ) .
– Bản đồ tỉ lệ 1 : 25.000 :
Chia khuôn khổ mảnh bản đồ tỉ lệ 1 : 50.000 thành 4 ô nhỏ, 07/30 kinh tuyến, 0 ″ 5 ′ vĩ tuyến là khuôn khổ mảnh bản đổ tỉ lệ 1 : 25.000, đánh số a, b, c, d ( từ trái qua phải, từ trên xuống dưới ) ghi sau số hiệu mảnh bản đồ tỉ lệ 1 : 50.000 ( Hình dưới ) .

b) Cách chia mảnh ghi số hiệu bản đồ UTM

– Bản đổ tỉ lệ 1 : một triệu :
Cách chia giống như bản đồ Gauss nhưng lưới chiếu là Lamberl .
Khuôn khổ : Dọc = 4 ° vĩ tuyến, ngang = 6 ° kinh tuyến .
Số hiệu : Cũng kết hợp số dải và múi ( dải chiếu ) ở phía trước có chữ N hoặc S chỉ hướng Bắc, Nam .
Ví dụ : Mảnh Thành Phố Hà Nội : NF – 48 .
– Bản đồ tỉ lệ 1 : 100.000 :
Khu vực Đông Dương và 1 số ít vùng lân cận tọa độ khởi điểm của lưới tam giác cấp I. Tính từ điểm ở phía Tây sông Tram Ban Ấn Độ. Lấy giao điểm của 4 ° Nam và 75 ° Đông làm gốc chia đều lên phía Bắc và sang phía Đông mỗi khoảng chừng là 0 ° 30 ′ có khuôn khổ mảnh bản đồ 0 ° 30 ′ x 0 ° 30 ′ vẽ theo tỉ lệ 1 : 100.000 .
Số hiệu được ghi bằng 2 cặp chữ số ả rập, cặp số dứng trước chỉ giá trị kinh tuyến, cặp số đứng sau chỉ giá trị vĩ tuyến, cập một khởi điểm từ 00 ghi từ trái sang phải, cặp hai khởi điểm từ 01 ghi từ dưới lên trên .
– Bản đồ tỉ lệ 1 : 50.000 :
Chia mảnh bản đổ tỉ lệ 1 : 100.000 thành 4 phần bằng nhau. Đánh số La Mã : I, II, III, IV theo chiều kim đồng hồ đeo tay .
Khuôn khổ : Dọc 0 ° 15 ′ vĩ tuyến, ngang 0 ° 15 ′ kinh tuyến .
Số hiệu ghi chữ số La Mã sau số hiệu bản đồ tỉ lệ 1 : 100.000 .
Ví dụ : 0364II .

6. Nội dung bản đồ

a. Ký hiệu dáng đất

– Đường bình độ

Đường bình độ là đường cong khép kín, nối tiếp những điểm có cùng độ cao trên mặt đất được chiếu lên mặt phẳng bản đồ. Đường bình độ con là đường cơ bản vẽ nét mảnh màu nâu .
Đường bình độ cái, cứ 4 đến 5 đường bình độ con thì người ta về một đường bình độ cái vẽ nét đậm hơn và có ghi chú độ cao .
Đường bình độ 50% khoảng chừng cao đều, để bổ trợ nơi mà đường bình độ con, bình độ cái không bộc lộ rõ được như nơi dốc thoải ( vẽ nét đứt dài ). Đường bình độ phụ để miêu tả những nơi mà những đường bình độ trên không bộc lộ hết ( vẽ nét đứt ngắn, mảnh hơn )

– Khoảng cao đều
Khoảng cao đều của đường bình độ được xác lập bằng cự li tháng đứng giữa hai mặt cắt của hai đường bình độ kể nhau ( tuỳ theo tỉ lệ bản đồ mà pháp luật khoảng chừng cao đều khác nhau .

b. Kí hiệu địa vật

– Kí hiệu vẽ theo tỉ lệ
Là kí hiệu biểu lộ đúng đối sánh tương quan tỉ lệ của địa vật trên thực địa với bản đồ, vẫn giữ được hình dáng và phương hướng thực của địa vật. Loại kí hiệu này thường bộc lộ những địa vật có diện tích quy hoạnh lớn ; sau khi thu nhỏ theo tỉ lệ bản đó vẫn còn phân biệt được hình dáng và hoàn toàn có thể đo, tính được diện tích quy hoạnh của chúng theo bản đồ .
Kí hiệu vẽ theo 50% tỉ lệ là kí hiệu bộc lộ đúng đối sánh tương quan tỉ lệ về chiều dài của địa vật và giữ được phương hướng thực của nó ở thực địa, nhưng vẻ chiều ngang không vẽ theo tỉ lệ .
Loại kí hiệu này dễ bộc lộ địa vật có hình dài như : Đường, mương. máng, sông ngòi, suối nhỏ, thành phố hẹp …
– Kí hiệu không theo tỉ lệ ( vẽ tượng trưng, tượng hình )
+ Là kí hiệu bộc lộ những địa vật có kích thước nhỏ bé, không hề rút theo tỉ lệ bản đổ được. Loại kí hiệu này vẽ tượng trưng, tượng hình .
+ Hướng của kí hiệu có 2 loại :
Loại vẽ theo hướng bắc bản đổ gồm có : Cây độc lập, đình chùa, nhà thời thánh, hang động, lò nung, bảng chỉ đường ..
Loại vẽ theo hướng thực của nó ở thực địa gồm : Cấu, cống, nhà cửa .
– Bên cạnh những kí hiệu vẽ theo tỉ lệ, không theo tỉ lệ người ta còn dùng chữ và số để lý giải làm rõ khoanh vùng phạm vi quy mô, đặc thù của địa vật đố gọi là kí hiệu lý giải .
Các loại kí hiệu :

• Kí hiệu vùng dân cư.
• Kí hiệu một số vật thể độc lập.
• Kí hiệu địa giới.
• Kí hiệu dáng đất.
• Kí hiệu rừng cây và thực vật.
• Kí hiệu thuỷ văn.
• Kí hiệu đường xá.

* Xác định vị trí chính xác kí hiệu

Kí hiệu có hình học hoàn hảo như hình tròn trụ, vuông, tam giác đều … tâm kí hiệu là tâm của hình vẽ. Những kí hiệu có đường đáy như : ống khói, đình, chùa, bia tưởng niệm … là những điểm chính giữa đường đáy. Những kí hiệu không có đường đáy như hang động, lò gạch … là điểm chính giữa đường đầy tưởng tượng. Những kí hiệu có đáy vuông góc như bảng chỉ đường, cây độc lập … là tại đỉnh góc vuông. Cấu, cống, đập … là chính giữa kí hiệu. Đường 1 nét, 2 nét vị trí đúng mực ở giữa đường. Ngoài ra một số ít địa vật được pháp luật riêng như xóm nhỏ là chính giữa hình đen đậm, hàng cây là chính giữa hình tròn trụ kí hiệu .

* Màu Sắc

Màu sắc trên bản đồ thường có tương quan đến địa vật. Trên quốc tế, nhiều nước đều pháp luật dùng sắc tố như sau :

• Màu nâu : Dùng để vẽ và ghi chú trên đường bình dọ, biểu thị các khu vực dân cư khó cháy, tô màu nền đường…
• Màu xanh lá cây (mẫu ve) : Dùng biểu thị sông, suối, ao, hồ, biển, dám lấy, ruộng nước.
• Màu đen: Dùng để về tất cả các kí hiệu còn lại và ghi chú, trang trí bản đồ.
• Màu xanh lam : Dùng để vẽ các kí hiệu về thuỷ văn…

Ngoài 4 màu cơ bản trên nguồn ta còn chung những màu phụ nhằm mục đích làm rõ thêm đặc thù cũng như thông tin của từng loại kí hiệu .

(Nguồn: Giáo trình Giáo dục Quốc phòng và An ninh dùng cho sinh viên các trường Cao đẳng, Đại học)

Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Đồ