Phạt vi phạm hợp đồng xây dựng: 8%, 12% hay không giới hạn? – Blog Luật
KHÁC BIỆT TRONG CHẾ ĐỊNH PHẠT VI PHẠM HỢP ĐỒNG XÂY DỰNG
Xây dựng là một hoạt động giải trí phức tạp, có sự tham gia của nhiều mô hình chủ thể và đối tượng người dùng khác nhau, và cũng tương quan đến nhiều nghành nghề dịch vụ khác nhau trong mạng lưới hệ thống kinh tế tài chính. Hợp đồng thiết kế xây dựng cũng vậy .
Chỉ xét riêng về bản chất của hợp đồng xây dựng, ta đã thấy sự hiện hữu của ít nhất ba yếu tố dân sự, thương mại và xây dựng. Nói một cách cụ thể hơn, hợp đồng xây dựng về cơ bản tạo lập nên một quan hệ dân sự (như được định nghĩa tại Điều 1 của Bộ luật Dân sự) giữa các cá nhân, pháp nhân, mà trong đó các bên tham gia thỏa thuận về quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến hoạt động xây dựng, và trong đa số trường hợp, hoạt động xây dựng này thường là hoạt động thương mại (như được định nghĩa tại Điều 3 Khoản 1 Luật Thương mại). Một cách tương ứng, hợp đồng xây dựng trong đa số trường hợp có thể chịu sự điều chỉnh của pháp luật dân sự, thương mại và xây dựng.
Trên cơ sở khoanh vùng phạm vi pháp lý vận dụng đó, khi xem xét đến giá trị phạt vi phạm hợp đồng kiến thiết xây dựng, 1 số ít lao lý tương quan đã được viện dẫn như sau .
Điều 301 của Luật Thương mại 2005
Mức phạt đối với vi phạm nghĩa vụ hợp đồng hoặc tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên thoả thuận trong hợp đồng, nhưng không quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm, trừ trường hợp quy định tại Điều 266 của Luật này.
Điều 146, Khoản 2 của Luật Xây dựng 2014
Đối với công trình xây dựng sử dụng vốn nhà nước, mức phạt hợp đồng không vượt quá 12% giá trị phần hợp đồng bị vi phạm. Ngoài mức phạt theo thỏa thuận, bên vi phạm hợp đồng còn phải bồi thường thiệt hại cho bên kia, bên thứ ba (nếu có) theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan khác.
Xuất phát từ những pháp luật này, hai giá trị 8 % và 12 % đã được những bên khi thương lượng hợp đồng thiết kế xây dựng tham chiếu đến, và dần trở nên những giá trị thường được sử dụng theo thông lệ thị trường .Tuy nhiên, từng giá trị nói trên đều tiềm ẩn những hạn chế và tranh cãi nhất định .
Việc áp dụng mức trần phạt vi phạm 8% theo quy định của Luật Thương mại 2005 từng có ý kiến cho rằng là không phù hợp, với nghi vấn liệu hợp đồng xây dựng có phải là đối tượng bắt buộc điều chỉnh của Luật Thương mại 2005 hay không. Nhận định này được đưa ra chủ yếu dựa trên cơ sở định nghĩa của hợp đồng xây dựng theo Điều 138, Khoản 2 của Luật Xây dựng 2014 rằng “hợp đồng xây dựng là hợp đồng dân sự được thỏa thuận bằng văn bản giữa bên giao thầu và bên nhận thầu để thực hiện một phần hay toàn bộ công việc trong hoạt động đầu tư xây dựng“.
Ở chiều ngược lại, pháp luật về mức trần phạt vi phạm 12 % trong Luật Xây dựng năm trước lại được gán cùng mô hình khu công trình kiến thiết xây dựng sử dụng vốn nhà nước .Vậy, đâu là một chuẩn mực chung về mức trần phạt vi phạm hoàn toàn có thể vận dụng thoáng rộng cho toàn bộ hợp đồng kiến thiết xây dựng ? Phải chăng nếu đặt sang một bên đặc thù nguồn vốn được sử dụng, lao lý phạt vi phạm 8 % theo Luật Thương mại 2005 sẽ trở thành chuẩn mực chung bắt buộc vận dụng cho toàn bộ hợp đồng thiết kế xây dựng ?
THỎA THUẬN VỀ PHẠT VI PHẠM HỢP ĐỒNG XÂY DỰNG
Để vấn đáp những câu hỏi trên, trước hết cần xem xét nguyên tắc vận dụng văn bản pháp lý .Theo pháp luật tại Điều 156, Khoản 2 và Khoản 3 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm ngoái, trong trường hợp những văn bản quy phạm pháp luật có pháp luật khác nhau về cùng một yếu tố thì “ vận dụng văn bản có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý cao hơn “, và nếu những văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan phát hành, thì “ vận dụng pháp luật của văn bản quy phạm pháp luật phát hành sau “ .Bên cạnh nguyên tắc vận dụng văn bản pháp lý theo lao lý tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm ngoái, còn có một nguyên tắc vận dụng văn bản pháp lý khác trong mạng lưới hệ thống dân luật ( civil law ) là “ ưu tiên vận dụng luật chuyên ngành trước luật chung ”, vốncó nguồn gốc từ Luật La Mã ( lex specialis derogat legi generali ) ( 1 ). Mặc dù nguyên tắc này không được biểu lộ rõ ràng trong Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm ngoái, nhưng lại được cụ thể hóa trong những văn bản quy phạm pháp luật riêng không liên quan gì đến nhau. Ví dụ như pháp luật tại Điều 4 của Luật Thương mại 2005 rằng “ hoạt động giải trí thương mại đặc trưng được pháp luật trong luật khác thì vận dụng pháp luật của luật đó ” và “ hoạt động giải trí thương mại không được pháp luật trong Luật thương mại và trong những luật khác thì vận dụng pháp luật của Bộ luật dân sự “ .Trong ba yếu tố cơ bản của hợp đồng kiến thiết xây dựng đề cập ở phần đầu, có lẽ rằng hai yếu tố dân sự và thiết kế xây dựng đã hiển nhiên sống sót, như được gồm có trong định nghĩa tại Điều 138, Khoản 2 của Luật Xây dựng năm trước. Trong khi đó, thương mại lại là yếu tố không bắt buộc. Trên thức tế, phạm trù “ hợp đồng kiến thiết xây dựng ” theo ý chí của Luật Xây dựng năm trước là toàn bộ những hợp đồng kiến thiết xây dựng được giao kết giữa bên nhận thầu và bên giao thầu, không chăm sóc đến việc những bên này là cá thể hay pháp nhân và liệu cả hai bên khi tham gia vào hợp đồng kiến thiết xây dựng đều có mục tiêu sinh lợi hay không. Một cách tương ứng, định nghĩa của hợp đồng kiến thiết xây dựng tại Điều 138, Khoản 2 của Luật Xây dựng năm trước đã đơn thuần xác lập hợp đồng thiết kế xây dựng là hợp đồng dân sự, một yếu tố bao quát hơn để tương thích với phạm trù đó. Làm rõ điều này, để thấy rằng mức trần phạt vi phạm 8 % theo Điều 301 của Luật Thương mại 2005 vốn dĩ sẽ không hề được mặc nhiên vận dụng hay loại trừ cho toàn bộ hợp đồng thiết kế xây dựng .Nhưng ngay cả khi một hợp đồng thiết kế xây dựng đã được chứng tỏ là thanh toán giao dịch thương mại nhằm mục đích mục tiêu sinh lợi, thì việc vận dụng mức trần phạt vi phạm theo pháp luật của Luật Thương mại 2005 vẫn còn sống sót điểm không tương thích .Như trình diễn ở trên, trong trường hợp này, mạng lưới hệ thống pháp lý Nước Ta cung ứng một số ít nguyên tắc xử lý xích míc gồm ( i ) vận dụng văn bản có hiệu lực hiện hành pháp lý cao hơn, ( ii ) vận dụng lao lý của văn bản quy phạm pháp luật phát hành sau và ( iii ) ưu tiên vận dụng luật chuyên ngành trước luật chung. Trong đó, nguyên tắc thứ nhất không được vận dụng vì cả ba văn bản quy phạm pháp luật được xem xét đến gồm có Bộ luật Dân sự năm ngoái, Luật Thương mại 2005 và Luật Xây dựng năm trước đều do Quốc hội phát hành, và do đó, có hiệu lực thực thi hiện hành pháp lý ngang bằng trong mạng lưới hệ thống văn bản quy phạm pháp luật Nước Ta, như theo lao lý tại Điều 4 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm ngoái .
Đến với nguyên tắc tiếp theo, có thể thấy Bộ luật Dân sự 2015 và Luật Xây dựng 2014 sẽ được ưu tiên áp dụng hơn, vì là những văn bản quy phạm pháp luật được ban hành sau so với Luật Thương mại 2005.
Còn nếu xem xét đến tính đặc trưng của quan hệ pháp lý, hợp đồng kiến thiết xây dựng hoàn toàn có thể được phân định theo thứ tự như sau : Dân sự → Thương mại → Xây dựng. Điều này là phụ hợp với lao lý tại Điều 4 của Luật Thương mại 2005 rằng “ hoạt động giải trí thương mại đặc trưng được lao lý trong luật khác thì vận dụng lao lý của luật đó ” và “ hoạt động giải trí thương mại không được pháp luật trong Luật thương mại và trong những luật khác thì vận dụng lao lý của Bộ luật dân sự “ .Trên cơ sở những nguyên tắc vận dụng văn bản pháp lý nêu trên, hãy cùng nhìn lại pháp luật tương quan đến phạt vi phạm theo Bộ luật Dân sự năm ngoái, Luật Thương mại 2005 và Luật Xây dựng năm trước .
Điều 418, Khoản 1 và Khoản 2 của Bộ luật Dân sự 2015
Phạt vi phạm là sự thỏa thuận hợp tác giữa những bên trong hợp đồng, theo đó bên vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm phải nộp một khoản tiền cho bên bị vi phạm .Mức phạt vi phạm do những bên thỏa thuận hợp tác, trừ trường hợp luật tương quan có lao lý khác .
Điều 301 của Luật Thương mại 2005
Mức phạt đối với vi phạm nghĩa vụ hợp đồng hoặc tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên thoả thuận trong hợp đồng, nhưng không quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm, trừ trường hợp quy định tại Điều 266 của Luật này.
Điều 146, Khoản 1 và Khoản 2 của Luật Xây dựng 2014
Thưởng, phạt hợp đồng thiết kế xây dựng phải được những bên thỏa thuận hợp tác và ghi trong hợp đồng .
Đối với công trình xây dựng sử dụng vốn nhà nước, mức phạt hợp đồng không vượt quá 12% giá trị phần hợp đồng bị vi phạm. Ngoài mức phạt theo thỏa thuận, bên vi phạm hợp đồng còn phải bồi thường thiệt hại cho bên kia, bên thứ ba (nếu có) theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan khác.
Có thể thấy, Luật Xây dựng năm trước trao quyền thỏa thuận hợp tác về phạt vi phạm ( gồm có mức trần phạt vi phạm ) cho những bên, và chỉ trấn áp mức trần phạt vi phạm trong trường hợp khu công trình thiết kế xây dựng có sử dụng vốn nhà nước. Nội dung này nhìn chung là tương tự như với pháp luật tương quan tại Bộ luật Dân sự năm ngoái, rằng phạt vi phạm là sự thỏa thuận hợp tác giữa những bên trong hợp đồng, và cũng tương thích với một trong những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự được lao lý tại Điều 3, Khoản 2 của Bộ luật Dân sự năm ngoái, rằng “ mọi cam kết, thỏa thuận hợp tác không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội có hiệu lực hiện hành triển khai so với những bên và phải được chủ thể khác tôn trọng “. Trong khi đó, Luật Thương mại 2005, dù xem xét dưới góc nhìn thời hạn phát hành hay luật chuyên ngành, đều có thứ tự ưu tiên vận dụng thấp hơn so với Luật Xây dựng năm trước .Nói tóm lại, từ những lao lý pháp lý tương quan và nghiên cứu và phân tích về nguyên tắc vận dụng pháp lý vừa trình diễn, có cơ sở để nhận định và đánh giá rằng so với một hợp đồng thiết kế xây dựng thuần túy, nếu không có sự tham gia của nguồn vốn nhà nước, thì nội dung phạt vi phạm và mức trần phạt vi phạm trọn vẹn thuộc thỏa thuận hợp tác của những bên, và không có một số lượng giới hạn theo luật định nào bắt buộc phải được vận dụng .( 1 ) Guide to Latin in International Law – Aaron X. Fellmeth and Maurice Horwitz
Please leave this field empty
Chào bạn 👋
Cảm ơn bạn đã quan tâm đến Blog Luật.
Bạn có thể đăng ký email để nhận thông báo khi Blog Luật có bài viết mới
Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Tin
