Thấy gì từ vụ việc chính quyền Sa Pa ‘xử lý’ Nữ thần Tự do? – BBC News Tiếng Việt
Thấy gì từ vụ việc chính quyền Sa Pa ‘xử lý’ Nữ thần Tự do?
- Nguyễn Giang
- bbcvietnamese.com
22 tháng 4 2021
Nguồn hình ảnh, AnSaPa
Chụp lại hình ảnh,
Bức tượng ở Sa Pa ‘ sẽ được chuyển thành tượng người đàn ông H’mong ‘ – theo những báo việt nam hôm 22/04
Tin mới nhất từ Sa Pa, điểm du lịch yêu thích của người Việt Nam và du khách ngoại quốc lâu nay ở Việt Nam là chính quyền đã “xử lý đúng pháp luật” Tượng Nữ thần Tự do.
Người chủ điểm du lịch check-in AnSaPa cho biết ông sẽ chỉnh sửa bức tượng nữ thần tự do theo hướng thân thiện hơn với văn hóa truyền thống địa phương, đơn cử ‘ vương miện ” của tượng nữ thần sẽ được bỏ đi, thay vào đó là mũ nồi của người đàn ông người H’Mong .Ngọn đuốc tự do sẽ chuyển thành tấm khiên của người dân tộc thiểu số .
Nhiều ý kiến nhưng căn nguyên của vấn đề là ở đâu?
Ngay từ khi việc nổ ra, hội đồng mạng Facebook đã có nhiều quan điểm khác nhau .Có người nói đây rõ ràng là khu công trình chưa đạt trình độ thẩm mỹ và nghệ thuật, cần dẹp bỏ, hoặc có quan điểm nhạo rằng ai lại ” rước thần Tự do về để chôn sống 50% thân ” như vậy .Có vẻ như hình tượng Nữ thần Tự do dễ gây dị ứng với một số ít giới .Lâu nay đây là hình ảnh bị tuyên truyền ở Nước Ta gắn với Hoa Kỳ, với chủ nghĩa tự do, với di sản thực dân đế quốc .Một bức nhỏ, của Pháp đặt ở Thành Phố Hà Nội thời thực dân ( tượng Bà Đầm Xoè ) từng bị kéo đổ năm 1945 .Xét ra, việc có tượng Nữ thần Tự do – như ở Hoa Kỳ, Pháp và ở hàng chục vương quốc trên quốc tế, là chuyện đáng ra không có gì phải do dự về văn hóa truyền thống .
Thứ nhất, đây là tượng Libertas, Nữ thần của người La Mã cổ đại, về gốc gác không liên quan gì đến ‘diễn biến hòa bình’ hay chủ nghĩa thực dân.
Chiếc vương miện mà bản trên tượng ở Sa Pa sắp bị đổi thành ‘ mũ đàn ông ‘ là hình tượng cho những đại dương và lục địa, không phải vương miện gai trên đầu chúa Giê Su của Ki Tô giáo, vốn là tôn giáo sinh sau tôn giáo đa thần của La Mã .Thứ hai, những hình tượng tự do này rất tương thích với Tuyên ngôn của VNDCCH mà quản trị Hồ Chí Minh đọc sau Cách mạng Tháng 8/1945 .Vì ‘ tự do ‘ ở Tuyên ngôn Độc lập Hoa Kỳ mà Hồ Chí Minh lấy cảm hứng, và vẫn có trong dòng chữ ” Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ‘, cũng đến từ Cách mạng Pháp : Tự do – Bình đẳng – Bác ái .Cộng hòa Pháp, tự hào với những khẩu hiệu giải phóng xã hội khỏi chuyên chế phong kiến, đã dùng lại hình tượng Nữ thần Tự do mà người La Mã xây nhằm mục đích tôn thờ vĩ nhân của họ như Cicero, Ceasar, để tôn vinh tự do của nền chính trị công dân .Cũng chính nước Pháp đã giúp Hoa Kỳ xây bức tượng Nữ thần Tự do ở Thành Phố New York, to gấp nhiều lần bản gốc ở bên sông Sein, Paris .Kiến trúc sư Gustave Eiffel thiết kết khung thép cho bức tượng Lady Liberty của Mỹ năm 1886 .
Nguồn hình ảnh, Thinkstock
Chụp lại hình ảnh,
Tượng Nữ thần Tự do ở MỹVẫn Gustave Eiffel là người phong cách thiết kế cầu Long Biên – cây cầu Rồng Bay – cho Thành Phố Hà Nội, dù ông không sang Đông Dương để chỉ huy thực thi .Một năm sau Tượng Nữ thần Tự do vươn cao trên hòn đảo Liberty Island, Manhattan, Hoa Kỳ thì bức nhỏ hơn được người Pháp đem sang Thành Phố Hà Nội dự Đấu xảo 1887, rồi để lại .Có lẽ việc ” khai hóa ” của thực dân Pháp không thuyết phục được người Nam nên bức tượng này có số phận khá long đong, từng đặt ở trên Tháp Rùa giữ Hồ Hoàn Kiếm, ở Cửa Nam … và năm 1945 thì bị đập .Phải nói rằng dù tất cả chúng ta có ghét chính sách thực dân đế quốc thì cũng phải công nhận những tượng, tượng đài và những khu công trình kiến trúc Pháp xây ở Nước Ta có thẩm mỹ và nghệ thuật hơn nhiều khu công trình sau này .
Từ tượng đài tới các giá trị khác
Tượng đài nói chung, ngoài giá trị trang trí, tạo điểm nhấn cho khoảng trống công cộng, còn chuyển tải thông điệp văn hóa truyền thống, gồm cả văn hóa truyền thống chính trị .Bởi vậy, việc xây tượng hay dỡ bỏ đều gây ra xúc cảm khác hẳn việc … xây một bức tường hay dọn một trụ cầu bê-tông .Tôi chú ý thấy báo Nước Ta gần đây mới ” ngỡ ngàng ” là tượng Nữ thần Tự do từng xuất hiện ở TP.HN, chứng tỏ việc tuyên truyền xóa hẳn trí nhớ chung đi thật hiệu suất cao .Khẩu hiệu ‘ Tự do ‘ sau đó trở thành lá bài trong Chiến tranh Lạnh, đối nghịch với phe XHCN và miền Bắc việt nam .Nhưng thời nay quốc tế đã khác, nhiều yếu tố đều được kiểm soát và điều chỉnh lại ; trái đất hoà đồng, san sẻ hơn .Cùng lúc vẫn còn không ít người ở Nước Ta liên tục dị ứng với khái niệm tự do, vì ” tự do ngôn luận ‘, ‘ tự do cá thể ” liên tục bị đặt vào thế trái chiều với ‘ tập thể ‘, với ‘ tôn ti trật tự ‘ …Cá nhân tôi nhìn hình đăng trên mạng xã hội thì thấy bức tượng ở Sa Pa chưa đạt, khá thô sơ nhưng cứ để thế cũng chẳng sao .Du khách quốc tế không trông đợi những tác phẩm siêu đẳng như Guggenheim Museum ở Sa Pa mà có khi lại thích kiểu mộc mạc miền núi của ‘ vườn tượng ‘ cá thể .Việc hấp tấp vội vàng ” bản địa hóa ‘, biến Nữ thần La Mã thành một người đàn ông quả là chuyện nực cười .Việc cần làm là dữ thế chủ động gia nhập và đồng điệu những hình tượng bền vững và kiên cố của văn hóa truyền thống châu Âu mà nay đã thành phổ cập trên quốc tế .Không kể những nước châu Âu, Mỹ Latinh, tượng Nữ thần tự do đã xuất hiện ở Ấn Độ, Pakistan, Nhật Bản, Nước Singapore, Trung Quốc …Bạn thử tìm trong Google Search từ khóa ‘ statues of Liberty ‘ sẽ ra địa chỉ, ảnh của hàng chục điểm có tượng Nữ thần Tự do ở rất nhiều nước .
Riêng Trung Quốc tượng này có ở mấy tỉnh liền, và tại Thâm Quyến thì Nữ thần Tự do đứng trong công viên Window of The World với phiên bản nhiều tượng nổi tiếng thế giới.
Đây là cách làm hơi giống việc xây tượng lạ và vui, lôi cuốn hành khách của chủ cơ sở du lịch Sa Pa .
Việc làm của điểm du lịch check-in AnSaPa xét ra là tự phát nhưng không có gì xấu và sai.
Có chăng là Nước Ta đang thiếu hẳn một đường lối kiến thiết xây dựng tượng đài, hoặc những pháp luật xây những theme parks sao cho tương thích với trào lưu quốc tế, tránh việc ‘ tự phát ‘ dựng tượng, rồi cũng ‘ tự phát ‘ bắt nữ thần phải ‘ biến thành đàn ông ‘ .
Xem thêm:
Source: https://thevesta.vn
Category: Giải Trí
