Kiến thức về thẩm mỹ và nghệ thuật trang trí

Những kiến thức chung về nghệ thuật trang trí

1. Trang trí là gì?

Theo cách hiểu thường thì, trang trí là thẩm mỹ và nghệ thuật làm đẹp. Nó giúp cho đời sống xã hội thêm đa dạng và phong phú và con người hoàn thành xong hơn. Ý thích làm đẹp, mong ước cái đẹp luôn sống sót trong mỗi con người dù người đó là ai và sống trong thực trạng nào. Những dịp nghỉ lễ, ngày Tết, ai cũng muốn ngăn nắp thật sạch, mặc những bộ quần áo đẹp nhất của mình, trang trí nhà cửa sao cho mê hoặc, thật sạch và xinh xắn. Đường phố được trang hoàng bằng những băng rôn, khẩu hiệu, cờ hoa v.v …

Trong những cuộc hội họp quan trọng thì việc trang trí hội trường được sẵn sàng chuẩn bị rất kỹ lưỡng vì nó chính là bộ mặt của đơn vị chức năng đứng ra tổ chức triển khai .
Trong đời sống hàng ngày, rất nhiều vật phẩm mà ta thường sử dụng như bát, đĩa, ấm chén, lọ, khăn bàn, quần áo, đồng hồ đeo tay, xe đạp điện, xe máy, xe hơi, bàn và ghế, giường tủ v.v … toàn bộ đều có những họa tiết trang trí nhằm mục đích làm cho vật đó đẹp thêm, hâp dẫn và có giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ hơn. Những hình trang trí đó rất phong phú và đa dạng, nhằm mục đích làm cho vật phẩm đẹp hơn, tạo cho người xem cảm xúc thân mật hơn. Đó chính là nét điển hình nổi bật của thẩm mỹ và nghệ thuật trang trí .
Vì vậy, trang trí là những cái đẹp do con người phát minh sáng tạo ra nhằm mục đích Giao hàng cho đời sống, giúp cho đời sống con người và xã hội trở nên tốt đẹp và triển khai xong hơn .

2. Trang trí giúp con người nâng cao nhận thức thẩm mỹ

Có nhiều cách nhìn và cách bộc lộ trang trí khác nhau. Nó phụ thuộc vào vào cách sống, trình độ văn hóa truyền thống và năng lực nhận ra của mỗi người. Trang trí bắt nguồn từ đời sống thực tiễn và nó quay lại Giao hàng cho chính đời sống thực tiễn ấy. Cái đẹp luôn luôn được coi trọng và nó sẽ sống sót vĩnh hằng. Còn những cái xấu, thị hiếu thẩm mỹ và nghệ thuật kém mà nó trong thời điểm tạm thời được tiếp đón trong một thời hạn nhất định rồi tự nó sẽ bị đào thải .
Trải qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, những khu công trình kiến trúc và thẩm mỹ và nghệ thuật cổ của tất cả chúng ta là cái đẹp còn trụ lại, trở thành những cột mốc ghi lại cho quá trình đó như chùa Tây Phương, chùa Bút Tháp, đình Tây Đằng, phố cổ Hội An, cung đình Huế v.v … Những đề tài được cha ông tất cả chúng ta đưa vào sử dụng và điều tra và nghiên cứu phát minh sáng tạo làm ra những họa tiết trang trí trên trống đồng, đồ đồng Đông Sơn, đồ gốm sứ thời Lê, Nguyễn … đều được khai thác từ vạn vật thiên nhiên và đời sống thông thường thân mật với con người như cây cối, hoa lá, động vật hoang dã, con người .

Các họa tiết hoa văn trang trí trên trống đồng

Trống đồng

Trong số những cổ vật còn lại tượng trưng cho nền văn hóa truyền thống Nước Ta cổ xưa có bộ trống đồng Đông Sơn với đường nét trang trí rất là nhiều mẫu mã. Trống đồng của ta không giống như những trống đồng tìm được tại những vương quốc khác trong khu vực Khu vực Đông Nam Á. Nó có giá trị cao về mặt thẩm mỹ và nghệ thuật cũng như về kỹ thuật chế tác, là mô hình nổi trội rất là độc lạ của thẩm mỹ và nghệ thuật đúc đồng thời văn hóa truyền thống Đông Sơn. Dù tả người, tả vật hay những hoa văn trang trí, hàng loạt được sắp xếp uyển chuyển theo mạng lưới hệ thống mạch lạc, khúc triết, cách biểu lộ rất hài hòa chứng tỏ trình độ hiểu biết, cách nhìn, phát minh sáng tạo của ông cha ta hàng ngàn năm trước đã đạt tới trình độ cao. Những nét đẹp đó được đưa trở lại đời sống giúp nâng cao óc thẩm mỹ và nghệ thuật cho người xem .

2. Nguồn gốc và lịch sử phát triển:

a. Nguồn gốc :
Nghệ thuật trang trí được hình thành và tăng trưởng qua quy trình lao động sản xuất và đấu tranh sống sót của con người. Kể từ thời sơ khai của lịch sử vẻ vang, khi con người còn ở trong những hang động, sống dọc theo những triền sông, họ đã biết sử dụng những công cụ thô sơ như đoạn cây, hòn đá làm công cụ hướng đến, săn bắt để sinh sống. Dần dà họ làm cho những công cụ đó hoàn hảo nhất và dễ sử dụng hơn, biết ghi lại vào những công cụ để khẳng định chắc chắn vật phẩm của mình. Cứ thế nâng dần lên thành những hình trang trí cho thích mắt và chế tác ra nhiều công cụ ship hàng cho đời sống như : rìu, dao, ấm, chén, chiêng, cồng v.v … Loài người cho tới nay đã trải qua năm hình thái kinh tế tài chính – xã hội và mỗi lần đổi khác những hình thái ấy là những cuộc cách mạng thực sự, làm đổi khác trình độ sản xuất theo khunh hướng ngày một văn minh, đời sống của loài người cũng ngày càng trở nên hoàn thành xong hơn. Các mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật chính là những dấu ấn rõ nét ghi lại những bước tiến hóa ấy qua từng thời đại. Tại những di chỉ khảo cổ được biết đến, người ta tìm thấy những hình khắc trên những hang, vách đá mô tả cảnh săn bắn như hang Ô-ri-nhắc ( Pháp ), An-ta-ru-ra ( Nga ), hang động ở Tây Ban Nha, Goa-tê-ma-la … Những hình khắc mô tả cảnh hoạt động và sinh hoạt hay tôn giáo như Kim tự tháp Ai Cập, tượng Phật khắc vào núi đá ở Áp-ga-ni-xtan … Cùng với những dân tộc bản địa khác nhau trên Trái Đất, người Việt cổ cũng có những sự tăng trưởng tương tự như về mỹ thuật trang trí của mình trên những vật dụng thực dụng bằng gỗ, đá, sắt, đồng … Những nét chạm khắc trên mặt trống, tang trống đồng Ngọc Lũ, Đông Sơn ở thời kỳ đồ đồng hai hòa, tinh xảo và rất ngặt nghèo trong bố cục tổng quan sắp xếp cũng như phong thái tạo hình biểu lộ một nền văn hóa truyền thống tăng trưởng cao .
Nghệ thuật phản ánh nhận thức của con người. Chúng ta biết rằng nghệ thuật và thẩm mỹ nói chung và mỹ thuật trang trí nói riêng Giao hàng cho những mục tiêu, nhu yếu của con người, tăng trưởng theo tiến trình tiến hóa của trái đất. Ngày nay, do nhu yếu tăng trưởng cao của nền kinh tế tài chính, khoa học kỹ thuật không ngừng đưa con người đến những tìm tòi phát minh sáng tạo, mở ra cho mỹ thuật trang trí nhiều mô hình mới bằng cái nhìn của trí tuệ cộng với máy móc văn minh. Từ đó đã tăng trưởng nhiều trào lưu thẩm mỹ và nghệ thuật để cung ứng được sự tiến hóa to lớn toàn thế giới. Song những hình thái trang trí dù đơn thuần hay phức tạp, phức tạp hay cầu kỳ đều xuất phát từ đời sống trong thực tiễn sinh động trải qua tư duy phát minh sáng tạo của con người để thể hiện nó một cách hoàn mỹ nhất .

Tranh vẽ các hang động ở Australia

Trang trí trên các dụng cụ lao động thô sơ thời kỳ đồ đồng

b. Sự hình thành và tăng trưởng của thẩm mỹ và nghệ thuật trang trí : Nguồn gốc tăng trưởng của nghệ thuật và thẩm mỹ trang trí được bắt nguồn từ sự đấu tranh sống sót để bảo vệ cho bản thân mình cũng như của hội đồng xã hội. Từ đó, nó được tăng trưởng và nâng cao qua từng thời đại. Từ những hình vẽ đơn sơ trong những hang động đến những hình vẽ cầu kỳ, phức tạp hơn như những Kim tự tháp Ai Cập, thẩm mỹ và nghệ thuật thời Phục Hưng ở Vê-ni-dơ ( Italy ), những di tích lịch sử La Mã cổ đại, Vạn lý Trường Thành, Khải Hoàn Môn ( Trung Quốc ), tượng Phật ( Afghanistan ), đền Ăng-co vát ( Campuchia ), cố đô Huế, thành nhà Hồ ( Nước Ta ) … Tất cả những di sản văn hóa truyền thống quý báu đó ghi lại sự tăng trưởng của quả đât về kĩ năng, nhận thức và óc phát minh sáng tạo đáng kính nể .
Nghệ thuật trang trí ở Nước Ta cũng tăng trưởng theo trào lưu chung của sự tăng trưởng xã hội. Thời Lý, Trần, Lê, Nguyễn …, mỗi tiến trình đều để lại những khu công trình nghệ thuật và thẩm mỹ có giá trị. Nhưng do khí hậu nhiệt đới gió mùa khắc nghiệt nên nhiều khu công trình thiết kế xây dựng bằng tre, gỗ trước thế kỷ XV đã bị tàn phá. Nay chỉ còn lại những ngôi đình cổ như Lỗ Hạnh ( Bắc Giang ), Tây Đằng ( Hà Tây ), Đình Bảng ( Thành Phố Bắc Ninh ), chùa Trầm, chùa Tây Phương, Bút Tháp …
Những đồ đồng như trống đồng Đông Sơn, Ngọc Lũ với những hình trang trí hoa văn cách điệu rất có giá trị về mặt văn hóa truyền thống, nghệ thuật và thẩm mỹ. Đồ sành sứ cũng mang dáng dấp dân tộc bản địa Việt rõ nét với những hình hoa văn độc lạ .

Đến Angko Wat – Campuchia

Đền Patheon (Hy Lạp)

3. Đặc trưng xã hội của nghệ thuật trang trí:

a. Tính dân tộc bản địa : Mỗi dân tộc bản địa có nền văn hóa truyền thống riêng của mình. Văn hóa nước ta chịu ảnh hưởng tác động của nền văn hóa truyền thống Trung Quốc, nhưng không bị nó đồng nhất mà biến nó thành những nét văn hóa truyền thống riêng của Nước Ta. Ví dụ, đình chùa của tất cả chúng ta cũng có những mái vòm cong nhưng khác với quy mô to cao đồ sộ của Trung Quốc, mà mang dáng dấp một mái nhà nông thôn hiền lành và thân mật, gắn chặt với đời sống và nếp nghi của người dần Nước Ta .
Nền thẩm mỹ và nghệ thuật trang trí của những nước ở châu Á đều tăng trưởng từ nền văn minh lúa nước. Tuy nhiên, mỗi dân tộc bản địa có cái nhìn và cách bộc lộ khác nhau. Có thể chứng minh điều này qua phong thái vẽ của ba nước : Nước Ta, Trung Quốc và Nhật Bản .

Rồng thời Trần, chạm gỗ ở chùa Thái Lạc (Hưng Yên)

Rồng thời Lê Sơ, chạm đá ở bia lăng Lê Thái Tổ (Bản rập của Viện Mỹ thuật)

Tranh của Việt Nam: chất dân gian, thô mộc, gần gũi với người dân

Tranh của Trung Quốc: Nét vẽ khoáng đạt, bay bướm luôn kết hợp hình vẽ và chữ viết, rất chú trọng tới các mảng trống

– Tranh của Trung Quốc : Nét và hình hòa quyện rất tinh xảo. Nét vẽ tinh xảo, mềm mịn và mượt mà bộc lộ kĩ năng của những nghệ nhân Trung Quốc. Mảng màu lớn tích hợp tài tình trong một khoảng trống rộng .
– Tranh của Nhật Bản : Ảnh hưởng cách vẽ Trung Quốc nhưng mang đậm nét văn hóa truyền thống dân tộc bản địa Nhật. Khai thác triệt để những họa tiết trang trí. Những mảng màu to nhỏ kết nối với nhau rất sinh động. Khi nhìn vào, người ta nhận ra ngay phong thái vẽ Nhật .
– Tranh của Nước Ta : Ảnh hưởng văn hóa truyền thống Trung Quốc nhưng nét vẽ thân thiện với người dân lao động, nét vẽ mộc mạc, khái quát, tinh xảo .

Tranh của Nhật Bản: Yếu tố trang trí cách điệu cao, nét kết hợp với các mảng hình lớn

b. Tính tôn giáo : Nghệ thuật trang trí phản ánh tính tôn giáo rất rõ nét. Chúng ta so sánh phần kiến trúc và trang trí để vật chứng .
Đạo Phật : Thiết kế mái có độ to lớn hơn thân nhà tạo sự vững chãi, thân thiện với con người. Toàn bộ cấu trúc và trang trí trong những chùa rất hiền hòa và gần với môi trường tự nhiên xung quanh. Tượng Phật luôn ngồi tọa lạc trên tòa sen gây cảm xúc thanh tịnh, hiền hòa, nét mặt thân thiện thân thiện với mọi người. Ông Thiện, ông Ác hoặc 1 số ít tượng khác mắt phượng mày ngài nhưng đều phảng phất nét của những người dân lương thiện .

Đình Đình Bảng ở Từ Sơn, Bắc Ninh (nửa đầu thế kỷ XVIII)

Tính tôn giáo trong nghệ thuật trang trí và kiến trúc

Đạo Thiên Chúa : Với khunh hướng thẳng và cao, thiên hướng vươn lên Thiên đàng, nơi có Chúa Trời ngự trị. Phần trang trí trong nhà thời thánh cũng thiên về khunh hướng vút cao lên khung trời với những thiên thần vẫy gọi tạo sự uy nghi huyền bí và rất thiêng .
Đạo Hồi : Theo phong thái riêng của mình, thờ phụng Thần Mặt trăng và Thánh Mohamed. Cấu trúc vòm tròn và cong. Trang trí trong nhà thời thánh cũng đơn thuần, đa phần là những họa tiết trang trí xung quanh tường và vòm trần ( do nghi lễ tôn giáo tập thể nên cần khoảng chừng không rộng .
c. Tính xã hội và tính giai cấp : Được biểu lộ rất rõ nét trong cách bài trí ở những thứ bậc và giai cấp trong xã hội. Tỏ rõ lợi thế của những những tầng lớp trên cũng như vị trí xã hội của người lao động .
* Trang trí cung đình : Thường sử dụng hình tượng long, ly, quy, phượng tượng tửng cho quyền lực tối cao thanh cao. Các hình tượng được cách điệu hóa và bộc lộ bằng màu vàng ( sơn son thế vàng ) tạo sự uy nghi trang trọng .

Đồ chạm trổ trong phủ chúa Trịnh

* Trang trí nơi thờ cúng như đình, chúa, miếu mạo : Các họa tiết hoa văn trang trí mà ta thường thấy là hình tượng hoa sen, hoa cúc. Cách trang trí tạo cảm xúc rất linh, sang chảnh .

Rồng chạm đá ở chùa Phật Tích

* Trang trí nơi hội họp ( ở thời đại văn minh ) : Các hình tượng mang tính lịch sử dân tộc, sang chảnh nhưng gây cảm xúc ấm cúng, thân thiện .

Một mái chùa ở làng quê Việt Nam

* Trang trí nơi hoạt động và sinh hoạt dân dã : Là hình tượng phóng khoáng, hồn nhiên, khỏe mạnh mang tính tầm trung, quần chúng .
d. Tính văn minh và dân tộc bản địa trong nghệ thuật và thẩm mỹ trang trí :
Con người luôn luôn hướng đến cái mới bởi đã tìm ra những điều huyền bí của vạn vật thiên nhiên và đời sống. Nghệ thuật Giao hàng đời sống nên nó cũng luôn luôn và không ngừng phát minh sáng tạo, bởi nếu ngừng có nghĩa là sẽ bị đào thải khỏi sự tăng trưởng chung của trái đất .
Ngày nay, tất cả chúng ta được tiếp cận hàng ngày với hội đồng quốc tế nên cũng tiếp thu được nhiều điều hay, mới mẻ và lạ mắt. Ví dụ sơn mài Việt nam trước kia hầu hết chỉ dùng để trang trí đồ mỹ nghệ, những đồ thờ cúng và trang trí cung đình, đền chùa v.v … Ngày nay, vật liệu này đã được chuyển tải thành những tác phẩm hội họa có tầm cỡ. Người ta không chỉ sử dụng vật liệu truyền thống lịch sử mà còn tăng trưởng nhiều thể loại mới, nhiều mẫu mã để miêu tả. Hình, màu đưa vào những thể loại trang trí cũng biến hóa về cách nhìn và sự tạo dáng. Lớp những họa sỹ trẻ sáng tác tranh sơn mài với những vật liệu văn minh được kết nối với vật liệu truyền thống lịch sử để đưa tới người xem sáng tạo độc đáo và thông điệp mới .
Nhiều cơ sở nổi tiếng như sành da lươn Phù Lãng, sành nâu Hương Canh, sứ Thành Phố Hải Dương, sứ Bát Tràng, sứ Đồng Thượng thực sự đã được thổi một luồng sinh khí mới để phát minh sáng tạo ra những tác phẩm mang tính hiện đại cao nhằm mục đích hội nhập với thị trường quốc tế, mang lại quyền lợi thiết thực cho quốc gia. Ngành trang trí ứng dụng trên mây tre đan, dệt may, thêu, ren v.v … cũng ngày càng có chỗ đứng vững chãi trong và ngoài nước với tính phát minh sáng tạo mang xu thế tân tiến, tương thích với sở trường thích nghi con người .

Rối nước – Nét văn hóa độc đáo của Việt Nam được bạn bè quốc tế yêu thích 

Trang trí sân khấu

Áo dài biến tấu

4. Các loại hình trang trí:

a. Trang trí mỹ nghệ : Là trang trí trên những mẫu sản phẩm thủ công bằng tay, bán bằng tay thủ công hay công nghiệp nhẹ như ấm chén, bát đĩa, bàn và ghế, mây tre đan, đồ thêu ren, khảm trai, vàng bạc … là những vật dụng thông dụng hàng ngày ship hàng cho đời sống ý thức của nhân dân. Trang trí mỹ nghệ là ngành không những tạo ra việc làm cho người lao động mà còn thôi thúc nền kinh tế tài chính nước nhà thêm tăng trưởng .
b. Trang trí nội thiết kế bên ngoài : Là phần trang trí, sắp xếp phía bên ngoài và bên trong một tòa nhà, một ngôi nhà hay một căn phòng … sao cho tương thích và thích mắt. Cuộc sống càng tăng trưởng thì nhu yếu trang trí nội thiết kế bên ngoài được nhìn nhận rất cao và có giá trị lớn trong việc làm đổi khác bộ mặt của quốc gia .
c. Trang trí ứng dụng công nghiệp : Là phát minh sáng tạo ra mẫu mã những máy móc, vật phẩm như xe máy, xe đạp điện, xe hơi, quạt, máy bơm, máy hút bụi, bàn, ghế v.v … cho đến những mẫu mã sản phẩm & hàng hóa mà ta phát hiện hàng ngày như hộp bánh kẹo, đường sữa, những loại hàng nhu yếu phẩm, đồ hộp, đồ nhựa v.v … Trang trí ứng dụng công nghiệp nói chung mang đặc thù tạo dáng, để đưa vào sản xuất ở quy mô công nghiệp .
d. Trang trí thông tin quảng cáo : Loại hình trang trí này gắn liền với sự tiến hóa chung của toàn xã hội, nhất là ở quá trình kinh tế tài chính có sự chuyển biến lớn. Thông tin quảng cáo chính là sự cạnh tranh đối đầu giữa những nhà đầu tư, kinh doanh thương mại trong và ngoài nước, nó chính là bộ mặt của quốc gia đang trên con đường tăng trưởng .
e. Trang trí sân khấu điện ảnh : Nhiệm vụ của thể loại trang trí này là giúp cho ngữ cảnh và vở diễn thêm sinh động, góp thêm phần vào sự thành công xuất sắc của vở diễn hoặc bộ phim đó. Người họa sỹ có trách nhiệm kiến thiết xây dựng toàn cảnh của vấn đề sao cho hợp với ngữ cảnh ( bộc lộ phục trang cho nhân vật cũng như phản ánh tính cách của nhân vật đó qua ngoại hình ) .
f. Trang trí đồ họa và ấn phẩm : Gồm trang trí bìa sách, báo, minh họa cho những thể loại tranh in ấn khác. Trang trí và phong cách thiết kế những loại triển lãm khác nhau theo nhu yếu đơn cử của từng ngành nghề. Trang trí đồ họa và ấn phẩm là một thể loại đi kèm với sách báo và nghề in .
g. Trang trí thời trang : Là vẽ và sản xuất những mẫu vải vóc, quần áo, mũ, giày dép … nhằm mục đích ship hàng cho thị hiếu của người tiêu dùng trong từng tiến trình tăng trưởng của xã hội. Thể loại trang trí này luôn luôn phải biến hóa và tạo ra những mẫu mã mới cho tương thích với trào lưu chung của trái đất .

Các loại hình trang trí

>> > Sáng tạo họa tiết trang trí
>> > Tính trang trí trong tranh lụa
>> > Các nguyên tắc trong trang trí hình vuông vắn

Source: https://thevesta.vn
Category: Công Nghệ