Giáo hội Phật giáo Việt Nam – Wikipedia tiếng Việt

Giáo hội Phật giáo Việt Nam là tổ chức Phật giáo toàn quốc của Việt Nam, là đại diện Tăng, Ni, Phật tử Việt Nam trong và ngoài nước, là thành viên các tổ chức Phật giáo Quốc tế mà Giáo hội tham gia[1] và là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam[4]. Giáo hội được thành lập sau Hội nghị thống nhất Phật giáo Việt Nam tổ chức tại chùa Quán Sứ, Hà Nội, được triệu tập bởi Ban Vận động Thống nhất Phật giáo Việt Nam vào ngày 7 tháng 11 năm 1981 nhằm thống nhất tất cả sinh hoạt Phật giáo của tăng ni, phật tử Việt Nam. Quyền Pháp chủ của Giáo hội Phật giáo Việt Nam hiện nay là đại lão hòa thượng Thích Trí Quảng. Ngoài Văn phòng Trung ương Giáo hội đặt tại Chùa Quán Sứ thì Văn phòng Thường trực của Giáo hội tại Thành phố Hồ Chí Minh đặt tại Thiền viện Quảng Đức.

Phương châm của Giáo hội là: Đạo pháp – Dân tộc – Chủ nghĩa xã hội trên cơ sở kính ngưỡng, phụng hành Giáo pháp, Giới luật Phật chế và tuân thủ Pháp luật nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.[1][3]

Theo Hiến chương của Giáo hội, danh xưng của giáo hội là Giáo hội Phật giáo Việt Nam, viết tắt là GHPGVN, tên tiếng Anh là “Vietnam Buddhist Sangha”, viết tắt là “VBS”.[1]

Đạo ca, Đạo kỳ và Huy hiệu[sửa|sửa mã nguồn]

Đạo ca Giáo hội Phật giáo Việt Nam là ca khúc “Phật giáo Việt Nam” của nhạc sĩ Lê Cao Phan.

Đạo kỳ Giáo hội Phật giáo Nước Ta là cờ Phật giáo 5 màu, được chia thành 6 ô dọc. 5 ô đầu có những màu theo thứ tự : xanh, vàng, đỏ, trắng, vàng cam ; ô thứ 6 chia thành 5 ô ngang, có 5 màu theo thứ tự : xanh, vàng, đỏ, trắng, vàng cam, biểu trưng cho 5 pháp : Tín, Tấn, Niệm, Định, Tuệ .

Huy hiệu của Giáo hội Phật giáo Việt Nam hình tròn, nền xanh lá cây đậm, ở giữa vòng trong có hoa sen màu trắng tám cánh, phía trong có gương sen 08 hạt màu trắng, biểu trưng cho Bát Chánh đạo; vòng ngoài có vòng chữ Giáo hội Phật giáo Việt Nam màu trắng.[1]

Lịch sử hình thành[sửa|sửa mã nguồn]

Tổng hội Phật giáo Nước Ta ( 5/1951 )[sửa|sửa mã nguồn]

Từ ngày 6 đến ngày 9 tháng 5 năm 1951, dưới nỗ lực của thượng tọa Tố Liên, tổ chức triển khai Phật giáo thông nhất tiên phong của Nước Ta được xây dựng tại chùa Từ Đàm ( Huế ) do hòa thượng Thích Tịnh Khiết làm Hội chủ .

Giáo hội Tăng già Toàn quốc ( 9/1952 )[sửa|sửa mã nguồn]

Thành lập ngày 07/09/1951 có trụ sở tại chùa Quán Sứ ( TP.HN ), Hòa thượng Tuệ Tạng ( Thích Tâm Thi ) ( 1889 – 1959 ) là Thượng thủ tiên phong .

Hội Phật giáo Thống nhất Nước Ta ( 1958 )[sửa|sửa mã nguồn]

Được xây dựng ở miền Bắc, do sư cụ Thích Trí Độ làm Hội trưởng ( 1958 – 1979 ), sau khi ngài viên tịch thì Phó Hội trưởng là Hòa thượng Thích Đức Nhuận thay .

Giáo hội Phật giáo Nước Ta thống nhất ( 1964 )[sửa|sửa mã nguồn]

Ở Miền Nam Nước Ta, ngày 31 tháng 12 năm 1963, đại diện thay mặt 11 tông phái và hội Phật giáo Bắc tông và Nam tông đã cùng nhau họp tại chùa Xá Lợi, TP HCM, để soạn thảo Hiến chương xây dựng Giáo hội Phật giáo Nước Ta Thống nhất. Ngày 4/1/1964, Giáo hội Phật giáo Nước Ta Thống nhất sinh ra và trở thành cơ quan chỉ huy sinh hoạt Phật giáo tại miền Nam Nước Ta do hòa thượng Thích Tịnh Khiết ( 1891 – 1973 ) là Tăng thống. [ 5 ]

Giáo hội Phật giáo Nước Ta ( 1981 )[sửa|sửa mã nguồn]

Với mục tiêu thống nhất những tổ chức triển khai, hệ phái Phật giáo tại Nước Ta dưới một tổ chức triển khai duy nhất, cuộc Vận động thống nhất Phật giáo được triển khai. Sự thống nhất Phật giáo Nước Ta được thiết kế xây dựng trên nguyên tắc : Thống nhất ý chí và hành vi, thống nhất chỉ huy và tổ chức triển khai ; đồng thời vẫn tôn trọng và duy trì những truyền thống lịch sử Hệ phái, cũng như những pháp môn và phương tiện đi lại tu hành đúng Chính pháp [ 1 ]. Năm 1980, Ban hoạt động thống nhất Phật giáo Nước Ta sinh ra, do Hòa thượng Thích Trí Thủ – Viện trưởng Viện hóa đạo Giáo hội Phật giáo Nước Ta Thống nhất làm trưởng phòng ban .Năm 1981, Đại hội những tổ chức triển khai Phật giáo được tổ chức triển khai tại chùa Quán Sứ, TP. Hà Nội. Một tổ chức triển khai mới sinh ra, lấy tên là Giáo hội Phật giáo Nước Ta, là hợp nhất của 9 tổ chức triển khai [ 1 ] :
Đại hội đã trải qua Hiến chương Giáo hội Phật giáo Nước Ta đồng thời suy tôn, suy cử giáo phẩm chỉ huy Hội đồng Chứng Minh và Hội đồng Trị sự nhiệm kỳ I ( 1981 – 1986 ) gồm có :

• Pháp chủ là Hòa thượng Thích Đức Nhuận (nguyên Quyền Hội trưởng Hội Phật giáo Thống nhất Việt Nam)
• Đệ nhất Phó pháp chủ kiêm Giám luật là Hòa thượng Thích Đôn Hậu từ tháng 11/1981 cho đến khi ngài từ chức ngày 08/02/1982 (nguyên Tăng thống Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất)
• Chủ tịch Hội đồng Trị sự là Hòa thượng Thích Trí Thủ từ tháng 11/1981 cho đến khi ngài bị nạn năm 1984 (nguyên Viện trưởng Viện Hóa đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất)
• Phó chủ tịch Hội đồng Trị sự là Hòa thượng Thích Trí Tịnh (nguyên Phó Viện trưởng Viện Hóa đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất)

Tôn chỉ, mục tiêu[sửa|sửa mã nguồn]

Giáo hội có mục tiêu hoằng dương Phật pháp, tăng trưởng Giáo hội Phật giáo Nước Ta trong nước và ở quốc tế, tham gia kiến thiết xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, ship hàng dân tộc bản địa, góp thêm phần kiến thiết xây dựng tự do, an nhàn cho quốc tế. Giáo hội cam kết hoạt động giải trí đúng với Giáo pháp, Giáo luật Phật chế và Pháp luật của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Nước Ta. [ 1 ]

• Cấp Trung ương
  • Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc: diễn ra 5 năm 1 lần với sự tham dự của các thành viên Hội đồng Chứng minh, các thành viên Hội đồng Trị sự và các đại biểu ban viện trung ương; cũng như các thành viên Ban Trị sự địa phượng và các đại biểu ban viện địa phương của toàn quốc. Đây là cơ quan quyền lực nhất của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, có trách nhiệm bầu chọn thành viên và suy tôn chức vụ lãnh đạo của Hội đồng Chứng minh và Hội đồng Trị sự.
  • Hội đồng Chứng Minh: thành viên Hội đồng Chứng minh là các Hòa thượng. Đứng đầu Hội đồng Chứng Minh là Pháp chủ, dưới là các Phó Pháp chủ và các Ủy viên khác.
  • Hội đồng Trị sự: thành viên Hội đồng Trị sự là các Hòa thượng, Thượng toạ, Đại đức, Ni trưởng, Ni sư, Sư cô, Cư sĩ. Đứng đầu Hội đồng Trị sự là Chủ tịch, dưới là các Phó Chủ tịch và các Trưởng ban.
• Cấp Tỉnh và Thành phố trực thuộc trung ương: có Tỉnh hội hoặc Thành hội Phật giáo, lãnh đạo bởi Ban Trị sự Tỉnh hội hoặc Thành hội. Đứng đầu là Trưởng ban Trị sự.
• Cấp Quận, Huyện, Thị xã và Thành phố trực thuộc tỉnh: có Quận hội, Huyện hội, Thị hội hoặc Thành hội Phật giáo, lãnh đạo bởi Ban Trị sự Quận hội, Huyện hội, Thị hội hoặc Thành hội. Đứng đầu là Trưởng ban Trị sự.

Hiện nay, hoạt động giải trí dưới sự chỉ huy của Giáo hội là khoảng chừng 17.000 cơ sở tôn giáo như những chùa, thiền viện, tự viện, tịnh xá, tịnh thất, …, và trên 50.000 Tăng Ni tại tổng thể những tỉnh trên toàn nước .

Cấp Trung ương[sửa|sửa mã nguồn]

Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc[sửa|sửa mã nguồn]

Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc diễn ra 5 năm 1 lần để bầu chọn những thành viên và suy tôn những chỉ huy Hội đồng Chứng minh và Hội đồng Trị sự. Đại hội cũng bầu chọn và suy tôn những thành viên Ban Thường trực tương ứng [ 6 ]. Vị trí chỉ huy của Hội đồng Chứng minh ( là Pháp chủ ) và Hội đồng Trị sự ( là quản trị ) cũng do Đại hội suy tôn .Ngoài ra Đại hội cũng là cơ quan quyền lực nhất trong vai trò diễn giải đạo pháp và đưa ra những lao lý về giáo luật .Đại hội Đại biểu lần gần đây nhất vào năm 2017 có hơn 1200 đại biểu tham gia. Đại biểu tham gia là thành viên Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự và những ban viện TW ; thành viên Ban Trị sự địa phương và những ban viện địa phương ; và những Phật tử tiêu biểu vượt trội trong cả nước .
Theo Hiến chương Giáo hội : Hội đồng Chứng minh là cơ quan chỉ huy tối cao về Đạo pháp và Giới luật của Giáo hội Phật giáo Nước Ta. Hội đồng Chứng minh suy cử Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh để thực thi những công dụng, trách nhiệm của Hội đồng Chứng minh giữa hai kỳ Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn nước ; giám sát và chứng tỏ những hoạt động giải trí Phật sự của những cấp Giáo hội. Hội đồng Chứng minh của Giáo hội gồm chư vị Hòa thượng tiêu biểu vượt trội của Giáo hội Phật giáo Nước Ta ; có tối thiểu 70 tuổi đời và 50 tuổi đạo ; được Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh nhiệm kỳ trước đó ra mắt và Đại hội Đại biểu toàn quốc Giáo hội Phật giáo Nước Ta suy tôn. Chư vị Hòa thượng được suy tôn vào Hội đồng Chứng minh thì không tham gia Hội đồng Trị sự, ngoại trừ 1 số ít trường hợp đặc biệt quan trọng do Ban Thường trực Hội đồng Trị sự ý kiến đề nghị. Chư vị Hòa thượng thành viên Hội đồng Chứng minh tại vị trọn đời, ngoại trừ trường hợp đặc biệt quan trọng mới phải không bổ nhiệm, do quyết định hành động của Hội đồng Chứng minh với hầu hết 2/3 thành viên biểu quyết đống ý. Trong thời hạn của nhiệm kỳ, nếu Đức Pháp chủ khuyết vị thì Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh cung thỉnh một trong những vị Phó Pháp chủ đảm nhiệm Quyền Pháp chủ và thông tin Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự biết để suy cử trong Hội nghị Thường niên gần nhất của Trung ương Giáo hội Phật giáo Nước Ta. Đối với những chức vụ khác bị khuyết vị, Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh suy cử một trong những thành viên Ban thường trực Hội đồng Chứng minh kiêm nhiệm cho đến hết nhiệm kỳ. Nhiệm kỳ của Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh là 5 năm, tương ứng với nhiệm kỳ Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc Giáo hội Phật giáo Nước Ta. [ 1 ]Hiện tại Hội đồng Chứng minh nhiệm kỳ 2017 – 2022 có 96 thành viên ( đều là những Hòa thượng ) do Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc suy tôn. Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh nhiệm kỳ 2017 – 2022 có 27 thành viên cũng do Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc suy tôn từ những thành viên Hội đồng Chứng minh [ 6 ] .Thành viên và chỉ huy Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh gồm có [ 7 ] :

• Đức Pháp chủ Hội đồng Chứng minh
• 2 Phó Pháp chủ kiêm Giám luật Hội đồng Chứng minh
• 1 Phó Pháp chủ kiêm Chánh Thư ký Hội đồng Chứng minh
• 9 Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh
• 3 Phó Thư ký Hội đồng Chứng minh
• 11 Ủy viên Thường trực Hội đồng Chứng minh

Ngày 8/7/2020 Hội đồng Giám luật thuộc Hội đồng Chứng minh GHPGVN được xây dựng gồm :

• 1 Chủ tịch hội đồng Giám Luật là Đệ Nhất Phó Pháp Chủ Hội đồng Chứng minh
• 6 thành viên thuộc hội đồng giám luật gồm những Trưởng lão Phó Pháp Chủ Hội đồng Chứng minh
• 1 vị thư ký

Hội đồng Trị sự[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Hiến chương Giáo hội : Hội đồng Trị sự là cơ quan quản lý, quản trị hành chính cao nhất của Giáo hội Phật giáo Nước Ta về mọi mặt hoạt động giải trí giữa hai nhiệm kỳ. Hội đồng Trị Sự là cơ quan duy nhất giữ quyền phát ngôn của Giáo hội Phật giáo Nước Ta, có nghĩa vụ và trách nhiệm về nội dung phát ngôn do những cơ quan, cá thể trong Giáo hội Phật giáo Nước Ta thực thi ; quản trị hoạt động giải trí thông tin truyền thông online có tương quan đến Giáo hội Phật giáo Nước Ta ; có nghĩa vụ và trách nhiệm phối hợp với những cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong việc giải quyết và xử lý những tổ chức triển khai, cá thể phát ngôn, thông tin truyền thông online có nội dung xuyên tạc, thiếu đúng chuẩn, thiếu khách quan tương quan đến Giáo hội Phật giáo Nước Ta những cấp và những thành viên. Hội đồng Trị Sự có trách nhiệm : Suy cử Ban Thường trực Hội đồng Trị sự theo pháp luật của Hiến chương ; Ấn định chương trình hoạt động giải trí hằng năm của Giáo hội theo Nghị quyết của Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc Giáo hội Phật giáo Nước Ta ; Tổ chức tiến hành triển khai, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai chương trình hoạt động giải trí Phật sự toàn nhiệm kỳ, chương trình hoạt động giải trí Phật sự hằng năm, chương trình chuyên biệt và những sự kiện trọng đại của Giáo hội ; Tổ chức hướng dẫn, quản trị, quản lý và điều hành, chỉ huy những mặt công tác làm việc của những cấp Giáo hội từ Trung ương đến địa phương ; phát hành Quy chế, Nội quy để cụ thể hóa và thực thi theo những lao lý của Hiến chương, nhằm mục đích bảo vệ hiệu suất cao hoạt động giải trí của Giáo hội Phật giáo Nước Ta ; Được quyền phân công, luân chuyển nhân sự tham gia Ban Trị sự trên cơ sở trao đổi với những cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tại địa phương trong trường hợp Ban Trị sự cấp tỉnh, thành thiếu nhân sự ; Quyết định chỉ định trụ trì những cơ sở do Giáo hội Phật giáo Nước Ta cấp Trung ương và cấp tỉnh xây dựng, quản trị trên cơ sở tìm hiểu thêm quan điểm với hệ phái, sơn môn ( nếu có liên hệ ) và cơ quan có thẩm quyền ; Giới thiệu Tăng Ni, Cư sĩ Phật tử tham gia những cơ quan dân cử, tổ chức triển khai chính trị – xã hội ; Đề nghị cơ quan Nhà nước giải quyết và xử lý so với những tổ chức triển khai, cá thể trong và ngoài Giáo hội Phật giáo Nước Ta vi phạm quyền và quyền lợi hợp pháp chính đáng của cơ sở tự viện và thành viên Giáo hội Phật giáo Nước Ta ; Kiểm tra, giải quyết và xử lý những vi phạm Giáo luật, Hiến chương, Quy chế, Nội quy và những lao lý khác của Giáo hội ; Phê chuẩn kế hoạch, chương trình hoạt động giải trí Phật sự của Ban, Viện Trung ương, Văn phòng Trung ương Giáo hội, những tổ chức triển khai cơ sở và thành viên thường trực Trung ương Giáo hội và Giáo hội Phật giáo Nước Ta cấp tỉnh ; Đề nghị Ban thường trực Hội đồng Chứng minh tấn phong trước kỳ hạn trong trường hợp đặc biệt quan trọng thiết yếu so với nhân sự bổ trợ vào những chức vụ bị khuyết thuộc thẩm quyền suy cử của Hội đồng Trị sự ; Tổng hợp quan điểm của chư Tăng Ni, Cư sĩ Phật tử thành viên Giáo hội Phật giáo Nước Ta để phản ánh đến cơ quan có thẩm quyền về chủ trương, chủ trương pháp lý tương quan đến hoạt động giải trí tôn giáo. Thành viên Hội đồng Trị sự, gồm chư vị Hòa thượng, Thượng tọa, Ni trưởng, Ni sư, quý vị Đại đức Tăng Ni và Cư sĩ Phật tử tiêu biểu vượt trội có nhiều thành tích góp phần cho Đạo pháp và Dân tộc. Thành viên tham gia Hội đồng Trị sự không quá 80 tuổi ; mỗi thành viên không kiêm nhiệm quá 2 chức vụ trong Ban Thường trực Hội đồng Trị sự ; mỗi chức vụ không quá 3 nhiệm kỳ. [ 1 ]Hiện tại Hội đồng Trị sự nhiệm kỳ 2017 – 2022 có 199 thành viên ( là những Hòa thượng, Thượng tọa, Đại đức, Ni trưởng, Ni sư và Cư sĩ Phật tử ) do Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc suy tôn. Ban Thường trực Hội đồng Trị sư nhiệm kỳ 2017 – 2022 có 61 thành viên do Đại hội Đại biểu Phật giáo Toàn quốc suy tôn từ những thành viên Hội đồng Trị sự [ 6 ] .Hội đồng Trị sự điều hành quản lý và quản trị [ 8 ] :

• Văn phòng Giáo hội
• Ban Tăng sự Trung ương
• Ban Hoằng pháp Trung ương
• Ban Giáo dục Phật giáo Trung ương
• Ban Nghi lễ Trung ương
• Ban Văn hóa Trung ương
• Ban Hướng dẫn Phật tử Trung ương
• Ban Kinh tế Tài chính Trung ương
• Ban Thông tin Truyền thông
• Ban Từ thiện Xã hội Trung ương
• Ban Pháp chế Trung ương
• Ban Kiểm soát Trung ương
• Ban Phật giáo Quốc tế
• Các Ban Trị sự cấp Tỉnh và Thành phố trực thuộc trung ương
• Các Đại diện Phật giáo Việt Nam tại nước ngoài
• Các học viện và viện nghiên cứu Phật giáo

Thành viên và chỉ huy Ban Thường trực Hội đồng Trị sự gồm có [ 8 ] :

• Chủ tịch Hội đồng Trị sự
• 2 Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Trị sự
• 1 Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự
• 9 Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự
• 2 Phó Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự
• 39 Ủy viên Thường trực Hội đồng Trị sự
• 5 Ủy viên Thư ký Hội đồng Trị sự
• 1 Ủy viên Thủ quỹ Hội đồng Trị sự

Ngoài ra các thành viên Ban Thường trực Hội đồng Trị sự cũng kiêm nhiệm vị trí Trưởng ban, Viện trưởng, Chánh Văn phòng và Phó Trưởng ban, Phó Viện trưởng của các ban viện trung ương.

Ban Trị sự cấp tỉnh, đứng đầu là Trưởng ban Trị sự, do Đại hội Phật giáo cấp tỉnh suy tôn và được phê chuẩn bởi Hội đồng Trị sự .Ban Trị sự cấp tỉnh có nghĩa vụ và trách nhiệm giám sát và chứng tỏ những hoạt động giải trí Phật sự của địa phương. Ban Trị sự sẽ suy cử chư vị Hòa thượng tiêu biểu vượt trội của Phật giáo ở địa phương cho Hội đồng Chứng minh. Giúp việc cho Ban Trị sự sẽ có những ban và viện được sắp xếp và đặt tên tương tự như như ở cấp TW .

Danh sách các Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam các tỉnh thành:

• Ban Trị sự cấp huyện, đứng đầu là Trưởng ban Trị sự, do Đại hội Phật giáo cấp huyện suy tôn và được phể chuẩn bởi Ban Trị sự cấp tỉnh. Bao gồm các chức danh:
  • Trưởng Ban Trị sự
  • Phó Trưởng Ban Thường trực
  • Phó Trưởng ban Chuyên trách
  • Các Trưởng ban chuyên môn tương ứng với các ban chuyên môn của Ban Trị sự cấp tỉnh.
  • Chánh Thư ký
  • Phó Thư ký
  • Thủ quỹ
  • Các Ủy viên Thường trực
  • Các Ủy viên

Các Trưởng ban chuyên ngành theo nhu yếu, hoàn toàn có thể xây dựng một Ban không quá 9 thành viên, do Thường trực Ban Trị sự quyết định hành động chuẩn y .

• Không tổ chức cơ sở Giáo hội ở Xã, Phường, Thị trấn….mà coi các cơ sở Chùa, Tự Viện, Niệm Phật đường, Tịnh xá… là cấp hạt nhân cơ sở của Giáo hội.

Pháp chủ Hội đồng Chứng minh là người đại diện thay mặt cao nhất của Giáo hội Phật giáo Nước Ta về mặt giới luật và đạo pháp, thường gọi tắt là Đức Pháp chủ. Từ khi xây dựng, đã có ba vị Pháp chủ :

• Đệ nhất Pháp chủ là Đại lão Hòa thượng Thích Đức Nhuận (1897 – 1993) tại vị từ năm 1981 đến năm 1993
• Đệ nhị Pháp chủ là Đại lão Hòa thượng Thích Tâm Tịch (1915 – 2005) tại vị từ năm 1997 đến năm 2005
• Đệ tam Pháp chủ là Đại lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ (1917 – 2021) tại vị từ năm 2007 đến năm 2021
• Hòa thượng Thích Trí Quảng, Quyền Pháp chủ từ 01/12/2021.

quản trị Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Nước Ta là người thay mặt đại diện Giáo hội Phật giáo Nước Ta về mặt pháp lý Nhà nước trong mối quan hệ của Giáo hội ở trong nước và ở quốc tế. Từ khi xây dựng, đã có ba vị quản trị Hội đồng Trị sự :

Phát ngôn báo chí truyền thông[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Quy chế về phát ngôn báo chí truyền thông, thì phát ngôn báo chí truyền thông của Giáo hội chỉ được coi là phát ngôn chính thức khi Người giữ quyền phát ngôn hoặc Người phát ngôn lên tiếng. Người giữ quyền phát ngôn gồm có : quản trị Hội đồng Trị sự ( HĐTS ), Phó quản trị thường trực HĐTS, Trưởng ban tin tức Truyền thông ( TTTT ). Người phát ngôn của GHPGVN là Phó Trưởng ban Thường trực Ban TTTT GHPGVN được Trưởng ban TTTT giao trách nhiệm bằng văn bản. Hình thức phát ngôn gồm có : Họp báo thường kỳ và họp báo đột xuất của Người phát ngôn ; Họp báo của HĐTS do quản trị, Phó quản trị thường trực chủ trì ; Họp báo do Ban Thường trực HĐTS phối hợp với những cơ quan, đơn vị chức năng khác đồng tổ chức triển khai ; Thông cáo báo chí truyền thông của Hội đồng trị sự, của Ban TTTT ; Trả lời phỏng vấn của Người giữ quyền phát ngôn, Người phát ngôn. Nội dung phát ngôn gồm có : Quan điểm, lập trường chính thức của GHPGVN về đạo Phật, về GHPGVN và những yếu tố thuộc khoanh vùng phạm vi hoặc tương quan tới hoạt động giải trí và tổ chức triển khai của GHPGVN ; Tình hình và hiệu quả trong công tác làm việc Phật sự của GHPHVN ; Các yếu tố khác do Người giữ quyền phát ngôn giao trách nhiệm. [ 9 ]
Các cơ sở huấn luyện và đào tạo Tăng ni của Giáo hội lan rộng ra trên khắp những miền. Hệ thống những trường Trung cấp Phật học được đặt tại những cơ sở của những Tỉnh, Thành hội Phật giáo. Trong cả nước có 30 Trường Trung cấp Phật học và 06 cơ sở đào tạo và giảng dạy Cao đẳng Phật học .Cấp Đại học được giảng dạy tại những Học viện Phật giáo :
Mục tiêu tối thượng nền giáo dục Phật giáo Nước Ta cũng là để giải thoát. Cũng giống như giáo dục thường thì, giáo dục Phật giáo cũng ở Nước Ta do Giáo hội đảm nhiệm cũng có trách nhiệm : Truyền thụ kỹ năng và kiến thức và kinh nghiệm tay nghề, Giúp con người thích nghi với đời sống, Giúp tăng trưởng mọi tiềm năng nội tại của một con người với tư cách một cá thể. Bên cạnh đó, để vương tới tiềm năng tối thượng là giải thoát, giáo dục Phật giáo Nước Ta chủ trương sử dụng giải pháp buông xả. Tuy nhiên, tùy từng thực trạng, giáo dục Phật giáo Nước Ta còn có một số ít tiềm năng khác như hướng thiện, góp thêm phần thiết kế xây dựng một xã hội hòa giải, ở đó mọi người đều có một nếp sống hiền thiện, không tranh đoạt, không cướp bóc, từng bước tiến đến việc nhận thức được thực chất của đời sống và khi có đủ điều kiện kèm theo thì cũng hoàn toàn có thể nhắm đến mục tiêu giải thoát rốt ráo. Giáo dục đào tạo Phật giáo của Nước Ta lúc bấy giờ có những khó khăn vất vả riêng do Nước Ta là một vương quốc thế tục, sự tương hỗ của Nhà nước gần như không có mà đa phần đến từ những cá thể, tổ chức triển khai phi nhà nước trong xã hội. [ 10 ]

Chương trình học gồm hai phần là Nội điển (các kiến thức của Nhà Phật) và Ngoại điển (các kiến thức khác mang tính thế tục). Hiện nay GHPGVN đã có hơn 100 tiến sĩ, thạc sĩ đào tạo trong nước và ngoài nước, phần lớn tham gia giảng dạy tại các HVPG và các lớp Cao đẳng. Mục tiêu giáo dục trong thời gian tới của GHPGVN sẽ là tiếp tục hoằng dương Phật Pháp, đặc biệt là đối với giới trẻ, phụ nữ, giới tri thức, doanh nhân. Nội dung giảng dạy không chỉ về giáo pháp mà có cả những bài dạy gần gũi với cuộc sống, hướng tới việc ngăn chặn sự băng hoại về đạo đức trong các tầng lớp người dân[11]

Hệ thống đào tạo và giảng dạy[sửa|sửa mã nguồn]

• Hệ giáo dục phổ cập, dành cho tất cả mọi người, bao gồm các trung tâm thuyết pháp và giảng dạy giáo lý trên toàn quốc
• Hệ giáo dục sơ cấp, do các vị trụ trì hay Duy-na dạy tại các chùa
• Hệ giáo dục trung cấp, dành cho các đối tượng là Tăng Ni sinh có trình độ phổ thông tối thiểu là hết lớp 9/12, hướng đến giới, định, tuệ, giải thoát, và giải thoát tri kiến; cung cấp cho Tăng Ni sinh một nền tảng văn, tư, tu; hướng Tăng Ni sinh đến đời sống thanh tịnh và giải thoát cho tự thân
• Hệ giáo dục Đại học, đào tạo chuyên sâu về Phật học cho những người đã tốt nghiệp cơ bản Phật học và có trình độ thế học tối thiểu là tốt nghiệp lớp 12 nhằm cung cấp những vị có khả năng trước tác, dịch thuật, giảng dạy, góp phần hoàn bị sứ mạng giáo dục phổ cập và cơ bản Phật học.[10]
• Hệ bậc sau đại học.[11]

Đóng góp cho xã hội[sửa|sửa mã nguồn]

Các hoạt động giải trí thiện nguyện[sửa|sửa mã nguồn]

Thực hành giáo lý của nhà Phật về từ bi, hỷ xả, phổ độ chúng sinh, giáo hội đã có nhiều hoạt động thiện nguyện. Cũng như mọi tôn giáo khác, hoạt động thiện nguyện luôn được Phật giáo nói chung và Giáo hội nói riêng đề cao. Hiện tại, Giáo hội có 50 cơ sở nuôi dưỡng trẻ mồ côi, người già cô đơn, người tàn tật; gần 70 Tuệ Tĩnh đường, hơn 650 phòng chẩn trị y học dân tộc, 1 phòng khám đa khoa khám, chữa bệnh và phát thuốc miễn phí. Hoạt động hỗ trợ đồng bào chịu ảnh hưởng của thiên tai cũng là một trong các điểm nhấn khi tổng số tiền ủng hộ trong suốt 35 năm từ khi thành lập Giáo hội, Tăng ni và phật tử là hơn 20.000 tỷ đồng (chưa tính trượt giá theo thời gian và đây là thống kê chưa đầy đủ)[12]

Những hoạt động giải trí thiện nguyện của Giáo hội, Tăng ni và Phật tử đã góp thêm phần san sẻ gánh nặng về ngân sách bảo trợ xã hội cho những cơ quan nhà nước. Hiện tại, Giáo hội cũng đang tổ chức triển khai đào tạo và giảng dạy một số lượng lương y nhất định để Giao hàng nhu yếu khám, chữa bệnh của dân cư. Phục vụ nhu yếu chăm nom người già neo đơn, Giáo hội cũng đã mở hơn 20 cơ sở dưỡng lão. Tuy nhiên số lượng này còn nhã nhặn, chưa cung ứng được hết nhu yếu của xã hội. Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho xã hội, Giáo hội cũng có những cơ sở dạy nghề cho người trẻ tuổi khó khăn vất vả. [ 13 ]Không chỉ triển khai những hoạt động giải trí thiện nguyện ở trong nước, Giáo hội cũng có những hoạt động giải trí thiện nguyện ở những nước láng giếng. Điều này không chỉ giúp người dân ở những nước láng giềng bớt khó khăn vất vả mà còn giúp nhân dân Nước Ta và nước bạn tăng cường hiểu biết lẫn nhau. [ 14 ]

Đóng góp về văn hóa truyền thống, khoa học, âm nhạc[sửa|sửa mã nguồn]

Theo Phó Giáo sư Nguyễn Hữu Sơn ( Viện Văn học Nước Ta ), trong thế kỷ XX, Phật giáo Nước Ta nói chung và Giáo hội nói riêng đã có nhiều góp phần về mặt văn hóa truyền thống cho xã hội. những loại kinh sách đã được viết bằng chữ Quốc ngữ, được phát hành thoáng rộng và không hạn chế, tiếng tụng và giảng kinh của những sư thầy đã được thu vào băng, đĩa, phát hành trên internet. Nhờ những tân tiến về truyền thông online, giáo lý nhà Phật ngày càng thấm sâu vào xã hội. Hòa mình cùng sự tăng trưởng của khoa học, mối quan hệ giữa khoa học-tôn giáo mà ở đây là khoa học-Phật giáo có bước tăng trưởng mới với những xu thế như ” Nhìn Phật giáo qua khoa học “, ” Phật giáo – những yếu tố triết học “, ” Sự hợp tác giữa khoa học và tôn giáo ” và ngay như nhà thiên văn học Trịnh Xuân Thuận cũng rằng Phật giáo đã giúp cho khoa học lý giải được việc có sống sót hay không của một Đấng Tối cao khi Phật giáo ý niệm rằng sự hoà điệu tuyệt vời của ngoài hành tinh đủ để cho ý thức Open không hề là khu công trình của một Đấng Tối cao nào cả, do tại nhân vật này không hề hiện hữu, vật chất và ý thức đã luôn cộng hữu với nhau từ vô thủy. Bên cạnh đó, những khu công trình Hán-Nôm đã được góp một phần cực kỳ quan trọng của những sư thầy và Phật tử, những người đã dữ thế chủ động sưu tập, hệ thống hoá, dịch thuật và truyền bá. Những giá trị nhân văn cao quý, công minh, bắc ái đã được truyền thụ. Về kiến trúc, mạng lưới hệ thống chùa đã được Giáo hội, Tăng ni, Phật tử rất là chăm sóc để trùng tu, sửa chữa thay thế cũng như lưu giữ những nét đẹp vốn có. Mặc dù Phật giáo không hề làm thay những việc làm thuộc về thể chế xã hội, sự quản trị hành chính, pháp lý, giáo dục … nhưng trọn vẹn hoàn toàn có thể tham gia kiểm soát và điều chỉnh năng lực nhận thức, khuyến khích điều thiện và ngăn ngừa cái ác, lòng tham. [ 15 ]Về mặt giáo dục, do Phật giáo ý niệm giáo dục trí tuệ có tính nền tảng nên bên cạnh những công tác làm việc thiện nguyện, hoạt động giải trí tu dưỡng kỹ năng và kiến thức nhằm mục đích chuyển hóa nội tâm, tái tạo cái xấu, tu dưỡng phát huy cái tốt, trang bị cho mỗi cá thể những nhận thức có chính kiến, đức tin chân chính, những phẩm chất tâm linh, ý chí và đạo đức nhân bản, để họ làm hành trang tư lương cho đời sống an nhàn là một việc không hề thiếu của Giáo hội. [ 16 ]Về mặt kiến trúc, GHPGVN coi kiến trúc là một phần của nền văn hóa truyền thống Nước Ta và kiến trúc Phật giáo là một phần của kiến trúc Nước Ta. Phật giáo Nước Ta có nhiều tông phái khác nhau nên cũng có kiến trúc khác nhau để bộc lộ quan điểm của mỗi tông phái. [ 17 ]Do Phật giáo Nước Ta có xu thế thế tục nên nền âm nhạc Nước Ta cũng có những ảnh hưởng tác động từ Phật giáo. Hiện nay, GHPGVN cũng cho rằng âm nhạc Phật giáo là một phần của nét văn hóa truyền thống tín ngưỡng Nước Ta. Âm nhạc Phật giáo được biểu lộ qua những bài tụng kinh, những nghi lễ thực hành thực tế tôn giáo. Âm nhạc Phật giáo cũng mang âm hưởng của âm nhạc dân gian như đờn ca tài tử, chèo, … [ 18 ] Trong quy trình tăng trưởng và hội nhập lúc bấy giờ, âm nhạc Phật giáo cũng thừa kế những điểm ưu việt trong nhạc lý phương Tây để quy trình diễn xướng được thân mật với người dân hơn. Đại Đức Thích Chân Quang thể nghiệm một lối tụng mới cho kinh Phật, dựa theo giai điệu của thời đại và tâm tình của lớp trẻ thời điểm ngày hôm nay, cũng là một hướng đi có ý nghĩa, là một góp phần đáng kể cho âm nhạc mới Phật giáo thời nay. [ 19 ] Nhiều nghi lễ Phật giáo đã trở thành nguồn cảm hứng sáng tác những tác phẩm thẩm mỹ và nghệ thuật. [ 20 ]

Đóng góp kiến thiết xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc bản địa[sửa|sửa mã nguồn]

Thực hành giáo lý nhà Phật về hòa giải và bình đẳng ( sự hòa giải và bình đẳng giữa người với người và giữa người với đời sống xung quanh ), Phật giáo nói chung và Giáo hội nói riêng đã liên tục khơi dậy và phát huy niềm tin khoan dung, dân chủ, yêu nước, thương nòi, cùng chung tay kiến thiết xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc bản địa, sự đồng thuận xã hội qua mục tiêu ” sống tốt đời, đẹp đạo “. Phật giáo là một tôn giáo hướng dẫn con người ” biết sống và bảo vệ sự sống “. Trong lịch sử dân tộc quốc tế không có sự kiện nào cho thấy rằng người phật tử đã làm điều nguy cơ tiềm ẩn so với tôn giáo khác ở bất kỳ nơi nào trên quốc tế vì mục tiêu truyền bá Phật pháp. Người phật tử không xem sự sống sót của những tôn giáo khác, hoặc của cộng đồng tộc người, văn hóa truyền thống khác như thể một chướng ngại so với niềm hạnh phúc và an nhàn của bản thân mình, tộc người mình, cộng đồng minh hay cả tôn giáo mà mình đang theo. [ 21 ]

Hợp tác quốc tế[sửa|sửa mã nguồn]

Phục vụ công tác hợp tác quốc tế, Giáo hội có Ban Phật giáo Quốc tế, thuộc Hội đồng Trị Sự. Giáo hội là thành viên sáng lập Hội Liên hữu Phật giáo quốc tế từ năm 1950 tại Hà Nội Thủ Đô Columbo, Srilanka, Hội Phật giáo Châu Á Thái Bình Dương vì Hòa Bình ( ABCP ), Thành viên sáng lập Liên minh Phật giáo Thế giới ( Ấn Độ ), Hội Phật giáo Thế giới Truyền bá Chánh pháp, Hội Đệ tử Như Lai Tối thượng ( Sri Lanka ), Ủy ban Quốc tế Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc ( Thailand ), Ủy ban Đại học và Cao đẳng Phật giáo Thế giới tại Vương Quốc của nụ cười, Thành viên Hội Sakyadhita Thế giới cũng như chỉ huy Hội Phật tử Nước Ta tại Pháp và châu Âu … [ 22 ] Giáo hội đã có những hoạt động giải trí lan rộng ra mối quan hệ, link thân hữu, hợp tác trao đổi kinh nghiệm tay nghề tu tập giữa Giáo hội, tăng, ni, phật tử Nước Ta với Giáo hội, những truyền thống cuội nguồn hệ phái Phật giáo và tăng, ni, phật tử những nước trong khu vực ASEAN, châu Á, châu Âu, châu Mỹ và những vương quốc, vùng chủ quyền lãnh thổ trên toàn quốc tế. [ 23 ] Giáo hội tham gia nhiều hội nghị, hội thảo chiến lược quốc tế về tôn giáo, góp phần những hoạt động giải trí của mình vào thành công xuất sắc chung của những hội nghị. Bên cạnh đó, Giáo hội đã tổ chức triển khai thành công xuất sắc Lễ Phật đản Liên hợp quốc ( Vesak ) những năm 2008, năm trước và 2019. [ 24 ] Tham dự Đại lễ có hàng nghìn đại biểu đến từ hàng chục vùng vương quốc, chủ quyền lãnh thổ khác nhau. Trong năm 2011, Giáo hội đã tổ chức triển khai thành công xuất sắc Hội nghị Ni giới Phật giáo Thế giới lần thứ 11 .Bên cạnh đó, hoạt động giải trí hợp tác quốc tế về huấn luyện và đào tạo cũng được GHPGVN chú trọng. GHPGVN đã dữ thế chủ động tăng cường lan rộng ra mối quan hệ, link thân hữu, hợp tác trao đổi kinh nghiệm tay nghề tu tập giữa Giáo hội, tăng, ni, phật tử Nước Ta với Giáo hội, những truyền thống lịch sử hệ phái Phật giáo và tăng, ni, Phật tử những nước trong khu vực ASEAN, châu Á, châu Âu, châu Mỹ và những vương quốc, vùng chủ quyền lãnh thổ trên toàn quốc tế. Thượng toạ Thích Thọ Lạc – Uỷ viên Hội đồng Trị sự, Trưởng ban Trị sự Phật giáo tỉnh Tỉnh Ninh Bình cho biết, GHPGVN đã đặc biệt quan trọng chú trọng việc giảng dạy nguồn nhân lực bằng việc đưa nhiều tăng, ni ra quốc tế học tập nghiên cứu và điều tra và huấn luyện và đào tạo tại : Ấn Độ, Trung Quốc, Đài Loan, Myanmar, Nhật Bản, Mỹ, Srilanka, Thailand, … hàng trăm tăng, ni đã hoàn thành xong chương trình thạc sĩ và tiến sỹ về nước đảm đương những công tác làm việc Phật sự. [ 25 ]Năm năm ngoái, Hội thảo quốc tế về Phật giáo vùng Mê-kông đã diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh. Hội thảo không chỉ lôi cuốn giới nghiên cứu và điều tra trong Đạo tại những nước vùng sông Mê-công mà có những học giả điều tra và nghiên cứu Phật giáo nhưng không phải Tăng ni. [ 26 ] [ 27 ] [ 28 ] Năm 2013, Hội thảo quốc tế về Phật giáo châu Á và Nước Ta đã diễn ra ở Quảng Ninh. [ 29 ]Quá trình hợp tác quốc tế diễn ra ở nhiều cấp khác nhau và ở nhiều tông phái khác nhau. [ 30 ]

Một số người không đồng tình với việc nhiều chùa tạc tượng chủ tịch Hồ Chí Minh để thờ ngang với chữ Phật.[5] Tuy nhiên, Thượng tọa Thích Huệ Đăng cho rằng những công lao của chủ tịch Hồ Chí Minh xứng đáng được coi là đại bồ tát: “Người là một vị Đại Bồ Tát tái sinh, đã nhập thế, từ bỏ mọi vinh hoa phú quý, từ bỏ cuộc sống yên bình để dấn thân vào con đường mịt mù chông gai, gian khổ, từ đó tìm ra con đường giành độc lập cho dân tộc. Điều này giống Phật Thích Ca Mâu Ni từ bỏ cung vàng điện ngọc, ngai vàng, vợ đẹp con ngoan, đi tu hành tìm ra chân lý cứu độ chúng sinh.”[31]

Theo báo Đài truyền hình BBC Việt ngữ, nhiều cán bộ hạng sang trong chính quyền sở tại bỏ tiền xây chùa với kỳ vọng được về cõi niết bàn sau khi chết. [ 5 ] Tuy vậy, việc xây chùa cũng để hoằng dương Phật pháp và trong lịch sử vẻ vang, góp phần tiền của, đất đai để xây chùa không chỉ là truyền thống lịch sử của riêng những tầng lớp vua chúa, quan lại mà còn của nhiều những tầng lớp nhân dân. Việc xây chùa, đúc chuông cũng để tạo duyên lành cho kiếp sau, từng bước được giải thoát để tới cõi niết bàn [ 32 ]. Việc xây chùa cùng là để tạo ra một nơi thuận tiện cho một đấng chân tu hoằng dương Phật pháp, giúp quả đât và chúng sinh thoát khổ. [ 33 ]

Trước những lời chỉ trích, giáo hội Phật giáo Việt Nam thường yên lặng, không phản bác.[34][35][36][37]

• Vụ tuyển sinh thạc sĩ Phật học với môn Mác-Lênin

Có những tranh cãi về việc có thiết yếu đưa môn học của chủ nghĩa xã hội vào chương trình thi tuyển của một cơ sở giảng dạy tôn giáo, sau khi website của Học viện Phật giáo Nước Ta tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 19/12/2016 đăng thông tin về việc tuyển sinh thạc sĩ Phật học khóa 2 dự kiến tổ chức triển khai vào tháng 3/2017 : ” Ba môn thi gồm : Phật học, Triết học Phật giáo và Mác-Lênin, Ngoại ngữ ( Anh văn hoặc Hoa văn ) trình độ B, “Hòa thượng Thích Không Tánh, Tổng vụ trưởng Tổng vụ Từ thiện Xã hội của Giáo hội Phật giáo Nước Ta Thống nhất ( GHPGVNTN ), cựu trụ trì chùa Liên Trì và là một người sự không tương đồng chính kiến, nói : ” Học viện Phật giáo Nước Ta là một tổ chức triển khai tôn giáo thường trực nhà nước thì đương nhiên họ phải giảng dạy và thi tuyển môn Mác-Lênin rồi. “, ” Đây là hành động cho thấy chính quyền sở tại muốn nô lệ hóa người của Phật giáo và huấn luyện và đào tạo những học viên tốt nghiệp Học viện Phật giáo trở thành cán bộ tuyên truyền tôn giáo nhằm mục đích đưa môn Mác-Lênin đến thoáng đãng hội đồng Phật tử. ” [ 38 ]

Đại đức Thích Quang Thạnh, Tổng thư ký Hội đồng Điều hành Học viện và cũng là người ký thông báo, nói: “Việc đưa môn Mác-Lênin vào kỳ thi của Học viện Phật giáo là tư duy tập thể.” Theo Giáo sư Phạm Tất Dong viết trong bài báo: “Phật giáo Và Sự nghiệp Giáo dục Và Đào Tạo” những tư tưởng từ bi, bác ái, những quan điểm về dân tộc, về hòa bình, bình đẳng, v.v… của đạo Phật có nhiều điểm tương đồng, hòa với tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh, với quan điểm và đường lối của Đảng và của học thuyết Mác – Lênin. Đạo Phật và cách mạng Xã hội chủ nghĩa có cùng chung quan điểm trong việc giải thoát con người khỏi khổ đau.[39]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thevesta.vn
Category: Phật Pháp