Sạm da, rám má nguyên nhân và cách điều trị – Bệnh viện da liễu trung ương

Nguyên nhân của sạm da cũng rất phức tạp .

Sạm da do di truyền hay bẩm sinh : hội chứng Leopard ( có không bình thường về điện tim, hai mắt cách xa nhau, hẹp động mạch phổi, không bình thường bộ phận sinh dục, tăng trưởng chậm, điếc ), hội chứng Peutz-Jeghers ( đột biến nhiễm sắc thể làm Open nhiều nốt ruồi ở môi dưới cùng với polip ở dạ dày, ruột và những mảng sắc tố trên da ), tàn nhang là những đốm màu nâu hay cafe sữa, có khi khu trú ở mặt, có khi lan tràn body toàn thân, bệnh nặng lên về mùa xuân hè, giảm về mùa đông, ngoài những còn phải kể đến những bệnh khác như : hội chứng Calm ( những mảng màu cafe sữa kích cỡ từ 2 – 20 cm, Open rất sớm đẻ ra đã có, bệnh sắc tố Becker, bệnh nhiễm sắc tố đầu chi của Dohi, tăng sắc tố dạng võng đầu chi của Kitamura, bớt sắc tố Mông Cổ, bớt Ito, Ota hay bệnh nhiễm sắc tố dầm dề ( do di truyền trội trên nhiễm sắc thể X, Open ngay sau đẻ, bệnh gây sạm da ở nữ giới nhưng gây chết người ở phái mạnh ) .

Sạm da do rối loạn chuyển hóa như bệnh nhiễm sắc tố sắt ( tăng sắc tố màu thiếc hay màu đá xám, Open vùng da hở sau lan rộng ra. Bệnh thường Open ở phái mạnh tuổi trung niên kèm theo có gan to, tiểu đường và sắt huyết thanh cao ). Bệnh thoái hóa bột ( tăng sắc tố có tính đối xứng Open trong bệnh Lichen và thoái hóa bột thành mảng ). Bệnh sạm da do hóa chất hay thuốc ( hồng ban cố định và thắt chặt nhiễm sắc ), do dinh dưỡng gây sạm da trong bệnh thiếu vitamin A, B12, PP ( sạm da ở vùng da hở ) .

Sạm da cũng do yếu tố vật lý như cháy nắng, rám nắng ở những vùng hở thể hiện với ánh sáng mặt trời mà không được bảo vệ .

Đôi khi sạm da còn gặp trong 1 số ít bệnh : sạm da sau viêm hay nhiễm khuẩn, do khối u ( những bớt sắc tố, u tế bào sắc tố ), cũng có khi sạm da còn gặp trong 1 số ít bệnh mạng lưới hệ thống, nhiễm khuẩn body toàn thân, u lympho, bệnh gai đen, xơ cứng bì, suy thận … .

Rám má hay nám má với biểu lộ là những dát sắc tố màu nâu, xanh đen, hay đen sạm ở hai bên má, trán, cằm, mũi .

Các dát sắc tố thường sắp xếp đối xứng, kích cỡ có khi nhỏ, khi to .

Bờ của những vết sạm da rõ nhưng không đều, không có teo da, không bong vảy da và không có ngứa .

Bệnh hay gặp ở người uống thuốc tránh thai, trong khi mang thai, thời kỳ cho con bú, đôi lúc còn gặp ở những phụ nữ thời kỳ tiền mãn kinh thậm chí còn có khi gặp ở phụ nữ trẻ chưa lập mái ấm gia đình .

Nguyên tắc phải điều trị theo nguyên do :

Các bệnh đặc thù bẩm sinh, di truyền phải hiệu chỉnh trong cấu trúc gen bệnh .

Sạm da do nhiễm khuẩn hay viêm phải dùng kháng sinh và những thuốc chống viêm, cháy nắng, rám nắng khi đi ra ngoài trời có giải pháp bảo vệ bằng kem chống nắng, áo dài tay, mũ rộng vành, kính …

Sạm da do hóa chất hay thuốc thì không được sử dụng thuốc hay hóa chất gây sạm da nữa, những khối u thì bằng phẫu thuật hay laser vô hiệu, sạm da do rối loạn nội tiết phải dùng thuốc điều hòa nội tiết …

Điều trị rám má và những sạm da khu trú

Hydroquinon 2 – 4 %, acid Azelaic, vitamin A acid, corticoid, kem chống nắng với thời hạn điều trị tối thiểu là 6 tháng, những thuốc này hoàn toàn có thể bôi đơn thuần hay phối hợp với 1 hoặc 2 loại khác nhau tùy theo chỉ định của thầy thuốc .

Kết hợp dùng một đợt kháng sinh phổ rộng nếu có viêm nhiễm ( viêm phần phụ, viêm xoang, họng, ổ nhiễm trùng sâu … )

Phối hợp với những giải pháp khác như : ngừng dùng thuốc tránh thai nếu như đang sử dụng, hạn chế tiếp xúc với ánh sáng mặt trời và sử dụng những giải pháp bảo vệ khác khi ra nắng .

Trong một số ít trường hợp đặc biệt quan trọng, khi những vết sạm da mà ở sâu dưới trung, hạ bì thì phải phối hợp điều trị hóa chất như đã nói ở trên với những giải pháp khác như siêu mài mòn, điều trị bằng laser mới cho hiệu suất cao mong ước