Hoạch định chính sách công: Tồn tại và đề xuất biện pháp khắc phục

Ảnh minh họa. Nguồn : internet

Hoạch định chính sách công: Tồn tại và đề xuất biện pháp khắc phục

Ở nước ta, chính sách đã được Hiến pháp pháp luật. Như vậy, chính sách công là một trong những công cụ cơ bản được Nhà nước sử dụng để thực thi công dụng, trách nhiệm quản trị nhà nước .

Các chính sách công là do Nhà nước ban hành. Các chính sách này là sự cụ thể hóa đường lối, chiến lược và các định hướng chính sách của Đảng.

Chính sách công ở Nước Ta thường được thể chế hóa thành những văn bản quy phạm pháp luật nhằm mục đích tạo địa thế căn cứ pháp lý cho việc thi hành, tuy nhiên nó gồm có những giải pháp hành vi không mang tính bắt buộc, mà có tính xu thế, kích thích tăng trưởng .
Đối với một quy trình chính sách thường khởi đầu từ việc hoạch định chính sách, tiếp theo là thực thi chính sách và sau một khoảng chừng thời hạn triển khai cần triển khai nhìn nhận chính sách để kiểm soát và điều chỉnh, bổ trợ chính sách …
Như vậy, hoạch định chính sách được coi như là bước khởi đầu trong quy trình chính sách. Đây là bước đặc biệt quan trọng quan trọng. Hoạch định chính sách đúng đắn, khoa học sẽ kiến thiết xây dựng được chính sách tốt, là tiền đề để chính sách đó đi vào đời sống và mang lại hiệu suất cao cao .
trái lại, hoạch định sai cho sinh ra chính sách không tương thích với thực tiễn, thiếu tính khả thi sẽ mang lại hậu quả không mong ước trong quá trình quản trị. Những tổn hại này không riêng gì trong thời điểm tạm thời, cục bộ, mà nó ảnh hưởng tác động vĩnh viễn, tương quan tới nhiều nghành nghề dịch vụ, ngành nghề khác nhau .

Những kết quả đạt được

Quy trình hoạch định chính sách ở nước ta được triển khai tuần tự những bước như sau : Nêu nguyên do hoạch định chính sách, thiết kế xây dựng dự thảo những giải pháp chính sách, lựa chọn giải pháp dự thảo tốt nhất, triển khai xong giải pháp lựa chọn, đánh giá và thẩm định giải pháp chính sách, quyết nghị phát hành chính sách, công bố chính sách .
Thời gian qua, việc hoạch định chính sách công ở nước ta đã cho sinh ra nhiều chính sách tương thích với trong thực tiễn, thực thi đem lại hiệu suất cao mà bộc lộ đơn cử là đã góp thêm phần vào tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội của quốc gia ta trong hơn 30 năm triển khai công cuộc thay đổi .
Trong thời hạn qua, hoạt động giải trí hoạch định chính sách công đã đạt được một số ít tác dụng đáng khuyến khích cả về số lượng và chất lượng trên những nghành nghề dịch vụ trọng điểm, cấp bách về kinh tế tài chính, chính trị ( tổ chức triển khai cỗ máy nhà nước, phúc lợi xã hội, quân sự chiến lược, ngoại giao … ) .
Một số chính sách công quan trọng đã được luận chứng khoa học hơn, bám sát thực tiễn quốc gia, địa phương và ngành. Nhờ đó, trong bước đầu đã tạo lập và hoàn thành xong được một mạng lưới hệ thống chính sách công khá tương thích, cung ứng được nhu yếu ngày càng cao của quản trị hành chính nhà nước, ship hàng kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội của quốc gia .
Trong nghành kinh tế tài chính, 1 số ít chính sách mới được phát hành đã phân phối được về cơ bản nhu yếu tăng trưởng và triển khai xong thể chế của nền kinh tế thị trường, đặc biệt quan trọng, có tính ứng phó khá tốt với ảnh hưởng tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn thế giới như : chính sách kích thích, chính sách kiểm soát và điều chỉnh tiền lương cơ bản, chính sách hạ thấp lãi suất vay cho vay của ngân hàng nhà nước, lãi suất vay tối đa cho tiền gửi bằng đồng Nước Ta, chính sách mang ngoại tệ, tiền Nước Ta của cá thể khi xuất nhập cảnh, chính sách kiểm soát và điều chỉnh thuế thu nhập cá thể, chính sách miễn giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp …
Theo đó, nhiều chính sách đã phát huy được tính năng trong kiềm chế lạm phát kinh tế, góp thêm phần ổn định giá cả thị trường và mức độ tăng trưởng của nền kinh tế tài chính trong điều kiện kèm theo khủng hoảng kinh tế. Điều đó được nhìn nhận như những phản ứng kịp thời của nhà nước trước những dịch chuyển lớn của kinh tế tài chính toàn thế giới và khu vực .

Những hạn chế

Tuy nhiên, quy trình tiến độ hoạch định chính sách công như nêu trên cũng còn thể hiện một số ít sống sót, đó là :

Thứ nhất, các kiến nghị hoạch định chính sách chủ yếu xuất phát từ các cơ quan nhà nước được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước. Việc dự thảo chính sách thường là do các bộ, cơ quan ngang bộ, các cơ quan đặc biệt của Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện.

Như vậy, chính sách công được phát hành dựa trên Để ý đến, nghiên cứu và phân tích tình hình trong thực tiễn và trên cơ sở những mong ước quản trị của từng cơ quan nhà nước. Sự tham gia đề xuất kiến nghị sáng tạo độc đáo hoạch định chính sách, hoặc góp phần vào thiết kế xây dựng những giải pháp, giải pháp chính sách của những đối tượng người dùng bị ảnh hưởng tác động bởi chính sách là rất hạn chế .
Rất ít những chính sách công được phát hành xuất phát từ sáng tạo độc đáo của những đối tượng người tiêu dùng bị chính sách chi phối, ảnh hưởng tác động và những giải pháp triển khai chính sách do những nhà quản trị kiến thiết xây dựng nên. Đây là một trong những nguyên do cơ bản làm cho một số ít chính sách tính khả thi thấp, hoặc khi thực thi không đem hiệu suất cao như nhà quản trị mong ước .

Thứ hai, các ý tưởng hoạch định chính sách được đề xuất, và dự thảo chính sách chủ yếu do cơ quan nhà nước (chủ yếu là do các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố thực hiện) thì dễ nảy sinh tình trạng cục bộ, bản vị; đề xuất dựa trên mong muốn, mục đích quản lý của ngành, địa phương do mình quản lý mà không tính tới tổng thể chung.

Thứ ba, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao và căn cứ vào tình hình quản lý, các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố để đề xuất dự thảo chính sách trong lĩnh vực quản lý được giao và cũng chính là cơ quan dự thảo, do đó thiếu sự phối hợp giữa các bộ, ngành nên chính sách thiếu tính toàn diện.

Ví dụ : Thực hiện Nghị quyết số 89/2015 / QH13 của Quốc hội khóa 13, kỳ họp thứ 9 trải qua n gày 09/6/2015 về kiểm soát và điều chỉnh chương thiết kế xây dựng luật, pháp lệnh nhiệm kỳ QH khóa 13, năm năm ngoái và chương trình kiến thiết xây dựng luật, pháp lệnh năm năm nay và Quyết định số 1273 / QĐ-TTg ngày 7/8/2015 của Thủ tướng nhà nước về phân công cơ quan chủ trì soạn thảo dự án Bất Động Sản luật, pháp lệnh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư ( Cục tăng trưởng doanh nghiệp ) được phân công chủ trì kiến thiết xây dựng dự án Bất Động Sản Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa .
Ngày 25/12/2015 Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức triển khai Phiên họp thứ nhất để công bố quyết định hành động xây dựng và ra đời Ban soạn thảo và Tổ chỉnh sửa và biên tập của Dự án Luật và triển khai bàn luận, góp ý để thiết kế xây dựng đề cương, bộ khung cho Dự án Luật .

Mặc dù trong danh sách Ban soạn thảo và Tổ biên tập có đầy thủ các thành viên của các Bộ, Ngành (đặc biệt là Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công Thương…), nhưng trong phiên họp quan trọng này đều không có mặt của các thành viên của các Bộ, Ngành được coi là quan trọng như đã nêu ở trên. Như vậy, rõ ràng, tính phối hợp trong các chương trình ban hành chính sách giữa các Bộ, Ban, Ngành là không cao.

Có thể nói rằng hiện tượng kỳ lạ việc của Bộ nào thì Bộ ấy lo vẫn còn là điều thông dụng. Do không xuất hiện trong cuộc họp nên chắc như đinh sự thống nhất trong từng yếu tố chính sách là không có, do vậy rất dễ khi chính sách đó được thực thi thì sự chênh chính sách, chồng chéo chính sách hoặc xích míc, trái ngược về chính sách là rất dễ xảy ra .

Thứ tư, quy trình hoạch định chính sách còn bị khép kín; việc lấy ý kiến tham gia của các đối tượng chịu sự điều chỉnh trực tiếp của chính sách còn ít, nếu có thì hình thức; việc tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành chưa thể hiện tính chủ động.

Mặt khác, chưa có pháp luật đơn cử để kêu gọi được trí tuệ của nhân dân, những chuyên viên, những nhà khoa học tham gia vào hoạch định chính sách là vô hình dung chung làm hạn chế cách nhìn nhận, xử lý yếu tố. Chẳng hạn, trong hoạch định chính sách việc dự báo chính sách rất quan trọng .
Thời gian qua, khi một số ít dịch chuyển về Chi tiêu, thực trạng lạm phát kinh tế trên quốc tế và ở nước ta, cho thấy việc dự báo chính sách còn nhiều yếu kém. Dự báo chính sách phải dựa trên cơ sở khoa học, thực tiễn. Nếu trong hoạch định chính sách không có sự tham gia của những chuyên viên, nhà khoa học thì việc dự báo chính sách gặp rất nhiều khó khăn vất vả .
Trong quá trình hoạch định chính sách công chưa tạo được kênh thông tin tốt nhất để tiếp thu quan điểm góp phần của những đối tượng người tiêu dùng chịu ảnh hưởng tác động của chính sách. Trong khi đó, chính sách không hề là ý muốn chủ quan của cơ quan nhà nước, càng không phải là ý chí áp đặt của cá thể có thẩm quyền mà xuất phát từ hiện thực khách quan, từ việc tìm kiếm, phát hiện, nhận thức một cách biện chứng những yếu tố phát sinh trong đời sống kinh tế tài chính – xã hội và có những giải pháp xử lý tương thích với thực tiễn. Một chính sách đúng đắn phải từ trong thực tiễn khách quan .

Thứ năm, năng lực của đội ngũ tham gia hoạch định chính sách còn hạn chế. Điều này dẫn đến tình trạng bỏ sót vấn đề chính sách hoặc nhìn nhận cách giải quyết vấn đề chưa đúng. Do tầm nhìn hạn hẹp của đội ngũ hoạch định chính sách nên khi chính sách đưa vào thực thi mới nảy sinh nhiều bất cập hoặc tình trạng chưa thực thi đã vấp phải phản đối của dư luận và phải sửa (ví dụ điều 60 của Luật Bảo hiểm xã hội).

Thứ sáu, công tác hoạch định chính sách công hiện nay chưa theo kịp với tình hình hội nhập của đất nước. Đất nước ta đang trong thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, các chính sách công bị nhiều chi phối, ảnh hưởng không chỉ ở phạm vi nhất định trong lãnh thổ của một quốc gia mà còn bị chi phối bởi các yếu tố mang tính toàn cầu.

Chẳng hạn như chính sách so với yếu tố tăng trưởng nông nghiệp. Qua sự kiện giá gạo trên thị trường quốc tế bị đẩy lên cao, yếu tố bảo mật an ninh lương thực đặt ra … Chính sách tăng trưởng nông nghiệp ở nước ta cần phải có sự thống kê giám sát, xem xét, kiểm soát và điều chỉnh lại. Như vậy, chính sách công của một vương quốc cũng đang phải chịu nhiều sự chi phối ở mức độ và khoanh vùng phạm vi to lớn hơn .
Trong việc hoạch định chính sách công cần phải có sự tổng kết, nghiên cứu và phân tích, nhìn nhận tình hình, tác động ảnh hưởng tác động ảnh hưởng tới quá trình triển khai chính sách, những giải pháp triển khai chính sách, và từ đó làm địa thế căn cứ để lựa chọn giải pháp chính sách tương thích với trong thực tiễn .

Thứ bảy, việc đánh giá tác động của chính sách trước khi ban hành hiện nay tại Việt Nam còn rất hạn chế. Việc phản biện chính sách trước khi ban hành là việc làm rất quan trọng để có thể lường trước được những mặt tiêu cực có thể do thực thi chính sách mang lại cho đối tượng chịu tác động trực tiếp của chính sách đó. Hiện nay các nước trên thế giới hoạt động phản biện chính sách là một khâu rất quan trọng nhưng tại Việt Nam thì hoạt động này lại bị coi nhẹ.

Do sống sót những tình hình trên cho nên vì thế dẫn tới hệ quả là những chính sách thực thi hiệu suất cao chưa cao như : hiệu quả tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội còn thấp ; những chính sách khi đưa vào thực thi có khi không thực sự tương thích với địa phương đó do thiếu sự phối hợp giữa những Bộ, Ngành ; chính sách xóa đói giảm nghèo còn chồng chéo nên dẫn đến hiệu suất cao không cao ; đào tạo và giảng dạy nguồn nhân lực hay là những chính sách khác tiến hành còn nhiều chưa ổn. v.v

Đề xuất biện pháp

Để nâng cao chất lượng, hiệu suất cao của những hoạt động giải trí hoạch định chính sách công ở nước ta trong quá trình lúc bấy giờ và những năm tiếp theo, cần đặt trọng tâm vào những yếu tố sau :

Thứ nhất, tiếp tục nâng cao nhận thức để trên cơ sở đó mở rộng sự tham dự một cách có hiệu quả của mọi cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và nhất là của cá nhân người lãnh đạo, quản lý vào quá trình hoạch định và thực thi chính sách công.

Nước Ta nên khởi đầu một tiến trình hoạch định chính sách mới, với sự tham gia cả toàn bộ những bên tương quan, gồm có : nhà nước, doanh nghiệp, người tiêu dùng, người quốc tế, những nhà hỗ trợ vốn, những nhà khoa học, chuyên viên .
Đôi khi, những doanh nghiệp hoặc những nhà khoa học hoàn toàn có thể vạch ra một kế hoạch trình nhà nước. Lấy những nhu yếu thực sự của dân, của Doanh nghiệp để làm cơ sở hoạch định chính sách. Chính sách không đơn thuần chỉ là một văn bản hành chính của Nhà nước .
Nói cách khác, làm cho chính sách công từ chỗ chỉ là công dụng độc quyền của những cơ quan nhà nước thành mối chăm sóc chung và nghĩa vụ và trách nhiệm của toàn xã hội .

Thứ hai, đổi mới quy trình hoạch định chính sách công theo hướng dân chủ, huy động sự tham gia đắc lực của toàn xã hội, nhất là của đội ngũ chuyên gia vào xây dựng chính sách. Tích cực lấy ý kiến và tiếp thu ý kiến từ các đối tượng chịu tác động trực tiếp của chính sách.

Cần lấy quan điểm của người dân để có những chính sách sát với thực tiễn, tránh việc “ chính sách trên trời được phát hành cho dân dưới đất ” vì không đủ điều kiện kèm theo để triển khai. Từng bước tạo lập một quy trình tiến độ làm chính sách gọn, tiện nghi nhưng khoa học, có hiệu suất cao kinh tế tài chính – xã hội cao .
Sửa đổi, bổ trợ nhằm mục đích triển khai xong chính sách đánh giá và thẩm định và phê duyệt chính sách, nhất là với những chính sách lớn, quan trọng, có tác động ảnh hưởng trực tiếp và lâu bền hơn tới quyền lợi chung của toàn xã hội .

Thứ ba, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, Ngành trong hoạch định chính sách, tránh mâu thuẫn nhau.

Thứ tư, xây dựng đội ngũ làm công tác hoạch định chính sách có chất lượng cao, có tầm nhìn bao quát về các vấn đề (Yếu tố con người là cốt lõi để có chính sách tốt, hợp lòng dân và hiệu quả thực thi cao).

Thứ năm, học hỏi kinh nghiệm quốc tế trong công tác hoạch định chính sách, phù hợp với thực tiễn ở nước ta