Bastet – Wikipedia tiếng Việt

Bastet
Nữ thần của loài mèo, bảo hộ, niềm vui, âm nhạc và gia đình
Nữ thần Bastet trong hình dáng một người phụ nữ với cái đầu mèo, tay cầm sistrum và biểu tượng ankh
Tên bằng chữ tượng hình
Thờ phụng chủ yếu	Bubastis
Biểu tượng	mèo, sư tử, sistrum
Cha mẹ	Ra
Phối ngẫu	Ptah
Hậu duệ	Nefertem, Maahes

Bastet (Baast, Ubaste, hay Baset)[1] là một trong những vị thần được người dân Ai Cập cổ đại tôn sùng nhất, mang hình dáng một người phụ nữ có cái đầu mèo.

Vào Vương triều thứ Hai (2890 TCN), vị nữ thần này đã được thờ cúng rộng rãi. Ở vùng Hạ Ai Cập thuộc đồng bằng sông Nile, Bastet là vị thần của chiến tranh, trước khi các nền văn hóa Ai Cập cổ đại được thống nhất. Trong thần thoại Hy Lạp, Bastet được biết tới dưới cái tên Ailuros (tiếng Hy Lạp là “mèo”). Nữ chiến thần Sekhmet ở Thượng Ai Cập về sau được đồng nhất với nữ thần Bast.

Khoảng năm 1000 TCN, Bastet khởi đầu được miêu tả với đầu của một con sư tử cái chứ không phải một con mèo. Ở Vương triều thứ 22 ( khoảng chừng 945 – 715 TCN ), Bastet trở thành vị thần bảo lãnh dưới hình dáng một con mèo [ 2 ]. Bastet cũng là vị thần bảo lãnh của loài mèo .Nhạc cụ ” sistrum ” ( một loại nhạc cụ của Ai Cập cổ đại, tương tự với bộ sênh tiền ở Nước Ta ) dùng trong những điệu múa tôn giáo cũng là hình tượng của nữ thần Bast. Chính do đó mà bà được xem là nữ thần của niềm vui, âm nhạc và liên hoan. Ngoài ra, người phụ nữ nào muốn có con thường đeo một chiếc bùa hình nữ thần với đàn mèo con nên bà cũng được xem là vị thần của mái ấm gia đình .
Bastet là con gái của thần mặt trời Ra, được biết đến với thương hiệu ” Con mắt của thần Ra ” ( những nữ thần Sekhmet, Hathor, Tefnut, Nut, Wadjet và Mut cũng có tên gọi như vậy ). Vào thời kỳ Cựu vương quốc thì bà lại được xem là con của Atum [ 3 ]. Bastet nhiều lúc được miêu tả là hiện thân của cha bà, thần Ra và chiến đấu với con rắn khổng lồ Apep – quân địch của Ra .

Trong hình dáng con mèo, Bastet kết nối sức mạnh mình với Khonsu – vị thần Mặt trăng. Còn trong hình dạng sư tử cái, bà kết nối sức mạnh với cha là Ra. Ptah – thần sáng tạo và quyền lực, được xem là chồng của nữ thần Bastet[3]. Bastet được xem là mẹ của thần Nefertem – vị thần của y học và sắc đẹp và thần Maahes – vị thần của chiến tranh với đầu sư tử đực[3].

Sự tôn thờ[sửa|sửa mã nguồn]

Người dân Ai Cập cổ đại rất quý mèo vì chúng bảo vệ những kho thóc lúa khỏi chuột và rắn, nhất là rắn hổ mang. Những nhà quý tộc thường đeo lên cổ mèo những đồ trang sức đẹp bằng vàng và cho chúng ăn những món ngon của mình. Hình phạt cho tội giết chết một con mèo, dù là chẳng may, là tội chết .Thần Bastet được thờ tập trung chuyên sâu tại Bubastis ( thời nay là Zagazig, tỉnh Sharqia, Ai Cập ) [ 4 ]. Thành phố cổ này đã từng là khu nghĩa trang to lớn cho những xác ướp mèo. Hơn 300.000 xác ướp mèo được phát hiện khi ngôi đền của Bastet được khai thác tại đây .

Chính vì sự tôn thờ loài mèo quá mức mà người Ai Cập cổ đại mất cả đất nước trong trận giao tranh với quân Ba Tư. Kết quả là Cambyses II nắm quyền thống trị Ai Cập[5].

Gayer-Anderson cat, hiện thân của Bastet. Hiện đang được trưng bày tại Tượng đồng, hiện thân của Bastet. Hiện đang được tọa lạc tại kho lưu trữ bảo tàng Anh

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

• Loài vật khiến người Ai Cập cổ đại mất cả đất nước. Vnexpress, ngày 7/6/2017.
• E. Bernhauer, “Block Statue of Nefer-ka”, in: M. I. Bakr, H. Brandl, Faye Kalloniatis (eds.): Egyptian Antiquities from Kufur Nigm and Bubastis. Berlin 2010, pp. 176–179.
• Herodotus, ed. H. Stein (et al.) and tr. AD Godley (1920), Herodotus 1. Books 1 and 2. Loeb Classical Library. Cambridge, Mass.

Tượng thần Bastet trong hình ảnh một con mèo thuần hóa .

Source: https://thevesta.vn
Category: Giải Trí