Truyện thơ Mục Liên Thanh Đề (P.1)

LỜI NÓI ĐẦU 

Bà Thanh Đề là mẹ của ngài Mục Kiền Liên ( cũng gọi là Mục Liên ). Bà tính tình tham lam, gian ác, không tin Tam bảo, tạo ra nhiều tội lỗi nặng nề, gây ra nhiều “ nhân ” xấu nên khi chết đi chịu “ quả ” ác, bị đày vào ác đạo, sinh làm loài ngạ quỷ, đói khát triền miên trong đại âm ti.

Ngài Mục Liên là một trong số mười đại đệ tử của đức Phật, tài năng số 1 về thần thông. Một ngày, ngài dùng “ đạo nhãn ” xem trong trần gian và nhận thấy mẹ mình bị sinh vào con đường đói khổ trong chốn âm ti thẳm sâu, chịu bao nhiêu cực hình. Ngài thương xót nên mang cơm đến dâng cho mẹ. Bởi lòng tham lam gian ác trong tiền kiếp nổi bừng lên nên khi bà mẹ đưa cơm vào miệng thì cơm hóa thành than hồng, bà không ăn được.

Ngài Mục Liên rất là đau buồn, trở về bạch với Phật mọi sự tình và cầu xin Phật chỉ dạy cho phương cách cứu độ mẹ mình. Phật dạy rằng mặc dầu lòng hiếu thảo của ngài vô cùng lớn lao và tuy rất giỏi về thần thông ngài cũng không hề một mình mà cứu độ được cho mẹ. Phải cần nhờ đến oai thần, đến đức lớn như biển, đến lực gia trì của chư tăng, ni trong mười phương, mới mong giải thoát được cho mẹ.

Ngài Mục Liên đã thực thi đúng những lời Phật dạy, vào ngày Rằm tháng bảy, đợt nghỉ lễ Vu Lan, thành tâm kính lễ trai tăng nên mẹ mới thoát khỏi kiếp quỷ đói và sinh về cảnh giới an lành.

Truyện Mục Liên – Thanh Đề nhấn mạnh vấn đề đến luật “ nhân quả ”, đến lòng hiếu thảo chí thành của ngài Mục Liên và công đức trì trai, giữ giới thanh tịnh trong ba tháng định cư kiết hạ của chư tăng, ni. Tất cả cùng thành tâm chú nguyện mà tạo ra sức mạnh cảm thông và kích thích đến tâm hồn bà Thanh Đề, làm bà tự bản thân mình thức tỉnh cơn mê, xoay chuyển tâm niệm ác, hướng về nẻo thiện và do đó thoát khỏi hình phạt khổ cực nơi âm ti. Kinh Phật dạy rằng : “ Tâm hoàn toàn có thể tạo nghiệp, mà tâm cũng hoàn toàn có thể chuyển nghiệp ”.

Ngài Mục Liên là một tấm gương sáng chói tượng trưng cho lòng chí hiếu và báo ân. Ngài đã thực hành thực tế phép sám hối để báo ân mà cứu được mẹ thoát khỏi âm ti.

Ngày lễ Vu Lan trong đạo Phật là ngày “Phật Hoan Hỷ”, ngày “Tự Tứ”. Tăng, ni tập trung vào sự tu niệm và thỉnh cầu những bậc trưởng thượng chỉ dạy mọi lỗi lầm để mình thành tâm sám hối nên Phật rất vui vì tinh thần phục thiện, hối cải đó. Ngày Vu Lan cũng là ngày “Báo Hiếu”, gợi lại lòng hiếu thảo của người con Phật. Nhân dịp này phật tử nhớ lại công ơn cha mẹ sinh thành nuôi dưỡng cực khổ mà nhờ đến sức chú nguyện của chư tăng, ni để phụ lực mà độ cho cha mẹ.

Cha mẹ quá vãng dù đã qua bảy đời nếu có sa vào đường khổ cũng nhờ phúc đức này mà được thoát khỏi, được siêu thăng. Còn nếu cha mẹ không đi trong đường khổ thì nhờ phúc đức này mà được tăng trưởng thiện căn. Nếu cha mẹ còn sống, chưa qua đời, thời nhờ phúc đức đó mà tăng trưởng tuổi thọ và phát tâm bồ đề.

Ngày lễ Vu Lan cũng là ngày “xá tội vong nhân”, ngày cầu siêu độ cho tiền nhân quá cố. Đó là ngày tha thứ mọi lỗi lầm. Mọi người đều ăn năn, xin cải đổi sám hối. Chư tăng, ni cầu nguyện cho các vong nhân được thoát khỏi cảnh đọa đày của ba đường ác là “địa ngục, ngạ quỷ và súc sinh”.

Hiếu thảo thường được hiểu là lo đầy đủ mọi thứ về vật chất cho cha mẹ. Nhưng cha mẹ sẽ qua đời một ngày nào đó. Theo đạo Phật, chúng ta không chỉ có mặt ở một đời này mà còn có mặt ở vô số kiếp về trước và sau nữa, mất thân này sẽ mang thân khác. Bởi vậy người con hiếu còn phải lo cho cha mẹ cả về tinh thần, làm sao thức tỉnh cha mẹ hướng về đường thiện, tin vào nhân quả tội phước, quy y tam Bảo, niệm Phật làm lành để trong đời hiện tại cha mẹ được yên vui và khi mất đi sẽ được hạnh phúc, an lành trong đời sau.

“Tâm hiếu là tâm Phật. Hạnh hiếu là hạnh Phật”. Với truyền thống người Việt ta, hiếu thảo là một nền tảng đạo đức rất cần thiết, rất thiêng liêng và cao cả. Có hiếu trong gia đình thì mới có thể là một công dân tốt ngoài xã hội. Hiếu là bước đầu để xây dựng một gia đình tốt đẹp, một xã hội văn minh và tiến lên thành một quốc gia cường thịnh.

Soạn giả Tâm Minh Ngô Tằng Giao đã dựa vào một số ít tài liệu xưa và nay mà viết lại hàng loạt truyện Mục Liên – Thanh Đề bằng những dòng thơ “ lục bát ” nhẹ nhàng, trong sáng và bình dị để fan hâm mộ dễ đọc, dễ hiểu và dễ cảm nhận. Mong rằng ý nghĩa của truyện xưa này sẽ là ngọn đuốc tuệ soi sáng cho con người nương vào đó để vượt qua những con đường vô minh, hành phép sám hối mà diệt tội, hầu vượt qua biển khổ sinh tử mà ghé bờ giải thoát thơm hương.

Truyện xưa có kể lại rằng : Thời kỳ đức Phật còn đang tại trần Nơi thành Vương Xá xa xăm Có ông trưởng giả vô ngần giàu sang Nhiều vườn ruộng, lắm bạc vàng Từng bầy voi ngựa, từng đàn trâu dê Gia nhân đông đúc cận kề Ông tên Phó Tướng muôn bề tốt thay Giữ gìn đạo đức hàng ngày Thường tu Lục Độ lâu nay chẳng rời : “ Một là bố thí cho người Hai là trì giới sống đời sạch trong Ba là nhẫn nhục tột cùng Bốn là tinh tấn quyết lòng theo tu Năm là thiền định công phu Sáu là trí tuệ rạng như ánh hồng ”.

Bà Thanh Đề là vợ ông Than ôi trái lại vô cùng xấu xa Vừa tham lam lại gian tà Làm điều ác đức tính ra đủ mười. Sinh con trai được một người Tên là La Bốc tính thời đáng yêu và dễ thương Vừa mưu trí đủ mọi đường Lại thêm hiếu thảo xóm làng nổi danh. Thời gian thấm thoắt trôi nhanh Ít lâu sau đó mái ấm gia đình không vui Vì ông trưởng giả qua đời Chàng trai La Bốc tức thời cư tang Đủ ba năm, rất đàng hoàng Cho tròn chữ hiếu lòng chàng mới yên.

Mãn kỳ tang chế nói trên Chàng bèn tìm mẹ và liền thưa ngay : “ Các kho châu báu lâu nay Mở ra giám sát mai này rồi chia Ba phần đều đặn trọn bề Một phần dâng mẹ dùng chi hàng ngày Một phần sửa soạn tiệc chay Cúng dường Tam bảo lòng đầy thành tâm Còn con xin giữ một phần Dùng làm vốn liếng vì cần đi xa Nơi xứ lạ, không gần nhà Kinh doanh kinh doanh lo mà lập thân Tạo nên cơ nghiệp sáng ngần Thời nhà mình cũng thêm phần vẻ vang ”. Mẹ nghe, thuận ý cùng chàng Chàng liền sửa soạn lên đường đi buôn, Gia nhân Ích Lợi tinh ranh Thỉnh cầu xin được đi luôn theo cùng.

Khi chàng vừa mới đi xong Mẹ chàng vội triệu tập trong mái ấm gia đình Gia nhân tụ họp vây quanh Bà Thanh Đề nói ý mình cho nghe : “ Con ta trước lúc ra đi Dặn ta chu tất mỗi khi cúng dường Cúng trai tăng chớ coi thường Nhưng ta chẳng muốn theo đường này đâu Ta không tin ở đạo mầu Cho nên nếu có tăng nào tới đây Để mà khất thực hàng ngày Thời dùng roi gậy đánh ngay đuổi liền

Thế là họ hết làm phiền Về sau không dám đến bên nhà mình, Số tiền cúng ta để dành Mua nhiều súc vật thỏa tình lâu nay Ngỗng ngan, dê ngựa, bò trâu Heo cùng gà vịt giết mau tế thần Rồi ăn cho sướng miệng luôn Ăn xong mua nữa chẳng buồn tiếc thương Ăn hoài cho đến chán chường Tội gì mà phải cúng dường cho ai ! ” Gia nhân miễn cưỡng theo lời Chỉ lo giết chóc, xa rời những tăng.

Về phần La Bốc buôn hàng Ba năm trời đã lẹ làng êm trôi Làm ăn cần kiệm xứ người Bán buôn chịu khó nay thời giàu lên, Một ngày chàng quyết định hành động liền Trở về thăm viếng mẹ hiền yêu thương. Mệt vì chuyển dời dọc đường Tới ngoài thành phố thời chàng dừng chân Tạm ngừng cho khỏe đôi phần Sai người về trước báo thân mẫu mình, Gia nhân Ích Lợi nhiệt tình Tuân theo lệnh chủ phóng nhanh về liền. Một hầu gái thấy thứ nhất Chạy vào tìm chủ báo tin không bình thường Bà Thanh Đề vội phô trương Làm như mình cũng cúng dường chư tăng Nên trong nhà bày hấp tấp vội vàng

Mang nhiều phan phướn trang hoàng êm xuôi.

Vừa khi Ích Lợi tới nơi Bà bèn nghiêm chỉnh cất lời hỏi ngay : “ Con ta về thật mừng thay Sao chưa xuất hiện ? Giờ này ở đâu ? ” Gia nhân vội vã trình mau : “ Thưa bà công tử chưa vào tới đây Hãy còn ở tận phía Tây Ngoài thành Vương Xá vài ngày nữa thôi. ” Bà Thanh Đề nói giọng vui : “ Sau khi La Bốc và ngươi lên đường Ta liền tổ chức triển khai cúng dường Hơn năm trăm vị chư tăng tại nhà ”. Gia nhân Ích Lợi nghe qua Trong lòng chợt thấy chan hòa niềm vui Khi vào nhà thấy khắp nơi Đây thời phan phướn, kia thời bông hoa Chiếu giường, bàn và ghế phô ra Lại thêm bát chén thật là bộn bề Đều chưa quét dọn đàng hoàng

Bao điều trước mắt rõ ràng đáng tin.

Nghĩ đây là đấng mẹ hiền Gia nhân trở lại nào quên tường trình Những gì trông thấy rành rành Nghe xong La Bốc quả tình hân hoan Vội về, hoan hỉ ngập tràn

Vừa đi vừa lạy vô vàn thành tâm.

Họ hàng, quyến thuộc, người thân trong gia đình Nghe chàng trở lại xa gần họp nhau Kéo ra nghênh tiếp trước sau Nhìn chàng đi đứng thấy sao không bình thường Vừa đi vừa lạy dọc đường Họ bèn xúm hỏi : “ Ông đương làm gì Phật đâu có phía trước kia Tăng thời không có ở về phía sau Vậy ông lễ lạy ai nào ? ” Chàng La Bốc ngại ngần đâu vấn đáp : “ Chính là tôi lạy mẹ tôi Tôi vì kinh doanh vừa qua đi xa Mẹ tôi lúc ở lại nhà Kính tin Tam bảo, thiết tha cúng dường Hơn năm trăm vị cao tăng Bà mời cung kính đàng hoàng lắm thay ”.

Mọi người kinh ngạc nói ngay : “ Vì ông đi vắng nào hay sự tình Mẹ ông ở lại mái ấm gia đình Bao nhiêu ác nghiệp tự mình gây ra Chư tăng khất thực trước nhà Bà đều đánh đuổi thấy mà tang thương, Còn tiền ông dặn cúng dường Bà mua súc vật và thường giết ăn Sau khi cắt tiết tế thần Chính tay bà đã bao lần sát sinh. ” Chàng nghe tội lỗi mẹ mình Tưởng như sét đánh thình lình bên tai Ngã luôn xuống đất nằm dài Lịm người ngất xỉu một hồi thật lâu Tin nghe mang lắm đớn đau Thấy mà tội nghiệp biết bao cho chàng.

Bà Thanh Đề rất hoang mang lo lắng Khi nghe tin dữ hấp tấp vội vàng chạy ra Được con cho biết chính bà Gây bao ác nghiệp trong nhà mới gần đây Nên con lâm tình cảnh này, Bà bèn cứu chữa con ngay tức thì Rồi bà lớn tiếng nguyện thề : “ Trời cao đất rộng bốn bề thênh thang Bể kia lồng lộng sóng vàng Nếu mà mẹ chẳng cúng dường chư tăng Sau khi con rời khỏi làng Thời về mẹ bệnh liệt giường luôn thôi Rồi khi nhắm mắt lìa đời Đọa vào âm ti đúng lời thề đây Chịu bao quả báo sau này Mong con hãy trở lại ngay mái ấm gia đình ! ” Nghe lời thề của mẹ mình Nặng như trái núi quả tình gớm ghê Tin lời mẹ dối gian thề Nên chàng La Bốc chịu về nhà ngay.

Về nhà chỉ được ít ngày Ai ngờ xảy chuyện không hay mất rồi Mẹ chàng không dễ chịu trong người Rồi lâm bệnh nặng, tứ thời mê man Dù cho có uống thuốc thang Bệnh không thuyên giảm, ngày càng nặng thêm, Qua bảy ngày và bảy đêm Sau hồi nguy kịch bà liền mệnh chung Lời thề ứng nghiệm vô cùng Diêm Vương có lẽ rằng đã không tha rồi Sai Quỷ Vương lên tận nơi Bắt hồn bà xuống đúng lời thề kia. Biết rằng mẹ nghiệp nặng nề Cho nên La Bốc tức thì lo toan Vừa mai táng mẹ chu toàn Vừa lo tạo phước há ngần ngại chi Hồi hướng cho mẹ tức thì, Bán buôn kiếm bởi chuyến đi có lời Chàng đem bố thí khắp nơi Giúp dân thiếu mặc, cứu người đói ăn Lập chùa chiền, cúng chư tăng Bản thân tu học đạo vàng tại gia Tụng kinh, niệm Phật thiết tha Trì trai, giữ giới thật là thành tâm. Dựng lều cỏ cạnh mộ phần Nơi chôn mẹ chốn sơn lâm an bình Ba năm thủ hiếu chí tình Muôn chim bay đến đậu quanh rộn ràng Tha đất mới, lượm hoa vàng Để lên ngôi mộ mẹ chàng kính dâng.

Thời gian xoay chuyển lẹ làng Ba năm thủ hiếu nhẹ nhàng trôi qua Một ngày La Bốc nghĩ ra Cho rằng mình phải xuất gia tu hành Mới mong báo đáp mẹ mình Báo cho toàn vẹn ân tình sâu xa Chàng bèn nghĩ đến Phật Đà Núi Kỳ Xà Quật tìm qua hầu Ngài. Sau khi quỳ lễ xong xuôi Chàng La Bốc mới thốt lời thiết thân Kính thưa : “ Bạch Đức Thế Tôn Song thân con đã lìa trần vắng xa Nếu giờ đây con xuất gia Có đem phước báu cho cha mẹ mình ? ” Phật bèn giảng giải điều lành : “ Này người con thảo tâm thành chớ quên Ở trên trần gian muộn phiền Song thân nếu có lòng tin đạo mầu Cho con theo đạo tu mau Hoặc trai, hoặc gái, chỉ cầu một thôi Xuất gia toàn vẹn được rồi Bao công đức ấy so thời vô biên Hơn xây tháp quý triền miên Hơn xây bốn vạn tám nghìn tháp trên, Bởi vì cha mẹ hiện tiền Nhờ công đức ấy được thêm rất nhiều Thêm phước tuệ biết bao nhiêu, Còn như cha mẹ quý yêu qua đời Dù trong quá khứ một thời Được sinh tịnh độ vào nơi an lành ”.

Nghe xong La Bốc tâm thành Mở lòng to lớn quyết tình xuất gia Quỳ xin Phật thật thiết tha, Phật nhìn thấy dáng nhu hòa hiền lương Lại thêm hiếu đễ mọi đường Nên hoan hỷ thuận nhận chàng thật mau Cạo luôn tóc, cạo cả râu Cà sa đơn thuần khoác vào đẹp thay Phật liền thọ ký cho ngay Đặt cho pháp hiệu từ đây thường dùng Mục Kiền Liên, đẹp vô cùng Tấm gương hiếu đễ vang lừng theo tên. Từ đây ngài Mục Kiền Liên Cõi trần lánh bước, cửa thiền nương thân Lo tu thiền định chuyên cần Nhờ vào tri thức sáng ngần vốn xưa Lại thêm dốc chí quyết tu Tiến mau tới bậc thượng thừa thật nhanh Bản tâm tỏ ngộ đạt thành “ Thần thông ” chứng được nổi danh đương thời

Đứng vào bậc nhất ngay thôi

Tâm Minh Ngô Tằng Giao
Còn nữa…

Trong hàng đệ tử của nơi cửa Thiền .Diệu Phương ( 2009 )

Source: https://thevesta.vn
Category: Phật Pháp