Bồ tát – Wikipedia tiếng Việt

Bồ-tát (chữ Hán: 菩薩) là lối viết tắt của Bồ-đề-tát-đóa (chữ Hán: 菩提薩埵, tiếng Phạn. bodhisattva), cách phiên âm tiếng Phạn bodhisattva sang Hán-Việt, dịch ý là Giác hữu tình (chữ Hán: 覺有情), hoặc Đại sĩ (chữ Hán: 大士). Bồ-tát là những chúng sinh đang tu tập trên con đường trở thành bậc Chính Đẳng Chính Giác và chưa đắc quả Chính Đẳng Chính Giác. Bồ-tát thực hành ba mươi pháp ba-la-mật-đa (theo quan điểm của Phật giáo Thượng Tọa bộ) hoặc sáu pháp ba-la-mật-đa (theo quan điểm của phần lớn bộ phận Phật giáo Đại thừa). Trong kinh văn Nikaya, Bồ-tát (pa. Bodhisatta) là thuật ngữ dùng để nhắc đến Phật Thích-ca Mâu-ni (hay Phật Gotama) trước khi giác ngộ trong khi ở văn bản Đại thừa, Bồ-tát được sử dụng để gọi bất kỳ chúng sinh nào phát Bồ-đề tâm (sa. bodhicitta) thành Phật như bồ-tát Quán Thế Âm, bồ-tát Địa Tạng, bồ-tát Phổ Hiền… hay thậm chí là Bồ-tát Thích Quảng Đức.

Bồ-tát muốn tu tập trên con đường Bồ-tát đạo để trở thành Phật, dù rằng theo Nam tông hay Bắc tông, thì cần phải có đại nguyện to lớn vì quyền lợi của chúng sinh ( được một vị Phật thụ ký ) và có kỹ năng và kiến thức Phật pháp thiện xảo như Tứ diệu đế, Duyên khởi, Nhân quả …

Phật giáo Nam tông[sửa|sửa mã nguồn]

Theo quan điểm Nam tông, để được một vị Phật thụ ký thì chúng sinh cần phải thỏa mãn tám điều kiện: (1) là con người, (2) là nam nhân, (3) hoàn thiện các điều kiện cần thiết để có thể chứng quả A-la-hán trong kiếp hiện tại, (4) gặp Phật, (5) tu sĩ tin vào thuyết Nghiệp báo hoặc là một tỳ-kheo trong thời kỳ có một vị Phật, (6) có năng lực chứng các tầng thiền định, (7) hành động công đức (có thể xả thân để có thể bảo vệ đức Phật), (8) có ý nguyện để hoàn thành mục tiêu dù có rơi vào nghịch cảnh. Thời quá khứ về trước, tu sĩ Sumedha (tiền thân của Phật) đã được Phật Nhiên Đăng thụ ký (Dipamkara) nhờ tám nhân trên. Bồ-tát muốn chứng quả thành Phật vì lòng đại bi (maha-karuna) muốn cứu giúp chúng sinh: “Nếu chứng đạt được Toàn Giác (là một vị Phật), Ta có thể giúp thế gian cùng với chư thiên thần cùng qua sông!”[1].

Bất kỳ bồ-tát nào muốn tu tập thành Phật thì cần phải thành tựu ba mươi pháp ba-la-mật trong đó có thập độ: bố thí, trì giới, xuất gia, trí tuệ, tinh tấn, nhẫn nhục, chân thật, quyết định, bác ái, xả và ba cấp độ: hạ, trung và thượng.

Phật giáo Đại thừa[sửa|sửa mã nguồn]

Theo quan điểm Bắc Tông, một chúng sinh được Phật thụ ký chỉ cần thỏa mãn nhu cầu điều kiện kèm theo là phát tâm Vô thượng vì quyền lợi của chúng sinh. Bồ-tát lấy chúng sinh làm sự nghiệp của mình. Quan điểm về bồ-tát theo Đại thừa linh động hơn so với Thượng Tọa bộ. Một vị bồ-tát phát đại nguyện và thệ thành tựu đại nguyện trước hoặc sau khi chứng quả thành Phật trong khi Phật giáo Thượng Tọa bộ thì chỉ có Phật Toàn giác mới có năng lực cứu độ chúng sinh. Ví dụ như Bồ-tát Địa Tạng Vương thệ nguyện : ” Địa ngục vị không, thệ bất thành Phật. Chúng sinh độ tận, phương chứng Bồ-đề. ” ( Chừng nào âm ti chưa trống không, tôi thề chưa đắc quả thành Phật. Chúng sinh đều được cứu độ hết, lúc đó tôi mới chứng quả Bồ-đề ), như vậy bồ-tát Địa Tạng phát đại nguyện trên và chỉ thành Phật khi triển khai xong hết đại nguyện đó ; trong khi Phật A-di-đà phát 48 đại nguyện khi còn là Bồ-tát và Ngài hoàn thành xong đại nguyện ấy sau khi chứng Phật quả .

Trong Đại thừa[sửa|sửa mã nguồn]

Trong những tầm cỡ Phật giáo Đại thừa, hình ảnh Bồ Tát tương tự như như A-la-hán, trong đó A-la-hán thường bị hiểu nhầm là tập trung chuyên sâu hầu hết vào sự giải thoát cho chính mình, xu thế ít làm lợi nhiều cho chúng sinh, còn Bồ Tát thì có nguyện lực cao quý hơn nhiều, không những trùng tu trí tuệ bản thân mà còn mang quyền lợi đến mọi chúng sinh trên con đường giác ngộ .

Thực ra, khái niệm Bồ tát đã được tìm thấy trong các kinh điển Phật giáo nguyên thủy, nhất là khi nói về các tiền thân của Tất-đạt-đa Cồ-đàm (Bản sinh kinh). Trong kinh văn Đại thừa, khái niệm này được phát triển thêm: khi nói đến Bồ Tát, người ta xem đó là tiền thân của các vị Phật tương lai. Đại thừa chia làm hai hạng Bồ Tát: Bồ Tát đang sống trên Trái Đất và Bồ Tát siêu việt. Các vị đang sống trên Trái Đất là những người đầy lòng từ bi, giúp đỡ chúng sinh, hướng về Phật quả.

Bồ Tát siêu việt là người đã thực hạnh các hạnh Ba-la-mật ở mức độ rất cao nhưng chưa nhập Niết-bàn, hoàn toàn bất thối chuyển (không còn thối lui) trên con đường thành Phật, có khả năng tự chủ trong Luân hồi, xuất hiện trong thế gian dưới nhiều dạng khác nhau để cứu độ chúng sinh. Đó là các vị được Phật tử tôn thờ và đảnh lễ, thường là các vị Bồ Tát Quán Thế Âm (觀世音) hay Quan Âm Bồ Tát, Đại Thế Chí (大勢至) Văn-thù-sư-lợi (文殊師利), Phổ Hiền (普賢) và Địa Tạng (地藏), năm vị Bồ tát này gọi là Ngũ hiền.

Chư vị Bồ Tát[sửa|sửa mã nguồn]

Hình ảnh ở Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]

từ Thị Bồ Tát – Di Lặc Bồ Tát, Bố Hòa thượng

1. ^

   Phật Sử. Tiểu Bộ (kinh). tr. I., 56.

• Gampopa; The Jewel Ornament of Liberation; Snow Lion Publications; ISBN 1-55939-092-1

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thevesta.vn
Category: Phật Pháp