Bất ngờ lò luyện hát chèo nơi cửa Phật

Những ngày hè nóng nực, bước chân vào cổng chùa Đống Lim ( Long Biên – TP. Hà Nội ), khách vãn cảnh chùa lại được nghe những làn điệu chèo do chính sư trụ trì Thích Thanh Phương giảng dạy. Hơn 20 năm nay, sư thầy bí mật dạy chèo không tính tiền cho những em học viên trước khi những em bước vào kỳ thi khắc nghiệt ở những trường ĐH ngành thẩm mỹ và nghệ thuật. Quảng cáo

Người nặng tình với nghệ thuật Chèo.

Đại đức Thích Thanh Phương tên thật là Lê Văn Quảng, con nghệ sĩ Tuồng Lê Văn Chiêm (đoàn Tuồng Thăng Long những năm 1968 – 1976). Ngày xưa, khi vô tuyến truyền hình chưa có, bà con làng xã rất thèm được xem, nghe văn nghệ; bởi vậy ở thôn nghèo Lương Quy, xã Xuân Nộn, huyện Đông Anh xuất hiện đội văn nghệ.

“Nếu không theo nghiệp tu hành, tôi sẽ là diễn viên Tuồng” – Đại đức Thích Thanh Phương cho biết.

Lên 9 tuổi, cậu bé Quảng đã theo cha đi xem Tuồng và học cách diễn Tuồng khắp làng trên xóm dưới. Đến 15 tuổi, Lê Văn Quảng theo thầy Nghĩa học những kỹ thuật cơ bản của nghệ thuật và thẩm mỹ Tuồng. Sư thầy nhớ lại : “ Lúc ấy, tôi đã hiểu biết và nhận ra rằng mình cần qua một trường giảng dạy chuyên nghiệp và bài bản, không hề theo mãi những cụ học mót được. Sau đó, tôi vào Nhà hát Tuồng Nước Ta học nghề ”. Những năm ấy, Lê Văn Quảng cùng những đoàn Chèo ở tỉnh Hà Bắc ( cũ ) đi diễn khắp miền Bắc Giao hàng quần chúng rồi duyên số đưa đẩy chàng trai trẻ về ở chùa Trịnh Xá ( Châu Khê – Từ Sơn – Thành Phố Bắc Ninh ). Năm 1978, ở tuổi 21, Lê Văn Quảng được nhà chùa cất cử đi dạy đội văn nghệ của xã Châu Khê nhưng những học viên không thích học Tuồng, chỉ thích học Chèo. “ Tuồng phải cách điệu, còn Chèo thì quá dân dã. Nhà Phật rất gần với Chèo nên tự tôi thu gom sách vở, luyện giọng hát Chèo cho những học viên. Thời thế đưa tôi từ nghệ sĩ Tuồng chuyển sang dạy Chèo khi nào không hay ” – sư thầy kể lại. Sau đó ít năm, Lê Văn Quảng theo nghiệp tu hành và về định cư lại chùa Đống Lim. Nỗi niềm đau đáu với thẩm mỹ và nghệ thuật vẫn không nguôi ngoai trong tâm thức đại đức Thích Thanh Phương. 30 tuổi, sư thầy đến thao tác với những đội Chèo nghiệp dư ở TP.HN tuyển học viên về huấn luyện và đào tạo để lam ” nguồn “. Sau vài năm tạo được tiếng tăm, sư thầy quyết định hành động tuyển học viên mới là học viên PTTH, sĩ tử sẵn sàng chuẩn bị thi vào những trường ĐH, CĐ ngành nghệ thuật và thẩm mỹ. Nói về vấn đề này, sư thầy Thích Thanh Phương tâm sự : “ Các sĩ tử yêu thì có yêu nghệ thuật và thẩm mỹ Chèo đấy nhưng chưa am hiểu nghệ thuật và thẩm mỹ dân tộc bản địa như thế nào mà đã thi tuyển. Tôi liên lạc với những trường ấy, đưa những em chưa thi ĐH, hoặc đã thi nhưng trượt, tập hợp về đây, tôi bổ túc cho 1 năm, sau đó liên tục đi thi ”.

Các học viên thường gọi vui sư thầy là “Mẹ” vì “Mẹ” đóng vai trai giả gái rất đạt.

Lớp học Chèo nơi của chùa

“ Câu lạc bộ văn nghệ phật tử chùa Đống Lim ” – là tên gọi có từ những năm cuối thập kỷ 80 của thế kỷ trước. Hơn 20 năm duy trì lớp học, sư thầy đã đứng lớp cho hơn 300 học viên, mỗi năm sư thầy nhận từ 12 – 15 học viên theo học. Hầu hết những học viên học xong lớp Chèo này đều công tác làm việc ở những đoàn Chèo những tỉnh – thành. Đặc biệt, thời gian hiện tại, đoàn Chèo Tỉnh Ninh Bình có 7 diễn viên từng theo học sư thầy. Không giáo án, không quy tắc khắc nghiệt, nhưng toàn bộ những học viên đến với cửa chùa đều nhận được những khuyến mại đặc biệt quan trọng. Nhà chùa nuôi ăn, ở 1 năm không lấy phí. Sau 1 năm, học viên nào muốn thi ĐH sẽ được nhà chùa làm thủ tục thi, học viên nào muốn về quê công tác làm việc sẽ được nhà chùa ra mắt việc làm. Sư thầy tâm niệm : “ Có tình yêu nghệ thuật và thẩm mỹ là vô cùng quý, nhưng năng khiếu sở trường cũng rất quan trọng. Có năng khiếu sở trường thì hoàn toàn có thể làm thẩm mỹ và nghệ thuật tới đỉnh. Vì vậy những em đến nơi đây, tối thiểu phải yêu Chèo và có chút chất giọng ca hát, đó là nguyên tắc bất thành văn ”.

Mỗi khóa học kéo dài 1 năm, mỗi khóa dạy 12 – 15 học viên, một nửa sẽ thi vào các trường ĐH, CĐ; nửa còn lại xin về các đoàn Chèo địa phương.

Thầy say nghề, trò hiếu học ; thế nên nhiều buổi sư thầy đi lễ, những em học viên vẫn trang nghiêm tập hát dưới hội trường nhà chùa. Học làn điệu nào, thầy sẽ giảng triết lý về điệu hát đó trước khi thực hành thực tế. “ Chèo có những lời hát ủy mị, nhưng cũng có cả những lời hách dịch, hoặc trang nghiêm, đứng đắn, đoàng hoàng ; vì thế học viên cần hiểu cốt lõi thì mới hát đạt ” – sư thầy lý giải.

Trong số những học viên đương theo học có anh Hưng, anh Khiêm, chị Hương được nhà chùa trả công 2 – 2,5 triệu/tháng do nỗ lực tập luyện và đi biểu diễn. Sư thầy cũng cho biết thêm, việc trả công như vậy là khuyến khích các em theo học để kiếm nghề chứ không phải vào cửa chùa học Chèo cho vui.

Tuy nhiên, lớp dạy Chèo chùa Đống Lim cũng phải chịu nhiều áp lực đè nén từ dư luận. Sư thầy vẫn vui tươi : “ Đáo thời mà hành đạo ” – Phật đã dạy thế nên tôi nghĩ việc làm tốt cho Phật tử dù ở hình thức nào cũng nên khuyến khích

Đức Chính ( Viêtnamnet )

Source: https://thevesta.vn
Category: Phật Pháp