Chính sách Tài khóa là gì? Hạn chế của chính sách tài khóa, Áp dụng thực tiễn

Chính sách Tài khóa là gì ? Hạn chế của chính sách tài khóa, Áp dụng thực tiễn

(5/5) – 66 bình chọn.

23/11/2021

681

Chính sách tài khoá là một công cụ quan trọng trong việc điều hành chính sách kinh tế của Nhà nước, có ảnh hưởng rất mạnh đến sự cân bằng vĩ mô của nền kinh tế và tác động trực tiếp đến phương châm hoạt động của hệ thống ngân sách cũng như hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.

Qua bài viết này, Kiểm toán Thành Nam sẽ chia sẻ đến bạn đọc: Chính sách Tài khóa là gì? Hạn chế của chính sách tài khóa, Áp dụng chính sách tài khóa trong thực tế.

1. Chính sách Tài khóa là gì?

Chính sách tài khóa là việc Chính phủ sử dụng thuế khóa và chi tiêu để điều tiết mức chi tiêu chung của nền kinh tế, khi sản lượng thực tế của nền kinh tế ở quá xa bên phải hoặc bên trái mức sản lượng tiềm năng, thì lúc đó cần tác động của chính sách tài khóa học tiền tệ để đưa nền kinh tế lại gần với mức sản lượng tiềm năng.

Theo cách tiếp cận của Keynes, thì vai trò TT của nhà nước là Chính sách tài khóa. nhà nước sẽ sử dụng chính sách tài khóa với những công cụ khác nhau ứng với từng điều kiện kèm theo đơn cử của nền kinh tế tài chính .

• Giả sử nền kinh tế đang lâm vào tình trạng suy thoái và thất nghiệp. Các hãng tư nhân không muốn đầu tư thêm, còn người tiêu dùng không muốn chi tiêu cho tiêu dùng. Tổng cầu ở mức rất thấp. Lúc này để mở rộng tổng cầu Chính phủ phải tăng chi tiêu hoặc giảm thuế để tăng mức chi tiêu của nền kinh tế. Trong mô hình số nhân đầy đủ, việc Chính phủ tăng chi tiêu và giảm thuế sẽ khiến sản lượng thực tế tăng lên và mức việc làm đầy đủ có thể khôi phục.

• Ngược lại, khi nền kinh tế đang ở trạng thái phát đạt quá mức, tăng trưởng cao, lạm phát tăng lên, Chính phủ có thể giảm chi tiêu và tăng thuế và nhờ đó tổng cầu sẽ giảm sản lượng thực tế cũng giảm theo và lạm phát giảm.

Tuy nhiên, trên trong thực tiễn chính sách tài khoá không đủ sức mạnh như vậy nhất là trong điều kiện kèm theo nền kinh tế tài chính lúc bấy giờ .

2. Chính sách tài khóa trong thực tế

Trước khi thực thi chính sách tài khoá trong thực thế, thì Chính phủ cần phải nghiên cứu kỹ các vấn đề sau:

• Mức thâm hụt sản lượng thực tế và mục tiêu đạt ra cho nền kinh tế
• Cơ chế tự điều chỉnh của nền kinh tế khi chưa cần tác động của chính sách tài khoá.
• Các hạn chế khi thực hiện chính sách tài khoá.

Cơ chế tự điều chỉnh của nền kinh tế

Những thay đổi tự động của hệ thống thuế: Hệ thống thuế hiện đại bao gồm thuế thu nhập luỹ tiến với thu nhập cá nhân và lợi nhuận của công ty. Khi thu nhập quốc dân tăng thì số  thu về thuế cũng tăng theo và ngược lại khi thu nhập quốc dân giảm thì số thu về thuế cũng giảm. Mặc dù Chính phủ chưa cần phải điều chỉnh thuế suất. Hệ thống thuế có vai trò như một bộ tự ổn định, điều chỉnh tự động nhanh và mạnh.

Hệ thống bảo hiểm: Bao gồm bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, và các chuyển khoản mang tính chất xã hội khác. Hệ thống này hoạt động khá nhạy cảm. Khi thất nghiệp hay mất việc, nghỉ hưu, ốm đau họ được nhận trợ cấp. Khi có việc làm thì họ phải trích nộp các khoản bảo hiểm. Như vậy khi nền kinh tế suy thoái người lao động không có việc làm nhưng có thu nhập từ các khoản trợ cấp, do đó làm tổng cầu tăng và thúc đẩy sản lượng tăng. Khi nền kinh tế phát đạt thu nhập tăng, trích nộp các khoản bảo hiểm làm cho thu nhập giảm bớt và làm tổng cầu giảm, do đó sản lượng giảm. Như vậy, hệ thống bảo hiểm luôn có tác động ngược chiều với chu kỳ kinh doanh.

Tuy nhiên, những không thay đổi tự động hóa chỉ có công dụng làm giảm phần nào những xê dịch của nền kinh tế tài chính, mà không xoá bỏ được trọn vẹn những xê dịch đó. Phần còn lại là vai trò của những chính sách kinh tế tài chính vĩ mô của nhà nước .

Những hạn chế của chính sách tài khoá .

Trong trong thực tiễn chính sách tài khoá bị hạn chế bởi nhiều nguyên do :

Khó xác định một cách chính xác mức độ cần thiết phải tác động

+ Có sự khác nhau về quan điểm, cách nhìn nhận những sự kiện kinh tế tài chính
+ Có sự không chắc như đinh cố hữu trong những quan hệ kinh tế tài chính

Chính sách tài khoá có độ trễ khá lớn về mặt thời gian

+ Độ trễ bên trong: thời gian thu thập, xử lý thông tin và ra quyết định.

+ Đội trễ bên ngoài : gồm có quy trình thông dụng, thực thi và phát huy tính năng của chính sách .
Cả hai độ trễ trên khá dài phụ thuộc vào vào những yếu tố chính trị, thể chế, cơ cấu tổ chức tổ chức triển khai cỗ máy. Các chính sách đưa ra không đúng lúc sẽ làm rối loạn thêm nền kinh tế tài chính thay vì không thay đổi nó .
Chính sách tài khoá thường được thực thi trải qua những dự án Bất Động Sản công cộng, kiến thiết xây dựng hạ tầng, tăng trưởng việc làm, trợ cấp xã hội. Mà hầu hết những dự án Bất Động Sản này trong thực tiễn là kém hiệu suất cao, tham nhũng nhiều, thời hạn phát huy công dụng thường khá dài .

3. Chính sách tài khoá và yếu tố thâm hụt ngân sách

Khái niệm về thâm hụt ngân sách

Khái niệm ngân sách Nhà nước:

Chi tiêu Nhà nước là tổng kế hoách tiêu tốn và thu nhập hàng năm của nhà nước. Bao gồm những kế hoạch thu ( đa phần từ thuế ), những kế hoạch chi ngân sách của Nhà nước .
Gọi B là cán cân ngân sách B = T – G .
Nếu B > 0 Thặng dư ngân sách
Nếu B < 0 Thâm hụt ngân sách Nếu B = 0 Chi tiêu cân đối . Các kim chỉ nan kinh tế tài chính văn minh cho rằng, ngân sách Nhà nước không nhất thiết phải cân đối theo tháng, năm. Vấn đề là phải quản trị thu, chi sao cho ngân sách không bị thâm hụt quá lớn và lê dài . Tuy vậy, nhiều nước và đặc biệt quan trọng là những nước đang tăng trưởng vẫn theo đuổi chính sách tài khoá thận trọng, chi ngân sách phải nằm trong khuôn khổ của những nguồn thu. Trong điều kiện kèm theo nền kinh tế tài chính tăng trưởng thường thì thu nhân sách sẽ tăng và khi nền kinh tế tài chính có mức tăng trưởng thấp thu ngân sách sẽ giảm. Ngược lại trong điều kiện kèm theo nền kinh tế tài chính tăng trưởng thì chi ngân sách giảm, còn trong điều kiện kèm theo nền kinh tế tài chính suy thoái và khủng hoảng thì chi ngân sách sẽ tăng. Chính thế cho nên thâm hụt ngân sách sẽ trầm trọng hơn trong thời kỳ suy thoái và khủng hoảng mặc kệ mọi nỗ lực của nhà nước. Do đó để nhìn nhận tác động ảnh hưởng của chính sách tài khoá đến thâm hụt ngân sách người ta thường sử dụng cán cân ngân sách cân đối trong điều kiện kèm theo nền kinh tế tài chính hoạt động giải trí ở mức sản lượng tiềm năng .

Một số khái niệm thâm hụt ngân sách

• Thâm hụt ngân sách thực tế: đó là thâm hụt giữa số chi thực tế vượt số thu thực tế trong một thời kỳ nhất định.
• Thâm hụt ngân sách cơ cấu: đó là thâm hụt tính toán trong trường hợp nền kinh tế hoạt động ở mức sản lượng tiềm năng.
• Thâm hụt ngân sách chu kỳ: thâm hụt ngân sách bị động do tính chu kỳ của nền kinh tế. Thâm hụt chu kỳ bằng hiệu số giữa thâm hụt thực tế và thâm hụt cơ cấu.

Trong ba loại thâm hụt trên thì thâm hụt cơ cấu tổ chức phản ánh hiệu quả hoạt động giải trí chủ quan của chính sách tài khoá như thể đưa ra chí sách thuế, chính sách phúc lợi, bảo hiểm, …

Chính sách tài khoá cùng chiều và chính sách tài khoá ngược chiều

Một mức thu nhập hay sản lượng nhỏ hơn sản lượng tiềm năng thì ngân sách sẽ bị thâm hụt. trái lại với bất kể mức sản lượng nào lớn hơn mức sản lượng tiềm năng thì ngân sách đều thặng dư. Chỉ tại mức sản lượng bằng với sản lượng tiềm năng thì ngân sách mới cân đối .

Chính sách tài khoá cùng chiều

Nếu tiềm năng của nhà nước là luôn đạt được ngân sách cân đối dù sản lượng hoàn toàn có thể đổi khác thế nào cũng được, thì chính sách đó gọi là chính sách tài khoá cùng chiều .
Lúc đó nếu nền kinh tế tài chính rơi vào thực trạng suy thoái và khủng hoảng, ngân sách sẽ thâm hụt, để ngân sách cân đối lúc này nhà nước cần phải giảm tiêu tốn hoặc tăng thuế hoặc sử dụng cả hai giải pháp. Đổi lại tiêu tốn của nhà nước giảm làm cho sản lượng giảm, do đó suy thoái và khủng hoảng lại càng suy thoái và khủng hoảng .

Chính sách tài khoá ngược chiều

Nếu tiềm năng của nhà nước là giữ cho nền kinh tế tài chính luôn ở mức sản lượng tiềm năng với mức việc làm rất đầy đủ, thì nhà nước phải triển khai chính sách tài khoá ngược chiều với chu kỳ luân hồi kinh doanh thương mại. Lúc đó khi nền kinh tế tài chính suy thoái và khủng hoảng, để tăng sản lượng, để sản lượng lại gần với sản lượng tiềm năngthì nhà nước phải tăng tiêu tốn hoặc giảm thuế, hoặc cả hai biện đó. Như vậy thì ngân sách đã thâm hụt lại càng thâm hụt .
Việc nhà nước sử dụng chính sách tài khoá cùng chiều hay ngược chiều với chu kỳ luân hồi kinh doanh thương mại nhờ vào vào trường hợp kinh tế tài chính đơn cử của mỗi nước, mỗi quy trình tiến độ khác nhau .

4. Thâm hụt ngân sách và vấn đề tháo lui đầu tư

Các biện pháp của chính sách tài khoá chủ động của Chính phủ gây nên thâm hụt cơ cấu và kéo theo hiện tượng tháo lui đầu tư.

Cơ chế tháo lui đầu tư như sau: Khi tăng chi tiêu hoặc giảm thuế thì GDP sẽ tăng lên theo hệ số nhân, nhu cầu về tiền cũng sẽ tăng. Với mức cung tiền vẫn chưa thay đổi, lãi suất sẽ tăng lên, làm cho đầu tư giảm xuống. Kết quả là một phần GDP tăng lên có thể bị mất đi thâm hụt cao, kéo theo đầu tư giảm.

Vì vậy, tính năng của chính sách tài khoá sẽ giảm đi, ảnh hưởng tác động tương tự như cũng hoàn toàn có thể xảy ra với tiêu dùng cá thể và xuất khẩu, nhập khẩu .

Có nhiều quan điểm khác nhau xung quanh vấn đề quy mô của tháo lui đầu tư, điều dự đoán tốt nhất là về mặt ngắn hạn quy mô của tháo lui đầu tư là nhỏ, song lâu dài quy mô tháo lui đầu tư là rất lớn.

Nghiên cứu tác dụng của thâm hụt ngân sách và tháo lui đầu tư có thể kết luận là cần phải có sự phối hợp giữa việc thực thi chính sách tài khoá và chính sách tiền tệ.

5. Các giải pháp hỗ trợ vốn cho thâm hụt ngân sách

Khi thâm hụt ngân sách lớn và lê dài, những nhà nước đều phải nghĩ đến những giải pháp giảm bớt thâm hụt. Các giải pháp tăng thu và giảm chi. Tuy vậy, cần phải xem xét tăng thu và giảm chi như thế nào và bao nhiêu để tác động ảnh hưởng tối thiểu đến tăng trưởng kinh tế tài chính .

Khi thực hiện các chính sách tài khóa, các biện pháp tăng thu và giảm chi không giải quyết được thâm hụt ngân sách. Các Chính phủ phải sử dụng tới các biện pháp tài trợ cho thâm hụt ngân sách. Các Chính phủ có thể sử dụng những biện pháp tài trợ sau:

• Vay nợ trong nước (phát hành công trái vay dân chúng)
• Vay nợ nước ngoài
• Sử dụng dự trữ ngoại tệ
• Vay ngân hàng (in tiền để chi tiêu)

Các giải pháp trên đều có những tác động ảnh hưởng ngoài ý muốn nhất định, Các nhà nước cần phải có giải pháp để hạn chế ảnh hưởng tác động xấu đi tới nền kinh tế tài chính quốc dân .

Qua bài viết này, Kiểm toán Thành Nam đã chia sẻ đến bạn đọc: Chính sách Tài khóa là gì? Hạn chế của chính sách tài khóa, Áp dụng chính sách tài khóa trong thực tế.

Source: https://thevesta.vn
Category: Cộng Đồng