Đền Artemis – Wikipedia tiếng Việt

Đền thờ thần Artemis, tranh khắc gỗ của Martin Heemskerck năm 1572 Di tích đổ nát của ngôi đền ở Ephesus, phía sau Nhà thờ Hồi giáo Isabey, Nhà thờ Thánh Gioan Tông đồ và Thành Selçuk Mô hình thu nhỏ của đền Artemis, tại Công viên Miniatürk, Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, cố gắng nỗ lực bộc lộ hình dáng hoàn toàn có thể của ngôi đền tiên phong .

Đền Artemis là đền thờ nữ thần săn bắn Artemis, còn được gọi là đền thờ Diana được xây dựng từ đá cẩm thạch bởi kiến trúc sư Chersiphron và con là Metagenes, dài 377 feet (115 m), rộng 180 feet (55 m, bao gồm 127 cột đá, ở thành phố Ephesus (nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ), bờ biển Aegea.

Khu vực của đền thời nay. Ảnh chụp năm 2017
Nữ thần săn bắn Artemis là con của thần Zeus và thần Leto, em của thần ánh sáng-thi ca Apollon, được tưởng tượng là một trinh nữ trong trắng cầm cung tên, thường đi cùng một con hươu hoặc một con chó .Đền được khởi đầu kiến thiết xây dựng năm 550 TCN, trải qua quy trình kiến thiết xây dựng lại và lan rộng ra qua nhiều thời kỳ, lần cuối là năm 430 TCN sau 120 năm. Năm 356 TCN, ngôi đền bị lửa thiêu hủy vào đêm Alexander Đại Đế chào đời. Một ngôi đền tương tự như được xây lại trên nền ngôi đền cũ. Năm 262, người Goth đã đốt ngôi đền lần thứ hai. Chỉ phần nền và một số ít phần khác của ngôi đền thứ hai còn sống sót đến thời nay. Viện kho lưu trữ bảo tàng Anh ở Luân Đôn còn lưu 1 số ít di tích lịch sử thuộc ngôi đền thứ hai .

Kiến trúc và mỹ thuật[sửa|sửa mã nguồn]

Nghệ thuật Hy Lạp và sự giàu sang của châu Á đã tích hợp tạo dựng nên một khu công trình kiến trúc thần thánh và nguy nga. Đền thờ nữ thần Artemis nằm trong số Bảy kỳ quan quốc tế cổ đại bởi tính trang trọng về kiến trúc và kích cỡ khác thường .

Đền thờ nữ thần Artemis không những là một trong số những ngôi đền Hy Lạp đồ sộ nhất, mà còn là một trong những công trình được xây dựng toàn bằng đá cẩm thạch lâu đời nhất. Đền được xây dựng ở địa điểm gồm các ngôi đền xây dựng đầu tiên vào khoảng năm 550 TCN với sự giúp đỡ tài chính của Croesus, một vị vua nổi tiếng giàu có thuộc vương quốc Lydia lân cận. Thế nhưng, vào năm 356 TCN, công trình kiến trúc nguy nga này bị một kẻ mắc chứng cuồng nhằm muốn tên tuổi của mình bất tử, đã phóng hỏa thiêu huỷ. Trong vòng vài thập niên sau, người ta dựng tại địa điểm cũ ngôi đền mới, theo hình dáng của ngôi đền ban đầu.

Ngôi đền mới trùng tu vẫn còn sống sót dưới thời kỳ La Mã, khi ấy nhà văn La Mã đã kinh ngạc trước kích cỡ và việc kiến thiết xây dựng ngôi đền. Ba hành lang cửa số lớn được trổ thẳng xuyên qua mái, hành lang cửa số ở giữa tạo ra một khoang hở giúp những người viếng đền hoàn toàn có thể nhìn thấy vị nữ thần Artemis trên bàn thờ cúng. Chính bàn thờ cúng cũng là một khu công trình có dãy cột thật trang trọng ở bên phía, đặt ở phía trước ngôi đền .Đền nguyên thuỷ có kích cỡ 55 x 110 m tính ở bậc thang phía trên, ba phía là một dãy cột gồm hai hàng bao quanh, một chiếc cổng có mái che với hàng cột sâu phía trước lối ra vào. Khi ngôi đền được trùng tu vào thế kỷ 4 TCN, thì nền móng của 1 số ít kiến trúc thượng tầng của ngôi đền nguyên thuỷ được tận dụng, nhưng thời nay chỉ cao khỏi mặt đất khoảng chừng 2 m, tấm móng được một hàng cầu thang bao quanh. Ba mươi sáu cột nằm ở phía trước lối ra vào đều trang trí bằng những tác phẩm chạm nổi, một đặc thù khác thường so với những ngôi đền Hy Lạp, chính bản thân những cột đều chạm trổ từ 40 đến 48 đường rãnh máng khoét sâu ở thân cột. Quanh ngôi đền phía trên những cây cột, có một trụ ngạch, trong khi những máng xối đều chạm hình đầu sư tử. Với khoảng cách giữa những cột không có trụ đỡ thường vượt quá 6,5 m, gồm có những tảng đá dài đến 8,75 m, khu công trình đã buộc những người thợ xây biểu lộ năng lực cao nhất của mình .

Trong hội họa, điêu khắc[sửa|sửa mã nguồn]

Đá cẩm thạch dùng trong khu công trình được lấy từ mỏ đá cách công trường thi công 11 km ( 7 dặm ), khoảng cách khá xa khiến việc luân chuyển những tảng đá nặng đến 40 tấn trở thành một thử thách. Lẽ đương nhiên xe bò không để đảm đương nổi khối lượng này, nhưng Chersiphron nghĩ ra một chiêu thức thay thế sửa chữa thật tài tình : khối đá hình lăng trụ dùng để lắp cột được những chốt ở tâm giữ cố định và thắt chặt trong một khung bằng gỗ sao cho chúng hoàn toàn có thể quay vòng như những chiếc xe lu khổng lồ hoạt động bằng sức kéo nhiều con bò. Ý tưởng này do con trai của Chersiphron là Metagenes đề xuất kiến nghị, sao cho những tảng đá trang trí đầu cột vuông góc hoàn toàn có thể chuyển dời theo cách tương tự như, mỗi đầu cột đều bọc trong bánh xe bằng gỗ khổng lồ .Vì thế chính cái khó đã ló cái khôn, kích cỡ đáng kinh ngạc của ngôi đền và những tảng đá sử dụng trong khu công trình yên cầu những kỹ thuật mới trong luân chuyển và dựng đá đứng thẳng. Trong khi giải pháp của Chersiphron chưa từng vận dụng ở nơi khác, thì ngôi đền đồ sộ này quả thật là chứng cứ cho sự khôn khéo, tài tình của ông. Nhưng tiếc thay, chỉ một phần rất ít của khu công trình còn sống sót cho đến nay, người ta chỉ dữ gìn và bảo vệ được bục đài vòng của đền vừa khai thác và một cột đền duy nhất được gia cố bằng bê tông .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thevesta.vn
Category: Giải Trí