Trang chủ / Phật Pháp / Chùa Nhất Trụ – Wikipedia tiếng Việt

Chùa Nhất Trụ – Wikipedia tiếng Việt

Chùa Nhất Trụ, còn gọi là Chùa Một Cột là ngôi chùa cổ từ thế kỷ X thuộc vùng bảo vệ đặc biệt của khu di tích Cố đô Hoa Lư (Ninh Bình). Chùa còn lưu giữ được nhiều cổ vật gắn với lịch sử hình thành kinh đô Hoa Lư, nổi bật nhất là cây cột kinh phật bằng đá trước sân chùa, đây là một bảo vật quốc gia đang được các nhà nghiên cứu lập hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận là di sản tư liệu thế giới.[1][2]

Chùa Nhất Trụ cùng với chùa Am Tiên, chùa Kim Ngân, chùa Cổ Am, chùa Duyên Ninh là những chùa cổ thời Đinh – Lê nằm trong khuôn viên kinh thành Hoa Lư còn sống sót đến ngày này. Trong số đó, chùa Nhất Trụ nằm ở vị trí TT thành Đông, là di tích lịch sử quan trọng nhất. Chùa là nơi tu hành và họp bàn việc nước của những nhà sư thế kỷ 10 như Pháp Thuận, Khuông Việt và Vạn Hạnh .Nhất Trụ tự nằm cạnh đình Yên Thành, rất gần đền thờ Công chúa Phất Kim và đền vua Lê Đại Hành. Những di tích lịch sử này đều thuộc làng cổ Yên Thành, xã Trường Yên, Tỉnh Ninh Bình. Chùa được thiết kế xây dựng theo kiểu chữ ” đinh ” ( 丁 ), hướng chính Tây, gồm có cột kinh Lăng Nghiêm, chính điện, nhà tổ, phòng khách, nhà ăn, và những tháp .

Bảo vật vương quốc[sửa|sửa mã nguồn]

Chùa Nhất Trụ có tên như vậy là do trước chùa có một cột kinh phật bằng đá Nhất Trụ (cột kinh Lăng Nghiêm) đã được xếp hạng Bảo vật quốc gia. Cột kinh phật chùa Nhất Trụ cao hơn 4 m, có 8 mặt và 6 chi tiết được lắp dựng với nhau bởi các ngõng đá bao gồm: Tảng đế vuông dày 30 cm, kích thước mỗi chiều 140 cm, có lỗ mộng tròn ở giữa. Đế tròn có đường kính 76 cm, dưới đáy đế có ngõng lắp vừa khít vào lỗ mộng ở tảng đế vuông. Trên mặt đế tròn có lỗ mộng sâu 9 cm. Thân cột bát giác cao hơn 2,0m và có số đo qua tâm hai mặt đối diện là 65 cm ở phần trên và 61 cm ở phần dưới thân cột. Hai đầu cột đều có ngõng cắm vào đế và thớt. Thớt bát giác dày 13 cm, số đo qua tâm hai mặt đối diện là 69 cm, mặt dưới có lỗ mộng ngậm khít vào ngõng trên của thân bát giác. Phía trên thớt là biểu tượng bông hoa sen bằng đá cao 26 cm có đường gờ miệng uốn lượn tạo nên 8 đỉnh nhọn, phía dưới bông hoa thu nhỏ thành hình tròn, mặt trên có lỗ mộng tròn để gắn chóp. Chóp có hình chiếc hồ lô thóp bụng, miệng tù, cao 80 cm, có đường kính 30 cm. Phía trên tảng vuông bao quanh đế cột có vòng tròn đường kính 107 cm trang trí những cánh sen, với tổ hợp 22 cánh đơn, chiều dài mỗi cánh 15–17 cm, rộng 13 cm. Cánh sen thon tương tự như cánh sen trang trí trên một số tảng đá của các công trình khác trong khu di tích… Trên tám mặt của thân bát giác có khắc đầy chữ hán, ước khoảng 2.500 chữ, nhiều chữ đã bị mờ khiến cho văn tự không đọc được nguyên vẹn, số chữ có thể đọc được hoặc nhận dạng là 1.200 chữ. Do ảnh hưởng của thời tiết, môi trường tác động mà hiện tại số lượng chữ có thể đọc được là rất hạn chế. Các mặt của lăng Kinh khắc bài thần chú trong Kinh Lăng Nghiêm và một số bài kệ. Cột đá này được dựng khoảng năm 995. Trên cột đá còn thấy các chữ “Đệ tử Thăng Bình Hoàng đế tả tạo” (Hoàng đế Thăng Bình tức vua Lê Hoàn).

Thạch kinh cổ nhất Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]

Nói tới nghệ thuật và thẩm mỹ điêu khắc đá trong dòng chảy văn hóa truyền thống Nước Ta phải kể đến những tượng Phật bằng đá và bia đá mà thạch kinh chùa Nhất Trụ là một vật chứng còn sống sót. Thuở tiền sử sơ khai, từ công cụ lao động tới mọi đồ vật đều được làm từ đá : rìu đá, dao đá, lưỡi cày đá … Nên đá chính là dư âm vạn năng từ ngàn xưa còn vọng lại thời nay thành linh khí. Thạch kinh Open lần tiên phong ở Trung Quốc vào năm 971 khi được Vua Tống cho khắc kinh Đại tạng lên cột đá để cúng dường. Chỉ hai năm sau, Nam Việt Vương Đinh Liễn con trai Vua Đinh Tiên Hoàng đã cho dựng 100 cột kinh Phật bằng đá, khắc kinh Đà la ni ở Hoa Lư. Từ đây về sau tạo thành một dòng chảy thạch kinh trong văn hóa truyền thống Nước Ta .Kinh tràng Hoa Lư là hình tượng của Pháp trong Tam Bảo nhà Phật ( gồm : Phật, Pháp, Tăng ) nhà Phật ( gồm : Phật, Pháp, Tăng ), với mong ước làm ra những cuốn kinh Phật vững chắc tới muôn đời sau. Sau nhà Đinh, Lê Hoàn cho dựng thạch kinh ở chùa Nhất Trụ. Từ đây về sau nhân dân Nước Ta có truyền thống cuội nguồn dựng Thạch Kinh trước điện thờ Phật .

Khi khai quật lòng đất cố đô Hoa Lư, cách đền thờ vua Đinh khoảng 2 km, các nhà khảo cổ đã tìm ra được gần 20 cột kinh thời Đinh. Đó là những cột đá có 8 mặt, dài khoảng từ 0,5 m đến 0,7 m. Trên tất cả các cột này đều có khắc bài thần chú Phật đinh tôn thắng đà la ni. Các cột đinh này được dựng trong các năm khác nhau. Trên một cột kinh tìm được năm 1964, ngoài bài thần chú trên, còn có một bài kệ bằng chữ Hán khá dài, liên quan đến Phật điện Đại Thừa.

Lễ hội chùa Nhất Trụ[sửa|sửa mã nguồn]

Giá trị văn hóa truyền thống của chùa Nhất Trụ trong quần thể di tích lịch sử cố đô Hoa Lư được bộc lộ ở câu đối :

Tràng An thắng cảnh hoàng đô thủy
Nhất Trụ danh lam Phật tích linh.

Dịch là: Thắng cảnh Tràng An kinh đô gốc/Danh lam Nhất Trụ dấu Phật còn.

Ở kinh đô Thăng Long sau này, người cháu ngoại của Vua Lê Đại Hành là Lý Thái Tông cũng cho kiến thiết xây dựng chùa Một Cột, có nhiều nét kiến trúc tương đương với chùa Nhất Trụ ở cố đô Hoa Lư .Lễ hội chùa Nhất Trụ cùng với 8 ngôi chùa cổ khác ở cố đô Hoa Lư, xã Trường Yên diễn ra dịp lễ hội Trường Yên đầu tháng 3 âm lịch hàng năm .Hàng năm, vào ngày 15 tháng Giêng, tại chùa diễn ra lễ khao tống thuyền rồng, đây là lễ cúng Phật cầu nguyện cho quốc thái dân an. Đêm nguyên tiêu có hội thơ tưởng niệm thiền sư Đỗ Pháp Thuận. Ngày 8 tháng 4 âm lịch có lễ lập hạ tại chùa, cầu thời tiết thuận hoà, mùa màng tốt tươi. [ 3 ]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thevesta.vn
Category: Phật Pháp

Bài viết liên quan
Bài Viết Mới Nhất