Vitamin A – Wikipedia tiếng Việt

Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu cho con người. Nó không tồn tại dưới dạng một hợp chất duy nhất, mà dưới một vài dạng. Trong thực phẩm có nguồn gốc động vật, dạng chính của vitamin A là rượu: retinol, nhưng cũng có thể tồn tại dưới dạng andehyt là retinal, hay dạng axít là axít retinoic. Các tiền chất của vitamin (tiền vitamin) tồn tại trong thực phẩm nguồn gốc thực vật gồm ba loại là α,β,γ – caroten có trong một vài loài cây trong họ Hoa tán.[1]

Tất cả những dạng vitamin A đều có vòng Beta-ionon và gắn vào nó là chuỗi isoprenoit. Cấu trúc này là thiết yếu cho độ hoạt động giải trí sinh hóa của vitamin. [ 1 ]

• Retinol, dạng động vật của vitamin A, có màu vàng, hòa tan trong dầu. Vitamin này cần thiết cho thị lực và phát triển xương.
• Các retinoit khác, một lớp các hóa chất có liên quan về mặt hóa học tới vitamin A, được sử dụng trong y học.[2]

Quá trình phát hiện ra vitamin A có nguồn gốc từ nghiên cứu vào khoảng năm 1906, trong đó người ta chỉ ra rằng các yếu tố không phải các cacbohydrat, protein, chất béo cũng là cần thiết để giữ cho bò khỏe mạnh.[3] Vào năm 1917, một trong các chất này đã được Elmer McCollum tại Đại học Wisconsin-Madison và Lafayette Mendel cùng Thomas Osborne tại Đại học Yale phát hiện ra độc lập với nhau. Do “yếu tố hòa tan trong nước B” (Vitamin B) cũng mới được phát hiện ra gần khoảng thời gian đó, nên các nhà nghiên cứu chọn tên gọi “yếu tố hòa tan trong dầu A” (vitamin A).[3]

Tương đương của những retinoit và những carotenoit ( IU )[sửa|sửa mã nguồn]

Liều dùng vitamin A thường được trình diễn bằng những đơn vị chức năng quốc tế ( IU ) hay đương lượng retinol ( RE ), với 1 IU = 0,3 microgam retinol. Do sản xuất retinol từ những tiền vitamin trong khung hình người được kiểm soát và điều chỉnh bằng lượng retinol có sẵn trong khung hình, nên việc chuyển hóa chỉ vận dụng ngặt nghèo cho thiếu vắng vitamin A trong người. Việc hấp thụ những tiền vitamin cũng nhờ vào lớn vào lượng những lipid được tiêu hóa cùng tiền vitamin ; những lipid làm tăng sự hấp thụ tiền vitamin. [ 4 ]

Vitamin A được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, nó sống sót trong thực phẩm có nguồn gốc động vật hoang dã dưới dạng retinol, còn trong thực vật dưới dạng carotene ( tiền vitamin A ). Gan, lòng đỏ trứng, bơ, dầu cá, sữa, pho mát, rau muống, rau ngót, rau cải xanh, bí đỏ, cà rốt, xoài có chứa nhiều vitamin A. Mỗi loại dưới đây chứa tối thiểu 0,15 mg ( tương tự với 150 microgam hay 500 IU ) vitamin A hay beta carotene trên 1,75 – 7 oz. ( 50-200 g ) .
Lưu ý : Các giá trị trong ngoặc là đương lượng retinol và Xác Suất RDI trên 100 g .

Tác dụng của vitamin A trong khung hình[sửa|sửa mã nguồn]

• Trong cơ thể vitamin A tham gia vào hoạt động thị giác, giữ gìn chức phận của tế bào biểu mô trụ. Trong máu vitamin A dưới dạng retinol sẽ chuyển thành retinal. Trong bóng tối, retinal kết hợp với opsin (là một protein) để cho rhodopsin là sắc tố nhạy cảm với ánh sáng ở võng mạc mắt, giúp võng mạc nhận được các hình ảnh trong điều kiện thiếu ánh sáng. Sau đó, khi ra sáng rhodopsin lại bị phân huỷ cho opsin và trans-retinal, rồi trans-retinal vào máu để cho trở lại cis-retinol.
• Vitamin A mà chủ yếu là acid retinoic còn là chất cần thiết cho hoạt động của biểu mô, làm bài tiết chất nhày và ức chế sự sừng hóa.

Một trong những biểu lộ tiên phong của thiếu vắng vitamin A là thị lực suy giảm, đơn cử là suy giảm nhẹ thị lực gọi là quáng gà ( năng lực nhìn giảm mạnh khi độ chiếu sáng thấp ). Thiếu hụt liên tục sẽ sinh ra một loạt những đổi khác, có đặc thù hủy hoại nhiều nhất diễn ra ở mắt. Các đổi khác về thị giác được gọi chung là bệnh khô mắt. Đầu tiên là sự khô đi của màng kết do biểu mô của tuyến tiết nước mắt và nước nhầy bị thay thế sửa chữa bằng biểu mô keratin hóa. Tiếp theo là sự tích tụ những mảnh vụn keratin thành những mảng trong mờ nhỏ ( đốm Bitot ) và sau cuối là sự ăn mòn mặt phẳng màng sừng thô ráp với sự thoái hóa và tàn phá của giác mạc ( keratomalacia ) và mù toàn phần [ 6 ]. Các đổi khác khác còn có suy giảm miễn dịch, giảm chiều dày lớp vảy ở da ( những bướu nhỏ màu trắng ở nang tóc ), bệnh da gà ( Keratosis pilaris ) và squamous metaplasia của biểu mô ở mặt phẳng của lối vào phía trên của hệ hô hấp và bàng quang, với lớp biểu mô bị keratin hóa .

Chỉ định và liều dùng[sửa|sửa mã nguồn]

• Vitamin A được chỉ định điều trị trong các bệnh: bệnh khô mắt, quáng gà, trẻ em chậm lớn, dễ mắc bệnh truyền nhiễm đường hô hấp, bệnh trứng cá, da tóc móng khô giòn, làm chóng lành vết thương vết bỏng.
• Liều lượng: uống 5000UI mỗi ngày; phụ nữ có thai: 8000UI/ngày

Do vitamin A hòa tan trong chất béo, việc thải lượng dư thừa đã hấp thụ vào từ ăn uống là khó khăn hơn so với các vitamin hòa tan trong nước như các vitamin B và C (các vitamin tan trong nước khi dư thừa thì được cơ thể tự đào thải qua bài tiết hoặc tiêu hoá). Do vậy, quá liều có thể dẫn tới ngộ độc vitamin A. Nó có thể gây buồn nôn, vàng da, dị ứng, chứng biếng ăn, nôn mửa, nhìn mờ, đau đầu, tổn thương cơ và bụng, uể oải và thay đổi tính tình.

Ngộ độc cấp tính nói chung xảy ra ở liều 25.000 IU / kg, và ngộ độc kinh niên diễn ra ở 4.000 IU / kg mỗi ngày trong thời hạn 6-15 tháng. [ 7 ] Tuy nhiên, ngộ độc ở gan hoàn toàn có thể diễn ra ở những mức thấp tới 15.000 IU / ngày tới 1,4 triệu IU / ngày, với liều gây ngộ độc trung bình ngày là 120.000 IU / ngày. Ở những người có công dụng thận suy giảm thì 4.000 IU cũng hoàn toàn có thể gây ra những tổn thương đáng kể. Việc uống nhiều rượu cũng hoàn toàn có thể làm ngày càng tăng độc tính. [ 8 ]Trong những trường hợp kinh niên, rụng tóc, khô màng nhầy, sốt, mất ngủ, stress, giảm cân, gãy xương, thiếu máu và tiêu chảy hoàn toàn có thể là những triệu chứng số 1 gắn liền với ngộ độc ít nghiêm trọng. [ 9 ]Các triệu chứng ngộ độc nói trên chỉ xảy ra với dạng tạo thành trước ( retinoit ) của vitamin A ( ví dụ điển hình từ gan ), còn những dạng caretonoit ( như beta caroten trong cà rốt ) không gây ra những triệu chứng như vậy .

Một nghiên cứu gần đây chỉ ra mối tương quan giữa tỷ trọng khoáng chất thấp của xương với lượng hấp thụ vitamin A cao.[10]

Nhu cầu hàng ngày được khuyến nghị[sửa|sửa mã nguồn]

Nhu cầu hàng ngày được khuyến nghị ( RDI ) về vitamin A theo nhu yếu tham chiếu nhà hàng siêu thị của Hoa Kỳ là :

( Lưu ý rằng số lượng giới hạn này là dành cho dạng retinoit của vitamin A. Các dạng caroten từ những nguồn thức ăn thường thì là không ô nhiễm. [ 11 ] )

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Tin