Quế Võ – Wikipedia tiếng Việt

Quế Võ là một huyện thuộc tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam.

Huyện Quế Võ nằm ở phía đông tỉnh Bắc Ninh, huyện lỵ của huyện là thị xã Phố Mới, cách thành phố Bắc Ninh 12 km về phía đông, cách TT Hà Nội Thủ Đô TP.HN 50 km về phía đông bắc, có vị trí địa lý :
Địa hình cơ bản của Quế Võ là đồng bằng. Có một số ít đồi xót. Huyện có một diện tích quy hoạnh nhỏ rừng trồng. Khí hậu ( cận ) nhiệt đới gió mùa gió mùa chia làm hai mùa cơ bản : mùa đông lạnh khô vào nửa đầu ( tháng 11 đến đầu tháng 2 ) và khí ẩm ( tháng 2 đến tháng 4 ), mùa hạ ( tháng 5 đến tháng 9 ) nóng ẩm mưa nhiều. Nhiệt độ trung bình năm 23,2 °C. Lượng mưa trung bình năm 1527 mm ( thấp hơn những khu vực khác cùng vĩ độ ở vùng đồng bằng sông Hồng ). Tuy nhiên mùa xuân lại có lượng mưa phùn cao hơn trung bình khu vực đồng bằng sông Hồng .

Huyện Quế Võ có 21 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm thị trấn Phố Mới (huyện lỵ) và 20 xã: Bằng An, Bồng Lai, Cách Bi, Châu Phong, Chi Lăng, Đại Xuân, Đào Viên, Đức Long, Hán Quảng, Mộ Đạo, Ngọc Xá, Nhân Hòa, Phù Lãng, Phù Lương, Phương Liễu, Phượng Mao, Quế Tân, Việt Hùng, Việt Thống, Yên Giả.

Thế kỷ VI, Triệu Việt Vương dời kinh đô của nhà nước Vạn Xuân từ Long Biên về Vũ Ninh, nay ở Quế Võ .Năm 1086 đến năm 1094 : xây chùa Dạm .Thời 12 sứ quân, vùng đất thuộc châu Vũ Ninh do Dương Huy rồi Nguyễn Thủ Tiệp quản lý .Thời Lý, địa phận huyện Quế Võ ngày này thuộc châu Vũ Ninh .Thời thuộc Minh là huyện Vũ Ninh thuộc châu Vũ Ninh, phủ Bắc Giang .

Thời Lê Thánh Tông, là các huyện Quế Dương và Võ Giàng, là hai trong năm huyện của phủ Từ Sơn, thuộc thừa tuyên Kinh Bắc[1]. Đến đầu đời Lê trung hưng (năm 1533), vì kiêng húy của vua Lê Trang Tông (Lê Ninh) nên đổi huyện Vũ Ninh thành Vũ Giang, sau lại kiêng húy của Uy Nam vương Trịnh Giang nên đọc chệch âm là Vũ Giàng hay Võ Giàng.

Ngày 7/8/1961, Hội đồng nhà nước ban hành Quyết định số 120 – CP, sáp nhập hai xã Khắc Niệm và Võ Cường thuộc huyện Võ Giàng của tỉnh Bắc Ninh vào huyện Tiên Du cùng tỉnh. Sáp nhập hai huyện Quế Dương và Võ Giàng thuộc tỉnh Bắc Ninh thành một huyện và lấy tên là huyện Quế Võ [ 2 ] .Năm 1962, hai huyện Quế Dương và Võ Giàng được sáp nhập thành huyện Quế Võ. Khi mới hợp nhất, huyện Quế Võ có 24 xã, gồm có :+ 12 xã thuộc huyện Quế Dương là : Thái Hòa ( Bồng Lai ), Từ Đức ( Cách Bi ), Châu Phong, Chi Lăng, Đức Long, Đức Thành ( Đào Viên ), Hưng Đạo ( Mộ Đạo ), Ngọc Xá, Đại Tân ( Phù Lãng ), Lê Lợi ( Phù Lương ), Phượng Mao, Việt Hùng .+ Và 12 xã thuộc huyện Võ Giàng là : Bằng An, Cộng Lạc ( Quế Tân ), Đại Phúc, Đại Xuân, Hán Quảng, Kim Chân, Nam Sơn, Nhân Hòa, Quốc Tuấn ( Phương Liễu ), Vân Dương, Việt Thống, Tân Dân ( Yên Giả ) .Ngày 27/10/1962, Quốc hội khóa II ra Nghị quyết hợp nhất hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang thành tỉnh Hà Bắc. Theo đó huyện Quế Võ đã trở thành một đơn vị chức năng hành chính của tỉnh Hà Bắc. Ngày 1/4/1963 tỉnh Hà Bắc chính thức hoạt động giải trí theo đơn vị chức năng hành chính mới .

Năm 1970, một số xã trong các năm 1948-1949 đã đổi tên, nay được tiến hành đổi lại tên trước đó, cụ thể:

Theo đó, huyện Quế Võ có 24 xã là : Bằng An, Bồng Lai, Cách Bi, Châu Phong, Chi Lăng, Đại Phúc, Đại Xuân, Đào Viên, Đức Long, Hán Quảng, Kim Chân, Mộ Đạo, Nam Sơn, Ngọc Xá, Nhân Hòa, Phù Lãng, Phù Lương, Phương Liễu, Phượng Mao, Quế Tân, Vân Dương, Việt Hùng, Việt Thống, Yên Giả .Ngày 3 tháng 5 năm 1985, xã Đại Phúc thuộc huyện Quế Võ sáp nhập vào thị xã Bắc Ninh. Từ thời gian đó, huyện Quế Võ còn : 23 đơn vị chức năng hành chính thường trực, gồm có 23 xã : Bằng An, Bồng Lai, Cách Bi, Châu Phong, Chi Lăng, Đại Xuân, Đào Viên, Đức Long, Hán Quảng, Kim Chân, Mộ Đạo, Nam Sơn, Ngọc Xá, Nhân Hòa, Phù Lãng, Phù Lương, Phương Liễu, Phượng Mao, Quế Tân, Vân Dương, Việt Hùng, Việt Thống, Yên Giả. [ 3 ] .Ngày 7 tháng 10 năm 1995, xây dựng thị xã Phố Mới – thị xã huyện lỵ huyện Quế Võ trên cơ sở 77 ha diện tích quy hoạnh đất tự nhiên và 1.863 người của xã Việt Hùng ; 197 ha diện tích quy hoạnh đất tự nhiên và 2.469 người của xã Phượng Mao. Sau khi kiểm soát và điều chỉnh địa giới hành chính, xã Việt Hùng còn lại 830 ha diện tích quy hoạnh đất tự nhiên và 8.416 người ; xã Phượng Mao có 382,72 ha diện tích quy hoạnh tự nhiên và 3.342 người. Tại thời gian đó, huyện Quế Võ có 24 đơn vị chức năng hành chính thường trực. [ 4 ]Ngày 1 tháng 1 năm 1997, tỉnh Bắc Ninh chính thức được tái lập theo Nghị quyết của Quốc hội khoá IX, kỳ họp thứ 10 ngày 06 tháng 11 năm 1996. [ 5 ]. Theo đó, khi vừa tái lập tỉnh, Quế Võ là 1 trong 6 đơn vị chức năng hành chính của tỉnh Bắc Ninh .Ngày 9 tháng 4 năm 2007, những xã Kim Chân, Vân Dương, Nam Sơn của huyện Quế Võ sáp nhập vào thành phố Bắc Ninh [ 6 ] .Huyện Quế Võ còn lại 20 xã : Bằng An, Bồng Lai, Cách Bi, Châu Phong, Chi Lăng, Đại Xuân, Đào Viên, Đức Long, Hán Quảng, Mộ Đạo, Ngọc Xá, Nhân Hòa, Phù Lãng, Phù Lương, Phương Liễu, Phượng Mao, Quế Tân, Việt Hùng, Việt Thống, Yên Giả và thị xã Phố Mới như lúc bấy giờ .Ngày 31 tháng 7 năm 2020, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định 1006 / QĐ-BXD về việc công nhận đô thị Phố Mới lan rộng ra ( đô thị Quế Võ ) đạt tiêu chuẩn đô thị loại IV. [ 7 ]
Huyện Quế Võ có quốc lộ 18 và những tỉnh lộ 279, 278, 287, 285B. chạy qua. Ngoài ra còn có dự án Bất Động Sản đường cao tốc Nội Bài – Hạ Long – Móng Cái, đường tàu Yên Viên – Cái Lân đi qua hiện đang được góp vốn đầu tư .Cầu Yên Lư liên kết huyện Quế Võ với huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang. Cầu Chì ( đang kiến thiết xây dựng ) và cầu Bình Than liên kết với huyện Gia Bình. Cầu Phả Lại liên kết với thành phố Chí Linh, tỉnh Thành Phố Hải Dương .
Quế Võ là một huyện khá ít làng nghề truyền thống lịch sử và làng nghề nếu so những khu vực khác thuộc đồng bằng sông Hồng. Tuy nhiên huyện có khu công nghiệp với sự xuất hiện của những doanh nghiệp trong và ngoài nước góp vốn đầu tư vào. Những doanh nghiệp ngoài nước tiên phong và sớm nhất góp vốn đầu tư vào huyện là công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn YUFON, MS ASIA, TIEEING, YUTO, SCHRAMM SSCP. .. ( là những doanh nghiệp liên kết kinh doanh với Trung Quốc, Nước Hàn được xây dựng lần lượt từ những năm 2007 – 2010 ). Khoảng sau 2010 đến nay là hàng trăm doanh nghiệp ngoài và trong nước ồ ạt vào góp vốn đầu tư, xử lý việc làm cho hàng chục vạn lao động của huyện và nơi khác. Từ nhiều làng và xã thuần nông không nghề nhưng với sự góp mặt của những công ty nhà máy sản xuất, lao động ngoại tỉnh đến làm công nhân thì từ đây mở màn hình thành và tăng trưởng nhiều ngành nghề và nhóm nghề mới như kinh doanh thương mại tổng hợp, chế biến thực phẩm, cơ khí, vận tải đường bộ … nhất là ở khu vực xã Phương Liễu và phụ cận. Phương Liễu cũng là xã có đóng góp phần lớn trong cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính của cả huyện Quế Võ. Các làng nghề truyền thống cuội nguồn, làng nghề, làng có nghề, nghề phụ tại huyện :

  • Nghề gốm làng Phù Lãng
  • Nghề thợ mộc ở làng La Miệt
  • Mây tre, đan lát ở Quế Ổ (Chi Lăng) và Hán Quảng.
  • Thương mại, dịch vụ tổng hợp đa ngành ở Phương Liễu
  • Trồng khoai tây làng xã phía Bắc huyện.

Các tiệc tùng[sửa|sửa mã nguồn]

(Theo âm lịch)

Tháng giêng
  • Mùng 9-10: Hội Giang Liễu (Phương Liễu) với nhiều trò chơi dân gian.
  • Mùng 6­-15: Hội “chen” làng Nga Hoàng (Yên Giả) có diễn trò trai gái, già trẻ chen nhau
  • Ngày 10­-15: Hội làng Vân Đoàn (Đức Long) có tục rước lợn đen (ông ỷ)
  • Ngày 24-26: Hội làng Liễn Thượng (Đại Xuân) Lễ hội thường có hát quan họ và các chò trơi dân gian như: Cầu lông, bóng đá, bóng chuyền, trọi gà, đập niêu, đu quay, bịt mắt bắt dê…
Tháng 2
Ngày 15 (Âm lịch): Hội chùa Bình Lâm, xã Bằng An
Ngày 6: hội làng thôn Quế Ổ – xã Chi Lăng
  • Ngày 7: Hội làng thôn Tập Ninh, Đức Tái- Xã Chi Lăng
  • Ngày 6-8: Hội làng thôn Vũ Dương – Xã Bồng Lai
  • Ngày 6-8: hội làng Thống Thượng-Xã Việt Thống Lễ hội có rước nước và dâng hương tưởng nhớ bác Hồ tại nơi bác Hồ về thăm đê sông Cầu ngày ngày 20 tháng 7 năm 1960.
  • ngày 7-9 hội làng Châu Cầu Châu Phong
  • Ngày 10-2 hội làng Hà Liễu – Phương Liễu
  • ngày 10-2 âm lịch hội xuống đồng làng MAI THÔN – CHI LĂNG
  • ngày 9- 10/2. âm lịch lễ hội truyền thống thôn La Miệt- Xã Yên Giả
  • Ngày 10­/02 Hội Đình Làng Quảng Lãm- Đình làng đã được sắc phong Sở Văn Hoá Thông tin Tỉnh Bắc Ninh
  • Ngày 11/12 Hội Làng Hán Đá và Thị thôn
  • Ngày 14: Hàm Long ở xã Nam Sơn
  • Ngày 14­-15: Hội chùa làng Nghiêm Xá ở xã Việt Hùng
  • Ngày 26: Hội làng Tiến sĩ Kim Đôi ở xã Kim Chân
Tháng 3

* Ngày 10: Hội đền làng Đông Du, xã Đào Viên

  • Ngày 10: Hội đền thờ Nguyễn Cao làng Cách Bi xã Cách Bi
  • Ngày 9-10: Hội làng Liễn Hạ xã Đại Xuân
  • Ngày 15: Hội đình Từ Phong ở xã Cách Bi
  • Ngày 15: Hội đình làng thôn Phú Lão ở xã Đào Viên – đình làng đã được 2 lần sắc phong thời Vua Minh Mạng
  • Ngày 16-18: Hội đền Đậu (9 làng của 3 xã Mộ Đạo. Chi Lăng, Yên Giả cùng tham gia rước. Lễ hội được tổ chức chính ở Làng Mộ Đạo)

Ngày 20-21 : Hội ba làng ( Xuân Bình, Ngư Đại, Công Cối ) xã Đại Xuân huyện Quế Võ

Tháng 4
  • Ngày 20: Hội đền Vân Mẫu ở xã Vân Dương
Tháng 8
  • Ngày 14: Hội rước nước đền Phả Lại ở xã Đức Long
Tháng 9
  • Mùng 8-­9: Hội chùa Dạm ở xã Nam Sơn
Tháng 10
  • ngày 10: hội mừng lúa mới làng MAI THÔN – CHI LĂNG
  • Ngày 15: Hội thi giã bánh dầy làng Đạo Chân ở xã Kim Chân
  • Khoa bảng:
  • Văn hóa:

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]