Hiểu ngay về tim và mạch máu – hệ cơ quan quyết định sự sống – https://thevesta.vn
Mục lục
Hệ tim mạch được cấu tạo như thế nào ?
Hệ tim mạch ( tuần hoàn ) trong khung hình được cấu tạo từ hai bộ phận chính là tim và mạng lưới hệ thống mạch máu :
Cấu tạo của tim
Trong khung hình, tim nằm ở vị trí giữa lồng ngực, trên cơ hoành, phía sau xương ức, giữa hai lá phổi và hơi lệch về bên trái .
Tim là bộ phận trung tâm và quan trọng của hệ tuần hoàn. Nó được ví như một máy bơm hoạt động liên tục để đưa máu đến mọi mô, cơ quan trong cơ thể.
Trái tim hoàn toàn có thể hoạt động giải trí như vậy là nhờ cấu tạo đặc biệt quan trọng của nó. Tim là một khối cơ rỗng, được tạo thành từ một loại cơ đặc biệt quan trọng gọi là cơ tim và được chia thành 4 buồng tim : hai tâm thất và hai tâm nhĩ .
Hai tâm thất nằm ở phần dưới cùng của tim, gồm tâm thất trái và tâm thất phải được ngăn cách với nhau bởi vách liên thất. Cả hai tâm thất đều có nhiệm vụ co bóp đẩy máu từ tim vào các động mạch.
Ngược lại, hai tâm nhĩ trái và tâm nhĩ phải nằm ở phần trên của tim và đảm nhiệm chức năng nhận máu từ tĩnh mạch đổ về rồi đưa máu xuống tâm thất. Giữa hai tâm nhĩ cũng được ngăn cách với nhau bởi vách nhĩ thất.
Độ dày của thành tim ở những buồng tim đổi khác tùy theo công dụng của nó. Thành tâm thất thường dày hơn thành tâm nhĩ. Đặc biệt, thành tâm thất trái dày gấp hai đến bốn lần thành tâm thất phải do nó phải bơm máu với áp lực đè nén cao hơn .
Để bảo vệ máu trong tim chỉ đi theo một chiều, tránh rối loạn vòng tuần hoàn, tim có mạng lưới hệ thống van tim giúp xác lập hướng đi của máu trong tim. Trái tim mỗi người đều có 4 van tim :
- Van nhĩ – thất: Nằm ở giữa tâm nhĩ và tâm thất, bên phải có van ba lá, bên trái có van hai lá. Chúng giúp máu chảy một chiều từ tâm nhĩ xuống tâm thất.
- Van bán nguyệt: Giữa tâm thất trái và động mạch chủ có van động mạch chủ, giữa tâm thất phải và động mạch phổi có van động mạch phổi. Các van này giữ cho máu chảy một chiều từ tim vào động mạch.
Bên cạnh đó, tim còn có hệ thống sợi đặc biệt đóng vai trò chủ yếu trong sự co bóp nhịp nhàng và tự động của tim, gọi là hệ dẫn truyền tim. Hệ thống này bao gồm các mô nút như: nút xoang nhĩ, nút nhĩ thất, bó His.
Hệ dẫn truyền tim có năng lực tạo nhịp, phát ra xung động và dẫn truyền những xung động này đến khắp những vị trí của tim làm tim đập chậm theo tần số : co rồi giãn, đó là một lần đập, rồi lại co và giãn, như vậy mãi mãi .
Hệ thống mạch máu
Máu sau khi ra khỏi tim hoàn toàn có thể đến được mọi vị trí trong khung hình rồi trở về tim là nhờ vai trò to lớn của mạng lưới hệ thống mạch máu xum xê của hệ tuần hoàn. Hệ mạch hoàn toàn có thể chia làm ba loại mạch chính là động mạch, mao mạch và tĩnh mạch .
➤ Động mạch:
Động mạch là những mạch máu làm trách nhiệm dẫn máu từ tim đến mao mạch ở tổng thể những bộ phận trong khung hình .
Động mạch có thành mạch dày cùng với năng lực co thắt và đàn hồi giúp máu hoàn toàn có thể chảy liên tục trong lòng mạch và điều hòa lượng máu đến những cơ quan. Để duy trì dòng chảy trong động mạch yên cầu có một áp lực đè nén nhất định gọi là huyết áp, gồm có huyết áp tối đa ( khi tim co bóp ) và huyết áp tối thiểu ( khi tim giãn ) .
➤ Tĩnh mạch:
Là những mạch máu dẫn máu từ những cơ quan, tổ chức triển khai trong khung hình về tim .
Tĩnh mạch không có thành dày như động mạch, nhưng những tĩnh mạch ở phía dưới khung hình lại có những van tĩnh mạch giúp máu về tim không bị chảy ngược trở lại theo ảnh hưởng tác động của trọng tải .
➤ Mao mạch:
Mao mạch là những mạch máu rất nhỏ liên kết động mạch với tĩnh mạch
Mặc dù rất nhỏ nhưng mạng lưới mao mạch được coi là một trong những phần quan trọng nhất của hệ tuần hoàn vì đây là nơi trực tiếp xảy ra sự trao đổi oxy, chất dinh dưỡng cũng như đào thải chất dư thừa giữa máu với những tế bào, mô cơ quan .
Vai trò của hệ tim mạch
Trong khung hình, hệ tim mạch đảm nhiệm ba công dụng chính sau đây :
- Vận chuyển các chất dinh dưỡng, oxy và các hormone đến các tế bào trong khắp cơ thể và loại bỏ các chất thải của quá trình trao đổi chất.
- Bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của các tác nhân lạ nhờ các tế bào bạch cầu, kháng thể, bổ thể lưu thông trong máu, tránh mất máu nhờ tiểu cầu.
- Điều hòa nhiệt độ cơ thể, ổn định pH và duy trì cân bằng nội môi.
Đây đều là những trách nhiệm quan trọng, quyết định hành động trực tiếp đến sự sống của khung hình. Nếu tim và mạch máu bị suy yếu, những công dụng này hoàn toàn có thể bị ngưng trệ, dẫn đến rối loạn hoạt động giải trí nhiều cơ quan khác trong khung hình, thậm chí còn không hề liên tục nếu hệ tuần hoàn ngừng hoạt động giải trí .
Tim và mạch máu hoạt động giải trí như thế nào ?
Hệ tim mạch là một trong những cơ quan hoạt động giải trí bền chắc nhất trong khung hình từ khi bạn sinh ra đến khi mất đi. Nó hoạt động giải trí liên tục ngay cả khi ta đang ngủ hay đang nghỉ ngơi để thực thi những tính năng cơ bản của mình .
Hoạt động của tim cùng với mạng lưới động mạch, tĩnh mạch, mao mạch sẽ giúp máu di chuyển liên tục trong một hệ thống tuần hoàn kép bao gồm hai vòng tuần hoàn riêng biệt: Vòng tuần hoàn cơ thể (vòng tuần hoàn lớn) và vòng tuần hoàn phổi (vòng tuần hoàn nhỏ).
Trong vòng tuần hoàn phổi, tim sẽ co bóp đẩy máu nghèo oxy từ tâm thất phải vào động mạch phổi. Động mạch phổi sẽ chia làm hai nhánh dẫn máu đến hai lá phổi tương ứng.
Tại phổi, máu chảy trong mạng lưới hệ thống mao mạch phổi với vận tốc chậm để trao đổi khí với những phế nang trong phổi. Máu lấy oxy từ những phế nang và ngược lại, khí CO2 từ máu sẽ đi vào phế nang rồi được thải ra ngoài khi bạn thở ra .
Kết thúc quy trình, máu mới giàu oxy theo tĩnh mạch phổi quay trở lại tâm nhĩ trái của tim .
Trong vòng tuần hoàn cơ thể, máu giàu oxy trở về từ vòng tuần hoàn phổi được đẩy xuống tâm thất trái rồi được bơm vào động mạch chủ để đến mọi mô, cơ quan trong cơ thể.
Máu sẽ chảy từ động mạch chủ đến những tiểu động mạch nhỏ hơn và sau đó đến những mao mạch. Khi ở trong mao mạch, máu trao đổi oxy và dinh dưỡng cho những tế bào đồng thời lấy đi chất thải dư thừa từ những tế bào đó .
Sau khi quy trình trao đổi triển khai xong, máu sẽ đi vào những tiểu tĩnh mạch, rồi đến những tĩnh mạch lớn hơn và ở đầu cuối quay trở lại tim qua tĩnh mạch chủ trên ( so với máu từ đầu và cánh tay ) và tĩnh mạch chủ dưới ( so với máu từ phần dưới khung hình ) .
Máu trở về tim sẽ liên tục quay lại vòng tuần hoàn phổi để lấy oxy và thải CO2, từ đó tạo thành một mạng lưới hệ thống tuần hoàn trọn vẹn khép kín .
Như vậy, hoàn toàn có thể thấy rằng, tim là động lực chính của hệ tuần hoàn. Tim co bóp uyển chuyển theo chu kỳ luân hồi giúp hút và đẩy máu vào động mạch. Theo đó, mạng lưới hệ thống mạch máu sẽ liên tục làm trách nhiệm dẫn truyền máu đi khắp khung hình .
Tùy theo nhu yếu của khung hình mà tim sẽ hoạt động giải trí với cường độ tương thích nhất. Ví dụ nếu bạn đang ở trạng thái nghỉ ngơi, tim sẽ đập khoảng chừng 60 – 100 lần / phút. Nếu bạn hoạt động giải trí thể thao, bị sốt, căng thẳng mệt mỏi, bồn chồn … hay sử dụng một số ít loại thuốc hoàn toàn có thể khiến tim đập nhanh hơn thông thường ( hơn 100 nhịp / phút ) .
Các bệnh lý về tim mạch thường gặp
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, bệnh tim mạch là nguyên do gây tử trận thông dụng, cướp đi sinh mạng của 610.000 người bệnh mỗi năm .
Các vấn đề về tim và mạch máu được chia làm hai nhóm chính là: Bệnh bẩm sinh (các vấn đề xuất hiện ngay sau khi sinh) và bệnh mắc phải (các vấn đề tim mạch xuất hiện trong quá trình trưởng thành).
Dưới đây là một số ít bệnh lý tim mạch thường gặp :
- Dị tật tim bẩm sinh: Những bất thường trong cấu trúc của tim có thể xảy ra khi thai nhi đang phát triển và biểu hiện ngay từ khi trẻ được sinh ra. Khoảng 8 trong số 1000 trẻ sơ sinh bị dị tật tim bẩm sinh mức độ từ nhẹ đến nặng.
- Rối loạn nhịp tim: Xảy ra khi hệ dẫn truyền tim bị tổn thương, biểu hiện bằng việc tim đập không đều, quá nhanh hay quá chậm.
- Bệnh cơ tim: Là bệnh lý xảy ra khi cấu trúc và chức năng của cơ tim bị biến đổi, làm giảm khả năng bơm máu của tim. Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nghiêm trọng khác như suy tim, nhồi máu cơ tim, loạn nhịp tim.
- Bệnh động mạch vành: Động mạch vành là mạng lưới mạch máu nuôi tim. Sự tích tụ các mảng xơ vữa trong thành động mạch vành sẽ làm giảm lưu lượng máu đến tim và thậm chí có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn nếu có cục máu đông. Hậu quả là gây ra những cơn đau thắt ngực và đau tim.
- Bệnh van tim: Bệnh xảy ra khi một hay nhiều van tim bị hẹp, hở hoặc đóng mở không đúng cách, ảnh hưởng đến khả năng bơm máu của tim gây mệt mỏi, khó thở, đau ngực, thậm chí suy tim.
- Đột quỵ: Xuất hiện khi nguồn cung cấp máu cho não bị cắt hoặc khi mạch máu não bị vỡ và tràn vào một vùng của não, gây tổn thương tế bào não. Đột quỵ thường gây nguy cơ tử vong rất cao.
Các bệnh lý về tim mạch không chỉ tác động ảnh hưởng tới người cao tuổi mà hoàn toàn có thể Open ở cả trẻ nhỏ, thanh thiếu niên và hoàn toàn có thể gây rủi ro tiềm ẩn tử trận cao .
Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe thể chất tim mạch ?
Bệnh tim mạch hoàn toàn có thể được cải tổ, thậm chí còn là ngăn ngừa khi bạn duy trì triển khai tốt 1 số ít giải pháp dưới đây :
☛ Duy trì cân nặng phù hợp: Thừa cân, béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây bệnh tim mạch. Thực tế cũng cho thấy, những người bệnh tim mạch nếu duy trì cân nặng phù hợp sẽ tốt hơn cho quá trình hồi phục cơ thể sau khi mắc bệnh.
☛ Chế độ ăn uống hợp lý: Bạn nên ăn các loại rau, củ quả tươi, lương thực phụ (ngô, khoai, sắn), sữa, tôm, cua, cá, đậu, đỗ, cần tây… và hạn chế ăn thức ăn nhiều dầu mỡ, đặc biệt là mỡ động vật.
☛ Tập luyện thể dục thích hợp và đều đặn: Tập luyện các môn thể thao phù hợp với sức khỏe từ 3 – 5 lần mỗi tuần, mỗi lần khoảng 30 phút sẽ giúp phòng chống béo phì, tăng khả năng điều tiết của hệ tim mạch, ngăn chặn sự phát sinh và phát triển bệnh tim mạch.
☛ Sinh hoạt điều độ: Ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày, giữ tinh thần vui vẻ, tránh xúc động mạnh, tránh bị stress kéo dài.
☛ Từ bỏ thói quen có hại: Hút thuốc lá, uống rượu, bia…
☛ Điều trị các bệnh có liên quan với bệnh tim mạch: như đái tháo đường, mỡ máu, cao huyết áp,… để phòng ngừa biến chứng tim mạch nguy hiểm do các bệnh lý này gây ra.
☛ Tích cực điều trị bằng thuốc: Người bệnh tim mạch phải kiên trì sử dụng thuốc đúng cách, lâu dài, không tự ý điều chỉnh liều lượng hay thay đổi loại thuốc điều trị khi chưa có chỉ định của bác sĩ và phải chú ý đến các tác dụng phụ của thuốc.
☛ Theo dõi huyết áp thường xuyên: Huyết áp là một trong các dấu hiệu quan trọng để đánh giá sức khỏe tim mạch. Theo dõi huyết áp giúp bạn phát hiện sớm các bất thường trong hệ tim mạch để có biện pháp điều trị kịp thời.
☛ Khám bệnh định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ rất quan trọng để đánh giá nguy cơ tim mạch và tiến triển bệnh của bạn. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra chương trình điều trị phù hợp nhất với tình trạng người bệnh.
Tim và mạch máu có vai trò rất quan trọng trong khung hình. Do đó, việc bảo vệ sức khỏe thể chất tuần hoàn, phòng ngừa những bệnh lý tim mạch nguy hại cũng cần được chăm sóc, chú ý quan tâm nhiều hơn. Nếu bạn nhận thấy bất kể biểu lộ nào cho thấy hệ tim mạch của mình đang bị tổn thương, bạn nên đến gặp bác sĩ để phát hiện bệnh sớm và có những giải pháp điều trị kịp thời nhất .
Tài liệu tìm hiểu thêm :
- https://kidshealth.org/en/teens/heart.html
- https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/heart-and-blood-vessels/about-the-heart/understanding-how-your-heart-functions
- https://www.rchsd.org/health-articles/heart-and-circulatory-system/
Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Tin
