Cấu tạo của tế bào vi khuẩn | Y Học Tổng Hợp

1. Vách tế bào

Sự hiện hữu của vách tế bào ở vi khuẩn được phát hiện bằng hiện tượng kỳ lạ ly tương, bằng cách nhuộm và bằng phân lập trực tiếp .
Tác dụng cơ học như siêu âm phối hợp với ly tâm được cho phép thu hoạch vách tế bào ròng, tách rời khỏi nguyên tương .

1.1. Vách tế bào vi khuẩn gram dương

Bạn đang đọc: Cấu tạo của tế bào vi khuẩn | Y Học Tổng Hợp

Kính hiển vi điện tử cho thấy vách tế bào dày từ 15 đến 50 nm. Thành phần hầu hết là mucopeptit gọi là murein, một chất trùng hợp mà những đơn vị chức năng hoá học là những đường amin. N-acetyl glucosamin và axít N-acetyl muramic và những chuỗi peptit ngắn chứa alanin, axít glutamic và axít diaminopimelic hoặc lysin. Ngoài ra vách tế bào của 1 số ít vi khuẩn gram dương còn chứa axít teichoic. Ở một vài lọai vi khuẩn, axít teichoic chiếm tới 30 % khối lượng khô của vách tế bào .

1.2. Vách tế bào vi khuẩn Gram âm gồm ba lớp

Lớp mucopeptit mỏng mảnh hơn khỏang 10 nm và hai lớp lipoprotein và lipopolysaccharide ở bên ngoài, lớp lipoprotein chứa toàn bộ những axít amin thường thì. Không có axít teichoic, vách tế bào vi khuẩn gram âm chứa một lượng lipit đáng kể, khoảng chừng 20 % khối lượng khô của vách tế bào .

1.3. Chức năng của vách tế bào

Vách tế bào vi khuẩn có nhiều tính năng :
– Duy trì hình thể của vi khuẩn : Vách cứng tạo nên bộ khung, làm cho vi khuẩn có hình thể nhất định .
– Quyết định tính bắt màu gram của vi khuẩn : Sự bắt màu gram khác nhau ở vi khuẩn gram dương và gram âm là do tính thẩm thấu khác nhau so với cồn của hai nhóm vi khuẩn đó. Nếu dùng lysozym đổi khác vi khuẩn gram dương thành protoplast không có vách thì protoplast lại bắt màu gram âm .
– Tạo nên kháng nguyên thân O của vi khuẩn đường ruột : Để điều chế kháng nguyên O của vi khuẩn đường ruột giải quyết và xử lý vi khuẩn không di động bằng nhiệt và cồn .
– Tạo nên nội độc tố của vi khuẩn đường ruột. Nội độc tố chỉ được giải tỏa lúc vi khuẩn bị li giải. Ở vi khuẩn đường ruột, nội độc tố là những phức tạp lipopoly-saccarit dẫn xuất từ vách tế bào .

2. Màng nguyên tương

Là màng bán thấm dày khoảng chừng 10 nm nằm sát vách tế bào. Người ta hoàn toàn có thể chứng tỏ sự hiện hữu của nó bằng hiện tượng kỳ lạ ly tương hoặc nhuộm với xanh Victoria 4R. Nó chứa 60-70 % lipit, 20-30 % protein và một lượng nhỏ hydrat cacbon. Màng nguyên tương có công dụng rào cản thẩm thấu của tế bào, ngăn cản không cho nhiều phẩm vật vào bên trong tế bào nhưng lại xúc tác việc chuyên chở họat động của nhiều phẩm vật khác vào bên trong tế bào. Hơn nữa màng tế bào chứa nhiều mạng lưới hệ thống enzyme và vì thế có công dụng giống như ti lạp thể của động vật hoang dã và thực vật. Màng nguyên tương cho thấy những chỗ lõm vào gọi là mạc thể. Ở vi khuẩn Gram dương mạc thể khá tăng trưởng cho thấy hình ảnh nhiều lá đồng tâm. Ở vi khuẩn Gram âm mạc thể chỉ là vết nhăn đơn thuần .

3. Nguyên tương

Là cấu trúc được phủ bọc bên ngoài bởi màng nguyên tương, ở trạng tháí gel, cấu trúc này gồm 80 % nước, những protein có đặc thù enzyme, cacbohydrat, lipid và những ion vô cơ ở nồng độ cao, và những hợp chát có khối lượng phân tử thấp. Nguyên tương chứa chi chít những hạt hình cầu đường kính 18 nm gọi là ribôsôm. Ngoài ra còn hoàn toàn có thể tìm thấy những hạt dự trữ glycogen, granulosa hoặc polymetaphotphat .

4. Nhân tế bào

Có thể thấy với kính hiển vi ánh sáng sau khi nhuộm hoặc soi trực tiếp ở kính hiển vi pha tương phản. Nhân hoàn toàn có thể hình cầu, hình que, hình quả tạ hoặc hình chữ V. Khảo sát ở kính hiển vi điện tử nhân không có màng nhân và cỗ máy phân bào. Nó là một sợi DNA khối lượng phân tử 3 × 109 dallon và chứa một nhiễm sắc thể duy nhất dài khoảng chừng 1 mm nếu không xoắn. Nhân nối tiếp ở một đầu với thể mạc. Sự thông suốt này giữ một vai trò đa phần trong sự tách rời 2 nhiễm sắc thể con sau khi sợi nhiễm sắc thể mẹ tách đôi. Trong sự phân loại nhân hai mạc thể qua chổ tiếp nối với màng nguyên tương chuyển dời theo những hướng đối nghịch theo hai nhóm con nối tiếp với chúng. Như thế màng nguyên tương tự động như một cỗ máy thô sơ của sự gián phân với mạc thể tiếp đón vai trò thai vô sắc .

5. Lông của vi khuẩn

Lông chịu trách nhiệm về tính di động của vi khuẩn. Người ta quan sát sự di động của vi khuẩn ở kính hiển vi nhìn ơ giọt treo hoặc đặt một giọt vi khuẩn ở lam kính và phủ một lá kính mỏng. Lông dài 3-12 mm hình sợi gợn sóng, mảnh 10- 20nm ) nên phải nhuộm với axít tannic đê tạo thành một lớp kết tủa làm dày lông dễ phát hiện. Lông phát xuất từ thể đáy ngay bên dưới màng nguyên tương và có chuyển động xoay tròn. Bản chất protein nó tạo nên do sự tập hợp những đơn vị phụ gọi là flagellin tạo thành một cấu trúc hình trụ rỗng. Cách thức mọc lông là một đặc tính di truyền. Ở một số loại nhiều lông mọc quanh thân, ở một số lọai một lông mọc ở cực và ở một số loại khác một chùm lông ở một cực. Nếu lông bị làm mất đi bằng cơ học thì lông mới được tạo thành nhanh chóng. Lông đóng vai trò kháng nguyên như kháng nguyên H ở vi khuẩn đường ruột.

6. Pili

Là những phụ bộ hình sợi, quyến rũ hơn lông, mảnh hơn nhiều và có xu thế thẳng đường kính 2-3 nm và dài từ 0,3 – 1 nm, tìm thấy từ một đến hằng trăm ở mặt ngoài vi khuẩn, thực chất protein. Pili phát xuất ở trong màng nguyên tương và xuyên qua vách tế bào. Pili được tìm thấy ở vi khuẩn gram âm nhưng cũng hoàn toàn có thể tìm thấy ở một số ít vi khuẩn gram dương. Pili F có trách nhiệm trong sự tiếp hợp. Những pili khác giúp cho vi khuẩn bám vào niêm mạc hoặc bề mặt khác của tế bào .

7. Vỏ của vi khuẩn

Vỏ là một cấu trúc nhầy bọc quanh vách tế bào của một số ít vi khuẩn, thường là polysaccharide, chỉ có vỏ của B.anthracis là một polypeptide acid D-glutamic. Vỏ hoàn toàn có thể phát hiện thuận tiện ở huyền dịch mực tàu, ở đó nó hiện ra như một vùng sáng giữa môi trường tự nhiên mờ đục và tế bào vi khuẩn trông rõ hơn. Cũng hoàn toàn có thể phát hiện bằng phản ứng phình vỏ hoặc bằng kỹ thuật nhuộm đặc biệt quan trọng. Sự đột biến tạo thành vỏ rất dể phân biệt vì tế bào có vỏ tạo nên khuẩn lạc bóng láng hoặc nhầy M trong khi tế bào không vỏ tạo nên khuẩn lạc xù xì R. Nhiệm vụ duy nhất được biết của vỏ là bảo vệ vi khuẩn chống thực bào và chống virut muốn gắn vào vách tế bào .

8. Nha bào

Những thành viên của Bacillus, Clostridium và Sporosarcina tạo thành nội nha bào dưới tác động ảnh hưởng của thiên nhiên và môi trường bên ngoài không thuận tiện, mỗi tế bào làm phát sinh một nha bào. Nha bào hoàn toàn có thể nằm ở giữa, ở đầu nút hoặc gần đầu nút tùy theo loài, vách nha bào chứa những thành phần mucopeptide và axít dipicolinic. Sự dề kháng của nha bào với hóa chất độc là do tính không thẩm thấu của vách nha bào, sự đề kháng với nhiệt liên hệ đến trạng thái mất nước cao. Vì chịu đựng với điều kiện kèm theo không thụân lợi bên ngoài nha bào góp thêm phần quan trọng trong năng lực lây bệnh của trực khuẩn hiếu khí tạo nha bào như trực khuẩn than hoặc trực khuẩn kỵ khí tạo nha bào như Clostridia, nhất là trực khuẩn uốn ván, hoại thư, sinh hơi, ngộ độc thịt .

Rate this post

Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Tin