Dứa – Wikipedia tiếng Việt

Dứa có các tên gọi khác như là: khóm, thơm, khớm, gai hoặc huyền nương, tên khoa học Ananas comosus, là một loại quả nhiệt đới. Dứa là cây bản địa của Paraguay và miền nam Brasil[1].

Quả dứa thường gọi thực ra là trục của bông hoa và các lá bắc mọng nước tụ hợp lại, còn quả thật là các “mắt dứa”.[2][3] Dứa được ăn tươi hoặc đóng hộp dưới dạng khoanh, miếng, nước ép hoặc nước quả hỗn hợp. Có hai loại dứa, dứa có gai và không có gai: dứa có gai, miền Tây gọi là “khóm” còn không có gai gọi là “Thơm”.

Tên gọi ( Phân biệt sự khác nhau : trái thơm, trái khóm, quả / trái dứa và quả gai )[sửa|sửa mã nguồn]

Quả dứa có hàm lượng axit hữu cơ cao ( axit malic và axit xitric ) .Dứa là nguồn phân phối mangan dồi dào cũng như có hàm lượng Vitamin C và Vitamin B1 khá cao [ 4 ] .Một tài liệu khác cho biết : Trong 100 g phần ăn chứa 25 kcal, 0,03 mg caroten, 0,08 mg vitamin B1, 0,02 mg vitamin B2, 16 mg vitamin C ( dứa tây ). Các chất khoáng : 16 mg Ca, 11 mg phosphor, 0,3 mg Fe, 0,07 mg Cu, 0,4 g protein, 0,2 g lipid, 13,7 g hydrat cacbon, 85,3 g nước, 0,4 g chất xơ. [ 5 ] .
Video cắt vỏ lá dứaTrong quả dứa có chứa enzym bromelain, hoàn toàn có thể phân huỷ protein. Do vậy, quả dứa được sử dụng trong chế biến một số ít món ăn như thịt bò xào, thịt vịt xào để giúp thịt nhanh mềm và tạo mùi vị đặc trưng .

Đặc tính của cây dứa[sửa|sửa mã nguồn]

Dứa có những lá gai mọc thành cụm hình hoa thị. Các lá dài và có hình dạng giống mũi mác và có mép lá với răng cưa hay gai. Hoa mọc từ phần TT của cụm lá hình hoa thị, mỗi hoa có những đài hoa riêng của nó. Chúng mọc thành cụm hình đầu rắn chắc trên thân cây ngắn và mập. Các đài hoa trở thành mập và chứa nhiều nước và tăng trưởng thành một dạng phức tạp được biết đến như là quả dứa ( quả giả ), mọc ở phía trên cụm lá hình hoa thị [ 5 ] .

Trồng dứa tại Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]

Tại Nước Ta, dứa được trồng khá thông dụng, phân bổ từ Phú Thọ đến Kiên Giang. Tiền Giang là tỉnh có sản lượng dứa đứng đầu cả nước. Năm 2007, sản lượng dứa của tỉnh Tiền Giang đạt 161.300 tấn. Tiếp theo là Kiên Giang ( 85.000 tấn ), Tỉnh Ninh Bình ( 47.400 tấn ), Nghệ An ( 30.600 tấn ), Long An ( 27.000 tấn ), Hà Nam ( 23.400 tấn ), Thanh Hoá ( 20.500 tấn ). Tổng sản lượng cả nước năm 2007 đạt 529.100 tấn [ 6 ]. Nhiều địa phương kiến thiết xây dựng tên thương hiệu đặc sản nổi tiếng quả dứa như dứa Đồng Giao ( Tam Điệp – Tỉnh Ninh Bình ), hoặc ở Kiên Giang, Tiền Giang đều có những xí nghiệp sản xuất chuyên sản xuất, chế biến những thực phẩm từ quả dứa .

Các giống dứa và vùng trồng tại Nước Ta[sửa|sửa mã nguồn]

• Dứa Victoria (dứa tây, dứa hoa) có các giống:

• Dứa hoa Phú Thọ: thuộc nhóm Queen, trồng được nơi đất chua xấu. Lá có nhiều gai và cứng, quả nhỏ, thịt quả vàng đậm, thơm, ít nước, giòn[5].
• Dứa Na hoa: lá ngắn và to, quả to hơn dứa hoa Phú Thọ, phẩm chất ngon, năng suất cao[5].

• Dứa Cayen: lá chỉ có ít gai ở đầu mút lá, lá dài cong lòng máng, quả to, khi chưa chín quả màu xanh đen, khi chín chuyển màu da đồng. Quả nhiều nước, thịt vàng ngà, mắt dứa to và nông, vỏ mỏng, thích hợp với đóng hộp[5].
• Dứa ta thuộc nhóm Red Spanish: chịu bóng rợp, có thể trồng xen trong vườn quả, vườn cây lâm nghiệp[5]. Dứa Cayen trồng phổ biến ở Tam Điệp, Ninh Bình.
• Dứa ta (Ananas comosus var spanish hay Ananas comosus sousvar – red spanish) là cây chịu bóng tốt, có thể trồng ở dưới tán cây khác. Quả to nhưng vị ít ngọt[5].
• Dứa mật (Ananas comosus sousvar – Singapor spanish) có quả to, thơm, ngon, trồng nhiều ở Nghệ An[5] và Thanh Hóa[cần dẫn nguồn].
• Dứa tây hay dứa hoa (Ananas comosus queen) được du nhập từ 1931, trồng nhiều ở các đồi vùng Trung du. Quả bé nhưng thơm, ngọt[5].
• Dứa không gai (Ananas comosus cayenne) được trồng ở Nghệ An, Quảng Trị, Lạng Sơn. Cây không ưa bóng. Quả to hơn các giống trên[5].

Quả dứa bổ dọc
Dứa thích ấm cúng, nhiệt độ trung bình năm là 22-27 °C. Quá nóng và quá rét cây ngừng sinh trưởng. Rét 1-2 °C lê dài cây dễ chết [ 5 ]. Cây dứa ưa ẩm nhưng không chịu được ngập úng, lượng mưa hàng năm 1200 – 1500 mm là thích hợp. Ánh sáng ảnh hưởng tác động rõ ràng đến hiệu suất. Trồng dày, thiếu ánh sáng quả nhỏ, không ngọt [ 5 ] .

Dứa xanh

Mắt dứa
Cây dứa không kén đất, đất đồi dốc, tráng nắng, dễ thoát nước. Đất phèn nhẹ ở Đồng bằng sông Cửu Long đều hoàn toàn có thể trồng được. Độ chua thích hợp pH 4,5 – 5,5. Dứa là cây chịu hạn, chịu phèn [ 5 ] .
Nhân giống bằng chồi, chọn những chồi nách ở những khóm dứa xanh tốt, quả to cân đối. Khi trồng bóc vỏ là vàng khô ở gốc, nhúng gốc vào dung dịch Aliette nồng độ 0,3 % để trừ nấm ; diệt rệp sáp bằng những loại thuốc Lindafor, Sevidol 26 hoặc Mocap 20C đều hiệu suất cao tốt. Thời gian ngâm trong dung dịch từ 1-3 phút. Sau đó lấy ra để sấp cả bó xuống [ 5 ] .

Thời vụ trồng[sửa|sửa mã nguồn]

• Miền Bắc: vụ xuân hè (tháng 3-5) và thu đông (tháng 9-10)[5].
• Miền Nam: trồng vào tháng 4-5 (trước mùa mưa)[5].

Dứa ra hoa tự nhiên vào tháng 2-3 và thu hoạch vào tháng 4,5,6 [ 5 ] .

Tác dụng chữa bệnh[sửa|sửa mã nguồn]

Vitamin C trong dứa mang đến quyền lợi giật mình cho làn da vì đặc tính chống oxy hóa, đồng thời giúp bảo vệ khung hình bạn nhờ tăng sự đề kháng từ những gốc tự do. Nghiên cứu được công bố gần đây trên website của Hội Da liễu New Zealand, DermNet NZ cho biết, những loại kem dưỡng da chứa thành phần vitamin C hoàn toàn có thể bảo vệ da chống lại những tác động ảnh hưởng lão hóa từ ánh nắng mặt trời, có công dụng làm giảm nếp nhăn. Dứa không chỉ dùng làm món tráng miệng sau bữa ăn mà nước ép của trái dứa còn giúp giải nhiệt và giải khát rất tốt. Nước cốt trái dứa giúp giảm căng thẳng mệt mỏi vì nó có chứa vitamin A, C, calci, mangan … giúp khung hình tránh khỏi tai hại của quy trình oxy hóa. Vì vậy, uống nước ép từ trái dứa sẽ giúp giảm stress và thao tác hiệu suất cao hơn. Những ly sinh tố mát lạnh bổ dưỡng từ trái dứa sẽ làm cho mùa hè của bạn không còn oi bức mà trở nên ngọt ngào, thơm mát. Chính nhờ công dụng chống lại mối đe dọa của quy trình oxy hóa nên ăn dứa hoặc uống nước dứa ép đều đặn còn đem đến cho bạn sự thanh xuân. Toàn bộ trái Dứa chứa bromelin hay bromelain. Các nghiên cứu và điều tra vào những năm 1960 – 1970, đã xác lập bromelin của trái dứa có đặc tính kháng phù và kháng viêm. Từ đó, vài công ty dược đã đưa ra những thực phẩm bổ trợ có chứa chất chiết từ Dứa để xử lý viêm mô tế bào, để làm tan những cục mỡ nổi cộm. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu và điều tra nào xác lập Dứa có năng lực làm tan những khối mỡ không đẹp này [ 3 ] .
Ở Đức, trẻ nhỏ bị viêm xoang thường được chữa trị bằng bromelin, chiết xuất từ Dứa ( Huyền Nương ). Bromelin cho tác dụng tốt, nó làm giảm thời hạn bị bệnh ( từ 8 ngày, còn 6 ngày ). Bromelin là một enzym giúp thủy phân protein ( có trong thịt cá ) thành những amino acid có tính năng tốt trong việc tiêu hóa và phân giải lượng calo thừa trong khung hình ( vô hiệu khỏi khung hình gần 1/3 chất béo có trong khẩu phần ăn tương tự 510 calo / ngày ) … nên nó có công dụng giảm cân tự nhiên, rất bảo đảm an toàn và vô cùng hiệu suất cao. [ 3 ]

Bromelin dùng làm thuốc tẩy giun[sửa|sửa mã nguồn]

Một loại giun nhỏ, thường gặp ở trẻ nhỏ. Qua nghiên cứu và điều tra của Hordegen P., bromelin cũng cho hiệu quả tốt như Pyratel [ 3 ] .

Dứa làm liền sẹo[sửa|sửa mã nguồn]

Một số enzym của quả Dứa làm mau lành những vết thương ở da hay những vết phỏng [ 3 ]. Chuột bị phỏng, khi dùng chất chiết xuất từ Dứa giúp tiến trình làm sạch một vết thương sau 4 giờ, lấy đi những vật lạ và mô chết để không còn trở ngại nào cho vết thương lành lại. Bromelin còn làm giảm hiện tượng kỳ lạ phù nề, những vết bầm tím trên da và giảm đau nhức [ 3 ] .

Bromelin giảm đau nhức do hư khớp[sửa|sửa mã nguồn]

Ở Đức, trên thị trường có một mẫu sản phẩm chứa 90 mg bromelin, 48 mg trypsin ( enzym nguồn động vật hoang dã ) và 100 mg rutin ( một flavonoid bảo vệ mao mạch ). Thử nghiệm nhằm mục đích so sánh mẫu sản phẩm này trong 6 tuần trên 90 người bị hư khớp háng với diclofenac ( 100 mg / ngày ), là một kháng viêm không steroid. Kết quả điều trị tốt như diclofenac về đau nhức do hư khớp, không có công dụng phụ. Kết quả tốt so với đau nhức ở những khớp khác [ 3 ] .

• Cây và trái dứa non
• 

  Sinh tố từ trái dứa

  Xem thêm: Giá vàng hôm nay 10/3 dự báo tăng hay giảm?

• Biểu tượng trái dứa

Trái thơm còn được gọi là Huyền Nương vì tên của một cô gái lười biếng bị biến thành trái thơm do sự nói lẫy trong lúc tức giận của bà mẹ trong truyện cổ tích Việt Nam Sự tích trái thơm

Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Tin