Cấu tạo của mắt và cơ chế hoạt động của mắt

Mắt là cơ quan thị giác, thực hiện chức năng nhìn, quan sát, thu nhận lại hình ảnh của sự vật, màu sắc để chuyển vào não xử lý và lưu trữ. Vậy cấu tạo của mắt gồm những gì ? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

Mắt người cũng là một phần của não, hình thành từ tuần thứ 3 của thai kỳ dưới dạng hai túi thị nguyên thủy, tăng trưởng và lồi dần ra phía trước tạo thành võng mạc, thủy tinh thể và những thành phần hoàn hảo khác .

Cấu tạo của mắt gồm những gì ?

Mắt nằm ở vị trí trong hai lỗ hốc hai bên sống mũi, phía trên có gò lông mày và trán, phía dưới giáp xương má. Màng mạc bọc xương của hốc mắt nối tiếp bên sau với màng cứng của não, được bọc với hai dây thần kinh thị giác.

Mắt “ kỳ diệu ” của tất cả chúng ta có cấu trúc rất phức tạp

Cấu trúc bên ngoài của mắt

Ở góc nhìn bên ngoài, ta hoàn toàn có thể quan sát cấu tạo mắt người với những bộ phận sau :

• Lông mi v​à mi mắt: Mọi chuyển động nhắm và mở ra của mắt đều nhờ cơ chế hoạt động của hai mi mắt, phản xạ tự nhiên này giúp điều tiết bảo vệ mắt khỏi bị khô, nhiễm khuẩn khi tiếp xúc với khói, bụi, nước hay ánh sáng quá chói. Trên mí mắt được bao bọc bởi lông mi giúp bảo vệ mắt khỏi các nguy hiểm của dị vật.
• Củng mạc: Đây là một màng chắc dày và rất cứng bao quanh để tạo nên hình thể của nhãn cầu (hình cầu)
• Giác mạc: Nằm ở trước củng mạc, đây như chiếc cốc trong suốt này che đi phần mắt bạn nhận được ánh sáng. Giác mạc có hình chỏm cầu hơi nhô ra khỏi ổ mắt, đóng vai trò như thấu kính và hội tụ hình ảnh lên võng mạc. Hãy nghĩ về giác mạc như một cửa sổ thông qua đó mà bạn có thực hiện chức năng thị lực.
• Kết mạc: Là một màng mỏng trong suốt có chứa các mạch máu, lớp niêm mạc này che phủ phần củng mạc (lòng trắng) và mặt trong của sụn mi, tạo nên hai túi cùng đồ trên và dưới. Chức năng chính của kết mạc là duy trì sự ổn định lớp nước mắt và tiết ra một số chất cần thiết để chống lại mọi sự xâm nhập vào giác mạc.
• Mống mắt: Ở phía sau giác mạc là màng sắc tố bao quanh đồng tử gọi là mống mắt, với cấu trúc mỏng, hình tròn, có chức năng điều chỉnh đường kính và kích cỡ của đồng tử, nhờ đó lượng ánh sáng đi đến võng mạc.  Mống mắt có đặc điểm riêng quyết định màu sắc của con ngươi.
• Đồng tử: Là lỗ đen tròn nằm ở trung tâm của mống mắt và được bao phủ bởi giác mạc. Cho phép ánh sáng đi vào nhãn cầu qua con ngươi. Đồng tử có thể phóng to hoặc trở nên nhỏ hơn do các cơ của mống mắt, nhờ đó giúp cân bằng lượng ánh sáng vào mắt. Với những thành phần cấu tạo bên ngoài của mắt này, có thể thăm khám bằng mắt thường hoặc thông qua các dụng cụ đơn giản như đèn pin, kính lúp.

Cấu tạo bên trong của mắt

Nhìn bên ngoài, cấu tạo của mắt có vẻ đơn giản, nhưng cấu tạo bên trong của mắt rất tinh vi và kì công và hoạt động như một cỗ máy siêu việt. Bên trong của mắt có 2 bộ phận cơ bản và quan trọng đó là thủy tinh thể và võng mạc đảm bảo chức năng nhìn của mắt.

• Thủy dịch: Thủy dịch được thể mi (phần nằm sau mống mắt) tiết ra và đi vào tiền phòng, tạo nên áp lực dương nhằm duy trì hình dạng cầu căng cho mắt và cung cấp chất dinh dưỡng cho giác mạc và thể thủy tinh.
• Thủy tinh thể: Thủy tinh thể dưới dạng thấu kính trong suốt, hai mặt lồi và nằm phía sau đồng tử. Đây là thành phần quang học quan trọng nhất của mắt giúp cho ánh sáng đi qua và giúp các tia sáng hội tụ đúng vào võng mạc nhờ đó hình ảnh được rõ ràng, sắc nét.
• Võng mạc: Là lớp mô thần kinh của mắt nằm trong cùng của nhãn cầu, chúng hoạt động ví như cuốn phim trong máy quay với nhiệm vụ tiếp nhận ánh sáng từ thủy tinh và giác mạc thể hội tụ lại trên võng mạc, cảm nhận ánh sáng và truyền thông tin qua não nhờ hệ dây thần kinh thị giác, não sẽ giúp ta nhận thức về vật đã nhìn thấy.
• Dịch kính (thể pha): Với cấu trúc giống như thạch, trong suốt lấp đầy khoảng trống giữa thủy tinh thể và võng mạc mắt. Chất dịch kính gồm 2 phần là phần dịch (thực tế là nước) và phần có cấu tạo sợi nhờ các phân tử albumin dính kết với nhau. Dịch kính đóng vai trò như một môi trường đêm giúp nhãn cầu giữ được hình thể ổn định. Hình ảnh được nhìn thấy chỉ khi giác mạc, thể thủy tinh và dịch kính còn trong suốt và cho phép ánh sáng đi đến võng mạc.
• Hắc mạc: Là lớp màng mỏng nằm giữa củng mạc và võng mạc, chứa sắc tố và mạch máu cung cấp dưỡng chất cho võng mạc để nuôi dưỡng mắt người.

• Đĩa thị: Đĩa thị là nơi dây thần kinh thị đi vào nhãn cầu, nằm lệch về phía mũi. Ở đáy mắt ta có thể thấy được dây thần kinh thị giác đó là đĩa thị (gai thị). Đĩa thị bình thường có hình tròn hay hình oval đứng, đường kính dọc trung bình khoảng 1,85-1,95mm, đường kính ngang trung bình 1,7-1,8mm.
• Lõm hoàng điểm: Hoàng điểm nằm ở trung tâm võng mạc, có hình bầu dục, rộng 3mm, nằm phía ngoài đĩa thị. Trung tâm hoàng điểm là một chỗ lõm xuống. Hoàng điểm nhìn sẫm màu hơn so với võng mạc vì tế bào biểu mô sắc tố, ở đây có tế bào que (giúp nhìn trong bóng tối) và tế bào nón (giúp nhìn ở ngoài ánh sáng) đây là yếu tố quan trọng cho thị lực cao nhất và tinh tế nhất có nhiệm vụ giúp mắt nhìn rõ, có thể đọc và lái xe. Hố trung tâm là vô mạch và có vai trò trao đổi chất dựa vào lớp biểu mô sắc tố.
• Thần kinh thị giác: Là một trong 12 đôi dây thần kinh sọ và là phần đầu tiên của đường dẫn truyền thị giác, có chức năng dẫn truyền các tín hiệu hình ảnh từ võng mạc đến trung tâm xử lý hình ảnh ở vỏ não để phân tích.Từng dây thần kinh thị giác đảm nhiệm vụ cho từng mắt, với một quang trường riêng biệt, chúng có đường đi đối xứng nhau về hai bán cầu não.
• Cầu mắt: Cầu mắt nằm trong hốc mắt của xương sọ, phía ngoài được bảo vệ bởi các mi mắt, lông mày và lông mi nhờ tuyến lệ luôn luôn tiết nước mắt làm mắt không bị khô. Cầu mắt vận động được là nhờ cơ vận động mắt.

Như vậy hoàn toàn có thể thấy cấu tạo của mắt của tất cả chúng ta khá phức tạp và nhiều bộ phận nhỏ, mỗi bộ phận có một trách nhiệm riêng nhưng thống nhất với nhau để triển khai xong năng lực thị giác của con người.

Thủy tinh thể và võng mạc là 2 bộ phận trụ cột và có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ chứng năng nhìn, thị lực của mắt. Tuổi tác cộng với những tác nhân bên ngoài là những nguyên do khiến 2 bộ phận này bị tổn tổn thương theo thời hạn. Theo GS.TS Đỗ Như Hơn

Xem Clip về Cấu Trúc Mắt

Có thể bạn chưa biết điều mê hoặc về sự lưu ảnh của mắt : Sự lưu ảnh của mắt được nhà vật lý người Bỉ Joseph Plateau phát hiện ra vào năm 1829. Cụ thể, ông nhận thấy trong khoảng chừng 0,1 giây, tất cả chúng ta vẫn còn cảm xúc rằng ta đã nhìn thấy vật. Cụ thể, hiện tượng kỳ lạ lưu ảnh ở mắt là hiện tượng kỳ lạ ảnh còn lưu lại ở võng mạc trong khoảng chừng 1/10 s sau khi mắt ngừng quan sát vật đó. Như vậy, Plateau đã phát hiện ra một hiện tượng kỳ lạ mê hoặc của vật lý cũng như của sinh học. Nếu mắt quan sát những hình ảnh rời rạc được chiếu liên tục trong khoảng chừng thời hạn ngắn khi đó não bộ sẽ xem nó như là một hình ảnh liên tục lúc đó ta sẽ có một hoạt động liên tục. Nhờ sự lưu ảnh của mắt được ứng dụng trong điện ảnh. Cụ thể, khi chiếu phim, cứ sau 0,033 hay 0,04 giây, người ta lại chiếu một cảnh phim. Khi đó, do hiện tượng kỳ lạ nói trên, người xem có cảm xúc rằng quy trình trong phim đang diễn ra liên tục.

Bộ phận nào quan trọng nhất so với mắt ?

Mặc dù mắt có cấu trúc rất là phức tạp như thế thủy tinh thể và võng mạc là hai bộ phận cơ bản và có vai trò quan trọng nhất để bảo vệ được tính năng nhìn – thị lực của mắt.

Thủy tinh thể

Vị trí – chức năng của thủy tinh thể

Thủy tinh thể ( lens ) làm trách nhiệm như một thấu kính quy tụ trong suốt nằm sau mống mắt ( còn gọi là tròng đen ) bên trong nhãn cầu. Vì thủy tinh thể là nơi để tập trung chuyên sâu những tia sáng đúng vào võng mạc nên yên cầu thủy tinh thể phải luôn trong suốt để giúp mắt điều tiết tốt. Đồng thời, kiểm soát và điều chỉnh linh động được độ dày, mỏng mảnh khi nhìn gần hoặc nhìn xa.

Cấu tạo thủy tinh thể

Thủy tinh thể gồm 3 phần từ ngoài vào trong :

• Bao (capsule): Chia bao trước và bao sau, thông thường bao trước dày hơn bao sau.
• Vỏ (cortex): Gồm các sợi thể thuỷ tinh mới được tạo thành từ các tế bào biểu mô ở xích đạo. Các sợi này tạo thành một lớp ép và ép dần các sợi cũ vào trung tâm.
• Hạt nhân (nucleus): Đây là phần trung tâm, gồm các sợi già bị ép vào giữa gọi là các sợi nhân.

Dây treo thể thuỷ tinh hay dây chằng Zinn : Gồm nhiều sợi mảnh collagen, chạy từ tua mi đến bao thể thuỷ tinh ở trước và sau xích đạo. Bản thân thủy tinh thể là những dây thần kinh, mạch máu hoặc mô link.

Thủy tinh thể được cấu tạo chủ yếu là nước và protein. Các protein gồm nhiều loại khác nhau và được sắp xếp trật tự để cho ánh sáng xuyên qua và hội tụ trên võng mạc.

Võng mạc ( retina )

Vị trí – chức năng

Võng mạc ( retina ) là một màng bên trong của đáy mắt có trách nhiệm tiếp đón ánh sáng từ thủy tinh thể quy tụ lại. Đồng thời chuyển nguồn năng lượng ánh sáng thành tín hiệu thị lực và gửi về trung khu nghiên cứu và phân tích tại vỏ não ( trải qua dây thần kinh thị giác ).

Các thành phần quan trọng của võng mạc

2 thành phần quan trọng của võng mạc là hoàng điểm và tế bào biểu mô sắc tố võng mạc ( RPE ) :

• Hoàng điểm (điểm vàng) là phần quan trọng của võng mạc, nơi tập trung nhiều tế bào thị giác. Hố trung tâm hoàng điểm có ít tế bào thần kinh, nơi tế bào thị giác nhạy cảm nhất, giúp nhận diện tín hiệu và độ sắc nét được rõ ràng. Đặc biệt, hố trung tâm không có mạch máu trực tiếp nuôi dưỡng mà phải thông qua sự hấp thu dưỡng chất từ lớp tế bào biểu mô sắc tố võng mạc.
•  Tế bào biểu mô sắc tố võng mạc: Đậy là nơi tiếp nối và nhận tín hiệu trực tiếp từ 2 loại tế bào thị giác là tế bào nón (hoạt động trong điều kiện đủ ánh sáng) và tế bào que (hoạt động trong điều kiện ánh sáng yếu).

Tế bào biểu mô sắc tố có 2 công dụng chính là bảo vệ và nuôi dưỡng. Với vai trò bảo vệ, RPE có vai trò hấp thụ những tia cực tím và những chất chuyển hóa gây hại, giúp bảo vệ tế bào thị giác. Với tính năng nuôi dưỡng, RPE có trách nhiệm gắn chặt và nuôi dưỡng những tế bào thị giác, là yếu tố dinh dưỡng thần kinh quan trọng, đặc biệt quan trọng là vùng hố TT hoàng điểm. Do đó, nếu những RPE bị tổn thương, tế bào thị giác bị bong ra và nhanh gọn bị teo đi, tính năng cảm nhận ánh sáng và thị lực giảm gần, nặng hơn hoàn toàn có thể gây mù lòa.

Chức năng của mắt

Mắt người là một trong năm giác quan quan trọng, phân phối với ánh sáng, giúp con người quan sát hình ảnh và có phản ứng với môi trường tự nhiên xung quanh. Mắt như một “ người truyền dẫn thông tin hình ảnh ” trung thực và đúng mực đến bộ não TW với những tính năng như : Dưới góc nhìn sinh học, đôi mắt là bộ phận nhạy cảm trước ảnh hưởng tác động của thiên nhiên và môi trường, trải qua đó con người có những phản ứng tương thích với mọi diễn biến biến hóa xung quanh. Về mặt quang học, những bộ phận của mắt thao tác như một chiếc máy ảnh thu nhận thông tin về hình ảnh sắc tố và đồng thời “ mã hóa ” thông tin đến đại não giải quyết và xử lý và tàng trữ. Mắt còn là cơ quan giúp con người tiếp xúc phi ngôn từ. Nhờ vào ánh mắt, con người hoàn toàn có thể ra hiệu, bộc lộ cảm hứng và trao đổi thông tin với nhau thay cho lời nói.

Mắt người là quà Tặng Kèm kỳ diệu mà thượng đế đã ban tặng Nhiệm vụ chính của mắt ta hoàn toàn có thể thấy rõ như :

• Nhìn: Mắt tiếp nhận ánh sáng sau đó chuyển đổi thành các xung điện và gửi đến não để xử lý các tín hiệu tạo thành hình ảnh mà chúng ta nhìn thấy.
• Di chuyển: Sự điều chỉnh mắt cân bằng dựa vào sự di chuyển của đầu nhờ vào sáu cơ ngoài mắt, giúp kiểm soát sự chuyển động của nhãn cầu lên, xuống, trái và phải.
• Chớp mắt: Khi bạn chớp mắt, nhờ vào sự bài tiết nước mặn (nước mắt cơ bản) từ tuyến lệ lan ra bề mặt của mắt, giữ cho nhãn cầu luôn ẩm và sạch sẽ. Nhờ vào cơ mí mắt trên kiểm soát sự chuyển động mở và đóng.
• Khóc: Nước mắt là chất lỏng vị mặn có chứa protein, nước, chất nhầy và dầu được chảy ra từ tuyến lệ và ra ngoài mắt. Có 2 loại nước mắt: Nước mắt phản xạ và nước mắt cảm xúc. Nước mắt phản xạ giúp bảo vệ mắt khỏi các tác nhân như khói, bụi và gió. Nước mắt cảm xúc là phản ứng với nỗi buồn hay niềm vui. Một số lý thuyết cho rằng “khóc là một cách có lợi” để giúp cơ thể đào thải độc tố ra bên ngoài.
• Bảo vệ: Lông mi và mí mắt giúp mắt tránh khỏi bụi bẩn. Lông mày với dáng cong giúp đẩy mồ hôi ra khỏi mắt.

Những điều mê hoặc về đôi mắt hoàn toàn có thể bạn chưa biết :

• Mắt là cơ quan phức tạp thứ 2 trong cơ thể, chỉ sau bộ não.
• Tất cả em bé khi sinh ra đều bị mù màu và không thể tự sản sinh ra nước mắt vì ống dẫn nước mắt chỉ bắt đầu hoạt động khi trẻ được 4 – 13 tuần tuổi.
• Cứ 12 người đàn ông thì sẽ có 1 người bị mù màu.
• Thấu kính của mắt nhanh hơn so với thấu kính của bất kỳ loaị máy ảnh nào.
• Mascara gây tổn thương mắt nhiều nhất trong số các loại mỹ phẩm.
• Mắt có khả năng phục hồi đáng kinh ngạc: Nó có thể lọc bụi bẩn và làm lành vết trầy xước giác mạc trong vòng 48 tiếng.
• Trong số tất cả các cơ thì cơ có chức năng điều khiển đôi mắt là hoạt động nhiều nhất. Các cơ giúp mắt di chuyển được mạnh hơn gấp 100 lần so với cần thiết.
• Chúng ta thường đọc chậm hơn 25 lần khi nhìn chữ trên màn hình máy vi tính so với khi nhìn trên giấy.

Cơ chế hoạt động giải trí của mắt

Để tưởng tượng một cách dễ hiểu và đơn thuần chính sách hoạt động giải trí những bộ phận của mắt tương tự như như cơ thế hoạt động giải trí của một chiếc máy chụp ảnh. Để chụp được ảnh, ánh sáng phản xạ từ vật được khúc xạ nhờ vào mạng lưới hệ thống thấu kính và được quy tụ tại phim, ta có được ảnh nhờ quy trình rửa hình. Cũng như vậy, mắt có hệ “ thấu kính ” thuộc bán cầu trước nhãn cầu gồm giác mạc, đồng tử và thủy tinh thể. Ánh sáng sau khi được khúc xạ sẽ qua giác mạc, thủy tinh thể và quy tụ trên võng mạc của mắt. Tại đây tín hiệu ánh sáng được những tế bào cảm thụ ánh sáng trên võng mạc chuyển thành tín hiệu thần kinh. Tiếp đến, tín hiệu sẽ truyền đến não nhờ vào hệ thần kinh thị giác và được nhận là hình ảnh tại não bộ. Đây là chính sách hoạt động giải trí cơ bản của mắt để bạn nhìn thấy một vật nào đó. Đối với máy ảnh, tất cả chúng ta phải kiểm soát và điều chỉnh tiêu cự đúng mực và mức độ ánh sáng tương thích, khi ống kính bị bẩn phải vệ sinh và bảo trì cẩn trọng. Còn trong thực tiễn với mắt tất cả chúng ta cũng thực thi những việc làm đó nhưng lại thực thi một cách trọn vẹn tự động hóa. Cụ thể, để biến hóa tiêu cự thì thủy tinh thể sẽ biến hóa độ cong của mình nhờ vào sự tinh chỉnh và điều khiển của khung hình mi trong mắt. Chùm ánh sáng được điều khiển và tinh chỉnh cường độ nhờ vào sự co và giãn của mống mắt. Các tuyến lệ chính và phụ hoạt động giải trí giúp giác mạc được bôi trơn, đây như một chính sách vệ sinh và bảo vệ tự nhiên mà thượng đế đã ban cho đôi mắt. Các chính sách này diễn ra tự động hóa với sự điều khiển và tinh chỉnh vô cùng phức tạp của những chính sách thần kinh và sự thao tác uyển chuyển của những thành phần, mà không có một máy ảnh hạng sang nào hoàn toàn có thể sánh được.

Thủy tinh thể đóng vai trò quan trọng trong chính sách hoạt động giải trí của mắt Một quan tâm, vùng quan trọng để chớp lấy và giải quyết và xử lý bước sóng ánh sáng ảnh để có được hình ảnh sắc nét là khu vực điểm vàng, phần TT của võng mạc. Sức khỏe của điểm vàng – nơi chứa lượng lớn tế bào nhận kích thích ánh sáng, quan trọng trong việc tiếp đón lớn của thị trường. Do đó, nếu vùng này bị tổn thương hoặc hư hại, một hầu hết của điểm vàng ở TT sẽ bị mất và sửa chữa thay thế bằng một điểm đen lớn.

Nhiều người có thói quen như đọc sách báo với cự ly gần, sử dụng nhiều thiết bị điện tử làm ảnh hưởng đến sức khỏe và sự toàn vẹn của điểm vàng, do đó để giảm tác hại và tăng cường sức khỏe cho mắt bằng cách có lối sống khoa học, hợp lý.

Nếu toàn bộ những cấu trúc này được hoạt động giải trí với điều kiện kèm theo sức khỏe thể chất tốt và ánh sáng tốt thì hình ảnh được truyền tới não qua dây thần kinh thị giác được tiếp đón và diễn giải tốt hơn. Ngoài ra, để mắt điều tiết chống khô rát, những tuyến lệ chính và phụ hoạt động giải trí liên tục để bôi trơn giác mạc. Đây là chính sách vệ sinh tự nhiên của đôi mắt giúp bảo vệ khỏi những tác nhân như khói, bụi, nhiễm khuẩn, ….

Với bài viết về cấu tạo của mắt cũng như những thông tin liên quan, chúng tôi hy vọng các bạn đã có cái nhìn rõ nét và chính xác về mắt – đôi cửa sổ của chúng ta.

Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Tin