An sinh xã hội ở Việt Nam: Những thành tựu, thách thức và định hướng phát triển
Ở Việt Nam, bảo vệ an sinh xã hội luôn được coi là trách nhiệm tiếp tục của Nhà nước và toàn xã hội. Với tiềm năng đến năm 2020, cơ bản hình thành mạng lưới hệ thống an sinh xã hội bao trùm toàn dân với các nhu yếu : bảo vệ để dân cư có việc làm, thu nhập tối thiểu ; tham gia bảo hiểm xã hội và bảo vệ tương hỗ kịp thời những người có thực trạng đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả ( trẻ nhỏ có thực trạng đặc biệt quan trọng, người cao tuổi tích lũy thấp, người khuyết tật nặng, người nghèo … ), góp thêm phần từng bước nâng cao thu nhập, bảo vệ đời sống bảo đảm an toàn, bình đẳng và niềm hạnh phúc của nhân dân. Đặc biệt, tại Điều 34 Hiến pháp năm 2013 đã chính thức công bố về quyền an sinh xã hội của dân cư .
Hệ thống chính sách an sinh xã hội ở Việt Nam hiện nay gồm 4 nhóm cơ bản: (1) Nhóm chính sách việc làm đảm bảo thu nhập tối thiểu và giảm nghèo: hỗ trợ người dân chủ động phòng ngừa các rủi ro thông qua tham gia thị trường lao động để có được việc làm tốt, thu nhập tối thiểu và giảm nghèo bền vững; (2) Nhóm chính sách bảo hiểm xã hội: hỗ trợ người dân giảm thiểu rủi ro khi bị ốm đau, tai nạn lao động, tuổi già…thông qua tham gia BHXH để chủ động bù đắp phần thu nhập bị suy giảm hoặc bị mất do các rủi ro trên; (3) Nhóm chính sách trợ giúp xã hội, bao gồm chính sách trợ cấp thường xuyên và trợ cấp đột xuất. (4) Nhóm chính sách dịch vụ xã hội cơ bản, giúp người dân tiếp cận các dịch vụ cơ bản về giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch và thông tin truyền thông.
Các tiềm năng đơn cử của mạng lưới hệ thống ASXH :
a ) Hướng tới việc làm vững chắc
Bộ Luật lao động sửa đổi ( 2012 ) : Đảm bảo tăng trưởng thị trường lao động, tăng cường sự tham gia của các đối tác chiến lược ( Nhà nước, doanh nghiệp, các tổ chức triển khai môi giới trung gian và người lao động ) ; Tăng cường tương hỗ của Nhà nước so với người lao động yếu thế trải qua các chính sách tương hỗ tạo việc làm .
Luật việc làm ( 2013 ) : gồm có cả khu vực kinh tế tài chính phi chính thức, tạo điều kiện kèm theo tương hỗ lao động nghèo, lao động nông thôn, người thất nghiệp và tăng cường thời cơ việc làm cho lao động khu vực phi chính thức .
b ) Tăng cường trợ giúp xã hội cho người có thực trạng đặc biệt quan trọng
Hệ thống chính sách trợ giúp xã hội ( TGXH ) không ngừng lan rộng ra, bao trùm các nhóm đối tượng người tiêu dùng từ trẻ sơ sinh đến người già ; tương hỗ không chỉ người nghèo mà còn lan rộng ra sang các đối tượng người dùng khác như : người cao tuổi ( Luật Người cao tuổi 2009 ), Người khuyết tật ( Luật Người khuyết tật 2010 ), Trẻ em ( Luật Bảo vệ chăm nom trẻ nhỏ sửa đổi năm năm nay ) ,. .. Mức trợ cấp được kiểm soát và điều chỉnh tăng dần qua từng thời kỳ. Nguồn lực triển khai chính sách TGXH phong phú, phối hợp ngân sách TW, địa phương và của xã hội. Các hình thức trợ giúp ngày càng phong phú, gồm có tiền loại sản phẩm tháng, tiền nuôi dưỡng trong các cơ sở bảo trợ xã hội ; tương hỗ về y tế, giáo dục, nhà tại, nước sạch …
c ) Thực hiện tốt chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp
Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi ( năm năm trước ) : Mở rộng diện tham gia BHXH bắt buộc so với người lao động thao tác có hợp đồng từ 1 tháng trở lên ; tăng cường chế tài so với việc trốn đóng bảo hiểm xã hội ; triển khai xong chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện theo hướng linh động và tương thích với điều kiện kèm theo về việc làm và thu nhập của lao động trong khu vực phi chính thức ; tương hỗ, khuyến khích người lao động nghèo, khu vực phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội ; hiện đại hóa công tác làm việc quản trị đối tượng người tiêu dùng tham gia bảo hiểm xã hội .
Luật việc làm ( năm 2013 ) : lan rộng ra thời cơ cho người lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp ( mọi lao động thao tác trong các doanh nghiệp có hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên đều bắt buộc tham gia bảo hiểm thất nghiệp ) .
d ) Hướng tới giảm nghèo tổng lực và bền vững và kiên cố
Chính sách giảm nghèo liên tục được triển khai xong theo hướng tăng cường tương hỗ người nghèo tổng lực ; tập trung chuyên sâu giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số, các vùng nghèo, huyện nghèo ; cải cách, thay đổi thể chế chính sách, nâng cao hiệu suất cao triển khai chương trình giảm nghèo ; cải cách quản trị, thực thi tiềm năng giảm nghèo nhanh và vững chắc .
II. NHỮNG THÀNH TỰU
Nguồn lực dành cho ASXH và giảm nghèo được tăng cường góp vốn đầu tư từ NSNN và các nguồn lực khác. Năm năm ngoái, ước tính tổng chi cho ASXH đạt 307,03 nghìn tỷ đồng ( tăng 47,2 nghìn tỷ so với năm năm trước ), chiếm 6,61 % GDP ( tăng 0,3 điểm % so với năm năm trước ) .
-
Về an sinh xã hội
– Về xử lý việc làm : Chương trình tiềm năng vương quốc việc làm và dạy nghề mỗi năm đã tạo việc làm cho khoảng chừng 320.000 người ; nhiều người khuyết tật, người dân tộc bản địa, người ở vùng bị quy đổi mục tiêu sử dụng đất nông nghiệp đã được vay vốn tăng trưởng sản xuất kinh doanh thương mại, tạo việc làm. Năm năm ngoái, đã xử lý việc làm cho 1.625.000 người ( 1.510.000 việc làm trong nước và trên 110.000 việc làm có thời hạn ở quốc tế ) ; Tỷ trọng lao động Nông – lâm nghiệp – thủy hải sản giảm còn 42,54 % ; tỷ suất thất nghiệp trong độ tuổi lao động duy trì ở mức thấp, 2,31 % ( khu vực thành thị là 3,29 % ; của người trẻ tuổi là 6,85 % ) .
– Về bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp : Đến cuối năm năm ngoái, có 12.166.000 lao động ( chiếm 24,1 % lực lượng lao động ) tham gia bảo hiểm xã hội, trong đó, BHXH bắt buộc có 11.912.000 người và BHXH tự nguyện có 254.000 người. Tổng số người được hưởng các chính sách BHXH hàng tháng là 2,8 triệu người. Đến cuối năm năm ngoái, có 10.185 nghìn người tham gia bảo hiểm thất nghiệp, chiếm 20,2 % lực lượng lao động. Quỹ bảo hiểm thất nghiệp đã chi 4.800 tỷ đồng cho hơn 600 nghìn người .
– Về trợ giúp xã hội cho người có thực trạng đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả : năm năm ngoái, trợ cấp tiền loại sản phẩm tháng và cấp thẻ BHYT cho trên 2.643 nghìn đối tượng người dùng ( 37.348 trẻ mồ côi, 88.594 người đơn thân nuôi con thuộc hộ nghèo, 1.480 nghìn người trên 80 tuổi, 896.644 người khuyết tật, 69.257 mái ấm gia đình, cá thể chăm nom đối tượng người dùng BTXH tại hội đồng, 8.185 người nhiễm HIV thuộc hộ nghèo ). nhà nước đã tương hỗ hơn 31 nghìn tấn gạo cứu đói cho gần 2,1 triệu lượt người ở 21 tỉnh, tập trung chuyên sâu ở Nghệ An, Tỉnh Quảng Ngãi, Thanh Hóa, Tỉnh Bình Định, Quảng Bình ;
Hiện nay, cả nước có 408 cơ sở trợ giúp xã hội nuôi dưỡng, chăm nom trên 41,4 nghìn đối tượng người tiêu dùng, trong đó số đối tượng người dùng bị khuyết tật, tinh thần chiếm 56,5 %. Tính chung, khoảng chừng 3 % dân số được trợ giúp xã hội, trong khi nhu yếu trợ giúp xã hội chiếm 20 % dân số .
– Về bảo vệ tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản :
+ Về giáo dục : Đến năm ngoái, tỷ suất trẻ 5 tuổi học mần nin thiếu nhi đạt 97,93 % ; trẻ dưới 4 tuổi học mần nin thiếu nhi đạt 86,61 % ; đi học tiểu học đúng tuổi đạt 98,69 %, đi học trung học cơ sở đúng tuổi đạt 90,89 % ; đạt trình độ đại trà phổ thông trung học là 62 % ; tỷ suất trẻ khuyết tật đi học đạt 60 % ; tỷ suất sinh viên trên một vạn dân đạt 250 người ; tỷ suất người biết chữ trong độ tuổi từ 15 tuổi trở lên đạt 99 %. Đến cuối năm năm ngoái, cả nước có 1467 cơ sở dạy nghề ( 190 trường cao đẳng nghề ; 280 trường tầm trung nghề ; 997 TT dạy nghề và hơn 1 nghìn cơ sở có dạy nghề ) ; tuyển sinh gần 2 triệu người ; tương hỗ khoảng chừng 550 nghìn người học nghề. Tỷ lệ lao động qua giảng dạy đạt 51 %, trong đó qua huấn luyện và đào tạo nghề đạt 38,5 % .
+ Về y tế : Đến năm ngoái, có 98,4 % số xã có trạm y tế ; 96,0 % số thôn bản có nhân viên cấp dưới y tế, có 80 % số xã có bác sỹ, 50,0 % số xã đạt tiêu chuẩn vương quốc về y tế xã ; trên 95 % số xã có y sỹ sản nhi hoặc nữ hộ sinh ; BHYT đã chi trả ngân sách để phụ nữ khi có thai được khám thai, sinh đẻ tại các cơ sở y tế. Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ nhỏ thể nhẹ cân còn khoảng chừng 14,1 % ; thể thấp còi còn 24,2 % ; tỷ suất tử trận bà mẹ giảm xuống 58,3 trên 100.000 trẻ đẻ sống, giảm tử trận trẻ nhỏ dưới 1 tuổi xuống 14,7 ‰. Tỷ lệ phụ nữ đẻ được khám thai tối thiểu 3 lần đạt trên 90 %, tỷ suất phụ nữ đẻ do cán bộ y tế qua huấn luyện và đào tạo đỡ đạt 98 %, tỷ suất bà mẹ và trẻ sơ sinh được chăm nom tuần đầu sau sinh đạt 81 %. Đến cuối năm ngoái, có gần 70 triệu người tham gia BHYT, chiếm gần 76 % dân số, trong đó, số người thuộc hộ nghèo và DTTS là 11.796.000 người, số thuộc hộ cận nghèo là 2.992.000 người .
+ Về nhà ở : đến năm năm ngoái, Nhà nước đã tương hỗ 7.600 hộ nghèo thiết kế xây dựng nhà ở phòng tránh bão lụt tại 7 tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung ; Chương trình tăng trưởng nhà tại xã hội dành cho công nhân khu công nghiệp đã kiến thiết xây dựng 28.550 nhà ở và đang liên tục tiến hành kiến thiết xây dựng 69.300 căn hộ chung cư cao cấp ; Chương trình nhà tại xã hội cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị đã thiết kế xây dựng 25.850 căn hộ chung cư cao cấp ; liên tục tiến hành kiến thiết xây dựng khoảng chừng 61.290 căn hộ cao cấp ; Chương trình nhà ở cho học viên, sinh viên được góp vốn đầu tư bằng trái phiếu chính phủ nước nhà đã sắp xếp nhà tại cho 200.000 sinh viên, đạt tỷ suất trung bình 80 % nhu yếu .
+ Bảo đảm nước sạch : Đến hết năm ngoái đã kiến thiết xây dựng được hơn 1000 khu công trình nước sạch tập trung chuyên sâu, nâng tỷ lệ dân số nông thôn được sử dụng nước hoạt động và sinh hoạt hợp vệ sinh lên 86 %, được sử dụng nước sạch theo tiêu chuẩn của Bộ Y tế đạt 45 % .
+ Bảo đảm thông tin : Sau hơn 3 năm triển khai, tỷ suất xã có điểm truy vấn điện thoại cảm ứng công cộng là 97 % ; có đường truyền cáp quang đến xã đạt 96 % ; có đường truyền cáp đồng đạt 90 %. Mạng lưới bưu chính được duy trì với khoảng chừng 16.000 điểm thanh toán giao dịch, trong đó có khoảng chừng 7.640 điểm bưu điện văn hóa xã. Chương trình tăng cường nội dung thông tin và truyền thông online về cơ sở miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo đã phát sóng 4.195 chương trình phát thanh, truyền hình ; đặt hàng các nhà xuất bản sáng tác, xuất bản, in và phát hành 1.327.631 bản sách chuyên đề phân phối và tiếp thị đến các xã ; tổ chức triển khai sáng tác, xuất bản và in, phát hành và tiếp thị 1.378.933 ấn phẩm tiếp thị quảng cáo phổ cập kiến thực về nông nghiệp, chăm nom sức khỏe thể chất ; thiết lập 7 cụm thông tin đối ngoại tại khu vực cửa khẩu quốc tế ; Cấp không lấy phí 24 loại ấn phẩm báo, tạp chí cho vùng dân tộc bản địa thiếu số, miền núi, vùng đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả với trên 40 triệu ấn phẩm .
2 – Chính sách giảm nghèo
Xoá đói, giảm nghèo luôn luôn được nhà nước coi là một trách nhiệm trọng tâm trong kế hoạch tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội. Công cuộc giảm nghèo đã kêu gọi được sự tham gia của cả mạng lưới hệ thống chính trị vào tương hỗ tổng lực cho người nghèo, nhất là so với người nghèo ở những vùng nghèo nhất, vùng đông đồng bào dân tộc thiểu số. Việc giảm nghèo được triển khai đồng thời ở các cấp : cá thể, hộ mái ấm gia đình, xã và huyện để tương hỗ người nghèo tăng trưởng sản xuất ; tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, dạy nghề, trợ giúp pháp lý, nhà ở và nước hoạt động và sinh hoạt ; tập trung chuyên sâu góp vốn đầu tư tăng trưởng hạ tầng thiết yếu cho các xã đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả .
Poverty rate 2010 – năm trước ( % )
| 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | năm trước | |
| VietNam | 14,20 | 11,76 | 9,60 | 7,80 |
5,97 |
| North- East Region | 24,62 | 21,01 | 17,39 | 14,81 | 11,96 |
| North-West Region | 39,16 | 33,02 | 28,55 | 25,86 | 22,76 |
| Red River Delta | 8,30 | 6,50 | 4,89 | 3,63 | 2,57 |
| North Central | 22,68 | 18,28 | 15,01 | 12,22 | 9,26 |
| South Central | 17,26 | 14,49 | 12,20 | 10,15 | 8,00 |
| Central Highland | 22,48 | 18,47 | 15,00 | 12,56 | 10,22 |
| South East | 2,11 | 1,70 | 1,27 | 0,95 | 0,66 |
| Mekong River Delta | 13,48 | 11,39 | 9,24 | 7,41 | 5,48 |
Một số tác dụng đơn cử năm năm ngoái như sau :
– Chính sách khám chữa bệnh cho người nghèo : đã sắp xếp 13.500 tỷ đồng để mua thẻ bảo hiểm y tế cho người nghèo, người dân tộc thiểu số, trẻ nhỏ dưới 6 tuổi và 1.600 tỷ đồng để tương hỗ mua thẻ BHYT cho người thuộc hộ cận nghèo, học viên, sinh viên .
– Chính sách tương hỗ học viên nghèo về giáo dục-đào tạo : ngân sách Trung ương sắp xếp gần 7.000 tỷ đồng để thực thi chính sách miễn giảm học phí cho học viên nghèo, trợ cấp học bổng cho học viên dân tộc thiểu số, học viên bán trú và trường dân tộc bản địa bán trú nhằm mục đích giảm tỷ suất học viên bỏ học, tăng tỷ suất trẻ nhỏ đến trường .
– Chính sách tương hỗ đất sản xuất, đất ở, nước hoạt động và sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số : ngân sách nhà nước sắp xếp 950 tỷ đồng tương hỗ nước hoạt động và sinh hoạt phân tán cho trên 43 nghìn hộ, tương hỗ trực tiếp đất sản xuất cho trên 11 nghìn hộ, tương hỗ quy đổi nghề, shopping máy móc nông cụ cho trên 7 nghìn hộ …
– Chính sách giảng dạy nghề, xử lý việc làm, xuất khẩu lao động : ngân sách nhà nước sắp xếp 547 tỷ đồng để tương hỗ người nghèo tham gia giảng dạy nghề, xuất khẩu lao động … cho hơn 9.500 lao động thuộc các huyện nghèo được tương hỗ đào tạo và giảng dạy nghề, giáo dục khuynh hướng và đi thao tác ở quốc tế .
– Chính sách tương hỗ nhà ở cho hộ nghèo : NSNN đã sắp xếp 200 tỷ đồng để triển khai chính sách tương hỗ nhà ở phòng tránh bão lụt ở 14 tỉnh miền Trung. Tổng số vốn kêu gọi đạt 12.653 tỷ đồng ( ngân sách Trung ương 33 %, ngân sách địa phương 6 %, ngân hàng nhà nước chính sách xã hội 28 % và 33 % từ các nguồn khác ) .
– Chính sách tín dụng thanh toán khuyến mại : Ngân hàng CSXH đã cho vay hơn 8,4 triệu người mua, với tổng dư nợ đạt 140.780 tỷ đồng, trong đó : hộ nghèo ( đạt 36.480 tỷ đồng, chiếm 25,9 % ) ; hộ cận nghèo ( đạt 27.187 tỷ đồng, chiếm 19,3 % ) ; học viên, sinh viên ( đạt 24.672 tỷ đồng, chiếm 17,5 % ) ; cho vay hộ mái ấm gia đình sản xuất kinh doanh thương mại vùng khó khăn vất vả ( đạt 15.359 tỷ đồng, chiếm 10,9 % ) ; nước sạch vệ sinh thiên nhiên và môi trường nông thôn ( đạt 19.889 tỷ đồng, chiếm 14,1 % ) ; hộ mới thoát nghèo ( đạt 2.916 tỷ đồng, chiếm 2 % ) [ 1 ] .
– Chính sách trợ giúp pháp lý cho người nghèo : đã sắp xếp 14,8 tỷ đồng để triển khai trợ giúp không lấy phí cho khoảng chừng 100 nghìn lượt người nghèo với các hình thức tương hỗ phong phú ( tư vấn pháp lý, tham gia tố tụng, đại diện thay mặt ngoài tố tụng, cấp phép không tính tiền tờ rơi, băng đĩa pháp lý … )
– Chính sách tương hỗ tiền điện : đã sắp xếp 1.900 tỷ đồng để tương hỗ tiền điện cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội .
– Chính sách tương hỗ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo vùng khó khăn vất vả : ước triển khai 542 tỷ đồng, đạt 97 % kế hoạch cho 57 tỉnh ( 34 tỉnh tương hỗ bằng tiền mặt, 5 tỉnh tương hỗ bằng hiện vật và 18 tỉnh bằng cả hai hình thức ) .
Ngoài ra, nhà nước còn góp vốn đầu tư nguồn lực để cải tổ hạ tầng các thôn, bản, xã và huyện nghèo. Hàng năm sắp xếp từ 3.000 – 4.000 tỷ đồng, trong đó tập trung chuyên sâu góp vốn đầu tư hạ tầng và tương hỗ tăng trưởng sản xuất, góp thêm phần cải tổ hạ tầng kinh tế-xã hội, tăng trưởng sản xuất, nâng cao chất lượng đời sống của người dân ở các huyện nghèo, các xã, thôn, bản, các xã đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả vùng bãi ngang ven biển và hải đảo, vùng dân tộc bản địa và miền núi. Tiếp tục Dự án nhân rộng quy mô giảm nghèo và Dự án nâng cao năng lượng, truyền thông online và giám sát nhìn nhận thực thi .
Năm năm ngoái, lưu lại bước tiến quan trọng bằng việc nhà nước phê duyệt chuẩn nghèo quá trình năm nay – 2020 theo chiêu thức tiếp cận nghèo đa chiều, góp thêm phần giám sát, nhìn nhận và phong cách thiết kế chính sách giảm nghèo ngày một hiệu suất cao hơn. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 14,2 % năm 2010 xuống 4,5 % năm năm ngoái. Điều kiện sống của người nghèo đã được cải tổ không chỉ so với các hộ có thu nhập sát với chuẩn nghèo mà cả với hộ nghèo hơn. Năm 2006, thu nhập trung bình của hộ nghèo thấp hơn so với chuẩn nghèo khoảng chừng 4,7 %, giảm xuống còn 3 % vào năm năm trước ; mức độ trầm trọng về nghèo nàn cũng giảm từ 13,7 % năm 2006 xuống còn 10,5 % vào năm năm trước [ 2 ] .
III. MỘT SỐ THÁCH THỨC
– Về triển khai các chính sách an sinh xã hội chung :
Một là, giải pháp tiếp cận tăng trưởng chính sách an sinh xã hội và giảm nghèo còn chưa được phong cách thiết kế trọn vẹn tương thích với nguyên tắc bảo hòn đảo “ quyền ” của dân cư. Các chính sách được thiết kế xây dựng dựa vào ngân sách nhà nước. Khả năng kêu gọi nguồn lực từ các nhóm xã hội chưa cao .
Hai là, một số ít chỉ tiêu không hoàn thành xong so với tiềm năng như tỷ suất việc làm trong nông nghiệp, tỷ suất tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp ; 1 số ít chỉ tiêu về y tế, giáo dục ; chỉ tiêu về tiếp cận nước sạch .
Ba là, chất lượng triển khai các tiềm năng chưa cao, như : Chất lượng việc làm còn thấp ; tỷ suất lao động thao tác trong nghành nông nghiệp còn cao ; hiệu quả giảm nghèo chưa vững chãi, chênh lệch giàu – nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư có xu thế ngày càng tăng ; tỷ suất tham gia BHXH, BHYT tăng chậm ; chất lượng phổ cập giáo dục còn chênh lệch, đặc biệt quan trọng với nhóm trẻ nhỏ dân tộc thiểu số, hộ nghèo và vùng đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả ; tuyển sinh cao đẳng nghề, tầm trung nghề gặp nhiều khó khăn vất vả ; vẫn còn gần 25 % dân số chưa tham gia bảo hiểm y tế ; chậm tiến hành chính sách tương hỗ hộ nghèo về nhà ở ; tỷ suất người dân nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn vương quốc còn thấp .
Bốn là, mạng lưới hệ thống chính sách an sinh xã hội còn cồng kềnh, trùng chéo. Hiện có khoảng chừng 233 văn bản chính sách do Đảng, Quốc hội, nhà nước và các Bộ ngành, cơ quan khác nhau phát hành và tổ chức triển khai triển khai. Do quá nhiều chính sách, lại được phát hành ở nhiều quá trình khác nhau, vận dụng cho nhiều nhóm đối tượng người dùng, thiếu tính mạng lưới hệ thống, gây khó khăn vất vả cho việc vận dụng chính sách, quản trị đối tượng người dùng. Chủ trương tích hợp chính sách, lồng ghép chính sách cho cùng một nhóm tận hưởng chưa thực thi được .
Năm là, một số ít chương trình an sinh xã hội chưa thực sự hiệu suất cao. Chương trình đào tạo và giảng dạy nghề cho lao động nông thôn, các chương trình trợ giúp xã hội còn phân tán về đối tượng người dùng, kinh phí đầu tư, tổ chức triển khai triển khai. Công tác thông tin, tuyên truyền, thông dụng chính sách về ASXH ở một số ít địa phương còn yếu, hình thức thông tin, tuyên truyền chưa hiệu suất cao .
Sáu là, bảo vệ an sinh tối thiểu cho dân cư có nhiều thử thách. Phạm vi bao trùm của chính sách an sinh xã hội còn hẹp ; thiếu kinh tế tài chính và sự phân bổ kinh tế tài chính hài hòa và hợp lý giữa các chương trình ; các công cụ, chính sách thiếu nhạy bén, đặc biệt quan trọng trong toàn cảnh khủng hoảng kinh tế, cải cách kinh tế tài chính và biến hóa khí hậu .
Bảy là, sự tham gia của cơ quan, đoàn thể và xã hội, kêu gọi nguồn lực cho triển khai chính sách chưa tốt, còn phân tán. Nhận thức về vai trò của an sinh xã hội của một số ít cấp uỷ, chính quyền sở tại, cán bộ, đảng viên, tổ chức triển khai, doanh nghiệp và người dân chưa đúng và chưa khá đầy đủ. Còn tư tưởng trông chờ vào Nhà nước, vào Trung ương về chính sách và kinh phí đầu tư. Công tác tuyên truyền, phổ cập chính sách, pháp luật, thanh kiểm tra, giám sát việc triển khai an sinh xã hội chưa được chăm sóc đúng mức. Công tác xã hội hóa, kêu gọi sự tham gia góp phần của khu vực tư nhân còn nhiều chưa ổn, chưa phát huy hết tiềm năng tham gia của dân cư, doanh nghiệp và các đối tác chiến lược xã hội .
Tám là, việc quản trị người dân tham gia ASXH chưa có hiệu suất cao : chưa có mã số an sinh xã hội của dân cư, các chỉ tiêu nhìn nhận, giám sát chưa thống nhất, công tác làm việc kiểm tra, giám sát chưa được triển khai tiếp tục .
– Riêng so với các chính sách giảm nghèo còn có những thử thách sau :
Các chương trình tín dụng thanh toán chưa sắp xếp vốn kịp thời, chưa cung ứng được nhu yếu vay vốn của các đối tượng người dùng thụ hưởng .
Các chính sách phong cách thiết kế còn nặng về bao cấp, cho không, tạo tâm ý trông chờ, ỷ lại vào tương hỗ của Nhà nước, chưa khuyến khích người nghèo tự vươn lên .
Công tác phối hợp giữa các Bộ, ngành chưa uyển chuyển, văn bản chính sách giảm nghèo còn trùng lắp, chồng chéo về nội dung và đối tượng người tiêu dùng .
Nguồn lực triển khai chính sách còn hạn chế, phân tán, phân chia chậm ; chính sách quản trị, giám sát việc sắp xếp, sử dụng nguồn vốn còn lỏng lẻo, trùng lắp, hiệu suất cao so với đối tượng người tiêu dùng thụ hưởng chưa cao .
Kết quả giảm nghèo chưa vững chắc, tỷ suất tái nghèo cao ( chiếm 1/3 số hộ thoát nghèo ) ; tỷ suất hộ nghèo ở 1 số ít huyện nghèo, xã đặc biệt quan trọng khó khăn vất vả, vùng đồng bào dân tộc bản địa còn cao, trên 50 %, riêng biệt trên 60-70 % .
Chênh lệch giàu-nghèo về thu nhập và tiếp cận dịch vụ xã hội giữa các vùng, nhóm dân cư có xu thế ngày càng tăng, nhất là giữa khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên và các khu vực còn lại ; giữa người dân tộc thiểu số và người Kinh / Hoa .
Công tác xã hội hóa huy động nguồn lực địa phương, các doanh nghiệp, hội đồng vào tham gia triển khai chương trình, chính sách còn khó khăn vất vả ; số lượng và trình độ cán bộ quản trị còn nhiều hạn chế .
IV. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TRONG THỜI GIAN TỚI
Tiếp tục cải cách thể chể kinh tế tài chính, cải cách doanh nghiệp nhà nước, bảo vệ tiềm năng tăng trưởng GDP trên 6,5 % / năm để có thêm nguồn lực chi cho an sinh xã hội .
Tăng cường công tác làm việc tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của các cấp chính quyền sở tại, cán bộ và người dân hiểu rõ những khuynh hướng về tăng trưởng xã hội trong tình hình mới, coi đây là trách nhiệm chính trị tiếp tục, lâu dài hơn. Phối hợp tốt hơn với cơ quan Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể xã hội trong hoạt động giải trí truyên truyền, giáo dục và giám sát, nhìn nhận .
Tiếp tục thanh tra rà soát các chính sách xã hội hiện hành để hoàn thành xong, sửa đổi và bổ trợ theo hướng tinh gọn, tích hợp chính sách, thu gọn đầu mối quản trị ; lan rộng ra quyền tham gia và thụ hưởng cho người dân so với chính sách trợ giúp xã hội ;
Tiếp tục tăng trưởng thị trường lao động, tăng trưởng việc làm vững chắc ; liên kết cung và cầu lao động ; tăng trưởng doanh nghiệp nhỏ và vừa để tạo việc làm và chuyển dời cơ cấu tổ chức việc làm ; tăng cường đối thoại lao động, bảo vệ tiêu chuẩn lao động ; tăng cường đào tạo và giảng dạy và tăng trưởng kỹ năng và kiến thức cho người lao động, hoàn thành xong chương trình huấn luyện và đào tạo nghề cho nông dân nông thôn ; tiến hành chương trình việc làm công tạo thu nhập trong thời điểm tạm thời ở mức tối thiểu cho lao động nghèo, người bị thất nghiệp .
Cải cách chính sách trợ giúp xã hội. Xây dựng mức sống tối thiểu tương thích với điều kiện kèm theo kinh tế tài chính, xã hội ; có lộ trình liên tục giảm độ tuổi hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng, lan rộng ra chính sách trợ giúp xã hội so với hàng loạt người nghèo, người cận nghèo, người dân tộc thiểu số ; liên tục tăng mức hưởng trợ cấp liên tục, tách bách trách nhiệm quản trị nhà nước với dịch vụ xã hội, dịch vụ chi trả ; tích hợp chi trả một lần cho nhiều chính sách khác nhau so với cùng nhóm đối tượng người dùng. Nâng cao hiệu suất cao hoạt động giải trí trợ giúp đột xuất ; Tiếp tục tuyên truyền hoạt động và tổ chức triển khai tốt các trào lưu tương thân, tương ái ; lan rộng ra sự tham gia tương hỗ của hội đồng, bảo vệ người dân bị thiệt hại khi gặp rủi ro đáng tiếc, thiên tai được tương hỗ kịp thời .
Thực hiện có hiệu suất cao việc thay đổi chính sách giảm nghèo, từ tiếp cận đơn chiều ( dựa vào thu nhập ) sang đa chiều ( dựa vào các yếu tố khác ngoài thu nhập ) ; tập trung chuyên sâu nguồn lực trước hết vào triển khai ở những nơi khó khăn vất vả nhất, nghèo nhất để giảm nghèo bền vững và kiên cố .
Tiếp tục lan rộng ra đối tượng người dùng tham gia bảo hiểm xã hội, tăng cường chế tài xử phạt không tuân thủ, tương hỗ người lao động khu vực phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội ) ; triển khai cải cách bảo hiểm xã hội để bảo vệ bền vững và kiên cố quĩ và tương hỗ người nghèo tham gia bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp .
Bảo đảm chi ngân sách nhà nước về an sinh xã hội đạt mức trung bình khu vực Đông Nam Á (7% GDP). Tranh thủ nguồn lực từ bên ngoài như ODA, các chương trình viện trợ không hoàn lại của nước ngoài, nguồn lực xã hội từ các doanh nghiệp, tổ chức và nhân dân, trong đó nguồn lực của Nhà nước giữ vai trò chủ đạo.
TS. Đào Quang Vinh
[ 1 ] Ước tính đến 31/12/2015, dư nợ cho vay các chương trình tín dụng thanh toán chính sách ước đạt 142.456 tỷ đồng ( gồm có cả nguồn vốn nhận ủy thác tại địa phương ) .
[ 2 ] Tính toán theo hiệu quả Điều tra mức sống hộ mái ấm gia đình của TCTK năm năm trước .
Source: https://thevesta.vn
Category: Cộng Đồng
