Sơn Dương – Wikipedia tiếng Việt
|
Sơn Dương |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| Huyện | |||||
 Cây đa Tân Trào |
|||||
| Hành chính | |||||
| Vùng | Đông Bắc Bộ | ||||
| Tỉnh | Tuyên Quang | ||||
| Huyện lỵ | Thị trấn Sơn Dương | ||||
| Phân chia hành chính | 1 thị trấn, 30 xã | ||||
| Tổ chức lãnh đạo | |||||
| Chủ tịch UBND | Phạm Văn Lương | ||||
| Chủ tịch HĐND | Hoàng Văn Hiển | ||||
| Bí thư Huyện ủy | Nguyễn Thị Thanh Huyền | ||||
| Địa lý | |||||
| Tọa độ: | |||||
| Diện tích | 790,62 km2 | ||||
|
|||||
| Dân số (2018) | |||||
| Tổng cộng | 182.030 người | ||||
| Thành thị | 20.413 người | ||||
| Nông thôn | 161.617 người | ||||
| Mật độ | 230 người/km2 | ||||
| Khác | |||||
| Mã hành chính | 076[1] | ||||
| Biển số xe | 22-S1-S2 | ||||
| Website | sonduong.tuyenquang.gov.vn | ||||
Sơn Dương là một huyện miền núi thuộc tỉnh Tuyên Quang, Việt Nam.
Huyện Sơn Dương nằm ở phía nam tỉnh Tuyên Quang, huyện lỵ của huyện là thị xã Sơn Dương, cách thành phố Tuyên Quang 30 km về phía nam, cách TT Hà Nội Thủ Đô Thành Phố Hà Nội 103 km về phía bắc, có vị trí địa lý :
Huyện Sơn Dương diện tích quy hoạnh 790,62 km², dân số là 182.030 người .
Huyện Sơn Dương có 31 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có thị xã Sơn Dương ( huyện lỵ ) và 30 xã : Bình Yên, Cấp Tiến, Chi Thiết, Đại Phú, Đông Lợi, Đồng Quý, Đông Thọ, Hào Phú, Hồng Lạc, Hợp Hòa, Hợp Thành, Kháng Nhật, Lương Thiện, Minh Thanh, Ninh Lai, Phú Lương, Phúc Ứng, Quyết Thắng, Sơn Nam, Tam Đa, Tân Thanh, Tân Trào, Thiện Kế, Thương Ấm, Trung Yên, Trường Sinh, Tú Thịnh, Văn Phú hà đông, Vân Sơn, Vĩnh Lợi .
Trải qua những thời kỳ lịch sử vẻ vang, huyện Sơn Dương có nhiều đổi khác về địa giới, hành chính. Khi nhà nước Văn Lang sinh ra, Sơn Dương thuộc bộ Văn Lang. Dưới chính sách Bắc thuộc, Sơn Dương thường trực những phủ, Q. do thống trị phương Bắc lập ra .Huyện Sơn Dương ngày này được sáp nhập từ hai huyện : Để Giang và Đăng Đạo. Cả hai huyện từ thời Lý – Trần – Lê Sơ đến trước năm 1833, thuộc phủ Đoan Hùng, trấn Sơn Tây .Huyện Sơn Dương, đời Trần gọi là huyện Đáy Giang thuộc lộ Quốc Oai. Thời thuộc Minh gọi là huyện Để Giang ( để là đáy, giang là sông ). Đến thời Lê, năm Quang Thuận thứ 10 ( 1469 ) sáp nhập vào phủ Đoan Hùng, trấn Sơn Tây. Đến thời Lê Trung Hưng đổi tên thành huyện Sơn Dương, gồm có có 9 tổng : Ất Sơn, Yên Lịch, Lương Viên, Đồng Chương, Linh Xuyên, Mẫn Hóa, Hội Kế, Hữu Vu, Gia Mông ( Từ xã Tuân Lộ ngày này đến hết những xã hạ huyện Sơn Dương ) .Huyện Đăng Đạo thời thuộc Minh là huyện Đương Đạo, phủ Tuyên Hóa. Năm Quang Thuận thứ 10 ( 1469 ) nhập vào phủ Đoan Hùng. Năm Minh Mệnh thứ nhất ( 1820 ) đổi tên thành huyện Đăng Đạo, phủ Đoan Hùng, trấn Sơn Tây. Gồm 7 tổng : Kim Quan Thượng, Khang Lực, Tứ Lân, Phượng Liễn, Hồng La, Bắc Hoàng, Đồng Liêu ( từ xã Phúc Ứng thời nay đến những xã thượng huyện Sơn Dương và 1 số ít xã của huyện Yên Sơn ). Năm Minh Mệnh thứ 14 ( 1833 ) sáp nhập huyện Đăng Đạo vào huyện Sơn Dương .Ngày 18 tháng 4 năm 1888, Thống sứ Bắc Kỳ tách huyện Sơn Dương ra khỏi tỉnh Sơn Tây nhập vào tỉnh Tuyên Quang, ( tỉnh Tuyên Quang được xây dựng năm 1831 ) .Năm 1891, tỉnh Tuyên Quang bị xóa bỏ, những đơn vị chức năng hành chính của tỉnh Tuyên Quang được chia vào đạo quan binh 2 và đạo quan binh 3 .
Năm 1900, tỉnh Tuyên Quang được tái lập, Sơn Dương dưới quyền quản lý nhà nước trực tiếp của tỉnh Tuyên Quang.
Ngày 10 tháng 3 năm 1945, cuộc khởi nghĩa ở đình Thanh La ( xã Minh Thanh, huyện Sơn Dương thời nay ), tiến đánh giải phóng đồn Đăng châu, xây dựng Châu Tự Do, gồm có những xã vùng thượng huyện Sơn Dương ; những xã vùng hạ huyện Sơn Dương gọi là châu Kháng Địch .Năm 1946, châu Tự Do và châu Kháng Địch sáp nhập lại thành huyện Sơn Dương .Năm 1976, Tuyên Quang và Hà Giang được sáp nhập thành tỉnh Hà Tuyên. Sơn Dương trở thành một trong những huyện trọng điểm kinh tế tài chính của Hà Tuyên. [ 2 ]Năm 1991, Hà Tuyên được chia thành hai tỉnh : Tuyên Quang và Hà Giang, Sơn Dương là đơn vị chức năng hành chính thuộc Tuyên Quang, gồm có thị xã nông trường Tân Trào và 32 xã : Bình Yên, Cấp Tiến, Chi Thiết, Đại Phú, Đông Lợi, Đồng Quý, Đông Thọ, Hào Phú, Hồng Lạc, Hợp Hòa, Hợp Thành, Kháng Nhật, Lâm Xuyên, Lương Thiện, Minh Thanh, Ninh Lai, Phú Lương, Phúc Ứng, Quyết Thắng, Sơn Nam, Tam Đa, Tân Trào, Thanh Phát, Thiện Kế, Thương Ấm, Trung Yên, Trường Sinh, Tú Thịnh, Tuân Lộ, Văn Phú hà đông, Vân Sơn, Vĩnh Lợi. [ 3 ]Ngày 29 tháng 8 năm 1994, xây dựng thị xã Sơn Dương ( thị xã huyện lỵ huyện Sơn Dương ) trên cơ sở kiểm soát và điều chỉnh một phần diện tích quy hoạnh tự nhiên và dân số của những xã Tú Thịnh, Hợp Thành và Kháng Nhật. [ 4 ]Ngày 15 tháng 7 năm 1999, giải thể thị xã nông trường Tân Trào. Dân cư thuộc thị xã nông trường hiện đang sinh sống trên địa phận những xã Minh Thanh, Tú Thịnh, Phúc Ứng, Bình Yên, Thượng Ấm, Tân Trào và thị xã Sơn Dương được giao về những xã và thị xã nói trên quản trị. [ 5 ]Ngày 1 tháng 1 năm 2020, sáp nhập 2 xã : Tuân Lộ và Thanh Phát thành xã Tân Thanh, sáp nhập 2 xã : Sầm Dương và Lâm Xuyên thành xã Trường Sinh. [ 6 ]Huyện Sơn Dương có 1 thị xã và 30 xã như lúc bấy giờ .
Chủ yếu thu nhập của người dân quanh đây là trồng cây công nghiệp ngắn ngày ( trồng mía Giao hàng xí nghiệp sản xuất đường sơn dương ) và một phần trồng cây công nghiệp ( trồng rừng ) .
Huyện có di tích lịch sử là chiến khu Tân Trào. Tân Trào cũng là tên của một nông trường chè và một nhà máy chế biến chè của huyện.
Đình Tân Trào : Một ngôi đền nhỏ thờ thần sông, núi của làng Tân Lập. Đình được dựng vào năm Quý Hợi ( 1923 ) theo kiểu nhà sàn cột gỗ, ba gian, hai chái, mái nhà lợp lá cọ, sàn lát ván .
Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Đồ
