Nam Á – Wikipedia tiếng Việt

Nam Á (còn gọi là tiểu lục địa Ấn Độ) là thuật ngữ dùng để chỉ khu vực miền nam của châu Á, gồm các quốc gia hạ Himalaya và lân cận. Về mặt địa hình, mảng Ấn Độ chi phối Nam Á, nằm về phía nam dãy Himalaya và Hindu Kush. Nam Á có Ấn Độ Dương bao quanh ở phía nam, còn trên đất liền thì giáp với Tây Á, Trung Á, Đông Á và Đông Nam Á.

Nam Á gồm có các chủ quyền lãnh thổ hiện tại của Afghanistan, Ấn Độ, Bangladesh, Bhutan, Maldives, Nepal, Pakistan và Sri Lanka. [ 7 ] Thương Hội Nam Á vì sự Hợp tác Khu vực ( SAARC ) là một tổ chức triển khai hợp tác kinh tế tài chính trong khu vực, cơ cấu tổ chức này được xây dựng vào năm 1985 và gồm có toàn bộ tám quốc gia thuộc Nam Á. [ 8 ]Nam Á có diện tích quy hoạnh khoảng chừng 5,2 triệu km², chiếm 11,71 % diện tích quy hoạnh châu Á và chiếm 3,5 % diện tích quy hoạnh bề mặt đất liền của Trái Đất. [ 7 ] Dân số Nam Á là khoảng chừng 1,749 tỉ người vào năm 2013, chiếm khoảng chừng một phần tư dân số quốc tế, và đây là khu vực địa lý đông dân nhất cũng như có tỷ lệ dân số cao nhất trên quốc tế. [ 3 ] Về tổng thể và toàn diện, Nam Á chiếm khoảng chừng 39,49 % dân số châu Á, hơn 24 % dân số quốc tế, và có nhiều dân tộc bản địa. [ 9 ] [ 10 ] [ 11 ]

Năm 2010, Nam Á đứng đầu thế giới về số lượng tín đồ Ấn Độ giáo, Jaina giáo và Sikh giáo. Khu vực cũng là nơi có số lượng tín đồ Hồi giáo đông đảo nhất tại châu Á-Thái Bình Dương,[12][13] ngoài ra còn có hơn 35 triệu tín đồ Cơ Đốc giáo và 25 triệu tín đồ Phật giáo tại Nam Á.[14]

[15] Tuy nhiên, Liên Hợp Quốc không xác nhận định nghĩa nào hoặc ranh giới của khu vực.Bản đồ Nam Á của Liên Hiệp Quốc Tuy nhiên, Liên Hiệp Quốc không xác nhận định nghĩa nào hoặc ranh giới của khu vực .Tổng diện tích quy hoạnh của Nam Á và khoanh vùng phạm vi địa lý của khu vực vẫn chưa rõ ràng vì khuynh hướng chủ trương đối ngoại của các vương quốc trong khu vực khá sự không tương đồng. [ 16 ] Ngoài phần TT của Nam Á, vốn từng là bộ phận của Đế quốc Anh, thì còn nhiều độc lạ về yếu tố các vương quốc khác thuộc Nam Á. [ 17 ] [ 18 ] [ 19 ] [ 20 ]Các định nghĩa văn minh về Nam Á gồm có các vương quốc Afghanistan, Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Nepal, Bhutan và Maldives. [ 21 ] [ 22 ] [ 23 ] [ 24 ] [ 25 ] [ 26 ] Myanmar được 1 số ít học giả xếp vào Nam Á, tuy nhiên những người khác lại đưa vương quốc này vào trong khoanh vùng phạm vi của Khu vực Đông Nam Á. [ 18 ] [ 27 ] Một số người không tính đến Afghanistan, [ 18 ] những người khác đặt yếu tố về việc nên nhìn nhận Afghanistan là bộ phận của Nam Á hay Trung Đông. [ 28 ] [ 29 ]Lãnh thổ lúc bấy giờ của Ấn Độ, Bangladesh và Pakistan thuộc về Đế quốc Anh trước năm 1947, và họ tạo thành phần TT của Nam Á, bên cạnh Afghanistan [ 21 ] [ 22 ] [ 23 ] [ 24 ] [ 25 ] [ 26 ] vốn là một chủ quyền lãnh thổ được Anh bảo lãnh cho đến năm 1919, sau khi người Afghanistan thất bại trước người Anh trong Chiến tranh Anh-Afghanistan lần thứ hai. Các vương quốc vùng núi là Nepal và Bhutan, và các đảo quốc Sri Lanka và Maldives cũng thường được xếp vào Nam Á. Myanmar ( trước gọi là Miến Điện ) cũng thường được đưa vào Nam Á, và theo 1 số ít định nghĩa xô lệch khác nhau thì Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh và Khu tự trị Tây Tạng cũng được xếp vào Nam Á. [ 16 ] [ 30 ] [ 31 ] [ 32 ] [ 33 ] [ 34 ] [ 35 ] [ 36 ] [ 37 ]Khái niệm phổ cập về Nam Á phần đông được thừa kế từ ranh giới hành chính của Ấn Độ thuộc Anh, [ 38 ] cùng 1 số ít ngoại lệ. Thuộc địa Aden, Somaliland thuộc Anh và Nước Singapore mặc dầu có thời hạn thuộc quyền quản trị của Ấn Độ thuộc Anh tuy nhiên không được đề xuất kiến nghị thuộc về Nam Á. [ 39 ] Về mặt quản lý, Miến Điện thuộc về Ấn Độ thuộc Anh trước năm 1937, tuy nhiên hiện được nhìn nhận là bộ phận của Khu vực Đông Nam Á và là một thành viên của ASEAN. 562 thân vương quốc được chính quyền sở tại Ấn Độ thuộc Anh bảo lãnh nhưng không quản lý trực tiếp, họ trở thành bộ phận của Nam Á khi gia nhập Ấn Độ hoặc Pakistan. [ 40 ] [ 41 ] [ 42 ] Về mặt địa chính trị, Nam Á hình thành hàng loạt chủ quyền lãnh thổ của Đại Ấn Độ, [ 27 ] [ 43 ]Thương Hội Nam Á vì sự Hợp tác Khu vực ( SAARC ) hoạt động giải trí từ năm 1985 với bảy thành viên là Ấn Độ, Bangladesh, Bhutan, Maldives, Nepal, Pakistan và Sri Lanka, đến năm 2007 thì Afghanistan trở thành thành viên thứ tám. [ 44 ] [ 45 ] Trung Quốc và Myanmar cũng đã nộp đơn xin quyền thành viên đầu đủ trong SAARC. [ 46 ] [ 47 ]. The World Factbook dựa trên cơ sở địa chính trị, dân cư và kinh tế tài chính đã định nghĩa rằng Nam Á gồm có Afghanistan, Ấn Độ, Bangladesh, Bhutan, Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh, Maldives, Nepal, Pakistan và Sri Lanka. [ 48 ] Hiệp định Thương mại Tự do Nam Á kết nạp Afghanistan vào năm 2011, và Ngân hàng Thế giới nhóm hàng loạt các vương quốc này vào Nam Á, [ 49 ] [ 50 ] giống như Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc ( UNICEF ). [ 51 ] [ 52 ]Sắp xếp phân vùng của Cơ quan Thống kê Liên Hiệp Quốc nhóm hàng loạt các vương quốc SAARC cùng Iran thuộc về Nam Á [ 53 ] chỉ vận dụng cho mục tiêu thống kê. [ 54 ] Mạng lưới thông tin dân số ( POPIN ) xếp Afghanistan, Ấn Độ, Bangladesh, Myanmar, Nepal, Pakistan và Sri Lanka thuộc Nam Á. Maldives theo quan điểm của họ được xếp vào thành viên của mạng lưới phân vùng Thái Bình Dương POPIN. [ 55 ] Chỉ số Hirschman – Herfindahl của Ủy ban Kinh tế và Xã hội Liên Hiệp Quốc về châu Á và Thái Bình Dương xếp bảy thành viên bắt đầu SAARC vào khu vực Nam Á. [ 56 ]Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh được link với khu vực trong một ấn phẩm của Jane’s vì nguyên do bảo mật an ninh. [ 57 ] Khu vực cũng hoàn toàn có thể gồm có chủ quyền lãnh thổ tranh chấp Aksai Chin, nó từng là bộ phận của thân vương quốc Jammu và Kashmir, tuy nhiên nay được quản trị dưới quyền khu tự trị Tân Cương của Trung Quốc. [ 58 ]Việc đưa Myanmar vào khu vực Nam Á không nhận được sự nhất trí, do nhiều người đánh giá và nhận định vương quốc này thuộc về Khu vực Đông Nam Á và có những người khác cho rằng đây là vương quốc Nam Á. [ 18 ] [ 27 ] Afghanistan có ý nghĩa quan trọng so với Đế quốc Anh, đặc biệt quan trọng là sau Chiến tranh Anh-Afghanistan lần thứ hai vào năm 1878 – 1880. Afghanistan duy trì là một chủ quyền lãnh thổ bảo lãnh được Anh bảo lãnh cho đến năm 1919, khi một hiệp định với Vladimir Lenin có pháp luật trao độc lập cho Afghanistan. Sau phân loại Ấn Độ, Afghanistan thường được xếp vào Nam Á, tuy nhiên 1 số ít người cho rằng vương quốc này thuộc về Tây Nam Á. [ 16 ] Trong Chiến tranh của Liên Xô tại Afghanistan ( 1979 – 1989 ), chủ trương ngoại giao của Hoa Kỳ nhìn nhận Pakistan và Afghanistan thuộc Tây Nam Á, trong khi những nguồn khác xếp họ vào Nam Á. [ 7 ] Không có nhất trí toàn diện và tổng thể trong giới học giả về các quốc gia thuộc Nam Á. [ 18 ]Trong quá khứ, việc thiếu một định nghĩa đồng điệu về Nam Á dẫn đến việc không chỉ thiếu điều tra và nghiên cứu hàn lâm, mà còn khiến thiếu chăm sóc về các nghiên cứu và điều tra như vậy. [ 59 ] Sự mập mờ sống sót cũng do thiếu một ranh giới rõ ràng về địa lý, địa chính trị, văn hoá-xã hội, kinh tế tài chính và lịch sử vẻ vang giữa Nam Á và các bộ phận khác thuộc châu Á, đặc biệt quan trọng là với Trung Đông và Tây Nam Á. [ 60 ] Nhận dạng một truyền thống Nam Á cũng ít quan trọng theo một khảo sát khắp Ấn Độ, Bangladesh, Nepal, Pakistan và Sri Lanka. [ 61 ] Tuy nhiên, các định nghĩa lúc bấy giờ về Nam Á rất thống nhất trong việc xếp Afghanistan, Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Nepal, Bhutan và Maldives là các vương quốc cấu thành. [ 21 ] [ 22 ] [ 23 ] [ 24 ] [ 25 ] [ 26 ]

Tiểu lục địa Ấn Độ[sửa|sửa mã nguồn]

Theo từ điển tiếng Anh Oxford, thuật ngữ ” tiểu lục địa ” nghĩa là ” phân vùng của một lục địa vốn có một truyền thống địa lý, chính trị hoặc văn hoá riêng không liên quan gì đến nhau ” và cũng là một ” đại lục lớn hay nhỏ hơn một chút ít so với một lục địa “. [ 62 ] [ 63 ] Các sử gia Catherine Asher và Cynthia Talbot cho rằng thuật ngữ ” tiểu lục địa Ấn Độ ” diễn đạt một đại lục vật chất tự nhiên tại Nam Á, tương đối cô lập khỏi phần còn lại của đại lục Á-Âu. [ 64 ] Tiểu lục địa Ấn Độ cũng là một thuật ngữ địa lý để chỉ đại lục trôi giạt về phía đông bắc từ siêu lục địa Gondwana cổ đại, va chạm với mảng Á-Âu gần 55 triệu năm trước, vào cuối Thế Paleocen. Khu vực địa chất này xét theo khoanh vùng phạm vi lớn gồm có Ấn Độ, Bangladesh, Bhutan, Maldives, Nepal, Pakistan và Sri Lanka. [ 65 ]Việc sử dụng thuật ngữ tiểu lục địa Ấn Độ khởi đầu từ thời Đế quốc Anh, và đã là một thuật ngữ đặc biệt quan trọng thông dụng trong các vương quốc kế thừa nó. [ 66 ] Khu vực cũng được định danh là ” Ấn Độ ” ( trong toàn cảnh cổ đại và tiền tân tiến ), ” Đại Ấn Độ “, hoặc là Nam Á. [ 27 ] [ 43 ]Theo nhà quả đât học John R. Lukacs, ” Tiểu lục địa Ấn Độ chiếm phần đông đại lục của Nam Á “, [ 67 ] trong khi giáo sư khoa học chính trị Tatu Vanhanen cho rằng ” bảy vương quốc Nam Á về mặt địa lý tạo thành một khu vực kết tụ quanh tiểu lục địa Ấn Độ “. [ 68 ] Theo Chris Brewster, Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Nepal và Bhutan tạo thành tiểu lục địa Ấn Độ ; còn khi đưa Afghanistan và Maldives vào thì thường được gọi là Nam Á. [ 69 ] Biên giới địa chính trị của tiểu lục địa Ấn Độ, theo quan điểm của Dhavendra Kumar, gồm có ” Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Nepal, Bhutan và các hòn đảo nhỏ khác trên Ấn Độ Dương “. [ 70 ] Maldives là vương quốc gồm một quần đảo nhỏ ở phía tây nam bán đảo Ấn Độ, và được nhìn nhận là thuộc tiểu lục địa Ấn Độ. [ 71 ]Thuật ngữ ” tiểu lục địa Ấn Độ ” và ” Nam Á ” đôi lúc được sử dụng sửa chữa thay thế cho nhau. [ 30 ] [ 66 ] Thuật ngữ Nam Á đặc biệt quan trọng phổ cập khi các học giả hoặc quan chức tìm cách phân biệt khu vực này với Đông Á. [ 72 ] Theo các sử gia Sugata Bose và Ayesha Jalal, tiểu lục địa Ấn Độ được gọi là Nam Á ” theo cách nói gần đây và trung lập hơn. ” [ 73 ] Quan điểm ” trung lập ” này là chỉ đến mối chăm sóc của Pakistan và Bangladesh, đặc biệt quan trọng là với các xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan, do ” Ấn Độ ” trong tên gọi hoàn toàn có thể xúc phạm 1 số ít tình cảm chính trị. [ 27 ]Không sống sót định nghĩa được toàn thế giới đồng ý chấp thuận về các quốc gia thuộc Nam Á hoặc tiểu lục địa Ấn Độ. [ 18 ] [ 19 ] [ 20 ] Afghanistan không được cho là một phần của tiểu lục địa Ấn Độ, tuy nhiên vương quốc này thường được xếp vào Nam Á. [ 20 ] Tương tự, Myanmar được một số ít học giả xếp vào Nam Á tuy nhiên không được cho là thuộc tiểu lục địa Ấn Độ. [ 27 ]

Thời kỳ cổ đại[sửa|sửa mã nguồn]

Lịch sử của vùng lõi Nam Á bắt đầu cùng với bằng chứng về hoạt động mang tính con người của Homo sapiens từ 75.000 năm trước, hoặc là với các loài thuộc họ Người trước đó như Homo erectus từ khoảng 500.000 năm trước.[74] Văn minh lưu vực sông Ấn được truyền bá và hưng thịnh tại phần tây bắc của Nam Á từ khoảng năm 3300 đến năm 1300 TCN tại khu vực nay thuộc Bắc Ấn Độ, Pakistan và Afghanistan, và là nền văn minh lớn đầu tiên tại Nam Á.[75] Một nền văn hoá đô thị phức tạp và tiến bộ về công nghệ được phát triển trong giai đoạn Mature Harappan từ năm 2600 đến năm 1900 TCN.[76]

Nền văn hoá tiền sử sớm nhất có nguồn gốc trong các di chỉ thời kỳ đồ đá giữa, được chứng tỏ trải qua các bức hoạ trên đá trong các hang đá Bhimbetka có niên đại trong quá trình 30.000 TCN hoặc từ trước đó ; cũng như từ thời kỳ đồ đá mới. Theo nhà quả đât học Possehl, nền văn minh lưu vực sông Ấn tạo ra một sự logic, nếu có chút tuỳ tiện thì hoàn toàn có thể xem là điểm khởi đầu các tôn giáo Nam Á, tuy nhiên các link giữa tôn giáo sông Ấn với các truyền thống lịch sử Nam Á sau này là chủ đề tranh chấp mang tính học thuật .Giai đoạn Vệ-đà được đặt tên theo tôn giáo Vệ-đà của người Ấn-Arya, lê dài từ khoảng chừng 1900 đến 500 TCN. Người Ấn-Arya là những mục dân di cư đến tây-bắc Ấn Độ sau khi nền văn minh lưu vực sông Ấn sụp đổ, Các tài liệu ngôn ngữ học và khảo cổ học bộc lộ một biến hóa về văn hoá sau năm 1500 TCN, vì tài liệu ngôn từ và tôn giáo bộc lộ rõ các link với ngôn từ và tôn giáo của người Ấn-Âu. Đến khoảng chừng năm 1200 TCN, văn hoá và phương pháp hoạt động và sinh hoạt nông nghiệp Vệ-đà được hình thành tại phần tây-bắc và bắc của đồng bằng sông Hằng tại Nam Á. Các hình thức nhà nước sơ khai Open, trong đó liên minh Kuru – Pañcāla có tác động ảnh hưởng nhất. Xã hội Lever nhà nước tiên phong được xác nhận tại Nam Á sống sót vào thời gian 1000 TCN. Trong quá trình này, theo lời Samuel, đã Open các tầng Brahmana và Aranyaka của văn bản Vệ-đà, hợp nhất với Upanishad từ lúc sơ khởi. Các văn bản này khởi đầu hỏi về ý nghĩa của một nghi lễ, tăng thêm mức độ về nghiên cứu và điều tra triết học và siêu hình, hay là ” sự tổng hợp Hindu ” .Quá trình đô thị hoá tại Ấn Độ tăng lên trong khoảng chừng từ 800 đến 400 TCN, và có năng lực là do các bệnh dịch đô thị lây lan nên quy trình này có góp phần khiến trỗi dậy trào lưu khổ hạnh và các tư tưởng mới thử thách Bà-la-môn giáo chính thống. Các tư tưởng này dẫn đến các trào lưu Sramana, các nhân vật xuất chúng nhất trong đó là người đề xướng Jaina giáo Mahavira ( khoảng chừng 549 – 477 TCN ), và người sáng lập Phật giáo là Tất-đạt-đa ( khoảng chừng 563 – 483 TCN ). [ 91 ]Quân đội Hy Lạp dưới quyền Alexandros Đại đến trú tại khu vực Hindu Kush của Nam Á trong vài năm và sau đó chuyển đến khu vực thung lũng sông Ấn. Sau đó, Đế quốc Maurya bành trướng ra hầu hết Nam Á vào thế kỷ 3 TCN. Phật giáo được truyền bá ra ngoài tiểu lục địa Ấn Độ, theo hướng tây-bắc đến Trung Á. Các tượng Phật tại Bamiyan của Afghanistan và các chỉ dụ của Ashoka gợi ý rằng các hoà thượng truyền bá Phật giáo ( Dharma ) tại các khu phía đông của Đế quốc Seleucos, và thậm chí còn hoàn toàn có thể xa hơn đến Tây Á. [ 94 ] Phật giáo Theravada ( Nam tông ) truyền bá từ Ấn Độ về phía nam đến Sri Lanka vào thế kỷ 3 TCN, sau đó truyền sang Khu vực Đông Nam Á. [ 95 ] Đến thế kỷ cuối TCN, Phật giáo đã trở nên điển hình nổi bật tại khu vực Himalaya, Gandhara, Hindu Kush và Bactria. [ 96 ] [ 97 ] [ 98 ]Từ khoảng chừng 500 TCN đến 300 CN, sự tổng hợp Vệ-đà-Bà-la-môn hay ” sự tổng hợp Ấn Độ giáo ” vẫn liên tục. Các tư tưởng Ấn Độ giáo cổ xưa và Sa Môn ( đặc biệt quan trọng là Phật giáo ) truyền bá trong tiểu lục địa Ấn Độ, cũng như ra bên ngoài Nam Á. [ 99 ] [ 101 ] Đế quốc Gupta quản lý một chủ quyền lãnh thổ lớn trên tiểu lục địa từ thế kỷ 4 đến thế kỷ 7, trong tiến trình này diễn ra việc thiết kế xây dựng các ngôi đền, tu viện và ĐH quy mô lớn như Nalanda. [ 103 ] [ 104 ] Trong quy trình tiến độ này, và suốt thế kỷ 10, nhiều tu viện và đền thờ trong hang động như quần thể hang động Ajanta, đền thờ hang động Badami và các hang động Ellora được thiết kế xây dựng tại Nam Á. [ 105 ] [ 106 ] [ 107 ]

Thời kỳ trung đại[sửa|sửa mã nguồn]

Hồi giáo trở thành một thế lực chính trị tại vùng rìa của Nam Á vào thế kỷ 8 khi Tướng quân người Ả Rập Muhammad bin Qasim chinh phục Sindh và Multan tại miền nam Punjab nay thuộc Pakistan. [ 108 ] Đến năm 962, các vương quốc Ấn Độ giáo và Phật giáo tại Nam Á phải đương đầu với một làn sóng tiến công từ các đội quân Hồi giáo đến từ Trung Á. [ 109 ] Trong số này có Mahmud của Ghazni, ông tiến công và cướp bóc các vương quốc tại miền bắc Ấn Độ nằm từ phía đông sông Ấn đến phía tây sông Yamuna trong 17 lần từ năm 997 đến năm 1030. [ 110 ] Mahmud của Ghazni tiến công vào ngân khố tuy nhiên sau đó đều rút đi, chỉ lan rộng ra quyền quản lý của Hồi giáo đến miền tây Punjab. [ 111 ] [ 112 ]Các làn sóng tiến công của chiến binh Hồi giáo vào các vương quốc miền bắc và miền tây Ấn Độ vẫn liên tục sau thời Mahmud của Ghazni, họ cướp bóc các vương quốc này. [ 113 ] Các cuộc tiến công không tạo thành hoặc lan rộng ra biên giới cố định và thắt chặt của các vương quốc Hồi giáo. Ghurid Sultan Mu’izz al-Din Muhammad khởi đầu một cuộc cuộc chiến tranh có mạng lưới hệ thống nhằm mục đích bành trướng đến miền bắc Ấn Độ vào năm 1173. [ 114 ] Ông tìm cách tạo ra một lãnh địa cho mình bằng cách bành trướng quốc tế Hồi giáo. [ 110 ] [ 115 ] Mu’izz nỗ lực để vương quốc Hồi giáo Sunni của mình bành trướng về phía đông của sông Ấn, nhờ đó ông đặt nền móng cho một vương quốc Hồi giáo mà sau này trở thành Vương quốc Hồi giáo Delhi. [ 110 ] Một số sử gia ghi vào biên biên sử về Vương quốc Hồi giáo Delhi từ năm 1192 do từ khi đó có sự hiện hữu và yêu sách địa lý của Mu’izz al-Din tại Nam Á. [ 116 ] Vương quốc Hồi giáo Delhi bao trùm nhiều phần khác nhau của Nam Á, thuộc quyền quản lý của nhiều triều đại là Mamluk, Khalji, Tughlaq, Sayyid và Lodi. Muhammad bin Tughlaq lên nắm quyền vào năm 1325, ông phát động một đại chiến nhằm mục đích bành trướng chủ quyền lãnh thổ, tác dụng là Vương quốc Hồi giáo Delhi đạt đến khoanh vùng phạm vi chủ quyền lãnh thổ lớn nhất trên tiểu lục địa Ấn Độ trong thời hạn trị vì 26 năm của ông. [ 117 ] Một sultan theo Hồi giáo Sunni là Muhammad bin Tughlaq thực thi ngược đãi những người không theo Hồi giáo như Fan Hâm mộ Ấn Độ giáo, cũng như ngược đãi những người Hồi giáo không theo hệ Sunni như Fan Hâm mộ Shia và Mahdi. [ 118 ] [ 119 ] [ 120 ]Các cuộc khởi nghĩa chống lại Vương quốc Hồi giáo Delhi nổ ra tại nhiều nơi của Nam Á trong thế kỷ 14. Sau khi Muhammad bin Tughlaq qua đời, Vương quốc Hồi giáo Bengal trỗi dậy vào năm 1352 do Vương quốc Hồi giáo Delhi mở màn tan rã. Vương quốc Hồi giáo Bengal duy trì được thế lực đến đầu thế kỷ 16. Quốc gia này bị quân đội của Đế quốc Mughal chinh phục. Quốc giáo của Vương quốc Hồi giáo Bengal là Hồi giáo, và khu vực nằm dưới quyền quản lý của vương quốc này, nay là Bangladesh, đã tăng trưởng một dạng Hồi giáo hổ lốn. [ 121 ] [ 122 ] Trong khu vực Deccan, Đế quốc Vijayanagara theo Ấn Độ giáo hình thành vào năm 1336 và duy trì nắm quyền đến thế kỷ 16, sau đó nó cũng bị Đế quốc Mughal chinh phục. [ 123 ] [ 124 ]Khoảng năm 1526, Thống đốc Punjab là Dawlat Khan Lodī liên hệ với Babur tại Trung Á và mời ông ta tiến công Vương quốc Hồi giáo Delhi. Babur vượt mặt và giết chết Sultan của Delhi là Ibrahim Lodi trong trận Panipat vào năm 1526. Cái chết của Ibrahim Lodi lưu lại chấm hết cho Vương quốc Hồi giáo Delhi, thế chỗ của nó là Đế quốc Mughal. [ 125 ]

Thời kỳ văn minh[sửa|sửa mã nguồn]

Giai đoạn lịch sử vẻ vang văn minh của Nam Á mở màn từ thế kỷ 16, cùng với quyền quản lý của triều đại Mughal đến từ Trung Á, họ có nguồn gốc Thổ-Mông Cổ và theo thần học Hồi giáo Sunni. Babur quản lý một đế quốc lan rộng ra về phía tây-bắc và đồng bằng Ấn-Hằng của Nam Á. Còn khu vực Deccan và hướng đông bắc của Nam Á hầu hết vẫn nằm dưới quyền các quân chủ theo Ấn Độ giáo như Đế quốc Vijayanagara và Vương quốc Ahom, [ 126 ] còn một số ít khu vực thuộc Telangana và Andhra Pradesh ngày này nằm dưới quyền quản lý của các vương quốc Hồi giáo địa phương như Golconda. [ 127 ]

Đế quốc Mughal tiếp tục các cuộc chiến tranh nhằm bành trướng lãnh thổ sau khi Babur qua đời. Đến khi các vương quốc Rajput cũng như Vijayanagara thất thủ, biên giới đế quốc vươn đến toàn bộ phần phía tây, cũng như các khu vực nói tiếng Marathi và Kannada của bán đảo Deccan. Đế quốc Mughal ghi dấu ấn với một giai đoạn giao lưu nghệ thuật và một sự tổng hợp kiến trúc Trung Á và Nam Á, với các công trình xuất chúng như Taj Mahal.[128] Đế quốc còn ghi dấu ấn bằng một giai đoạn ngược đãi tôn giáo kéo dài.[129] Hai trong số các thủ lĩnh của Sikh giáo là Guru Arjan và Guru Tegh Bahadur bị bắt giữ theo lệnh của các hoàng dế Mughal, bị yêu cầu đổi sang Hồi giáo, và bị hành quyết khi họ từ chối.[130][131][132] Đế quốc áp đặt các khoản thuế tôn giáo với người không theo Hồi giáo, có tên là jizya. Các đền thờ Phật giáo, Ấn Độ giáo và Sikh giáo bị mạo phạm. Tuy nhiên, không phải tất cả các quân chủ Hồi giáo đều ngược đãi người không theo Hồi giáo, như Akbar đã theo đuổi khoan dung tôn giáo và bãi bỏ jizya.[133] Sau khi ông mất, việc ngược đãi người không theo Hồi giáo tại Nam Á được khôi phục.[134] Ngược đãi và bạo lực tôn giáo tại Nam Á đạt đỉnh điểm trong giai đoạn Aurangzeb cai trị, ông ban hành các sắc lệnh vào năm 1669 để yêu cầu thống đốc các tỉnh phá huỷ các trường học và đền thờ của người ngoại đạo.[135][136] Trong thời kỳ Aurangzeb cai trị, hầu như toàn bộ Nam Á đều bị Đế quốc Mughal yêu sách lãnh thổ. Tuy nhiên, yêu sách này gặp phải thách thức mãnh liệt tại nhiều khu vực của Nam Á, đặc biệt là Guru Gobind Singh theo Sikh giáo tại tây bắc,[137] và từ Shivaji trên các khu vực Deccan.[138]

Mậu dịch hàng hải giữa các thương nhân Nam Á và châu Âu bắt đầu sau khi nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha Vasco de Gama trở về châu Âu. Sau khi Aurangzeb qua đời và Đế quốc Mughal sụp đổ, Nam Á nằm dưới quyền cai trị của nhiều vương quốc nhỏ theo Hồi giáo hoặc Ấn Độ giáo. Thực dân Anh, Pháp và Bồ Đào Nha đạt được hiệp ước với các quân chủ này, và lập nên các thương cảng của họ. Tại phía tây bắc của Nam Á, một khu vực lớn được hợp nhất thành Đế quốc Sikh dưới quyền Ranjit Singh.[139][cần số trang][140] Sau khi người này qua đời, Đế quốc Anh bành trướng lợi ích của họ đến khu vực Hindu Kush. Về phía đông, khu vực Bengal bị Đế quốc Anh phân chia thành Đông Bengal theo Hồi giáo và Tây Bengal theo Ấn Độ giáo vào đầu thế kỷ 20, song sau đó bị đảo ngược. Tuy nhiên, sau Chiến tranh thế giới thứ hai, trước khi Ấn Độ độc lập, khu vực Bengal lại được phân chia thành Đông Pakistan và Tây Bengal. Đông Pakistan trở thành Bangladesh vào năm 1971.[141][142]

Bản đồ địa hình Nam Á

Theo Saul Cohen, các nhà kế hoạch thời kỳ đầu thực dân xếp chung Nam Á với Đông Á, tuy nhiên trên thực tiễn khu vực Nam Á ngoại trừ Afghanistan là một khu vực địa chính trị riêng không liên quan gì đến nhau so với các địa hạt địa chính trị lân cận. [ 143 ] Khu vực có nhiều đặc thù địa lý, như các sông băng, rừng mưa, thung lũng, hoang mạc và đồng cỏ, là nổi bật của các lục địa lớn hơn nhiều. Bao quanh Nam Á là ba vùng biển – vịnh Bengal, Ấn Độ Dương và biển Ả Rập – và có các đới khí hậu rất khác nhau. Mũi của bán đảo Ấn Độ có ngọc trai chất lượng cao nhất. [ 144 ]Ranh giới của Nam Á biến hóa tuỳ theo định nghĩa về khu vực. Ranh giới phía bắc, đông và tây có khác nhau, còn Ấn Độ Dương là số lượng giới hạn phía nam. Hầu hết khu vực nằm trên mảng Ấn Độ và cô lập với phần còn lại của châu Á qua các chướng ngại vật là núi. [ 145 ] [ 146 ] Phần lớn Nam Á nằm trên một bán đảo khá giống với một viên kim cương, số lượng giới hạn bởi Himalaya về phía bắc, Hindu Kush về phía tây và Arakan về phía đông, [ 147 ] và lê dài về phía nam nhô ra Ấn Độ Dương. [ 30 ] [ 32 ]Theo Robert M. Cutler, [ 148 ] các thuật ngữ Nam Á, Tây Nam Á và Trung Á là riêng không liên quan gì đến nhau, tuy nhiên có lẫn lộn và sự không tương đồng phát sinh do hoạt động địa chính trị để lan rộng ra khoảng trống của Đại Nam Á, Đại Tây Nam Á và Đại Trung Á. Ranh giới của Đại Nam Á, theo lời Cutler, trong quy trình tiến độ 2001 – 2006 đã được lan rộng ra về mặt địa chính trị đến miền đông Iran và miền tây Afghanistan ở phía tây, và tại phía bắc đã lan rộng ra đến hướng đông bắc của Iran, miền bắc Afghanistan, và miền nam Uzbekistan. [ 148 ]

Hầu hết khu vực là một tiểu lục địa nằm trên mảng Ấn Độ, là phần phía bắc của mảng Ấn-Úc, tách biệt với phần còn lại của mảng Á-Âu. Mảng Ấn Độ tạo thành một đại lục trải dài từ Himalaya đến một phần của bồn địa bên dưới Ấn Độ Dương, bao gồm một số phần của Hoa Nam và Đông Indonesia, cũng như các dãy Côn Luân và Karakoram,[149][150][151][cần số trang] và mở rộng tới song không bao gồm Ladakh, Kohistan, dãy Hindu Kush và Balochistan.[152][153][154] Có thể lưu ý rằng về mặt địa vật lý thì sông Yarlung Tsangpo tại Tây Tạng nằm ngoài ranh giới của cấu trúc tiểu lục địa, trong khi dãy núi Pamir tại Tajikistan nằm trong ranh giới này.[155] Tiểu lục địa Ấn Độ từng là một lục địa riêng biệt trước khi va chạm với mảng Á-Âu vào khoảng 50-55 triệu năm trước, tạo ra dãy Himalayan và cao nguyên Thanh-Tạng.

Khí hậu của Nam Á độc lạ đáng kể giữa các địa phương, từ nhiệt đới gió mùa gió mùa ở phía nam đến ôn đới tại phía bắc. Sự phong phú này chịu tác động ảnh hưởng không chỉ bởi độ cao, mà còn do các yếu tố khác như khoảng cách với bờ biển và ảnh hưởng tác động theo mùa của gió mùa. Phần phía nam hầu hết sẽ nóng vào mùa hè và có mưa vào các quy trình tiến độ gió mùa. Dải đồng bằng Ấn-Hằng ở phía bắc cũng nóng vào mùa hè, tuy nhiên mát hơn vào mùa đông. Vùng núi phía bắc lạnh hơn và có tuyết ở những nơi có độ to lớn trên dãy Himalaya. Do dãy Himalaya ngăn gió lạnh Bắc Á nên nhiệt độ tại các đồng bằng ôn hoà hơn đáng kể. Hầu hết các địa phương có khí hậu gió mùa, duy trì ẩm trong mùa hè và khô trong mùa đông, và tạo thuận tiện để trồng đay, trà, lúa gạo và các loại cây khác .Nam Á nhìn chung được phân thành bốn đới khí hậu lớn : [ 157 ]

• Rìa bắc của Ấn Độ và vùng cao phía bắc Pakistan có khí hậu cận nhiệt đới lục địa khô
• Viễn nam của Ấn Độ và phần tây nam của Sri Lanka có khí hậu xích đạo
• Hầu hết phần bán đảo có khí hậu nhiệt đới với các biến thể:
  • Khí hậu cận nhiệt đới ẩm tại phần tây bắc của Ấn Độ
  • Khí hậu nhiệt đới nóng có mùa đông mát tại Bangladesh
  • Khí hậu bán khô hạn nhiệt đới tại trung tâm
• Dãy Himalaya có khí hậu núi cao

Độ ẩm tương đối cao nhất là trên 80 %, được ghi nhận tại vùng đồi Khasi và Jaintia thuộc Đông Bắc Ấn Độ, và Sri Lanka, trong khi khu vực Pakistan và miền tây Ấn Độ ghi nhận được mức dưới 20 % – 30 %. [ 157 ] Khí hậu Nam Á hầu hết có đặc thù do gió mùa. Nam Á phụ thuộc vào rất nhiều vào mưa do gió mùa. [ 158 ] Hai mạng lưới hệ thống gió mùa sống sót trong khu vực : [ 159 ]

• Gió mùa mùa hè: Gió thổi từ phía tây nam đến hầu hết các địa phương của khu vực. Nó gây ra 70%–90% lượng giáng thuỷ thường niên.
• Gió mùa mùa đông: Gió thổi từ phía đông bắc, chiếm ưu thế tại Sri Lanka và Maldives.

Giai đoạn ấm nhất trong năm là trước mùa gió mùa ( tháng 3 đến giữa tháng 6 ). Trong mùa hè, áp thấp tập trung chuyên sâu trên đồng bằng Ấn-Hằng và gió áp cao từ Ấn Độ Dương thổi vào TT. Gió mùa là mùa mát thứ nhì trong năm vì nó có nhiệt độ cao và có sương mù bao trùm. Tuy nhiên, vào đầu tháng 6 các dòng tia biến mất trên cao nguyên Thanh-Tạng, áp thấp trên thung lũng sông Ấn giảm sâu và đới quy tụ nhiệt đới gió mùa ( ITCZ ) chuyển đến. Diễn ra sự đổi khác kinh hoàng. Các áp thấp gió mùa khá mạnh hình thành trên vịnh Bengal và đổ xô từ tháng 6 đến tháng 9. [ 157 ]

Dữ liệu thống kê[sửa|sửa mã nguồn]

Dân số quá khứ và trong tương lai[sửa|sửa mã nguồn]

Rank	Country	Area (km2)	1950	2000	2020	2050	2100
1	Ấn Độ	3,287,263	369,881	1,006,301	1,350,100	1,656,564	1,659,786
2	Pakistan	881,913	40,383	152,430	214,050	300,848	364,283
3	Bangladesh	147,570	45,646	132,510	167,900	201,249	169,541
4	Nepal	147,181	8,990	24,819	29,700	36,107	29,677
5	Sri Lanka	65,610	7,534	19,042	20,900	25,167	14,857
6	Bhutan	38,394	164	606	800	972	793
7	Maldives	298	80	300	451	465	438
Total		4.568.221	480,829	1,358,111	1,794,351	2,295,046	2,297,013

Dân số Nam Á đạt khoảng chừng 1,749 tỉ người vào năm 2013, là khu vực đông dân nhất quốc tế. [ 163 ] Đây là một khu vực có xã hội rất hỗn tạp, có nhiều nhóm ngôn từ và tôn giáo, và hoạt động giải trí xã hội trong một tôn giáo hoàn toàn có thể độc lạ lớn giữa các địa phương. [ 164 ]Nam Á có một số ít thành thị thuộc nhóm đông dân nhất quốc tế, trong đó Delhi, Karachi, Mumbai và Dhaka là bốn siêu thành phố thuộc hàng lớn nhất quốc tế .
Phân bố các nhóm ngôn từ tại Nam Á .Nam Á có nhiều ngôn từ, ngôn từ nói hầu hết phân loại theo địa lý và vượt qua ranh giới tôn giáo, tuy nhiên chữ viết được phân loại rõ ràng theo ranh giới tôn giáo. Cụ thể, người Hồi giáo tại Nam Á như tại Afghanistan và Pakistan sử dụng vần âm Ả Rập-Ba Tư. Trước năm 1971, người Hồi giáo Bangladesh ( khi đó là Đông Pakistan ) từng được nhu yếu chỉ sử dụng vần âm Nastaliq Ba Tư, tuy nhiên sau đó chọn các vần âm trong khu vực và đơn cử là Bengal. Người không theo Hồi giáo tại Nam Á, cùng một số ít người Hồi giáo tại Ấn Độ lại sử dụng các chữ viết là di sản từ truyền thống lịch sử cổ xưa, như các kiểu chữ viết bắt nguồn từ chữ Brahmi so với các ngôn từ Ấn-Âu và các vần âm phi Brahmi so với các ngôn từ Dravida và các ngôn từ khác. [ 168 ]Chữ Nagari mang tính đại diện thay mặt trong các chữ viết Nam Á truyền thống lịch sử. [ 169 ] Chữ Devanagari được sử dụng cho hơn 120 ngôn từ Nam Á, [ 170 ] như Hindi, [ 171 ] Marath, Nepal, Pali, Konkan, Bodo, Sindh và Maithil, do đó nó là một trong các mạng lưới hệ thống chữ viết được sử dụng và gật đầu nhiều nhất trên quốc tế. [ 172 ] Chữ Devanagari cũng được dùng trong các văn bản Sanskrit cổ đại. [ 170 ]Ngôn ngữ nói lớn nhất trong khu vực Nam Á là Hindi, tiếp đến là Bengal, Telugu, Tamil, Gujarat và Punjab. [ 168 ] Trong thời tân tiến, các ngôn từ hổ lốn mới đã được tăng trưởng trong khu vực, như Urdu được người Hồi giáo tại miền bắc tiểu lục địa Ấn Độ sử dụng ( đặc biệt quan trọng là tại Pakistan và các bang phía bắc Ấn Độ ). [ 173 ] Tiếng Punjab được Fan Hâm mộ ba tôn giáo là Hồi giáo, Ấn Độ giáo và Sikh giáo sử dụng, ngôn từ nói tương đương giữa họ, tuy nhiên mỗi hội đồng lại dùng một kiểu chữ viết. Người theo Sikh giáo sử dụng chữ Gurmukhi, người Punjab theo Hồi giáo tại Pakistan sử dụng chữ Nastaliq, còn người Punjab theo Ấn Độ giáo tại Ấn Độ sử dụng chữ Gurmukhi hoặc chữ Nāgarī. Các chữ Gurmukhi và Nagari là riêng không liên quan gì đến nhau song thân cận về cấu trúc, tuy nhiên chữ Nastaliq Ba Tư rất độc lạ. [ 174 ]Tiếng Anh theo chính tả Anh Quốc được sử dụng phổ cập trong các khu vực đô thị, và là một ngôn từ chung trong kinh tế tài chính tại Nam Á ở mức độ lớn. [ 175 ]
Bản đồ các tôn giáo lớn trên quốc tếTính đến năm 2010, Nam Á có số lượng Fan Hâm mộ Ấn Độ giáo, Jaina giáo và Sikh giáo phần đông nhất quốc tế, [ 12 ] cùng khoảng chừng 510 triệu người Hồi giáo, [ 12 ] cùng hơn 25 triệu Fan Hâm mộ Phật giáo và 35 triệu Fan Hâm mộ Cơ Đốc giáo. [ 14 ] Tín đồ Ấn Độ giáo chiếm khoảng chừng 63 % hay khoảng chừng 1 tỉ người, còn người Hồi giáo chiếm 31 % dân số Nam Á, [ 176 ] [ 177 ]. Tín đồ Ấn Độ giáo, Phật giáo, Jaina giáo, Sikh giáo và Cơ Đốc giáo tập trung chuyên sâu tại Ấn Độ, Nepal, Sri Lanka và Bhutan, còn Fan Hâm mộ Hồi giáo tập trung chuyên sâu tại Afghanistan ( 99 % ), Bangladesh ( 90 % ), Pakistan ( 96 % ) và Maldives ( 100 % ). [ 12 ]” Các tôn giáo Ấn Độ ” được dùng để chỉ các tôn giáo có nguồn gốc từ tiểu lục địa Ấn Độ ; gồm Ấn Độ giáo, Jaina giáo, Phật giáo và Sikh giáo. [ 178 ] Các tôn giáo Ấn Độ độc lạ tuy nhiên san sẻ thuật ngữ, khái niệm, tiềm năng và tư tưởng, và từ tiểu lục địa Ấn Độ chúng được truyền bá sang Đông Á và Khu vực Đông Nam Á. [ 178 ] Cơ Đốc giáo và Hồi giáo ban đầu được đưa đến các khu vực ven biển của Nam Á, từ các thương gia đến định cư trong hội đồng địa phương. Sau đó Sindh, Balochistan, và nhiều nơi của Punjab bị chinh phục bởi các đế quốc của người Ả Rập, cùng với đó là một dòng người Hồi giáo đến từ Ba Tư và Trung Á, hiệu quả là truyền bá cả Hồi giáo Shia và Sunni đến nhiều nơi thuộc phần tây-bắc của Nam Á. Tiếp đến, dưới ảnh hưởng tác động của các quân chủ Hồi giáo trong các vương quốc Hồi giáo và Đế quốc Mughal, Hồi giáo được truyền bá khắp Nam Á. [ 179 ] [ 180 ]

Quang cảnh Mumbai về đêmĐến năm năm ngoái, Ấn Độ là nền kinh tế tài chính lớn nhất và tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực, chiếm khoảng chừng 82 % kinh tế tài chính Nam Á ; đây là nền kinh tế tài chính lớn thứ bảy quốc tế xét theo GDP danh nghĩa và đứng thứ 3 nếu tính theo nhu cầu mua sắm tương tự. [ 191 ] Ấn Độ là vương quốc Nam Á duy nhất là thành viên của nhóm các nền kinh tế tài chính lớn G-20 và BRICS. Ấn Độ là nền kinh tế tài chính lớn có mức tăng trưởng nhanh nhất quốc tế, và thuộc vào hàng cao nhất quốc tế với 7,3 % trong năm kinh tế tài chính năm trước – 15. Pakistan là nền kinh tế tài chính lớn thứ hai trong khu vực và có GDP / người đứng thứ 5, [ 192 ] tiếp đến là Bangladesh. Sri Lanka là nền kinh tế tài chính lớn thứ tư, có GDP / người đứng thứ nhì trong khu vực. Theo một báo cáo giải trình của Ngân hàng Thế giới vào năm năm ngoái, nhờ thôi thúc từ tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ tại Ấn Độ, cộng với giá dầu mỏ thuận tiện, từ quý cuối của năm năm trước Nam Á trở thành khu vực tăng trưởng nhanh nhất trên quốc tế [ 193 ]Các đầu tư và chứng khoán lớn trong khu vực là sàn sàn chứng khoán Bombay ( BSE ), sàn thanh toán giao dịch sàn chứng khoán vương quốc Ấn Độ ( NSE ), và sàn thanh toán giao dịch sàn chứng khoán Karachi. [ 194 ]Theo tài liệu từ Quỹ Tiền tệ quốc tế, vào tháng 4 năm 2017 :. [ 191 ]
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, Nam Á có hai trong ba vương quốc trên quốc tế vẫn chịu tác động ảnh hưởng từ bệnh bại liệt là Pakistan và Afghanistan. [ 203 ] Các nỗ lực nhằm mục đích diệt trừ bệnh bại liệt chịu tác động ảnh hưởng nặng nề từ phản đối của các chiến binh tại hai vương quốc vì sợ bị trinh thám. [ 204 ]Theo báo cáo giải trình của Ngân hàng Thế giới vào năm 2011, có khoảng chừng 24,6 % dân cư Nam Á sống dưới ngưỡng nghèo quốc tế là 1,25 USD mỗi ngày. [ 205 ] Afghanistan và Bangladesh có tỷ suất cao nhất với lần lượt là 30,6 % và 43,3 %. Bhutan, Maldives và Sri Lanka có tỷ suất dân cư sống dưới mức nghèo thấp hơn, lần lượt là 2,4 %, 1,5 % và 4,1 %. Ấn Độ đã đưa khoảng chừng 140 triệu người lên trên ngưỡng nghèo trong tiến trình từ năm 2008 đến năm 2011. Tính đến năm 2011, 21,9 % dân số ngưỡng nghèo, so với 41,6 % vào năm 2005. [ 206 ] [ 207 ]Ngân hàng Thế giới ước tính Ấn Độ là một trong các vương quốc xếp hạng cao nhất trên quốc tế về số lượng trẻ nhỏ bị kém dinh dưỡng. Tỷ lệ trẻ nhỏ thiếu cân tại Ấn Độ nằm vào hàng cao nhất trên quốc tế, và gần gấp đôi so với tỷ suất của châu Phi hạ Sahara, gây ra hậu quả nghiêm trọng đến tính lưu động, tỷ suất tử, sản xuất và tăng trưởng kinh tế tài chính. [ 208 ] Cũng theo Ngân hàng quốc tế, 70 % dân cư Nam Á và 75 % người nghèo Nam Á sống tại các khu vực nông thôn và hầu hết dựa vào nông nghiệp để sinh sống [ 209 ] theo Tổ chức Lương nông Liên Hiệp Quốc. Năm năm ngoái, khoảng chừng 281 triệu người trong khu vực bị suy dinh dưỡng. Báo cáo cho biết rằng Nepal tiếp cận được tiềm năng của WFS cũng như của MDG và đang hướng đến giảm số lượng người thiếu ăn xuống dưới 5 % dân số. ) [ 210 ] Bangladesh đạt được tiềm năng của MDG với chỉ 16,5 % dân số thiếu ăn. Tại Ấn Độ, số người suy dinh dưỡng chiếm hơn 15 % dân số. Tại Pakistan, số người suy dinh dưỡng trong thành phố giảm trong thập niên qua, tuy nhiên số lượng người thiếu ăn lại có khunh hướng ngày càng tăng. Trong thập niên 1990, Pakistan có 28,7 triệu người đói, và tăng dần đến 41,3 triệu người vào năm năm ngoái tức 22 % dân số bị suy dinh dưỡng. Khoảng 194,6 triệu người bị thiếu ăn tại Ấn Độ. [ 210 ] [ 211 ]Báo cáo vào năm 2006 cho biết ” vị thế thấp kém của phái đẹp tại các vương quốc Nam Á và việc họ thiếu kiến thức và kỹ năng về dinh dưỡng là các yếu tố quyết định hành động dẫn đến mức độ phổ cập của trẻ thiếu cân trong khu vực “. Tham nhũng và thiếu ý tưởng sáng tạo trong một bộ phận chính phủ nước nhà là một trong các yếu tố lớn có tương quan đến dinh dưỡng tại Ấn Độ. Tỷ lệ mù chữ trong các làng được cho là một trong các yếu tố lớn mà cơ quan chính phủ cần quan tâm hơn. Báo cáo cho rằng mặc dầu đã có sự suy giảm về suy dinh dưỡng do Cách mạng xanh tại Nam Á, tuy nhiên có quan ngại rằng Nam Á ” triển khai nuôi dưỡng và chăm nom không vừa đủ so với trẻ nhỏ “. [ 212 ]

Định nghĩa mở rộng

Ấn Độ [ 213 ] [ 214 ] [ 215 ] và Pakistan [ 216 ] [ 217 ] là các thế lực chính trị chiếm lợi thế trong khu vực. Ấn Độ là vương quốc to lớn tiêu biểu vượt trội, chiếm khoảng chừng ba phần tư diện tích quy hoạnh của tiểu lục địa. Ấn Độ có dân số đông nhất, gấp khoảng chừng ba lần tổng dân số của các vương quốc còn lại trên tiểu lục địa. [ 218 ] Ấn Độ cũng được nhìn nhận là nền dân chủ lớn nhất quốc tế [ 219 ] Ngân sách chi tiêu quốc phòng của Ấn Độ trong năm 2013 – 14 là 39,2 tỉ USD [ 220 ] bằng với tổng ngân sách liên bang của Pakistan là 39,3 tỉ USD vào năm năm trước – 15. [ 221 ]

Bangladesh là một nhà nước đơn nhất và có thể chế dân chủ nghị viện.[222] Bangladesh cũng được nhìn nhận là một trong số ít quốc gia Hồi giáo có chính thể dân chủ, đây là một quốc gia ôn hoà và nói chung là thế tục và khoan dung. Mặc dù pháp luật Bangladesh mang tính thế tục, song nhiều công dân theo đuổi một thể thức Hồi giáo bảo thủ, và một số thúc đẩy luật sharia. Các chuyên gia cho rằng sự trỗi dậy của chủ nghĩa bảo thủ cho thấy ảnh hưởng của các tổ chức từ thiện Hồi giáo do nước ngoài tài trợ và người dân đi xuất khẩu lao động tại vùng vịnh Ba Tư mang theo thể thức Hồi giáo khắt khe hơn khi họ hồi hương.[223]

Quan hệ ngoại giao giữa các vương quốc Nam Á đa phần được thôi thúc bởi chính trị dân tuý, với toàn cảnh TT là xung đột Ấn Độ-Pakistan từ khi hai vương quốc giành được độc lập vào năm 1947, và sau đó là xây dựng Bangladesh trong trường hợp căng thẳng mệt mỏi vào năm 1971. Vào đỉnh điểm của Chiến tranh lạnh, các nhà chỉ huy chính trị tinh hoa của Pakistan link với Hoa Kỳ, còn Ấn Độ giữ vai trò chủ chốt trong việc xây dựng Phong trào không link và duy trì quan hệ hữu hảo với Liên Xô .Chính trường Pakistan thuộc vào hàng có tranh chấp nhiều nhất trong khu vực. Quân đội quản lý và chính phủ nước nhà bất ổn định tại Pakistan trở thành một mối chăm sóc so với khu vực Nam Á. Tại Nepal, chính trường phải đấu tranh để đi đến dân chủ, và đến thế kỷ 21 đã có các biểu lộ ủng hộ mạng lưới hệ thống dân chủ. Tình hình chính trị tại Sri Lanka chịu chi phối từ chủ nghĩa dân tộc bản địa Sinhala ngày càng quyết đoán, và sự trỗi dậy của trào lưu ly khai Tamil dưới quyền LTTE, tuy nhiên nó đã bị dập tắt vào năm 2009 .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Đồ