Phát hiện ra châu Mỹ – Wikipedia tiếng Việt

Sự kiện Phát hiện ra châu Mỹ là sự kiện lịch sử được đánh dấu bằng thời điểm đoàn thám hiểm do Cristoforo Colombo dẫn đầu đã đặt chân đến châu Mỹ vào ngày 12 tháng 10 năm 1492. Theo lệnh của vua Fernando và nữ vương Isabel xứ Castilla và Aragón, đoàn thám hiểm đã xuất phát từ cảng Palos xứ Andalucía 2 tháng 9 ngày trước đó. Sau khi vượt qua biển Đại Tây Dương, đoàn thám hiểm đã đặt chân đến một hòn đảo của lục địa châu Mỹ, đảo Guanahani thuộc quần đảo Bahamas, nhưng lại nhầm tưởng là Ấn Độ. Đây là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại, là sự tiếp xúc giữa hai thế giới vốn phát triển tách biệt nhau kể từ buổi bình minh của loài người.

Nhiều năm sau những chuyến đi của Colombo, người châu Âu mở màn nhận ra rằng nơi này không thông suốt với mảnh đất của họ ; và không giống như trường hợp của Ấn Độ, đây là một lục địa trọn vẹn khác. Do đó, kể từ năm 1507, người ta đã gọi tên lục địa này là America. Trong những thế kỷ tiếp sau đó, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Vương Quốc Anh, Pháp, cũng như những cường quốc châu Âu khác, đã ra sức cạnh tranh đối đầu để mày mò, chinh phục và thực dân hóa châu Mỹ. từ đó dẫn đến sự hình thành của nhiều dân tộc bản địa, nhiều nền văn hóa truyền thống và vương quốc mới .

Cho đến nay vẫn còn có nhiều tranh luận xung quanh việc sử dụng từ “khám phá” hay “phát hiện” để nói đến chuyến đi của Colombo; nhiều học giả cho rằng cụm từ này chỉ nên dành cho những người đầu tiên đặt chân lên châu lục này cách đây khoảng 14.000 năm, hoặc ít ra là cho những người Viking đại diện cho văn minh Châu Âu khi đến Châu Mỹ vào thế kỷ thứ 10.

Bài viết này sẽ chỉ chú trọng vào sự kiện ” mày mò ra Châu Mỹ “, bao hàm ý nghĩa vừa là một chuỗi những chuyến hành trình dài mà người Tây Ban Nha đã triển khai để đi đến châu Mỹ, vừa là sự giao thoa giữa những nền văn hóa truyền thống xảy ra cùng thời gian này, khác với quy trình lịch sử vẻ vang diễn ra tiếp theo sau đó là việc những vương triều châu Âu chinh phục châu Mỹ. Chính sự gặp gỡ giữa những hai nền văn minh này đã tạo ra những ảnh hưởng tác động thâm thúy đến cả hai quốc tế .
Một vài năm trước khi Cô-lôm-bô tìm ra châu Mỹ, người Bồ Đào Nha đã triển khai nhiều chuyến đi tới Ấn Độ dọc theo bờ biển Châu Phi và xuyên qua Ấn Độ Dương theo hướng từ tây sang Đông. Những chuyến đi này đã khiến những nhà thám hiểm châu Âu khác cho rằng họ hoàn toàn có thể đi đến khu vực Đông Á nếu đi vòng bằng đường thủy sang phía tây. Cristoforo Colombo bảo vệ giả thuyết rằng đường kính của Trái Đất đủ ngắn để người ta hoàn toàn có thể đi thuyền từ châu Âu sang châu Á theo hướng tây. Năm 1492 ông đã giành được sự ủng hộ và bảo trợ kinh tế tài chính từ vua và nữ vương xứ Castilla và Aragon của Tây Ban Nha, để triển khai một chuyến thám hiểm mà đã vô tình đưa ông tới bờ biển châu Mỹ .Bên cạnh mày mò của Cô-lôm-bô, lúc bấy giờ tất cả chúng ta cũng đã tìm thấy nhiều vật chứng về những mối liên hệ xuyên Đại Tây Dương từ trước thời Cô-lôm-bô. Nhiều di chỉ khảo cổ đã chứng tỏ người Viking cổ đã đến định cư ở Terranova trước khi xuất hiện Cô-lôm-bô ở lục địa này, nhưng những khu định cư này sau đó đã bị bỏ phí và cũng không để lại nhiều ảnh hưởng tác động đến đời sống của dân cư địa phương. Bên cạnh đó cũng có một số ít những hiện vật và dấu vết nguồn gene cho thấy nhiều nhóm người Mã Lai-Polynesia đã đi thuyền đến bờ biển Nam Mỹ trước thời Cô-lôm-bô. Tuy nhiên, cả hai nhóm người này đều không để lại một tác động ảnh hưởng nào đáng kể và vĩnh viễn, do đó cũng không hề coi là một sự mày mò một nền văn minh mới do một nền văn minh khác triển khai được .

Bốn chuyến đi của Colombo[sửa|sửa mã nguồn]

Trên danh nghĩa là người đại diện thay mặt cho vương triều Tây Ban Nha, Cristoforo Colombo đã triển khai bốn chuyến đi nổi tiếng từ châu Âu sang châu Mỹ vào những năm 1492, 1493, 1498 và 1502. Trong chuyến đi tiên phong, đoàn thám hiểm của ông đã đặt chân đến châu Mỹ vào ngày 12 tháng 10 năm 1492, tại một hòn hòn đảo thuộc quần đảo Bahamas có tên là Guanahani. Tuy nhiên vị trí đơn cử của hòn hòn đảo này đến nay vẫn chưa được xác lập .
Những chuyến đi của ColomboKể từ chuyến đi thứ hai, người Tây Ban Nha đã song song thực thi hoạt động giải trí thám hiểm và chinh phục bằng vũ trang. Trong vòng 20 năm kể từ năm 1499 cho đến năm 1519, là thời gian đoàn thuyền của Fernando de Magallanes Open, hoàng gia Tây Ban Nha cùng với những đoàn thuyền tư nhân khác đã thực thi những chuyến ” thám hiểm và giải cứu “, ” hành trình dài nhỏ ” hay là ” hành trình dài từ Andalusia “, và dần phá vỡ vị thế duy nhất của Colombo. Chuyến hành trình dài tiên phong trong số này có sự tham gia của Amerigo Vespucci ; ông được coi là người châu Âu tiên phong cho rằng Colombo đã không đi đến châu Á mà là một lục địa mới chưa từng được châu Âu biết tới. Chính tên của ông đã được lấy để đặt tên cho châu Mỹ ( America ) .

Chuyến đi tiên phong[sửa|sửa mã nguồn]

• Các tàu La Niña, La Pinta và La Santa María
• 

  Một tiêu bản không chính xác của tàu La Niña

• 

  Một tiêu bản không chính xác của tàu La Pinta

• 

  Một tiêu bản không chính xác của tàu La Santa María

Hoàng gia Tây Ban Nha, đơn cử là hoàng hậu Isabel I xứ Castilla, đã quyết định hành động tương hỗ cho Cristoforo Colombo trong chuyến hành trình dài vượt Đại Tây Dương sang châu Á. Ngày 17 tháng 4 năm 1492, Colombo đã ký kết Thỏa ước Santa Fe với hoàng gia, trong đó phong tước Đô đốc, Thống sứ, Tổng trấn cho Colombo để ông có danh nghĩa triển khai chuyến hành trình dài đến Ấn Độ. Hoàng gia sẽ không tương hỗ về mặt kinh tế tài chính cho chuyến đi này, nhưng theo thỏa ước, ông sẽ được giữ lại 10 % tổng số của cải mình tìm được. Ngoài ra hai bên còn ký kết một loạt những quyết định hành động khác để tạo điều kiện kèm theo cho Colombo sẵn sàng chuẩn bị cho chuyến đi này. Trong số đó có một quyết định hành động gửi cho làng Palos de la Frontera để trừng phạt một số ít người dân thường trực .
Nhà thờ San Jorge Mártir của làng Palos de la Frontera .Ngày 23 tháng 5 năm 1492, tại cổng nhà thời thánh San Jorge ( Thánh George ) của làng Palos de Frontera, xuất hiện của Cristoforo Colombo, cha Juan Pérez và những nhà chức trách địa phương, người dân làng đã được thông tin về Sắc lệnh Hoàng gia về nhu yếu 1 số ít người dân trong làng phải chuẩn bị sẵn sàng 2 thuyền buồm với khá đầy đủ vũ khí và lương thực theo chỉ huy của Colombo .

Sắc lệnh Hoàng gia
YÊU CẦU MỘT SỐ NGƯỜI DÂN LÀNG PALOS PHẢI GIAO NỘP CHO CRISTOFORO COLOMBO HAI THUYỀN BUỒM
Granada, 30 tháng 4 năm 1492.
Các người nên biết rằng, vì một số lỗi lầm mà các ngươi đã mắc phải với triều đình, vậy nên Hội đồng hoàng gia đã quyết định phạt các người phải phục vụ trong vòng hai tháng và giao nộp hai thuyền buồm có trang bị vũ khí đầy đủ, phí tổn hoàn toàn do các người chịu, bất kể thời gian và địa điểm được yêu cầu. Và bây giờ, triều đình sẽ cử ông Cristoforo Colombo làm thuyền trưởng của ba thuyền buồm có trang bị để thám hiểm một số vùng ở biển Đại Tây Dương theo như dịch vụ ông cung cấp cho triều đình. Triều đình mong muốn ông Colombo sẽ đem theo hai thuyền buồm mà các người đã chuẩn bị…

Tổng kho lưu trữ về Indias. Ký tên: PATRONATO, 295, N.3.[1]

Những người dân được nhắc đến trong sắc lệnh đã trả lời:

… rằng họ sẵn sàng chuẩn bị hoàn thành xong tổng thể những việc làm mà Hoàng gia nhu yếu …Phần cuối sắc lệnh hoàng gia.[1]

Tuy nhiên những người thủy thủ trong vùng lại không phải tuân theo sắc lệnh này, và họ cũng không muốn tham gia đoàn thám hiểm của một người không hề quen biết. Và dù cho họ có tin Colombo hay không, những người dân Palos cũng sẽ không bao giờ nghe theo viên Đô đốc người Ý nếu không có một thủy thủ có uy tín ở địa phương đi cùng. Trước sự phản đối của người dân và thủy thủ ở đây, Colombo đã phải nhờ đến một sắc lệnh khác trong đó cho phép ông tuyển thủy thủ từ các phạm nhân trong vùng. Dù vậy, cuối cùng ông không phải sử dụng đến phương án này.

Đồng thời ông cũng sử dụng một sắc lệnh khác dành cho những làng ven biển ở Andalusia :

… những thành phố, làng mạc và khu vực dọc bờ biển ở Andalusia cũng như ở trong vương quốc của Hoàng gia ( … ) những người đều biết rằng Hoàng gia đã cử Cristoforo Colombo lấy ba thuyền khơi để đi đến một số ít nơi trên biển Đại Tây Dương dưới chức vụ thuyền trưởng ( … ) do đó Hoàng gia nhu yếu tổng thể và từng người ở những địa phương và chính quyền sở tại phải phân phối những nhu yếu của Cristoforo Colombo …Tổng kho lưu trữ về Indias. Chữ ký: PATRONATO, 295, N.4.

Colombo đã trưng dụng hai thuyền ở Moguer trước sự chứng kiến của công tố viên người địa phương và thông qua một sắc lệnh yêu cầu làng Moguer phải đáp ứng yêu cầu trên [2]; tuy nhiên mấy con thuyền này sau đó cũng không được đem ra sử dụng. Lúc này ông vẫn chưa thu nhận đủ thuyền viên cần thiết cho chuyến hành trình của mình.

Trong hoàn cảnh đó, nhờ có sự giúp đỡ của các Tu sĩ Dòng Phan Sinh của tu viện La Rábida và của một thủy thủ cao tuổi được kính trọng trong vùng, Colombo đã biết đến Martín Alonso Pinzón,[3] một chủ tàu và thủ lĩnh người địa phương, với của cải và uy tín có được nhờ vào nhiều năm bôn ba trên khắp các biển Đại Tây Dương và Địa Trung Hải. Bên cạnh những lời động viên và ảnh hưởng có được từ những người bạn này, Colombo có thể còn thuyết phục các anh em nhà Pinzón khi đề xuất với Martín Alonso:

Thưa ngài Martín Alonso Pinzon, hãy đi với tôi trong chuyến hành trình dài này, và nếu tất cả chúng ta đến đích và Chúa trời cho tất cả chúng ta được tìm thấy miền đất mới, tôi xin hứa trước Hoàng gia rằng tôi sẽ san sẻ ( của cải – người dịch ) với ngài như với một người đồng đội .

Kể từ đó, Martín Alonso đã làm hết sức mình để ủng hộ cho Colombo. Ông đã đóng góp một nửa triệu [[[maravedí]]] từ ngân khố riêng của mình, tương đương một phần ba tổng chi phí bằng tiền mặt của chuyến đi.[4][5]
và vận động các anh em trai của mình là Francisco và Vicente, cũng như các Anh em nhà Niño, một gia đình thủy thủ nổi tiếng khác trong ở Moguer. Hai gia đình đã giúp Colombo động viên và tìm số thủy thủ cần thiết cho chuyến đi từ Palos, Moguer, Huelva và các khu vực khác lân cận trong vùng.[6][7] và thậm chí từ các vùng khác ở ngoài Andalusia.

Nhờ có những đồng đội nhà Pinzón và nhà Niño đứng ra làm thủ lĩnh, những thủy thủ lưu vực sông Tinto – Odiel đã sẵn sàng chuẩn bị mạo hiểm tham gia chuyến hành trình dài. [ 8 ] [ 9 ]
Chuyến hành trình dài tiên phong .

Sau khi đã chuẩn bị xong xuôi, ngày 3 tháng 8 năm 1492, đoàn thuyền của Colombo khởi hành từ Cảng Palos, bao gồm ba thuyền buồm Pinta, Niña và thuyền buồm lớn Santa María. Hai tàu La Pinta và La Niña là do anh em nhà Pinzón chọn và được hội đồng (làng) Palos chi trả theo đúng như yêu cầu của quyết định hoàng gia đã nhắc tới ở trên.[10] Đoàn thuyền có tổng cộng khoảng 90 người. Đoàn thuyền dong buồm về phía quần đảo Canarias. Tại đây Colombo đã đến thăm Beatriz xứ Bobadilla và Ulloa, chúa đảo La Gomera. Sau đó ông phải dừng ở đảo Gran Canaria để sửa bánh lái và buồm của tàu La Pinta. Sửa tàu xong, ông ra lệnh cho đoàn thuyền tiếp tục hành trình xuyên Đại Tây Dương vào ngày 6 tháng 9.

Đặt chân đến châu Mỹ[sửa|sửa mã nguồn]

Chuyến hành trình dài tiên phong không hề thuận tiện. Thậm chí những thủy thủ đã nhiều lần thủ đoạn làm mưa làm gió, nhưng đã nhanh gọn được dàn xếp ổn thỏa nhờ có tài chỉ huy của Martín Alonso Pinzón. Đúng vào thời gian khi tổng thể những đo lường và thống kê và dự liệu của Colombo có vẻ như đã chệch hướng, thì ông nghe thấy một thủy thủ hét lên « Đất liền ! Đất liền ! » từ phía tàu La Pinta. Lúc đó là 2 giờ sáng ngày [ [ 12 tháng 10Trong nhật ký của mình, Colombo đã tóm tắt lại thời gian đoàn thuyền cập bờ hòn hòn đảo Guanahaní như sau :

Thứ năm ngày 11 tháng 10 : Vào lúc hai giờ sau nửa đêm, đất liền hiện ra và cách chúng tôi khoảng chừng hai hải lý. Các thủy thủ liền căng buồm lên và tập trung chuyên sâu ở cột buồm chính và đợi cho đến sáng hôm thứ sáu. Đoàn thuyền đi đến một hòn hòn đảo của người Lucayos có tên là Guanahaní trong tiếng Anh-điêng. Sau đó Open nhiều người ở truồng, và sau đó đô đốc chỉ huy lên một chiếc thuyền nhỏ có trang bị vũ khí, cùng với Martín Alonso Pinzón và em trai Vicente Yáñez là thuyền trưởng tàu Niña, đi lên bờ. Đô đốc lấy cờ của nhà vua ra và những thuyền trưởng lấy 2 lá cờ Chữ Thập Lam mà Đô đốc vẫn mang theo suốt chuyến hành trình dài làm cờ hiệu ; hai cờ mang hai vần âm F ( đại diện thay mặt cho tên vua Fernando ) và Y ( đại diện thay mặt cho tên nữ hoàng Isabel ), trên đầu mỗi vần âm có một vương miện, và đứng ở giữa là một cây thập tự. Trên hòn đảo có cây rất xanh và rất nhiều nước và hoa quả nhiều loại khác nhau. Đô đốc gọi hai thuyền trưởng đến và gọi số còn lại đi lên bờ, và gọi Rodrigo de Escobedo, công chứng viên của hàng loạt hạm quân, và gọi Rodrigo Sánchez de Segovia, và bảo họ ghi nhận rằng ngài, trước mặt mọi người, thay mặt đại diện Đức vua và Nữ hoàng gia chủ của ngài, nắm quyền sở hữu hòn hòn đảo này. [ … ] Sau đó có rất nhiều người dân hòn đảo Open .

Người Taíno vốn sinh sống trên hòn hòn đảo này. Trích đoạn ở trên là trường hợp tiên phong mà người châu Âu sử dụng cụm từ « anh-điêng » để chỉ hội đồng dân cư địa phương châu Mỹ nói chung. Cách gọi này xuất phát từ sai lầm đáng tiếc của người châu Âu cho rằng hòn đảo Guanahaní nằm ở phía đông của lục địa châu Á và họ đã đặt chân đến Ấn Độ. Trong hải trình của mình, Colombo đã miêu tả lại ấn tượng lần đầu của ông so với người thổ dân trên hòn đảo như sau :

Thứ 5, ngày 11 tháng 10 : Sau đây là lời của Đô đốc, có ghi lại trong cuốn sách về chuyến đi tiên phong của ông và về phát hiện ra những người Anh-điêng này. « Tôi – ông nói -, vì họ đã rất thân thiện với tất cả chúng ta, vì tôi biết rằng họ là người tốt và họ nên học hỏi và chuyển sang Đức tin của tất cả chúng ta bằng tình yêu chứ không bằng vũ lực, tôi đã cho vài người trong số họ một số ít mũ nhiều màu và 1 số ít hạt thủy tinh để đeo vào cổ, và một số ít đồ khác không có nhiều giá trị, và họ đã rất vui và chúng tôi thấy rất tuyệt. Họ sau đó đã bơi đến chỗ thuyền của chúng tôi, và mang theo vẹt, sợi bông cuốn thành quả bóng, và lao, và rất nhiều thứ khác nữa để trao đổi với chúng tôi lấy những gì họ đã được Tặng Ngay, như mũ và chuông. Cuối cùng mọi người đều thấy rằng họ rất có thiện chí. Nhưng tôi nghĩ rằng nhìn chung họ rất nghèo. Họ ăn ở trần truồng như khi mới lọt lòng, và kể cả phụ nữ cũng thế, mặc dầu tôi chỉ thấy duy nhất một cô gái. Và tổng thể những người tôi gặp đều còn trẻ, không có ai mà tôi thấy là có quá ba mươi tuổi : rất khỏe, có khung hình rất đẹp và mặt rất ưa nhìn : mái tóc dày như lông đuôi ngựa, và ngắn : tóc cắt ngắn trên lông mày, trừ một nhúm tóc ở đằng sau thì họ nuôi dài không khi nào cắt. Người họ có tô màu đen, da họ giống màu da người dân hòn đảo Canarias, không đen cũng không trắng, họ còn tô màu trắng, nhiều màu, có người vẽ lên mặt, vẽ lên cả người, vẽ ở mỗi mắt, vẽ ở mỗi mũi. Họ không có vũ khí và cũng không biết đó là gì, vì tôi cho họ xem thanh kiếm và họ cầm vào tay và bị cắt tay mà không chú ý. Họ không có sắt : mấy thanh lao của họ chỉ là que gỗ không có đầu bằng sắt, và một số ít thứ có đầu bằng răng cá hoặc những vật khác .

Người Taíno có một xã hội nông nghiệp khá tiến bộ, chủ yếu phụ thuộc vào canh tác các giống cây ngô, sắn và bông, bên cạnh các cây trồng quan trọng khác như lạc, ớt, dứa, khoai lang và cây thuốc lá. Chính Colombo đã kể lại trong nhật ký của mình rằng người dân ở đây trồng bí và bông và có nhà và trang trại đầy bóng cây.[11]

Colombo cập bờ Guanahaní .Người thổ dân Taíno và người Tây Ban Nha đã trao đổi những vật phẩm trong tự do, nhưng người dân ở đây không chiếm hữu vàng, thứ mà người Tây Ban Nha đang tìm kiếm. Ngày hôm sau Colombo ghi lại trong nhật ký rằng :

Thứ bảy, ngày 13 tháng 10 : Trong khi tôi đang cố gắng nỗ lực khám phá xem ở đây có vàng hay không, thì tôi thấy một số ít người trong số họ có đeo một thứ xuyên qua lỗ mũi. Theo như cách họ ra dấu thì tôi hiểu rằng đi về phía nam hoặc đi tàu đến phía nam hòn hòn đảo sẽ có một ông vua với nhiều bình to đựng vàng, và ông ta có rất nhiều vàng .

Tuy nhiên, mặc dù người Taíno và người Tây Ban Nha có mối quan hệ rất tốt, Colombo đã nghĩ đến việc biến người dân Guanahaní thành nô lệ:

Chủ nhật, ngày 14 tháng 10 : ta hoàn toàn có thể bắt tổng thể đến Castilla ( Tây Ban Nha ) hoặc giữ họ trên hòn đảo làm tù nhân ; với năm mươi người là đủ để khuất phục họ và bắt họ làm gì tùy thích .

Hải trình của Colombo sau đó tiếp tục tới đảo Cuba, nơi ông đặt tên theo thánh Juana và sau đó đi đến đảo La Española. Ngày 25 tháng 12 tàu Santa María bị mắc cạn và ông đã sai thủy thủ đoàn lấy những gì còn sử dụng được để xây Pháo đài La Navidad. Ở đây ông cho bố trí một nhóm quân đồn trú.
Ngày 15 tháng 1 năm 1493, Colombo quyết định rời đảo. Đến ngày 16 hai tàu La Pinta và La Niña đã rời La Española để quay trở về Tây Ban Nha. Colombo chỉ huy đoàn thuyền từ tàu La Niña. Ông mang theo rất nhiều đồ đạc thu nhặt được trong suốt chuyến đi và 10 người thổ dân, 2 trong số đó là các con trai của tù trưởng Guacanagari. Ngày 14 tháng 2 năm 1493, trên đường trở về Tây Ban Nha, đoàn thuyền gặp phải một cơn bão lớn và thiếu chút nữa là đắm tàu. Những trận mưa như trút đã làm hai con tàu lạc mất nhau. Tàu La Pinta bị đẩy đến cảng Bayona, và đến ngày 15 tháng 3 thì trở về cảng Palos. Martín Alonso de Pinzón ốm rất nặng và cuối cùng qua đời vào ngày 31 tháng 3 tại La Rábida. Về phần mình, Colombo phải cho tàu La Niña cập bờ tại khu vực quần đảo Azores. Ngày 15 tháng 3 ông trở về cảng Palos. Sau đó ông đã đi đến Barcelona để thông báo cho các Vương quân Công giáo về phát hiện của mình.

Chuyến đi thứ hai[sửa|sửa mã nguồn]

Chuyến đi thứ haiChuyến đi thứ hai của Cristoforo Colombo xuất phát từ Cádiz ngày 24 tháng 9 năm 1493. Mục tiêu của đoàn thám hiểm lần này là kiến thiết xây dựng lãnh địa của người Tây Ban Nha tại những khu vực đã được tò mò và tìm đường đi đến Ấn Độ và Nước Trung Hoa. Hòn đảo tiên phong đoàn đặt chân đến là hòn đảo La Deseada vào ngày 3 tháng 11. Sau đó họ phát hiện ra Puerto Rico và đi đến hòn đảo La Española. Pháo đài La Navidad dựng tại đây từ trước đã bị hủy hoại từ một đợt tiến công của tù trưởng Ca-ri-bê Caonabo. Ngày 6 tháng 1 năm 1494 họ đã dựng lên thành Villa Isabela trên hòn hòn đảo này. Đoàn liên tục hành trình dài thám hiểm và đi dọc theo bờ biển những hòn đảo Juana ( Cuba ) và Santiago ( Jamaica ). Đến khoảng chừng cuối năm 1494 đầu năm 1495 đoàn dong buồm đi về phía Nam .Sau đó, đoàn quay trở lại Cadiz, Tây Ban Nha ngày 11 tháng 6 năm 1496 .

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://thevesta.vn
Category: Bản Tin