Đại dự án thất bại ở nước ngoài: Tỷ USD mang đi, những trái đắng nhận về
Dự án Junin 2 tại Venezuela do Tổng công ty Thăm dò và khai thác dầu khí – PVEP ( Tập đoàn Dầu khí Việt Nam ) là chủ góp vốn đầu tư ( 40 % vốn ) cùng với Tổng công ty dầu khí Venezuela tiến hành. Dự án có tổng mức góp vốn đầu tư là hơn 1,8 tỷ USD cho quá trình 1 từ 2010 – năm ngoái, gồm có cả phần hơn 500 triệu USD phí hoa hồng tham gia dự án .
Đến nay, PVEP đã rót tới hơn 400 triệu USD vào dự án. Thế nhưng, dự án đã tạm dừng tiến hành theo chỉ huy của Thủ tướng nhà nước tại Thông báo ngày 2/12/2013 của Văn phòng nhà nước. Hàng nghìn tỷ đổ vào dự án mà chưa kịp thu được giọt dầu nào .
Đó chỉ là một trong số 11 dự án đầu tư ra nước ngoài của Tập đoàn dầu khí gặp khó khăn, nguy cơ mất vốn đầu tư.
 |
| PVN đã rót hàng tỷ đô la đầu tư ra nước ngoài. |
Theo báo cáo giải trình của Bộ Công Thương, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam ( PVN ) đang tham gia 13 dự án góp vốn đầu tư ra quốc tế trong nghành nghề dịch vụ thăm dò khai thác dầu khí. Các dự án này được PVN ủy quyền cho PVEP thực thi .
Trong số 13 dự án góp vốn đầu tư ra quốc tế, chỉ có 2 dự án có dòng tiền chuyển về nước hoặc có hiệu suất cao kinh tế tài chính. Có tới 11 dự án của PVN ở quốc tế gặp khó khăn vất vả vướng mắc .
Không riêng gì PVN, từ năm năm ngoái, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam ( Vinachem ) cũng “ rót ” hàng nghìn tỷ góp vốn đầu tư bên Lào, đó là dự án khai thác và chế biến muối mỏ Kali với số vốn góp vốn đầu tư khoảng chừng hơn 10.000 tỷ đồng .
Song, theo Tóm lại thanh tra của Bộ Công Thương, đến nay dự án đã phải tạm dừng, nằm đắp chiếu và có năng lực dừng hẳn .
“ Số phận ” của dự án được đề cập đến tại một báo cáo giải trình gần đây của Bộ Công Thương. “ Hiện nay do giá muối kali giảm sâu, dự án không có hiệu suất cao kinh tế tài chính ”, Bộ này công bố dù trước đó dự án từng được ra mắt là có hiệu suất cao .
Vì thế, Ban cán sự Đảng Bộ Công Thương đã báo cáo giải trình, yêu cầu Ban cán sự Đảng nhà nước, Bộ Chính trị về việc lựa chọn dừng triển khai dự án và kiến thiết xây dựng dự thảo giải pháp giải quyết và xử lý dự án trình Bộ Chính trị xem xét .
Tập đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam ( TKV ) cũng có dự án góp vốn đầu tư ra quốc tế bị “ điểm mặt ” là không hiệu suất cao. Kết luận thanh tra tại TKV và một số ít đơn vị chức năng thành viên, được Thanh tra nhà nước công bố, cũng cho thấy, cả ngàn tỷ đồng được tập đoàn lớn góp vốn đầu tư trong quy trình tiến độ 2010 – năm ngoái không phát huy hiệu quả, có năng lực mất trắng. Trong đó, có nhiều khoản góp vốn đầu tư ra quốc tế .
Đơn cử, TKV góp vốn đầu tư vào Công ty Southern Mining Co., Ltd số tiền khoảng chừng 4,39 triệu USD. Thế nhưng, đến thời gian thanh tra không có hiệu suất cao, có năng lực mất hàng loạt vốn góp vốn đầu tư .
Chưa kể, một số ít khoản góp vốn đầu tư khác cũng không hiệu suất cao, có rủi ro tiềm ẩn mất hàng loạt vốn góp vốn đầu tư. Có thể kể đến khoản góp vốn 111,45 tỷ đồng vào Công ty liên kết kinh doanh Stung Treng để khai khoáng tại Campuchia ; góp 184,784 tỷ đồng vào liên kết kinh doanh Alumina Campuchia ; góp 37,9 tỷ đồng vào Công ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Vinacomin Lào để khai thác mỏ muối ; góp 69 tỷ đồng vào khai thác mỏ sắt Phu Nhuom, Lào .
Như vậy, TKV đã góp vốn đầu tư khoảng chừng 303 tỷ đồng ra quốc tế nhưng không phát huy hiệu quả, đương đầu với rủi ro tiềm ẩn mất vốn. Thanh tra nhà nước đã ý kiến đề nghị Bộ Công an vào cuộc .
Đầu tư 7 tỷ USD, nhưng hơn 5,5 tỷ USD chưa thu hồi
Báo cáo về tình hình quản trị, sử dụng vốn, gia tài của nhà nước tại doanh nghiệp quá trình 2011 – năm nay của nhà nước đã phác họa tình hình góp vốn đầu tư ra quốc tế của những doanh nghiệp nhà nước .
Tổng vốn góp vốn đầu tư ĐK góp vốn đầu tư quốc tế của những dự án lên tới 12,6 tỷ USD. Trong đó, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam có số vốn ĐK lớn nhất, chiếm hơn 50% nguồn vốn. Trong tổng số vốn ĐK góp vốn đầu tư ra quốc tế là 12,6 tỷ USD thì những doanh nghiệp đã giải ngân cho vay hơn 50% .
Cụ thể, đến hết năm nay, những DNNN đã mang 7 tỷ USD đi góp vốn đầu tư ở quốc tế. Trong đó, Tập đoàn Dầu khí nhiều nhất với hơn 3,4 tỷ USD.
Đáng quan tâm, với hơn 7 tỷ USD góp vốn đầu tư ra quốc tế thì hết năm năm nay mới chỉ có 4/18 DNNN có phát sinh số tiền tịch thu vốn góp vốn đầu tư từ những dự án góp vốn đầu tư tại quốc tế. Số tiền tịch thu vốn là trên 1,5 tỷ USD, bằng 22 % vốn góp vốn đầu tư triển khai .
Báo cáo của nhà nước nhìn nhận : Hiệu quả kinh tế tài chính của hoạt động giải trí góp vốn đầu tư ra quốc tế của những DNNN thời hạn qua còn thấp .
Cụ thể, có tới 25,5 % dự án báo lỗ năm năm nay ; có tới 29 % dự án lỗ lũy kế tính đến hết năm nay ; đáng chú ý quan tâm là có gần 50% dự án không có báo cáo giải trình về lệch giá – doanh thu .
Ngoài ra, theo báo cáo giải trình, doanh thu được chia cho phía Việt Nam “ không đáng kể ”. Năm năm nay chỉ được chia 145 triệu USD – tương tự 2 % tổng vốn góp vốn đầu tư ra quốc tế .
Đến hết năm nay, có trên 7 tỷ USD góp vốn đầu tư cho dự án ở quốc tế nhưng còn hơn 5,5 tỷ USD chưa tịch thu .
“ Nhiều dự án đang tiềm ẩn rủi ro đáng tiếc về pháp lý tại nước thường trực ( như bị rút ngắn thời hạn tiến hành dự án, tranh chấp đất đai ) và rủi ro đáng tiếc thị trường ( giá đầu ra giảm mạnh ), tác động ảnh hưởng lớn đến hiệu suất cao dự án. Có dự án bị ngừng cấp bảo lãnh nhà nước dẫn tới việc phải dừng dự án, ảnh hưởng tác động nghiêm trọng đến hiệu suất cao dự án ”, báo cáo giải trình của nhà nước khái quát tình hình góp vốn đầu tư ra quốc tế .
Trả lời PV.VietNamNet, TS Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) cho rằng: Việc đầu tư ra nước ngoài thất bại phản ánh năng lực của các tập đoàn nhà nước hạn chế. Đó là điều dễ thấy rồi. Nhưng quan trọng là một dự án đầu tư ra nước ngoài của các tập đoàn kinh tế nhà nước thì đều phải có sự đồng ý về chủ trương của các cấp rất cao vì các mục tiêu được cho là chiến lược quốc gia. Theo đó thì các dự án mà các tập đoàn nhà nước đầu tư đều phải được thông qua ở cấp chính sách cao nhất.
Cho nên theo vị chuyên viên này, nếu truy nghĩa vụ và trách nhiệm trong những dự án góp vốn đầu tư thua lỗ, kém hiệu suất cao, nằm đắp chiếu thì đương nhiên những người cầm tiền đi góp vốn đầu tư, những chỉ huy tập đoàn lớn sẽ phải chịu nghĩa vụ và trách nhiệm thôi. Đó là một nguyên tắc mang tính thị trường. Song câu truyện hoàn toàn có thể không đơn thuần như thế khi soi vào cách mà Việt Nam đã và đang góp vốn đầu tư ra quốc tế, vì trong nhiều trường hợp những nguyên tắc thị trường không được đặt lên số 1 .
Ông Nguyễn Đức Thành nhận định và đánh giá với việc góp vốn đầu tư ra quốc tế theo kiểu tầm nhìn hạn chế, chủ quan duy ý chí, thì sẽ liên tục còn nhiều dự án lâm cảnh khó khăn vất vả. Cho nên việc này cần phải được nhìn nhận, nhìn nhận lại, góp vốn đầu tư trên cơ sở tầm nhìn trong thực tiễn, dài hạn, tôn trọng những nguyên tắc thị trường và thông lệ kinh doanh thương mại quốc tế, đặt tiềm năng hiệu suất cao lên trước hết .
Lương Bằng
Source: https://thevesta.vn
Category: Nhà Đất
