Trang chủ / Dịch Vụ / Học cách giữ gìn vệ sinh môi trường từ những điều Bác Hồ dạy

Học cách giữ gìn vệ sinh môi trường từ những điều Bác Hồ dạy

Học cách giữ gìn vệ sinh môi trường từ những điều Bác Hồ dạy

30/06/2021

quản trị Hồ Chí Minh là tấm gương sáng về BVMT. Trong suốt cuộc sống hoạt động giải trí cách mạng của mình, Người thường xuyên lôi kéo nhân dân hãy chăm sóc đến môi trường tự nhiên sống để ” con đường từ chủ nghĩa xã hội đến chủ nghĩa cộng sản thêm xanh tươi ” ( 1 ). Trong đó, công tác làm việc giữ gìn vệ sinh thiên nhiên và môi trường được Người rất coi trọng, biểu lộ rõ trải qua đời sống hoạt động và sinh hoạt của Người, những bài viết, bài nói, hay lời khuyên răn so với nhân dân, cán bộ. Đặc biệt, Người đã đưa “ vệ sinh phòng bệnh ” vào nội dung của trào lưu thi đua yêu nước và được nhân dân nhiệt tình hưởng ứng, trở thành trào lưu thi đua sôi sục, rộng khắp trên cả nước .

     Cách mạng Tháng Tám thành công, chính quyền non trẻ đứng trước muôn vàn khó khăn, thử thách. Một trong những vấn đề có ý nghĩa sống còn lúc này là phải cải thiện đời sống nhân dân, thay đổi, xóa bỏ những lề lối, nếp sống cổ hủ, lạc hậu. Để chỉ đạo và động viên phong trào toàn dân xây dựng đời sống mới, năm 1947, với bút danh Tân Sinh, Người viết tác phẩm “Đời sống mới”. Tư tưởng của Người trong tác phẩm không chỉ có giá trị to lớn trong việc xây dựng con người, xã hội Việt Nam mới, góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp kháng chiến chống thực dân Pháp, mà còn có ý nghĩa thời sự đối với công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ngày nay, đặc biệt trong xây dựng đời sống văn hóa, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Trong tác phẩm, Người nhắc nhở: “Đời sống mới không phải cái gì cũ cũng bỏ hết, không phải cái gì cũng làm mới. Cái gì cũ mà xấu, thì phải bỏ. Thí dụ: Ta phải bỏ hết tính lười biếng, tham lam. Cái gì cũ mà không xấu, nhưng phiền phức thì phải sửa đổi lại cho hợp lý. Thí dụ: Đơm cúng, cưới hỏi quá xa xỉ, ta phải giảm bớt đi. Cái gì cũ mà tốt, thì phải phát triển thêm. Thí dụ: Ta phải tương thân tương ái, tận trung với nước, tận hiếu với dân hơn khi trước. Cái gì mới mà hay, thì ta phải làm. Thí dụ: Ăn ở cho hợp vệ sinh, làm việc cho có ngăn nắp. Làm thế nào cho đời sống của dân ta, vật chất được đầy đủ hơn, tinh thần được vui mạnh hơn. Đó là mục đích của đời sống mới” (2). Đồng thời nhấn mạnh “Sạch sẽ tức là một phần đời sống mới. Sạch sẽ thì ít đau ốm. Sức khỏe thì làm được việc, làm được việc thì có ăn. Xem đó thì biết rằng ai cũng nên làm đời sống mới” (3). Đối với mỗi người dân thì gắng sức làm sao để “Trong nhà ngoài vườn, luôn luôn sạch sẽ gọn gàng… Luôn luôn cố gắng, làm cho nhà mình thành một nhà kiểu mẫu trong làng”; còn đối với mỗi làng xã, thì gắng sức thi đua “Làm cho làng mình thành một làng “phong thuần tục mỹ”” (4). Những điều dặn dò cụ thể đó đối với nhân dân ta thật có tác dụng to lớn biết bao trong công tác phòng, chống dịch bệnh, bảo đảm sức khỏe cho cộng đồng trong tình hình hiện nay.

Không chỉ trong tác phẩm “ Đời sống mới ”, so với đời sống thường ngày, những lời dạy của quản trị Hồ Chí Minh về vệ sinh môi trường tự nhiên cũng thật dung dị, dễ hiểu. Một lần về thăm cán bộ và nhân dân tỉnh Sơn La thời kỳ kháng chiến chống Pháp, Bác đã tận tình chỉ ra nguyên do của một số ít bệnh thường gặp : “ Ở đây đồng bào còn nhiều người sốt rét, những cháu bé thường đau mắt hột, bụng to. Vì sao ? Vì không biết giữ vệ sinh. Đồng bào muốn có sức khoẻ để sản xuất không ? Có muốn con cháu mình không đau mắt hột không ? Không bụng to thế này không ? Muốn thế phải giữ gìn vệ sinh, nhà hàng siêu thị thật sạch, nhà cửa thật sạch, vườn cũng thật sạch ” ( 5 ). Nhằm lôi kéo toàn dân tham gia diệt ruồi muỗi, Người nói : “ Ruồi muỗi là bạn liên minh của giai cấp bóc lột. Nó gây ra nhiều bệnh tật, làm cho nhân dân ta ốm đau. Người ốm đau thì sức lao động bị giảm sút, công cuộc tăng trưởng kinh tế tài chính và văn hóa truyền thống bị hạn chế. Vì vậy, tất cả chúng ta phải ra sức hủy hoại những kẻ địch gian ác là ruồi, muỗi, để hủy hoại bệnh tật, bảo vệ sức khỏe thể chất của nhân dân ” ( 6 ). Hay “ Về vệ sinh, đường xá phải thật sạch, ao tắm giặt, giếng nước uống phải phân biệt và chăm nom cẩn trọng. Những ao hồ không cần thì lấp đi, cho đỡ muỗi. Phải có cầu xí chung, hoặc cầu xí riêng cho từng nhà. Đã khỏi hôi thối, ruồi nhặng, lại có phân tốt ( 7 ). Người cũng rất chú ý quan tâm tới việc nâng cao nhận thức về môi trường tự nhiên cho nhân dân “ Phải tuyên truyền một cách thiết thực và rộng khắp trong nhân dân … làm cho đồng bào hiểu rõ : phải giữ gìn vệ sinh, ăn sạch, uống sạch, mặc sạch, ở sạch thì mới khoẻ ; sức càng khoẻ thì lao động sản xuất càng tốc ” ( 8 ). Người cũng đặc biệt quan trọng quan tâm giáo dục vệ sinh cho lứa tuổi thiếu niên nhi đồng. Một trong 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng là “ giữ gìn vệ sinh thật tốt ” ( Thư gửi Thiếu niên nhi đồng năm 1961 và bổ trợ nội dung vào năm 1965 ) .

Ngày 15/2/1965, Bác Hồ về thăm đồng bào xã Nam Chính, huyện Nam Sách, tỉnh Thành Phố Hải Dương
và chuyện trò về công tác làm việc vệ sinh phòng bệnh ( Ảnh tư liệu )
Theo quan điểm của quản trị Hồ Chí Minh, để bảo vệ sức khoẻ con người ngoài việc ǎn, mặc, ở còn có hai yếu tố quan trọng khác là giữ gìn vệ sinh và luyện tập thể dục thể thao. Vệ sinh thật sạch theo tư tưởng Hồ Chí Minh cần được hiểu là vệ sinh trong ǎn uống, nơi ở, đường phố, không khí, môi trường tự nhiên … Trong 1 dịp lên thăm tỉnh Hà Giang ngày 27/3/1061, Người chỉ ra mối quan hệ hữu cơ, biện chứng giữa lao động, vệ sinh và sức khỏe thể chất : “ Muốn lao động sản xuất tốt thì phải giữ gìn sức khỏe thể chất. Muốn giữ gìn sức khỏe thể chất thì phải ăn sạch, uống sạch, mặc sạch, ở sạch. Sức khoẻ thì lao động sản xuất mới tốt ” ( 9 ). Người căn dặn : “ Ao tắm giặt, giếng nước uống phải phân biệt và chăm nom cẩn trọng. Những ao hồ không cần thì lấp đi, cho đỡ muỗi. Phải có cầu xí chung hoặc cầu xia riêng cho từng nhà. Đã khỏi hôi thổi, ruồi nhặng, lại cỏ phân tốt ” ( 10 ) .
Cách đây 63 năm, ngày 2/7/1958, quản trị Hồ Chí Minh đã viết bài “ Vệ sinh yêu nước ” đăng trên báo Nhân dân số 1572. Mở đầu bài báo, Bác viết : “ Yêu nước thì việc gì có lợi cho dân, dù khó mấy cũng phải ra sức làm cho kỳ được. Điều gì có hại cho dân, dù khó mấy cũng phải ra sức trừ cho kỳ hết ”. Trong đó, Bác xu thế công tác làm việc vệ sinh phòng bệnh, chăm nom, bảo vệ sức khỏe thể chất nhân dân là một trong những việc quan trọng số 1. Bác nhắc nhở : “ Phòng bệnh hơn trị bệnh ”, “ Mọi người từ già trẻ, trai gái đã là người yêu nước đều phải chăm sóc đến yếu tố vệ sinh, giữ gìn sức khỏe thể chất ”. Khái niệm “ vệ sinh ” được Bác đề cập trong bài báo “ Vệ sinh yêu nước ” là vệ sinh cá thể, vệ sinh thiên nhiên và môi trường. Đó là những yếu tố rất đơn cử như vệ sinh để phòng chống dịch bệnh, vệ sinh để mỗi người dân được sống và thao tác trong môi trường tự nhiên trong lành, thật sạch, văn minh hơn như việc triển khai ăn sạch, ở sạch ; hoạt động người dân kiến thiết xây dựng những khu công trình vệ sinh như hố xí, phòng tắm, giếng nước ; giữ gìn vệ sinh chuồng trại ; thực thi những hành vi vệ sinh có lợi cho cá thể, mang lại quyền lợi cho hội đồng và quốc gia. Bác cũng đã không cho việc phát động trào lưu vệ sinh yêu nước sâu rộng trong quần chúng với ý thức chỉ huy : “ Phải đánh thông tư tưởng quần chúng, phát động quần chúng, dựa vào lực lượng quần chúng ”, “ Phải chỉ huy ngặt nghèo và kiểm tra liên tục ” .
Hưởng ứng lời lôi kéo “ Vệ sinh yêu nước ” của quản trị Hồ Chí Minh, ngày 19/6/2012, Thủ tướng nhà nước đã ban hành Quyết định số 730 / QĐ-TTg về việc lấy ngày 2/7 hàng năm là Ngày Vệ sinh yêu nước – Nâng cao sức khỏe thể chất nhân dân. Việc tổ chức triển khai ngày này nhằm mục đích nâng cao nhận thức và tôn vinh nghĩa vụ và trách nhiệm, tăng cường sự tham gia, phối hợp ngặt nghèo, đồng điệu của những cấp chính quyền sở tại, đoàn thể, tổ chức triển khai xã hội, từng mái ấm gia đình và toàn xã hội về ý nghĩa và tầm quan trọng của những hoạt động giải trí vệ sinh so với sức khỏe thể chất của mỗi người dân, mgia đình và sự tăng trưởng vững chắc của quốc gia. Năm 2012 cũng là năm tiên phong ngành Y tế tổ chức triển khai Lễ phát động trào lưu “ Vệ sinh yêu nước – Nâng cao sức khỏe thể chất nhân dân ” tại nơi Bác Hồ đã về trò chuyện với đồng bào, thăm giếng nước, khu công trình vệ sinh và phát động trào lưu vệ sinh ở xã Nam Chính, huyện Nam Sách, tỉnh Thành Phố Hải Dương ( nay là Khu tưởng niệm quản trị Hồ Chí Minh của tỉnh Thành Phố Hải Dương )
Đặc biệt, trong bản Di chúc để lại trước khi đi xa, một trong những nội dung quan trọng được Bác căn dặn lại cho toàn Đảng, toàn dân ta đó là yếu tố môi trường sinh thái. Người viết : “ Về việc riêng … Sau khi tôi đã qua đời, chớ nên tổ chức triển khai điếu phúng linh đình, để khỏi tiêu tốn lãng phí thì giờ và tài lộc của nhân dân. Tôi nhu yếu thi hài tôi được đốt đi, tức là “ hỏa táng ”. Tôi mong rằng cách “ hỏa táng ” sau này sẽ được thông dụng. Vì như thế so với người sống đã tốt về mặt vệ sinh, lại không tốn đất ruộng. Khi ta có nhiều điện, thì “ điện táng ” càng tốt hơn. Tro thì chia làm 3 phần, bỏ vào 3 cái hộp sành. Một hộp cho miền Bắc. Một hộp cho miền Trung. Một hộp cho miền Nam. Đồng bào mỗi miền nên chọn một quả đồi mà chôn hộp tro đó. Trên mả không có bia đá, tượng đồng, mà nên xây 1 ngôi nhà giản đơn, thoáng rộng, chắc như đinh, thoáng mát, để những người đến thăm viếng có chỗ nghỉ ngơi. Nên có kế hoạch trồng cây trên và chung quanh đồi. Ai đến thì trồng một vài cây làm kỷ niệm. Lâu ngày, cây nhiều thành rừng, sẽ tốt cho cảnh sắc và lợi cho nông nghiệp … ” ( 11 ). Với đoạn Di chúc này, hoàn toàn có thể thấy rõ mấy nội dung bộc lộ mong ước về việc riêng của Người sau khi qua đời, đó là : Thứ nhất, Người yêu cầu hỏa táng – hoặc điện táng thi hài và không tổ chức triển khai phúng viếng linh đình tốn kém tiền của. Thứ hai, chôn những hộp tro cốt lên những ngọn đồi và trồng cây xanh, khuyến khích việc trồng cây xanh. Ở đây, dù nói về việc riêng của cá thể Người nhưng có mối liên hệ và quan hệ tác động ảnh hưởng so với quyền lợi chung của hội đồng xã hội. Việc yên nghỉ sau khi qua đời theo truyền thống lịch sử của người Việt đa phần vẫn là hình thức thổ táng ( hay còn gọi là địa táng ). “ Sống gửi, thác về ”, mỗi mái ấm gia đình, khi có người mất đi khi nào cũng đưa ra đồng, chọn một phần đất tốt về mặt tử vi & phong thủy để chôn cất thi thể. Tập tục này đã ăn sâu trong tâm ý người dân và trở thành một việc đương nhiên không kém phần quan trọng trong đời sống nhân dân ta. Vì thế bao đời nay, ở những làng quê đều có những nghĩa trang / nghĩa trang của làng. Mỗi làng chôn cất thi thể người quá cố của làng mình ở nơi đây, hoặc có một nghĩa trang chung cho nhiều làng. Việc quản trị Hồ Chí Minh có ý nguyện hỏa táng và mong rằng nó sẽ trở thành khuynh hướng trong tương lai biểu lộ rõ quan điểm của Người so với đời sống con người, với bảo vệ môi trường tự nhiên. Vào những năm 60 của thế kỷ XX, ở nước ta, chắc như đinh việc chủ trương hỏa táng là một ý niệm mới lạ, là một tư tưởng văn minh, nó khác xa với tập tục mai táng truyền thống cuội nguồn của đại đa số người Việt. Có thể nói, ngay ở những thời gian cuối đời, Người vẫn nghĩ về quyền lợi của người dân, nghĩ tới sự tăng trưởng của quốc gia. Điều đó cho thấy tầm vóc vĩ đại của vị lãnh tụ suốt đời vì nước, vì dân .
Thực hiện lời dạy của Bác, trong những năm qua, được sự chăm sóc chỉ huy của Đảng và Nhà nước, cùng với những nỗ lực, nỗ lực của những cấp ủy Đảng, chính quyền sở tại, mặt trận, đoàn thể và sự hưởng ứng tích cực của toàn dân, công tác làm việc vệ sinh phòng bệnh đã được tiến hành sâu rộng trải qua những trào lưu ” Toàn dân đoàn kết thiết kế xây dựng đời sống văn hóa truyền thống ở khu dân cư “, “ Cả nước chung tay thiết kế xây dựng nông thôn mới ”, “ Ba sạch, ba diệt ”, “ Ăn sạch, ở sạch ”, “ Sạch làng, sạch ngõ ” … Nhiều kế hoạch, chương trình tiềm năng vương quốc về nước sạch, vệ sinh thiên nhiên và môi trường, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng, chống dịch bệnh đã được thực thi. Những trào lưu và chương trình vương quốc này đã ảnh hưởng tác động tích cực tới việc khống chế dịch bệnh, cải tổ thiên nhiên và môi trường sống, góp thêm phần làm tốt công tác làm việc bảo vệ và chăm nom sức khỏe thể chất cho nhân dân .
Từ cuối năm 2019 tới nay, bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút SARS-CoV-2 ( Covid-19 ) đã lây lan khắp những vương quốc và vùng chủ quyền lãnh thổ ; là bệnh truyền nhiễm đặc biệt quan trọng nguy khốn có năng lực lây truyền rất nhanh, phát tán rộng và tỷ suất tử trận cao. Đến nay, ngoài vắc xin thì phòng bệnh đa phần vẫn dựa vào giải pháp vệ sinh cá thể, phát hiện và cách ly sớm, giám sát ngặt nghèo những trường hợp bệnh hoài nghi, phòng, chống lây truyền tại hội đồng và vệ sinh thiên nhiên và môi trường. Nhờ sự chỉ huy sâu xa, kinh khủng của những cấp, ngành, ý thức về vệ sinh thiên nhiên và môi trường, đơn cử là vệ sinh nhà cửa thật sạch để phòng chống dịch bệnh đã dần trở thành thói quen của đại đa số người dân. Điều này càng bộc lộ quản trị Hồ Chí Minh là một vĩ nhân có tầm nhìn xa trông rộng Với tầm nhìn của mình, Người đã nhận thấy trước ý nghĩa quan trọng của việc bảo vệ môi trường tự nhiên và tăng cường mối quan hệ hòa hợp giữa con người và vạn vật thiên nhiên vì sự tăng trưởng bền vững và kiên cố của vương quốc. Do vậy, việc tăng cường học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong thái Hồ Chí Minh là việc làm cấp thiết, biểu lộ ý thức tự giác, ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm của mỗi tổ chức triển khai Đảng, cơ quan, đơn vị chức năng, của từng cán bộ, đảng viên và nhân dân .

TS. Phạm Thị Vui

Phó trưởng Ban Tuyên giáo – Đảng ủy Khối Các cơ quan Trung ương

Th.S Nguyễn Đình Việt

Học viện Chính trị Công an nhân dân
( Nguồn : Bài đăng trên Tạp chí Môi trường, số 6/2021 )

     Tài liệu tham khảo:

  1. Bài chuyện trò với đại biểu người trẻ tuổi sáng, ngày 5/2/1961, tại vườn hoa Thanh niên Công viên Thống nhất .

  2. Đời sống mới, Nxb Trẻ – Nxb Chính trị Quốc gia, 2005, tr.8.

  3. Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, H. 2011, tập 5, tr. 114 .

  4. Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, H. 2011, tập 5, tr. 118 .

  5. Sđd – tập 10, tr. 442 .

  6. Sđd – tập 10, tr 190 .

  7. Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, H. 1995, tập 5, tr. 101 .

  8. Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, H. 1996, tập 10, tr. 321, 322 .

  9. Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, H. 1996, t. 10, tr. 325 – 328 .

  10. Hồ Chí Minh : Toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, tập 5, tr. 119 .

  11. Hồ Chí Minh ( 2011 ), Toàn tập, tập 15, Nxb Chính trị Quốc gia – Sự thật, TP. Hà Nội, tr. 615 .

 

Source: https://thevesta.vn
Category: Dịch Vụ

Bài viết liên quan
Bài Viết Mới Nhất