65. Phật Giáo Cống Hiến Gì Cho Nước Trung Quốc

65.
PHẬT GIÁO CỐNG HIẾN GÌ CHO NƯỚC TRUNG QUỐC 

Một số học giả Nho giáo, có đầu óc thành kiến hẹp hòi, ngay lúc bấy giờ vẫn còn nhắm 2 mắt lại mà gào thét, khích bác Phật giáo. Kỳ thực, lúc bấy giờ, trong nền văn hóa truyền thống Trung Quốc, ngoại trừ những loại sản phẩm văn hóa truyền thống mới nhập khẩu gần đây, còn thì hầu hết không có nghành nào là không mang nặng sắc thái Phật giáo.

Về mặt văn học, việc phiên dịch
Kinh Phật đã kích thích và tạo thành cuộc cách mạng trong
văn học Trung Quốc, từ trong ý tứ thơ văn cho tới sự diễn
biến của thể văn, đều xuất hiện một khí tượng mới,
ngay từ thời Ngụy Tấn Nam Bắc triều. Đến thời Lục triều
do phải dịch âm chữ Phạn, thí dụ dịch âm đầu đề Kinh
Hoa Nghiêm (Avatamsaka) mà đặt ra cách thức dịch phép vần
phiên thiết : 2 chữ Hán thông dụng, rồi lấy phụ âm đầu
của chữ thứ nhất ghép với vần cuối của chữ thứ hai
tạo thành âm đọc của chữ được chú âm : do ghép âm mà
sinh ra bốn thanh (tứ thanh) dựa vào bốn thanh mà cải biến
thơ 5 chữ và 7 chữ thành luật. Người Trung Quốc xưa nay
làm văn, đều chủ trương đọc nhiều, xem nhiều “đọc nát
vạn quyển, hạ bút như thần”, “đọc thuộc 300 bài thơ Đường,
không biết làm thơ cũng biết ngâm”. Vì Trung Quốc là nước
vốn dường như không có lý thuyết ngữ pháp, nhưng dưới
đời nhà Đường, do phiên dịch nhiều Kinh Phật cho nên ngữ
pháp Ấn Độ đã du nhập vào Trung Quốc. Thí dụ : “Tám chuyển
thanh” tức danh từ, đại danh từ, động từ, trợ từ v.v…
Hay là như thuyết “lục ly hợp thích” của sách Phật cũng
là một loại ngữ pháp của chữ Phạn. Phần đông người
bây giờ coi Mã Văn Thông là ông Tổ của ngữ pháp học Trung
Quốc, thực ra vào đời nhà Đường, Trung Quốc đã từng
có ngữ pháp học, nhưng chưa được phổ cập sử dụng trong
dân gian mà thôi. Lại như cuốn “Văn tâm điêu long” là một
cuốn sách bàn về phép làm văn và thể văn trong văn học
sử Trung Quốc, là một trước tác bất hủ về phê bình văn
học. Tác giả của nó là Lưu Hiệp (Pháp danh Tuệ Đại là
một người sống trong chùa từ nhỏ, và cuối đời đã xuất
gia). Tác phẩm của ông chịu ảnh hưởng của văn học Phật
giáo (chú 15).

Thể văn sau đời Đường, hầu hết thiên về tả thực và lời văn lưu loát, cũng là do tác động ảnh hưởng của văn học Phật giáo. Trải qua 2 đời Tùy, Đường, đến đời Tống, những thể loại như ” đàn từ tiểu thuyết ” [ kể chuyện đệm nhạc ] và bình thoại ( kể truyện ) Open đều là do ảnh hưởng tác động của thể ” biến văn Phật giáo “. Các bài thơ đời Đường, đời Tống giống như văn nói, thí dụ những bài thơ của Bạch Lạc Thiên ( tức Bạch Cư Dị ) và của Tô Đông Pha, đều là loại thơ mới mang dấu ấn của Thiền Tông … Lương Khải Siêu tiên sinh viết : ” Tập thơ dài tiên phong trong những bài thơ cổ của Trung Quốc “, ” tập Khổng tước đông nam phi ” chịu ảnh hưởng tác động của tập ” Phật sở hành tán ” do đại sư Mã Minh sáng tác. Các thiền sư lớn đời Đường, dùng thể văn ” ngữ lục ” bạch thoại để nói lên yếu lý của đạo Phật. Do đó mà có sự Open những tập ngữ lục của những nhà lý học đời Tống và đời Minh, trọn vẹn viết theo bút pháp ” Thiền tông “. Các tiểu thuyết đời Minh và đời Thanh, viết theo thể văn bình thoại hay là ” phỏng bình thoại “, trong tiểu thuyết lại xen có thơ, sau một đoạn tản văn lại có những câu kết bằng thơ hoặc một bài hát nói đệm nhạc có xen thể ca văn xướng ngôn và bình thoại, rõ ràng đều chịu ảnh hưởng tác động của văn ” trường hành ” và ” kệ tụng ” trong kinh Phật. Nhờ phiên dịch sách Phật, mà Trung Quốc có thêm 3 vạn 5000 từ mới. Về mặt nghệ thuật và thẩm mỹ : nền kiến trúc Phật giáo đời Ngụy Tấn vốn ảnh hưởng tác động đến hàng loạt hình thái kiến trúc của Trung Quốc. Kiến trúc Phật giáo không có tính thực dụng của kiến trúc phương Tây cận đại, nhưng do tác động ảnh hưởng của cảnh giới cõi Trời hay cõi Phật được miêu tả trong Kinh Phật, cho nên vì thế mang rực rỡ của Phật giáo nguyên thủy Ấn Độ : cảnh sắc được sắp xếp có nghệ thuật và thẩm mỹ, trang nghiêm, hùng vĩ. Kiến trúc tháp Phật của Phật giáo gia nhập vào Trung Quốc cũng lưu lại một bước tân tiến mới trong lịch sử dân tộc tăng trưởng của ngành kiến trúc ở Trung Quốc. Phật giáo gia nhập vào Trung Quốc đã đem theo nghệ thuật và thẩm mỹ đắp, nặn tượng. Trước đó ở Trung Quốc chưa có kỹ thuật đắp, nặn tượng. Tượng Phật giáo đời Đường, cực kỳ đẹp tươi. Khoảng mấy chục năm trước đây, có người Nhật Bản phát hiện ra tại một chùa ở Tô châu có một bức tường gắn tượng nặn, do người đời Đường kiến thiết xây dựng. Bức tường này được ông Thái Nguyên Bồi nhu yếu chính phủ nước nhà bảo tồn, gìn giữ. Động Long Môn ở Lạc Dương, động Vân Cương ở Đại Đồng là những khu công trình tượng Phật vĩ đại, có trình độ nghệ thuật và thẩm mỹ tinh xảo hình ảnh sôi động nó không những là kho tàng quý báu của thẩm mỹ và nghệ thuật Trung Quốc và của cả quốc tế. Về thẩm mỹ và nghệ thuật hội họa, phải nói tới những bức tranh tượng ở Đôn Hoàng, nổi tiếng quốc tế. Đúng như ” Mạc Đại Nguyên ” tiên sinh nói : ” Động Vân Cương và động Đôn Hoàng, động Long Môn không khác gì ba viện kho lưu trữ bảo tàng thẩm mỹ và nghệ thuật vĩ đại của miền Bắc Trung Quốc “. Lại nói : ” Từ đời Hậu Hán trở đi, Phật giáo được truyền vào, nền mỹ thuật Trung Quốc vốn là mỹ thuật quý tộc, đã biến thành mỹ thuật tôn giáo ; trong nghành kiến trúc thì từ lầu đài hoàng cung chuyển sang bảo tháp, chùa chiền ; trong nghành tranh tượng thì tranh tượng vua quan nhường chỗ cho tranh tượng Phật Bồ tát ; trong nghành nghề dịch vụ công nghệ tiên tiến thì những dụng cụ và đồ trang sức đẹp chuyển thành đồ thờ cúng và pháp khí Phật giáo ; nhưng hình thức mỹ thuật đó, từ Hậu Hán trở về sau, liên tục chiếm vị trí cực kỳ trọng điểm trong lịch sử dân tộc văn hóa truyền thống Trung Quốc ” [ Xem ” Mỹ thuật Phật giáo Trung Quốc ” ] nhờ có nhiều bia ký Phật giáo được bảo tồn, mà tất cả chúng ta giữ gìn được bút tích của nhiều danh nhân nổi tiếng, là những gia tài vô giá, nhờ có Phật giáo mà được phổ cập trong dân gian. ” Ngư sơn phạn bối “. Là một loại âm nhạc Trung Quốc theo Phạn âm Phật giáo. Sự phát hiện ở động Đôn Hoàng cho biết là trước khi kỹ thuật in sách của Phùng Đạo Open thì ở thời đại Tùy và Đường, đã có những kinh sách Phật in bằng gỗ khắc. Về phương diện khoa học, trước khi Phật giáo gia nhập vào Trung Quốc, đã từng có môn học gọi là ” danh học ” [ tương tự như như luận lý học ] của Đặng Tích, Huệ Thi Mặc Tử và Tuân Tử. Thế nhưng, phải chờ đến khi môn ” Nhân Minh học ” Phật giáo truyền vào thì Trung Quốc mới mở màn có được một nền luận lý học hoàn hảo. Từ triều nhà Đường đến triều nhà Minh, Trung Quốc đều dùng lịch pháp của những thiền sư lập ra, địa thế căn cứ vào thiên văn học của Ấn Độ. Về mặt tôn giáo, triết học, khi Phật giáo mới gia nhập vào Trung Quốc thì đạo giáo bài xích Phật giáo rất kịch liệt. Nhưng đến thời đại Ngụy và Tấn, thì khi giảng Phật học người ta hay dẫn chứng Lão Trang và khi giảng Lão Trang người ta lại hay dẫn chứng kinh Phật. Từ đó về sau, kinh sách đạo giáo ngày càng được hoàn bị thêm và trên nhiều mặt đã dùng tài liệu của Phật giáo ; thí dụ : đạo giáo đã tiếp thu và vận dụng khái niệm về Diêm La và âm ti của Phật giáo. Trước khi Phật giáo đến Trung Quốc thì ở Trung Quốc không có khái niệm gì về Diêm La cả. Đến đời nhà Tống, có Toàn Chân giáo Open. Về cơ bản, đó là đạo giáo được Phật giáo hóa, nhờ tính năng khuyến khích và mở đường của thiền tông mà nho gia những đời Tống, Nguyên, Minh đã kiến thiết xây dựng môn Lý học. Căn bản đó là nho giáo được Thiền hóa. Tuy rằng những nhà lý học, vì thiên chấp, bản vị và nhãn quan hạn hẹp mà trở lại công kích Phật giáo, nhưng họ không khác gì ” Ngồi trên giường thiền mà mắng Thiền “, mà Thiền tông chỉ là một nhánh của Phật giáo. Các nhà lý học đời Tống và Minh so với pháp môn Thiền tông thì cũng chỉ mới hiểu một cách hời hợt, nên không dám đi sâu, vì sợ nếu đi sâu sẽ bỏ mất lập trường của mình. Châu Hy là người xem sách Phật tương đối nhiều và chính Châu Hy đã thể nghiệm được điều đó. Các nhà tư tưởng Trung Quốc ở thời cận đại, như Khang Hữu Vi, Đàm Tự Đồng, Chương Bỉnh Lân, Lương Khải Siêu, Hồ Thích, Lương Thấu Minh v.v … tuy rằng vị tất đã tin Phật giáo, nhưng họ được tư tưởng Phật giáo mở cho con đường phát minh sáng tạo. Gần đây nhất ( từ tháng 6 đến tháng 8 năm 1964 tại hội nghị những triết gia Đông và Tây lần thứ 4 họp tại Hạ Uy Di, ông Phương Đông Mỹ, đại biểu của Trung Quốc cũng nhấn mạnh vấn đề tinh thần Phật giáo Đại thừa, và năng lực của Phật giáo kiến thiết xây dựng một quốc tế tôn giáo. Nhà sử học Tiền Mục tỏ ra rất là kínhh trọng Phật giáo. Triết gia Đường Quân Nghị tự nhận là chịu tác động ảnh hưởng khuyến khích nhiều từ kinh Viên Giác ; hoàn toàn có thể thấy Phật giáo so với Trung Quốc có sự góp sức lớn, trong quá khứ, hiện tại và tất yếu cả trong tương lai nữa. Không những so với Trung Quốc Phật giáo có góp sức như vậy, mà so với cả trái đất cũng là như vậy.

Về mặt phong tục dân gian, Trung Quốc vốn có tín ngưỡng đối với Nho gia. Tín ngưỡng đó
chú trọng kiến thiết xây dựng cuộc sống nhân sinh hiện thực, không
có thời giờ tìm hiểu và khám phá yếu tố trước khi sinh và sau khi chết. Vì vậy mà Khổng Tử nói : “Sống còn chưa biết, sao
có thể biết chết” ? Nho gia gạt ra một bên, không bàn đến
các yếu tố trước khi sinh và sau khi chết, cũng như yếu tố bản thể ngoài hành tinh siêu hình cho nên ông đã nói : “Tế
thần như thần tại”. Nếu có nói tới yếu tố thưởng phạt
đối với thiện, ác thì cũng chỉ mong cho con cháu sau này
được nhờ Kinh Thư nói : “Nhà tích thiện thì niềm vui có
dư, tích ác thì tai ương có thừa”. Chính là

quan niệm

đó.
Thực ra, nhìn vào hiện thực trong lịch sử dân tộc làm điều thiện
để kỳ vọng con cháu được nhờ là chuyện khó bảo vệ.
Thế nhưng từ khi Phật giáo được truyền vào, thì thuyết
Nhân quả “trồng dưa được dưa, trồng đậu được đậu”,
đã đem lại trong dân gian Trung Quốc một niềm kỳ vọng mới,
mạnh mẽ. Phật giáo vạch rõ cho tất cả chúng ta thấy yếu tố luân hồi sinh tử, yếu tố thiện ác báo ứng ! Phật giáo cho
tất cả chúng ta biết, mọi người phải có thái độ nghĩa vụ và trách nhiệm
đối với tất cả mọi hành vi của mình, gặp lành hay gặp
dữ đều do ở nơi mình cả. Đời này không thấy quả báo
thì đời sau sẽ thấy. Thuyết này cổ vũ mọi người hãy
tích cực bỏ ác làm lành. Thuyết này hàng nghìn năm nay đã
có một tác động ảnh hưởng sâu sắc và lớn lao đến sự ổn định
xã hội và nhân tâm

Trung Quốc

, quả thực không thể nào nhìn nhận hết được.

Source: https://thevesta.vn
Category: Phật Pháp