Thực hành hệ quả địa lí chuyển động xung quanh mặt trời của trái đất

BÀI 6: GIẢI BÀI TẬP THỰC HÀNH HỆ QUẢ ĐỊA LÍ CHUYẾN ĐỘNG

XUNG QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT

(Bài dành riêng cho ban nâng cao)

Câu 1: Cho bảng số liệu về số giờ chiếu sáng trong ngày ở một số vĩ tuyến:

Vĩ tuyến

Số giờ chiếu sáng trong ngày

21-3 22-6 23-9 22-12
66 ° 33 ’ B ( vòng cực Băc ) 12 24 12 0
23 ° 27 ’ B ( chí tuyến Bẳc ) 12 7,5 12 5
0 ° ( Xích đạo ) 12 12 12 12
23 ° 27 ’ N ( chí tuyến Nam ) 12 5 12 7,5
66 ° 33 ’ N ( vòng cực Nam ) 12 0 12 24

Hãy tìm nguyên nhân để giải thích về sự khác nhau hoặc giống nhau của số giờ chiếu sáng trong ngày tại một số vĩ tuyến ở bảng trên.

Trả lời

* Số giờ chiếu sáng tại Xích đạo những ngày trong năm là như nhau ( 12 h ). Nguyên nhân là do dạng cầu cùa Trái Đất, đường phân loại sáng – tối luôn đi qua tâm Trái Đất và chia Xích đạo thành hai phần bằng nhau .
* Sự giống nhau và khác nhau về số giờ chiếu sáng trong ngày ở 1 số ít vĩ tuyến là do Trái Đất hình cầu và là kết quà của sự hoạt động quanh Mặt Trời, trong quy trình hoạt động trục Trái Đất luôn nghiêng 66 ° 33 với mặt phẳng Hoàng đạo và không đổi phương trong khoảng trống .
– Vào ngày 21-3 và 23 – 9 thời hạn chiếu sáng ở những vĩ tuyến là như nhau ( 12 h ). Do lúc này Mặt Trời chiếu vuông góc tại Xích đạo, đường phân loại sáng – tối đi qua hai cực cùa Trái Đất và chia những vĩ tuyến ra hai phần bằng nhau nên mọi nơi có số giờ chiếu sáng là như nhau .
– Vào 22 – 6, bán cầu Bắc có thời hạn chiếu sáng dài hơn, còn ờ bán cầu Nam thì ngược lại :
+ Ở chí tuyến Bắc : số giờ chiểu sáng trong ngày là 13,5 h, ngày dài hơn đêm .
+ Ở chí tuyến Nam : số giờ chiếu sáng trong ngày là 10,5 h, ngày ngắn hon đêm .
+ Ở vòng cực Bắc : sổ giờ chiếu sáng trong ngày là 24 h, không có đêm .
+ Ở vòng cực Nam : số giờ chiếu sáng trong ngày là Oh, không có ngày .
Nguyên nhân là do vào ngày 22 – 6, bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời nên diện tích quy hoạnh được chiếu sáng lớn hơn diện tích quy hoạnh khuất trong bỏng tối, ngày dài hơn đêm. Ờ bán cầu Nam thi ngược lại. Vòng cực Bắc nằm trước đường phân loại sáng – tối nên cồ ngày dài 24 h, vòng cực Nam nằm khuất trọn vẹn sau đường phân loại sáng – tối nên không có ban ngày .

– Vào ngày 22 – 12 số giờ chiếu sáng tại các chí tuyến và vòng cực diễn ra ngược với ngày 22- 6.

Câu 2: Hãy tính góc chiếu sáng (góc nhập xạ) của tia sáng Mặt Tròi lúc 12 giờ trưa tại: Xích đạo, các chí tuyến và các vòng cực trong các ngày 21 – 3, 22 – 6, 23 – 9, 22 – 12 rồi điền vào bảng theo mẫu:

Trả lời

Cách tính góc nhập xạ :

* Công thức tổng quát: h0 = 90° – ±

– Tại bán cầu mùa hạ : ho = 90 ° – | – |
– Tại bán cầu mùa đông : ho = 900 – –
Trong đó : ho là góc nhập xạ, là vĩ độ của khu vực cần tính, là góc nghiêng cùa tia sáng Mặt Trời so với mặt phẳng Xích đạo .
Ta có hiệu quả như sau :

Vĩ tuyến

Góc chiếu sáng lúc 12h trưa

21-3 và 23-9

22-6

22 – 12

66 ° 33 B ( vòng cực Bắc ) 23 ° 27 46 ° 54 0 °
23 ° 27 B ( chí tuyến Bắc ) 66 ° 33 90 ° 43 ° 6
0 ° ( Xích đạo ) 90 ° 66 ° 33 66 ° 33
23 “ 27 N ( chí tuyến Nam ) 66 ° 33 43 ° 6 90 °
66 ° 33 N ( vòng cực Nam ) 23 ° 27 0 ° 46 ° 54

Câu 3: Nhận xét chung về số giờ chiếu sáng và độ lớn góc chiếu sáng trong những ngày nói trên từ Xích đạo đến hai vòng cực.

Trả lời

– Ngày 21-3 và 23 – 9 số giờ chiếu sáng như nhau trên tất cà những vĩ tuyến, còn góc nhập xạ giảm dần từ Xích đạo về hai cực .
– Ngày 22 – 6 số giờ chiếu sáng giảm từ vòng cực Bắc về vòng cực Nam, còn góc nhập xạ giảm từ chí tuyến Bắc về hai cực .
– Ngày 22 – 12 số giờ chiếu sáng giảm từ vòng cực Nam về vòng cực Bắc, còn góc nhập xạ giảm từ chí tuyến Nam về hai cực .

– Trong năm, tổng số giờ chiếu sáng là như nhau ở các vĩ tuyến, nhưng tổng lượng bức xạ Mặt Trời giảm dần từ Xích dạo về hai cực.

Source: https://thevesta.vn
Category: Thế Giới