Thực hành hệ quả địa lí chuyển động xung quanh mặt trời của trái đất
BÀI 6: GIẢI BÀI TẬP THỰC HÀNH HỆ QUẢ ĐỊA LÍ CHUYẾN ĐỘNG
XUNG QUANH MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT
(Bài dành riêng cho ban nâng cao)
Câu 1: Cho bảng số liệu về số giờ chiếu sáng trong ngày ở một số vĩ tuyến:
Vĩ tuyến |
Số giờ chiếu sáng trong ngày |
|||
21-3 | 22-6 | 23-9 | 22-12 | |
66 ° 33 ’ B ( vòng cực Băc ) | 12 | 24 | 12 | 0 |
23 ° 27 ’ B ( chí tuyến Bẳc ) | 12 | 7,5 | 12 | 5 |
0 ° ( Xích đạo ) | 12 | 12 | 12 | 12 |
23 ° 27 ’ N ( chí tuyến Nam ) | 12 | 5 | 12 | 7,5 |
66 ° 33 ’ N ( vòng cực Nam ) | 12 | 0 | 12 | 24 |
Hãy tìm nguyên nhân để giải thích về sự khác nhau hoặc giống nhau của số giờ chiếu sáng trong ngày tại một số vĩ tuyến ở bảng trên.
Trả lời
* Số giờ chiếu sáng tại Xích đạo những ngày trong năm là như nhau ( 12 h ). Nguyên nhân là do dạng cầu cùa Trái Đất, đường phân loại sáng – tối luôn đi qua tâm Trái Đất và chia Xích đạo thành hai phần bằng nhau .
* Sự giống nhau và khác nhau về số giờ chiếu sáng trong ngày ở 1 số ít vĩ tuyến là do Trái Đất hình cầu và là kết quà của sự hoạt động quanh Mặt Trời, trong quy trình hoạt động trục Trái Đất luôn nghiêng 66 ° 33 với mặt phẳng Hoàng đạo và không đổi phương trong khoảng trống .
– Vào ngày 21-3 và 23 – 9 thời hạn chiếu sáng ở những vĩ tuyến là như nhau ( 12 h ). Do lúc này Mặt Trời chiếu vuông góc tại Xích đạo, đường phân loại sáng – tối đi qua hai cực cùa Trái Đất và chia những vĩ tuyến ra hai phần bằng nhau nên mọi nơi có số giờ chiếu sáng là như nhau .
– Vào 22 – 6, bán cầu Bắc có thời hạn chiếu sáng dài hơn, còn ờ bán cầu Nam thì ngược lại :
+ Ở chí tuyến Bắc : số giờ chiểu sáng trong ngày là 13,5 h, ngày dài hơn đêm .
+ Ở chí tuyến Nam : số giờ chiếu sáng trong ngày là 10,5 h, ngày ngắn hon đêm .
+ Ở vòng cực Bắc : sổ giờ chiếu sáng trong ngày là 24 h, không có đêm .
+ Ở vòng cực Nam : số giờ chiếu sáng trong ngày là Oh, không có ngày .
Nguyên nhân là do vào ngày 22 – 6, bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời nên diện tích quy hoạnh được chiếu sáng lớn hơn diện tích quy hoạnh khuất trong bỏng tối, ngày dài hơn đêm. Ờ bán cầu Nam thi ngược lại. Vòng cực Bắc nằm trước đường phân loại sáng – tối nên cồ ngày dài 24 h, vòng cực Nam nằm khuất trọn vẹn sau đường phân loại sáng – tối nên không có ban ngày .
– Vào ngày 22 – 12 số giờ chiếu sáng tại các chí tuyến và vòng cực diễn ra ngược với ngày 22- 6.
Câu 2: Hãy tính góc chiếu sáng (góc nhập xạ) của tia sáng Mặt Tròi lúc 12 giờ trưa tại: Xích đạo, các chí tuyến và các vòng cực trong các ngày 21 – 3, 22 – 6, 23 – 9, 22 – 12 rồi điền vào bảng theo mẫu:
Trả lời
Cách tính góc nhập xạ :
* Công thức tổng quát: h0 = 90° – ±
– Tại bán cầu mùa hạ : ho = 90 ° – | – |
– Tại bán cầu mùa đông : ho = 900 – –
Trong đó : ho là góc nhập xạ, là vĩ độ của khu vực cần tính, là góc nghiêng cùa tia sáng Mặt Trời so với mặt phẳng Xích đạo .
Ta có hiệu quả như sau :
Vĩ tuyến |
Góc chiếu sáng lúc 12h trưa |
||
21-3 và 23-9 |
22-6 |
22 – 12 |
|
66 ° 33 B ( vòng cực Bắc ) | 23 ° 27 | 46 ° 54 | 0 ° |
23 ° 27 B ( chí tuyến Bắc ) | 66 ° 33 | 90 ° | 43 ° 6 |
0 ° ( Xích đạo ) | 90 ° | 66 ° 33 | 66 ° 33 |
23 “ 27 N ( chí tuyến Nam ) | 66 ° 33 | 43 ° 6 | 90 ° |
66 ° 33 N ( vòng cực Nam ) | 23 ° 27 | 0 ° | 46 ° 54 |
Câu 3: Nhận xét chung về số giờ chiếu sáng và độ lớn góc chiếu sáng trong những ngày nói trên từ Xích đạo đến hai vòng cực.
Trả lời
– Ngày 21-3 và 23 – 9 số giờ chiếu sáng như nhau trên tất cà những vĩ tuyến, còn góc nhập xạ giảm dần từ Xích đạo về hai cực .
– Ngày 22 – 6 số giờ chiếu sáng giảm từ vòng cực Bắc về vòng cực Nam, còn góc nhập xạ giảm từ chí tuyến Bắc về hai cực .
– Ngày 22 – 12 số giờ chiếu sáng giảm từ vòng cực Nam về vòng cực Bắc, còn góc nhập xạ giảm từ chí tuyến Nam về hai cực .
– Trong năm, tổng số giờ chiếu sáng là như nhau ở các vĩ tuyến, nhưng tổng lượng bức xạ Mặt Trời giảm dần từ Xích dạo về hai cực.
Source: https://thevesta.vn
Category: Thế Giới